| Plan: | Oostelijk Buitengebied |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0273.OostelijkBG-0004 |
Verspreid over het plangebied zijn, naast de genoemde bedrijvigheid van landbouw en recreatie, een aantal andere bedrijven en instellingen aanwezig. Qua bedrijvigheid gaat het om een houtwerkbedrijf aan huis, een stucadoorsbedrijf, een schildersbedrijf en een zonweringsmontage- bedrijf; alle gelegen in Koudhoorn. Qua maatschappelijke functies gaat het om 't Lichtpunt, een gebouw ten behoeve van kerkelijke activiteiten, centraal gelegen in Koudhoorn. Aan de weg van Koudhoorn naar Putten (Garderenseweg) liggen:
In tegenstelling tot veel ander buitengebied is het plangebied "Oostelijk Buitengebied" niet een duidelijk agrarisch gebied. De landbouwkundige activiteiten in het gebied beperken zich hoofdzakelijk tot de enclave Koudhoorn.
In totaal bevinden zich in het plangebied vier agrarische bedrijven inclusief een nertsenfarm aan de Drosteweg. Kenmerkend is dat de bedrijven relatief weinig grond in gebruik hebben en dat de bedrijfsomvang per bedrijf sterk uiteenloopt. Melk- en zoogkoeien, mestkalveren en varkens vertegenwoordigen het grootste deel van de veestapel. De gronden worden met namen gebruikt als grasland en in mindere mate voor de teelt van maïs, suikerbieten, graan en aardappelen. Door de arme grond en de diepe grondwaterstanden zijn de gebruiksmogelijkheden voor andere teelten beperkt.
De bestaande situatie binnen de landbouw wordt in belangrijke mate bepaald door maatregelen vanuit de Europese Unie en, op nationaal niveau, het milieubeleid. De algemene tendens is een vermindering van prijs en marktondersteuning. Dit vergt van de landbouw een groot aanpassingsvermogen: marktprocessen en technologische ontwikkeling zorgen voor een grote dynamiek met voortdurende verschuivingen in teeltrichtingen en productiewijzen. Daarnaast moet de landbouw zich in toenemende mate inspannen om de belasting van bodem, lucht en water met ammoniak, mineralen en gewasbeschermings- middelen te verminderen.
De uitvoering van verzuringsbeperkende maatregelen is gebaseerd op milieuwetgeving. Middels AMvB's zijn en worden eisen gesteld aan huisvesting, mestopslag en het uitrijden van mest. Tevens zijn specifieke eisen gesteld aan de omvang van veestapel van bedrijven in de nabijheid van voor verzuring gevoelige natuur- en landschapselementen. Emissie-arme mestaanwending wordt verplicht gesteld. Hetzelfde geldt voor de afdekking van bassins voor dunne mest. Daarnaast moet er worden voldaan aan de beperkingen opgelegd door de mestquota en de mestboekhouding. Verder geldt de Veluwe als een zeer zuurgevoelig gebied, waardoor elke uitbreiding van veehouderij bij voorbaat onmogelijk is.
Het grootste deel van de bossen van Staatsbosbeheer (en andere boseigenaren) heeft een meervoudige doelstelling, waaronder ook houtproductie. Met name in de bossen van Staatsbosbeheer die op de meer voedselrijkere zandgronden zijn gelegen, vindt volop houtproductie plaats. In andere delen van het gebied wordt bosbouw als instrument gebruikt om een bostype te creëren waarbij een deel van de naaldbomen wordt vervangen door loofbos, zoals de wintereik.
Het plangebied kent momenteel twee landgoederen.
1. Schovenhorst
Dit landgoed bestaat uit meerdere gebouwen waarin diverse functies aanwezig zijn, zoals museum, horeca, educatief centrum, landgoedwinkel, (ondergeschikt) kantoor en bostoren ten behoeve van educatie en recreatie. Voor dit landgoed is een paar jaar geleden een artikel 19-vrijstellingsprocedure doorlopen. Deze artikel 19-vrijstelling is verankerd in het bestemmingsplan.
Ook een school en padvindershuis aan de overzijde (zuidzijde) van de weg behoort tot dit landgoed.
Met het toestaan van feesten / partijen wordt zeer terughoudend omgegaan. Dit vanwege de ligging in EHS / Natura 2000 gebied en hierin geen of weinig verstoring mag optreden. Er mogen alleen feesten en partijen gegeven worden in de periode tussen zonsopkomst en zonsondergang. Hier mag maximaal 5x per jaar van worden afgeweken. Hiervoor dient de eigenaar vooraf toestemming te vragen aan het college.
2. Groot Spriel
Op dit landgoed bevindt zich een landhuis waar gewoond kan worden. Het bestemmingsplan biedt de volgende mogelijkheden:
Daarnaast is het voor de instandhouding van het landgoed van belang om de functionele mogelijkheden uit te breiden. Het uitgangspunt van het Provinciaal Streekplan (zie paragraaf 2.2.1) is dat functieverandering maatwerk is waarbij de kwetsbaarheid van de omgeving leidend is. Zo moeten (zware) horeca en recreatie uitgesloten of beperkt worden. Dit heeft te maken met de mogelijk verstorende werking (met name verkeer en geluid) die een negatieve impact kan hebben op de EHS en Natura 2000. Via een afwijkingsbevoegdheid zijn zakelijke dienstverlening, lichte horeca of jeugdzorgboerderij toegestaan op dit landgoed.
Voorwaarden zijn het aantonen van de ecologische haalbaarheid (geen onevenredige toename van verkeer en/of geluid, zie ook de Voortoets in paragraaf 4.5.8), een goede landschappelijke inpasbaarheid en de instemming van de grondeigenaar.
Het Streekplan 2005 biedt de mogelijkheid om nieuwe landgoederen aan te leggen (zie paragraaf 2.8 van het Streekplan). Als definitie van een nieuw landgoed geldt:
"een openbaar toegankelijk bos- en/of natuurcomplex (al dan niet met overige gronden) met daarin een woongebouw van allure met in beginsel maximaal drie wooneenheden en een minimale omvang van het nieuwe bos of natuurgebied van 5 ha".
Nieuwe landgoederen kunnen gesticht worden in delen van het groenblauwe raamwerk (EHS-verweving, EHS verbindingszones), maar niet in EHS-natuur. Voor het Oostelijk Buitengebied betekent dit dat alleen in Koudhoorn (EHS-verweving) een landgoed mogelijk zou zijn. De rest van het plangebied valt immers binnen EHS-natuur.
Gebieden die met name geschikt geacht worden, zijn onder andere gebieden met een grote mate van verweving en gebieden waar bosaanleg gewenst is. De hoofdfunctie van het nieuwe gebouw of de nieuwe gebouwen, is wonen. Een daaraan ondergeschikte kantoorfunctie is acceptabel. Bij initiatieven voor een nieuw landgoed dient er sprake te zijn van een totaalvisie inclusief inrichtingsplan, beeldkwaliteitsplan en exploitatieopzet.
In theorie is de aanleg van een landgoed in Koudhoorn mogelijk. De mogelijkheden zijn echter beperkt, omdat slechts op een beperkt aantal plekken binnen Koudhoorn 5 ha beschikbaar is. Bovendien gaat de gemeente het landgoedbeleid heroverwegen. Er zal geen omvang van 5 hectare, maar van 10 hectare geëist worden. Een landgoed met dergelijke oppervlakte is niet haalbaar binnen Koudhoorn. Tot slot strookt een landgoed niet met het uitgangspunt uit bijvoorbeeld het Landschapsontwikkelingsplan Ermelo-Putten om Koudhoorn een open enclave te houden met behoud van agrarische gronden. Een landgoed wordt namelijk al snel gebruikt om bos aan te leggen.
Er kan geconcludeerd worden dat een nieuw landgoed binnen het plangebied haalbaar noch gewenst is.
De verblijfsrecreatie in Putten is een belangrijke functie. De ontwikkeling van het toerisme op en rond de Veluwe dateert al van eind 19e eeuw. In de loop van de tijd zijn steeds grotere groepen recreanten de Veluwe gaan ontdekken. Kamperen is van oudsher één van de meest voorkomende vormen van verblijfsrecreatie. Na 1945 kwamen er kampeerboerderijen, kampeerhuisjes en toer- en stacaravans. De kwaliteit van deze verblijfsrecreatieve voorzieningen is over het algemeen goed.
Een concentratie van verblijfsrecreatieterreinen binnen het plangebied is te vinden rond Koudhoorn. De locaties, inclusief het aantal toegestane kampeermiddelen en recreatiewoningen zijn in onderstaande tabel weergegeven:
| Naam terrein | Adres | Aantal kampeermiddelen/ recreatiewoningen |
| De Rusthoeve | Garderenseweg 168 | - 167 kampeermiddelen - 87 recreatiewoningen |
| De Vriendschap | Hessenweg 8 | - 15 kampeermiddelen - 16 recreatiewoningen |
| Reewold | Wildforsterweg 17 | - 182 kampeermiddelen en/of recreatiewoningen - 2 recreatiewoningen - 10 kampeermiddelen |
| De Herdershof | Hoorneweg 17 | - 17 stacaravans - 1 recreatiewoning |
| De Heykraaij | Hoorneweg 17B | - 12 stacaravans - 34 recreatiewoningen |
| Born Free | Milligerweg 8 | - 20 kampeermiddelen en/of recreatiewoningen - 1 recreatiewoning |
Ook telt Koudhoorn circa 12 zelfstandige recreatiewoningen die met andere woorden niet op een recreatieterrein gelegen zijn. Aan de Drosteweg 15, de Oude Garderenseweg 40 en Diemontlaan 2 bevindt zich een burgerwoning die ook recreatief gebruikt mag worden. Aan de Garderenseweg bevindt zich een hotel inclusief congresruimte.
Daarnaast is het vermeldenswaard dat aan de westelijke rand van het plangebied het gebied Krachtighuizen grenst. In dit gebied heeft de gemeente het belangrijkste deel van de verblijfsrecreatie geconcentreerd.
Dagrecreatie vindt plaats in het Putter- en Sprielderbos. Het betreft hier vooral extensieve vormen van dagrecreatie zoals fietsen en wandelen. Er zijn vijf wandelroutes uitgezet in het Speulder- en Sprielderbos. Verder zijn de meeste onverharde paden toegankelijk voor wandelaars en fietsers, maar gesloten voor gemotoriseerd verkeer. Als toeristisch-recreatieve elementen zijn ook het Arboretum en Pinetum het noemen waard. Deze tuinen met tal van uit- en inheemse bomen, struiken en planten bevinden zich op het landgoed Schovenhorst en hebben een educatieve doelstelling. De weg Garderen-Putten is aan beide zijden voorzien van een fietspad. Daarnaast lopen nog een aantal fietspaden door het plangebied. Ook voor ruiters en huifkarren zijn routes uitgezet.
Ten oosten van Putten is een dagrecreatiepunt aangelegd. Het betreft hier een kleine plaatsgebonden voorziening met een combinatie van parkeergelegenheid, picknickplaats en speelweide. Wat betreft de sportieve voorzieningen; ten noorden van Putten is een tennispark gelegen.
Het plangebied wordt in oost-west richting doorsneden door de N797. Deze weg heeft zowel een utilitaire functie als een recreatieve ontsluitingsfunctie. De N797 is de enige doorgaande verharde weg en dient als regionale verbinding tussen Putten en Garderen. Aan beide zijden van deze weg ligt een fietspad. De agrarische enclave Koudhoorn is vanaf deze weg via een verharde zuidelijke omleiding goed ontsloten. Ook de toegangswegen van deze zuidelijke omleiding naar kampeerterreinen op de Koudhoornse heide zijn verhard. Alle overige wegen zijn onverhard en grotendeels afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Ze hebben voornamelijk een functie voor bestemmingsverkeer, bosbouw en/of recreatie. Enkele doorgaande onverharde wegen zijn wel opengesteld voor gemotoriseerd verkeer. Dit zijn de wegen de Oude Garderenseweg, de Arnhemse karweg ten zuiden van de N797 en de Garderenseweg. De Arnhemse karweg noordelijk van de N797 en de weg Putten-Speuld (Drieseweg) zijn alleen overdag open.
De woonfunctie van het plangebied is relatief gering en concentreert zich voornamelijk in en rond het buurtschap Koudhoorn. Hier komen ongeveer 70 burgerwoningen voor en een aantal bedrijfswoningen gekoppeld aan een agrarisch en niet-agrarisch bedrijf of recreatieterrein. Verder komt er een aantal woningen voor aan de grenzen van het plangebied onder andere bij de kern Putten, De Laak (op de grens met de gemeente Ermelo) en bij Krachtighuizen en Veenhuizerveld.
De woningen in het buitengebied liggen vrijwel uitsluitend op ruime kavels. De meeste woningen zijn vrijstaand met één bouwlaag en kap. Verder zijn de huizen vrij groot en hebben een ruim erf. De woning 't Leme Hüss bij Koudhoorn is aangemerkt als rijksmonument.