| Plan: | Buitengebied Rijssen-Holten |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.1742.BPB2011000-0401 |
Agrarische bedrijven houden zich bedrijfsmatig bezig met agrarische productie door middel van het houden van dieren en/of het telen van gewassen al dan niet in directe relatie tot de bodem. Binnen de landbouw kunnen de volgende hoofdgroepen worden onderscheiden: akkerbouw, veehouderij en tuinbouw. Aan de agrarische bedrijven is de bestemming "Agrarisch - Agrarisch bedrijf" (een agrarisch bouwperceel) toegekend. Ten behoeve van het al dan niet opnieuw toekennen van agrarische bouwpercelen zijn alle huidige agrarische bouwpercelen geïnventariseerd. Voor de verschillende adressen is in het gemeentelijke milieuvergunningenbestand gecontroleerd of voor het betreffende perceel nog steeds een melding dan wel een milieuvergunning (nu omgevingsvergunning voor milieuactiviteiten) geldt.
Binnen de landbouw kan onderscheid gemaakt worden in grondgebonden en niet-grondgebonden agrarische bedrijven. Niet-grondgebonden bedrijven zijn bedrijven die niet afhankelijk zijn van grond als productiemiddel. Ze komen voornamelijk voor binnen de hoofdgroep veehouderij en worden daarom ook vaak intensieve veehouderijen genoemd. De ontwikkelingsmogelijkheden voor de intensieve veehouderij zijn vastgelegd in het Reconstructieplan Salland-Twente (zie ook 2.4.1 Reconstructieplan Salland-Twente). In 4.4.6 Intensieve veehouderij is beschreven op welke wijze het reconstructiebeleid is doorvertaald naar het bestemmingsplan.
Binnen de paardenhouderijen kunnen verschillende soorten bedrijven, die zich bezighouden met paarden, worden onderscheiden. Omdat de meeste paardenhouderijen over het algemeen niet als zuiver agrarisch zijn te bestempelen, is voor de paardenhouderijen gekozen voor een specifieke bestemmingsregeling. In 4.4.7 Paardenhouderijen wordt nader ingegaan op de verschillende soorten paardenhouderijbedrijven en de gekozen bestemmingsregeling.
Ook voor boomkwekerijen is in het bestemmingsplan een specifieke bestemmingsregeling opgenomen. Hier is voor gekozen vanwege de bijzondere ruimtelijke uitstraling en de intensieve teelt van gewassen. In 4.4.8 Boomkwekerijen wordt nader ingegaan op de gekozen bestemmingsregeling voor boomkwekerijen.
De agrarische bouwpercelen zijn op de verbeelding concreet begrensd. Hiermee wordt recht gedaan aan het concentratiebeginsel. Concentratie van bebouwing is vanuit bedrijfseconomisch en vanuit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening wenselijk. De bij een agrarisch bedrijf behorende bebouwing moet daarom binnen het agrarisch bouwperceel (met de bestemming "Agrarisch – Agrarisch bedrijf") worden opgericht. Hiermee wordt voorkomen dat het landschap wordt ontsierd met verspreid liggende bouwwerken. Bij het begrenzen van het agrarisch bouwperceel is de ligging van het vigerende agrarisch bouwperceel als uitgangspunt genomen. Dat wil zeggen dat in principe de vorm en grootte van het agrarisch bouwperceel zoals deze op basis van het voorgaande bestemmingsplan gold, in voorliggend bestemmingsplan is overgenomen. Bij het intekenen is rekening gehouden met topografische grenzen (sloten, verkaveling) en/of kadastrale lijnen.
De agrarische bouwpercelen zijn op de verbeelding concreet begrensd. Hiermee wordt recht gedaan aan het concentratiebeginsel. Concentratie van bebouwing is vanuit bedrijfseconomisch en vanuit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening wenselijk. De bij een agrarisch bedrijf behorende bebouwing moet daarom binnen het agrarisch bouwperceel (met de bestemming "Agrarisch – Agrarisch bedrijf") worden opgericht. Hiermee wordt voorkomen dat het landschap wordt ontsierd met verspreid liggende bouwwerken. Bij het begrenzen van het agrarisch bouwperceel is de ligging van het vigerende agrarisch bouwperceel als uitgangspunt genomen. Dat wil zeggen dat in principe de vorm en grootte van het agrarisch bouwperceel zoals deze op basis van het voorgaande bestemmingsplan gold, in voorliggend bestemmingsplan is overgenomen. Bij het intekenen is rekening gehouden met topografische grenzen (sloten, verkaveling) en/of kadastrale lijnen.
Bebouwing mag alleen worden opgericht indien deze ten dienste staat van het agrarisch bedrijf. Het gaat bijvoorbeeld om de bedrijfswoning, stallen en een werktuigenberging. Ook bouwwerken als kuilvoerplaten, sleufsilo's, mestsilo's en dienen in principe binnen het agrarisch bouwperceel te worden gerealiseerd.
Bij het indienen van een aanvraag omgevingsvergunning voor een stal of ander bedrijfsgebouw, kan het voorkomen dat het bouwplan net niet past binnen het ingetekende agrarisch bouwperceel. In het bestemmingsplan is daarom een afwijkingsbepaling opgenomen voor het overschrijden van de grens van het bouwperceel met maximaal 25 meter. Deze afwijkingsbepaling geldt voor maximaal drie zijden van het agrarisch bouwperceel en alleen in het achtererfgebied. Wel is op de verbeelding een aanduiding opgenomen "specifieke vorm van agrarisch uitgesloten-afwijking". Op de plaats van deze aanduiding is al een keer gebruik gemaakt van de afwijkingsmogelijkheid, met deze aanduiding wordt voorkomen dat op deze zijde van het bouwperceel nogmaals gebruik wordt gemaakt van de bevoegdheid. Deze afwijkingsbepaling geldt ook voor bouwwerken als kuilvoerplaten, sleufsilo's, mestsilo's en buitenrijbakken.
Daarnaast zijn in het bestemmingsplan wijzigingsbevoegdheden opgenomen ten behoeve van:
Bedrijfswoning(en) zijn in het bestemmingsplan meegenomen binnen de bestemming "Agrarisch - Agrarisch bedrijf". Een bedrijfswoning is noodzakelijk voor een goede agrarische bedrijfsvoering. Per agrarisch bouwperceel is één bedrijfswoning toegestaan, tenzij op de verbeelding een ander aantal is aangegeven.
Bedrijfswoningen krijgen een maximale inhoudsmaat van 750 m3, maar indien op het tijdstip van de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan een grotere inhoud aanwezig is, geldt deze grotere inhoudsmaat als maximum.
Via het gebruikmaken van een afwijkingsbepaling kan de inhoudsmaat worden vergroot tot maximaal 1.000 m3 voor het huisvesten van een tweede huishouden. Van deze mogelijkheid kan alleen gebruik worden gemaakt wanneer sprake is en blijft van een volwaardig tweemansbedrijf. Bij de beoordeling van een dergelijk verzoek hanteert de gemeente onder andere de volgende voorwaarden:
Uitsluitend indien geen gebruik kan worden gemaakt van de afwijkingsbepaling voor het vergroten van de woning tot maximaal 1.000 m3, kan een aanvraag voor een tweede agrarische bedrijfswoning worden ingediend. Voor wat betreft de bedrijfsomvang en bedrijfsopzet hanteert de gemeente dezelfde voorwaarden als bij de vergroting tot 1.000 m3. Daarnaast moet de aard van het bedrijf het noodzakelijk maken dat er meer dan één arbeidskracht continu bij het bedrijf is voor controle en toezicht buiten de normale werkuren.
Het komt steeds vaker voor dat agrariërs naast de agrarische activiteiten een zorgtak, een kaasmakerij of bijvoorbeeld boerderijkamers als neventak bij hun bedrijf starten. Ook kan gedacht worden aan kamperen bij de boer, de verkoop van agrarische producten aan huis en recreatief-toeristische activiteiten zoals boerengolf. Het aantal nevenactiviteiten in het landelijk gebied is fors toegenomen en ook erg divers.
De gemeente Rijssen-Holten wil de agrarische sector mogelijkheden bieden nevenactiviteiten op het agrarisch bedrijf te ontplooien. Bij recht is het daarom mogelijk binnen de bestemming "Agrarisch - Agrarisch bedrijf" gebouwen in gebruik te nemen voor nevenactiviteiten. De gemeente hanteert daarbij de volgende voorwaarden:
In 4.7 Recreatie wordt ingegaan op de mogelijkheden binnen het bestemmingsplan voor toeristisch-recreatieve (neven)activiteiten.
Wanneer in de bestaande situatie al sprake is van een nevenactiviteit of een tweede activiteit bij een agrarisch bedrijf en deze activiteit legaal tot stand is gekomen, is aan het agrarisch bouwperceel de aanduiding "bedrijf" gekoppeld. Als het gaat om zorgboerderijen is de aanduiding "zorgboerderij" aan het agrarisch bouwperceel gekoppeld. In de bestemmingsomschrijving is de activiteit en de bestaande oppervlakte ten behoeve van de activiteit, zijnde de maximaal toegestane bedrijfsoppervlakte, vastgelegd.
Het vestigen van een nieuw of bestaand agrarisch bedrijf op een nieuwe, nog onbebouwde locatie in het buitengebied, wordt in het bestemmingsplan niet mogelijk gemaakt. Hierover worden in de kadernota landelijk gebied uitspraken gedaan.
In het Reconstructieplan Salland-Twente (2004) is de reconstructiezonering vastgelegd, waarbinnen de mogelijkheden voor nieuwvestiging, hervestiging en uitbreiding van intensieve veehouderijen zijn bepaald. Rijssen-Holten kent landbouwontwikkelingsgebieden, verwevingsgebieden en extensiveringsgebieden (zie Bijlage 6 Reconstructiezonering). In deze paragraaf wordt aangegeven op welke wijze in het bestemmingsplan wordt omgegaan met de reconstructiezonering en het beleid dat hiervoor is geformuleerd. Het landbouwontwikkelingsgebied, verwevingsgebied en extensiveringsgebied is als gebiedsaanduiding op de verbeelding opgenomen.
Algemeen - Het Reconstructieplan Salland-Twente verstaat onder intensieve veehouderij het volgende:
"Een agrarisch bedrijf of een deel daarvan met ten minste 250 m2 bedrijfsvloeroppervlak dat wordt gebruikt voor veehouderij volgens de Wet milieubeheer en waar geen melkrundvee, schapen, paarden, of dieren biologisch worden gehouden en waar geen dieren worden gehouden uitsluitend of in hoofdzaak ten behoeve van natuurbeheer".
In voorliggend bestemmingsplan is aangesloten bij deze definitie en is voor het gehele buitengebied bepaald welke agrarische bedrijven beschouwd moeten worden als bestaande intensieve veehouderijbedrijven. Voor de duidelijkheid: ook gemengde bedrijven met een intensieve veehouderijtak van ten minste 250 m2 worden aangemerkt als intensieve veehouderij. De intensieve veehouderijen en gemengde bedrijven met een intensieve veehouderijtak zijn bestemd als "Agrarisch - Agrarisch bedrijf" en aangeduid als "intensieve veehouderij".
Extensiveringsgebied - Onder extensiveringsgebied verstaat de wet (Reconstructiewet concentratiegebieden) een ruimtelijk begrensd gedeelte van een reconstructiegebied met het primaat wonen of natuur, waar uitbreiding, hervestiging of nieuwvestiging van in ieder geval intensieve veehouderij onmogelijk is of in het kader van de reconstructie onmogelijk zal worden gemaakt. In het Reconstructieplan Salland-Twente zijn alleen extensiveringsgebieden met primaat natuur aangewezen.
Nieuwvestiging, hervestiging en uitbreiding van intensieve veehouderij wordt hier (dus) tegengegaan. Slechts een beperkte uitbreiding van het staloppervlak is (tijdelijk) mogelijk wanneer dat uit oogpunt van dierenwelzijn en veterinaire gezondheid wenselijk is. Daarbij wordt uitgegaan van de aanwezige (vergunde) veestapel.
In voorliggend bestemmingsplan is de regeling voor intensieve veehouderij (voor het extensiveringsgebied) daarom als volgt:
Ad a en ad b. In de planregels is vastgelegd dat binnen het extensiveringsgebied intensieve veehouderij uitsluitend is toegestaan ter plaatse van de aanduiding "intensieve veehouderij", waarvoor geldt dat de oppervlakte aan bedrijfsgebouwen ten behoeve van de intensieve veehouderij, die aanwezig is ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan niet mag worden uitgebreid. Wanneer sprake is van een intensieve veehouderijtak op een grondgebonden agrarisch bedrijf, worden de uitbreidingsmogelijkheden van de grondgebonden bedrijfstak niet ingeperkt. Via een afwijkingsbepaling is uitbreiding van de intensieve veehouderij mogelijk (binnen het geldende agrarisch bouwperceel) wanneer dit uit oogpunt van dierenwelzijn en veterinaire gezondheid wenselijk is (bij dezelfde dieraantallen).
Verwevingsgebied - Het verwevingsgebied is volgens de Reconstructiewet het ruimtelijk begrensde gedeelte van een reconstructiegebied gericht op verweving van landbouw, wonen en natuur, waar hervestiging of uitbreiding van de intensieve veehouderij mogelijk is mits de ruimtelijke kwaliteit of functies van het gebied zich daar niet tegen verzetten. Onder hervestiging wordt verstaan: de vestiging van een nieuw op te richten of van elders te verplaatsen bedrijf op een bestaand agrarisch bouwperceel. Het kan dan ook gaan om het ontplooien van een intensieve veehouderijtak op een bedrijfslocatie, waar nog geen intensieve veehouderij aanwezig is.
In het Reconstructieplan Salland-Twente is het beleid voor hervestiging strenger doorvertaald. Het Reconstructieplan Salland-Twente geeft namelijk als algemene regel dat de (her)vestiging van een intensief veehouderijbedrijf op een bestaand bouwblok waar op het tijdstip van terinzagelegging geen intensieve veehouderij is, niet mogelijk is. In een bestuurlijk overleg tussen de provincie en de gemeente Rijssen-Holten is het hervestigingsbeleid in het verwevingsgebied ter discussie gesteld. De provincie heeft in dit overleg aangegeven dat het Reconstructieplan ruimte laat voor het opstellen van kaders, dat wil zeggen dat onder voorwaarden meegewerkt zou kunnen worden aan hervestiging. De provincie heeft daarbij aangegeven dat: a. de kaders moeten passen in het reconstructiebeleid; en b. dat rekening moet worden gehouden met andere functies in het verwevingsgebied.
Voor het verwevingsgebied is in het bestemmingsplan de volgende regeling opgenomen:
Ad a. In de planregels is vastgelegd dat binnen het verwevingsgebied intensieve veehouderij uitsluitend is toegestaan ter plaatse van de aanduiding "intensieve veehouderij". De oppervlakte aan bedrijfsgebouwen is daarbij niet ingeperkt en uitbreiding binnen het agrarisch bouwperceel is binnen het verwevingsgebied gewoon mogelijk.
Ad b. Hiervoor is in het bestemmingsplan een wijzigingsbevoegdheid opgenomen binnen de bestemming "Agrarisch" en "Agrarisch met waarden - Landschap".
Ad c. De term sterlocatie komt voort uit het Reconstructieplan Salland-Twente. Een bestaande intensieve veehouderij kan een sterlocatie aanvragen. Het bedrijf dient dan te beschikken over voldoende omgevingsruimte om te kunnen doorgroeien tot een omvang van minimaal 175 Nge, of een perspectiefvol gemengd bedrijf dat kan doorgroeien tot minimaal 175 Nge en waarbij de intensieve veehouderijtak kan doorgroeien tot minimaal 140 Nge. In het bestemmingsplan is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen voor de aanwijzing als sterlocatie, waarbij voor de term sterlocatie een definitie is opgenomen. Via een wijzigingsbevoegdheid is het mogelijk het agrarisch bouwperceel te vergroten tot maximaal 2 hectare.
Ad d. Hiervoor is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. De wijzigingsbevoegdheid geldt niet voor agrarische bouwpercelen waar op basis van het voorgaande bestemmingsplan uitsluitend grondgebonden activiteiten mochten plaatsvinden.
Landbouwontwikkelingsgebied - Een landbouwontwikkelingsgebied is een ruimtelijk begrensd gedeelte van een reconstructiegebied met het primaat landbouw dat geheel of gedeeltelijk voorziet, of in het kader van de reconstructie zal voorzien, in de mogelijkheid tot uitbreiding, hervestiging of nieuwvestiging van intensieve veehouderij. Voor het landbouwontwikkelingsgebied is in het bestemmingsplan daarom de volgende regeling opgenomen:
Ad a. In de planregels is vastgelegd dat binnen het landbouwontwikkelingsgebied intensieve veehouderij uitsluitend is toegestaan ter plaatse van de aanduiding "intensieve veehouderij". De oppervlakte aan bedrijfsgebouwen is daarbij niet ingeperkt, uitbreiding binnen het agrarisch bouwperceel (ten behoeve van intensieve veehouderij) is binnen het landbouwontwikkelingsgebied gewoon mogelijk. Dit gemeentelijk beleid is strenger dan het beleid in het Reconstructieplan. Het Reconstructieplan zegt namelijk dat hervestiging van intensieve veehouderij op een bestaand agrarisch bouwperceel (ook daar waar op dit moment alleen sprake is van grondgebonden agrarische bedrijfsactiviteiten) gewoon mogelijk is. De gemeente heeft er voor gekozen in eerste instantie een stringenter beleid te hanteren, omdat de gemeente eerst de uitkomsten van de m.e.r.-procedure wil afwachten. Het is immers op dit moment nog niet duidelijk welke ontwikkelingsmogelijkheden er daadwerkelijk zijn binnen het landbouwontwikkelingsgebied.
Ad b. Hiervoor is in het bestemmingsplan een wijzigingsbevoegdheid opgenomen binnen de bestemming "Agrarisch" en "Agrarisch met waarden - Landschap".
Ad c. Zie ook onder ad a.
Ad d. Het Reconstructieplan geeft aan dat het landbouwontwikkelingsgebied dient te voorzien in de mogelijkheid tot nieuwvestiging van intensieve veehouderij. Een dergelijke ontwikkeling wordt niet mogelijk gemaakt in het bestemmingsplan. Wanneer een aanvraag voor nieuwvestiging wordt ingediend, wordt het initiatief getoetst aan de kadernota voor het landelijk gebied, die momenteel in voorbereiding is. Wanneer de gemeente besluit medewerking te verlenen, werkt de gemeente mee aan het initiatief door middel van een bestemmingsplanherziening.
Het begrip paardenhouderij is een verzamelnaam voor uiteenlopende soorten bedrijven, die zich bezig houden met paarden. Omdat agrarische bedrijven zich bezighouden met agrarische productie, kunnen alleen de zogenaamde productiegerichte paardenhouderijen beschouwd worden als agrarische bedrijven. Productiegerichte paardenhouderijen zijn bedrijven waar uitsluitend paarden worden gefokt en opgefokt, die als hengstenhouderij in gebruik zijn of waar paarden voor de melkproductie worden gehouden.
In meerderheid echter gaat het om bedrijven waar al dan niet in overwegende mate niet-agrarische activiteiten worden ondernomen. Als het gaat om niet-agrarische activiteiten, dan gaat het om gebruik van paarden ten behoeve van recreatie en sport. Wanneer de niet-agrarische activiteiten voorop staan worden de paardenhouderijen ook wel gebruiksgerichte paardenhouderijen genoemd. Binnen de gebruiksgerichte paardenhouderijen kunnen onderscheiden worden:
In de praktijk komen binnen paardenhouderijbedrijven ook vaak mengvormen van productiegerichte en/of gebruiksgerichte paardenhouderijactiviteiten voor. Bijvoorbeeld wanneer een paardenfokkerij (ook wel stoeterij genoemd) zich ook bezighoudt met het opleiden, trainen en verhandelen van paarden. Jurisprudentie wijst uit dat de niet-agrarische activiteit (de gebruiksgerichte activiteit) alleen beschouwd kan worden als nevenactiviteit van de paardenfokkerij, als deze activiteit voortvloeit uit de agrarische bedrijfsuitoefening en daaraan ondergeschikt is.
In het bestemmingsplan is als volgt met paardenhouderijen omgegaan:
In de bouwregels zijn als het gaat om het houden van paarden de volgende verbijzonderingen opgenomen:
Een boomkwekerij (ook wel sierteeltbedrijf genoemd) is een tuinbouwbedrijf dat is gericht op het voortbrengen van houtige en niet-houtige siergewassen zoals bomen, struiken, heesters en vaste planten, onder meer bestemd voor tuinen en parken, en/of gericht op het voortbrengen van vruchtbomen, één en ander in de vorm van vollegrondsteelt dan wel pot- of containerteelt.
Binnen de boomkwekerij (of sierteelt) variëren de teelten van waterplanten tot laanbomen, elk met een aan de specifieke teelt gebonden bedrijfsinrichting. Dit geeft een gevarieerd ruimtelijk beeld. Het beeld van de verschillende teelten kan als volgt worden omschreven:
Als op een boomkwekerijbedrijf intensieve teelten plaatsvinden, dat wil zeggen overwegend 1- of 2-jarige gewassen, dan is een oppervlakte van 1 à 2 hectare voldoende voor een volwaardige omvang.
Voor een boomkwekerijbedrijf is een bedrijfsruimte noodzakelijk voor stekwerkzaamheden, de verwerking van de planten voor de aflevering en de opslag van machines en gereedschap. Voor een gemiddeld bedrijf is een ruimte van 150 tot 300 m2 voldoende. Daarnaast is op de meeste bedrijven behoefte aan ruimten onder glas of folie. Het gaat dan om teeltondersteunende voorzieningen. Daarbij kan het gaan om permanente kassen ter ondersteuning van de teelt (voor vermeerdering en overwintering). Maar het kan ook gaan om tijdelijke teeltondersteunende voorzieningen teneinde het groeiseizoen te kunnen verlengen. Qua hoogte kan onderscheid gemaakt worden in afdekfolies en/of lage tunnelkassen (tot 1,5 meter) en ondersteunende kassen en/of hoge tunnels.
Een aantal boomkwekerijen richt zich niet alleen op het telen van gewassen, maar ook op de verkoop vanaf het eigen bedrijf aan particulieren. Zolang de verkoop kleinschalig blijft en het gaat om de verkoop van op het eigen bedrijf geteelde producten, is deze activiteit inpasbaar binnen de agrarische bedrijfsbestemming.
In het bestemmingsplan is als volgt met boomkwekerijen omgegaan:
De gemeente Rijssen-Holten heeft (nog) geen beleid opgesteld voor hergebruik van vrijgekomen dan wel vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing (vab-beleid), dat wil zeggen voor situaties waarbij het agrarisch bedrijf is dan wel wordt beëindigd en gekozen wordt voor een nieuwe bedrijfsfunctie. In het bestemmingsplan is daarom geen ontwikkelingsregeling opgenomen voor dergelijke initiatieven. Initiatieven in dit kader worden vooralsnog getoetst aan de Omgevingsvisie Overijssel en de Kwaliteitsimpuls Groene omgeving. Indien wordt voldaan aan de door de provincie gestelde voorwaarden, dan werkt de gemeente mee aan het betreffende initiatief door middel van een bestemmingsplanherziening. Het gemeentelijk vab-beleid wordt meegenomen in de kadernota landelijk gebied.