direct naar inhoud van 5.6 Cultuurhistorische waarden
Plan: Buitengebied 2013
Status: onherroepelijk
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0402.00bp00buitengeb-oh01

5.6 Cultuurhistorische waarden

5.6.1 Historisch-geografische waarden

Zoals in paragraaf 3.6 is opgenomen, kent het buitengebied van Hilversums belangrijke cultuurhistorische waarden. In het plangebied zijn meerdere archeologische vindplaatsen aanwezig die wijzen op een zeer oud cultuurgebruik. Verder is sprake van archeologische verwachtingswaarden in de Bovenmeent, op kleine delen van de Bussumer- en Westerheide, rond landgoed Hoorneboeg en in een brede zone over de Zwarte Berg en de Zuid. Als laatste zijn een aantal interessante landschappelijke kenmerken te onderscheiden, zoals een veenverkavelingsstructuur, een grenswal en meentgronden.

Daarnaast is, zoals voorgaand reeds beschreven, in het vigerende bestemmingsplan Buitengebied 2013 sprake van een Beschrijving in Hoofdlijnen. Deze is conform de Wro in de huidige vorm niet meer mogelijk. Vanuit de Beschrijving in Hoofdlijnen is het aspect welke betrekking heeft op de cultuurhistorische waarden overgenomen in de regels van dit bestemmingsplan. De bescherming van de landschappelijke en cultuurhistorische waarden in het gebied wordt geregeld met toepassing van een omgevingsvergunningenstelsel voor het verharden van tuinen en het afgraven of ophogen van gronden. Dit is opgenomen bij de verschillende bestemmingsregels, zoals Agrarisch met waarden - Landschappelijk, Natuur - Bos en Heidegebied en Natuur - Veenweidegebied.

5.6.2 (Steden)bouwkundige waarden

Voor (rijks-)monumenten zijn geen aanvullende eisen opgenomen. (Rijks)monumenten kennen bescherming via afzonderlijke wetgeving. De (rijks-)monumenten zijn benoemd in paragraaf 3.6.1 van deze toelichting.

5.6.3 Archeologische waarden

Voor de in het plangebied voorkomende gebieden met een archeologische verwachtingswaarde zijn in dit bestemmingsplan beschermende regels opgenomen. Voor de gebieden met een hoge, middelhoge en lage verwachtingswaarde is een specifieke dubbelbestemming in het bestemmingsplan opgenomen, afhankelijk van de ligging binnen het plangebied. Het betreft de volgende dubbelbestemmingen:

Bouw- en graafwerkzaamheden zijn niet toegestaan, indien deze de archeologische waarden kunnen verstoren.

Daarnaast telt het plangebied 2 beschermde rijksmonumenten, te weten in de Bussumerheide en Hoorneboegse heide. Deze worden beschermd ingevolge de Monumentenwet 1988.

Ook zijn in het plangebied mogelijke urnenheuvels aanwezig ter plaatse van de Wester-/Bussumerheide. Deze kunnen een essentiƫle bijdrage leveren aan de beeldvorming over het grafbestel en - ritueel van de bevolking die in het Gooi geleefd heeft. Voor elke bodemverstoring is een vergunning vereist.

Op de Wester-/Bussumerheide is een banscheiding aanwezig. Het grootste deel bevindt zich binnen het beschermde rijksmonument. Een deel ervan ligt er echter buiten. De banscheiding is een aarden wal die de grens markeerde tussen twee rechtsgebieden. De wal werd aangelegd tussen 1423 en 1428. Het feit dat de banscheiding een zichtbare herinnering vormt, zorgt ervoor dat dit relicht naast een wetenschappelijke ook een cultuurlandschappelijke waarde bezit. Voor elke bodemverstoring is een vergunning vereist.

Op de Hoorneboegse Heide is een terrein van archeologische betekenis aanwezig. Hier bevinden zich namelijk drie grafheuvels in de tuin van een woonhuis (monument nrs. 1981 en 1983). De heuvels zijn nog niet onderzocht. Zodra een onderzoek het sterke vermoeden bevestigd dat het om grafheuvels gaat, volgt opwaardering tot beschermd monument. Voor elke bodemverstoring is een vergunning vereist.

Op de Hengstenberg/Bosberg is ook een terrein van archeologische betekenis aanwezig. Deze ligt in het uiterste zuidoosten van het plangebied. Op basis van vondsten en terreinkenmerken wordt verwacht dat hier archeologische resten liggen die achtergelaten zijn door rondtrekkende jager-verzamelaars uit het Mesolithicum. Verder komt uit een groeve in het midden van het archeologisch monument aardewerk uit de bronstijd (nr. 22422) en zijn direct ten zuiden van het monument vuursteenartefacten uit het Neolithicum gevonden (nr. 22515). Voor bodemverstoringen vanaf 50 m2 en dieper dan 40 cm is een vergunning vereist.

Vrijwel het gehele Corversbos is een terrein van archeologische betekenis. Op de akkers in het Corversbos werd de afgelopen decennia een groot aantal vuursteenartefacten uit het midden Paleolithicum gevonden. Een deel van de artefacten is afkomstig uit door het landijs opgestuwde rivierafzettingen, een ander deel lijkt van na het onstaan van de stuwwallen te dateren en is mogelijk ter plekke achtergelaten. Voor elke bodemverstoring is een vergunning vereist.

Tot slot is in de Hilversumse Meent een terrein van hoge archeologische waarde aanwezig. Het betreft het terrein Bovenmeent/Griendkade. Op dit terrein is houtskool aangetroffen in een met klei en veen afgedekte dekzandhoogte. Vermoedelijk gaat het om een prehistorische nederzetting uit de periode tot en met de Ijzertijd. Daarna moet het gebied geheel met veen en klei bedekt zijn geraakt. Voor bodemverstoringen vanaf 50 m2 en dieper dan 35 cm is een vergunning vereist.