Barrier 2013

3.5 Archeologische en cultuurhistorische waarden

3.5.1 Archeologie

De gemeente Eindhoven heeft eigen archeologiebeleid, als uitwerking van het nationale en provinciale beleid. Dit beleid staat in het 'Beleidsplan Archeologie Eindhoven en Helmond 2008-2012', dat de raad in september 2008 heeft vastgesteld. De gemeente neemt de verantwoordelijkheid voor het bodemarchief zelf ter hand door te investeren in kerntaken en opbouw van expertise.
De gemeente kent archeologische waarden daterend uit de prehistorie en de Romeinse tijd.
Het gemeentelijk bodemarchief herbergt tevens fundamentele gegevens over de geschiedenis van stad en platteland gedurende en na de middeleeuwen. Deze gegevens zijn van groot belang voor de reconstructie van het verleden, temeer omdat archivalische bronnen in Eindhoven nagenoeg ontbreken.

De archeologische gebieden binnen de gemeente Eindhoven staan aangegeven op de gemeentelijke archeologische waardenkaart, onderdeel van de gemeentelijke cultuurhistorische waardenkaart (die is vastgesteld in het voorjaar 2008).
Het beleid is om bij ruimtelijke ontwikkelingen rekening te houden met de archeologische waarden en verwachtingen in de ondergrond en daarbij uit te gaan van de gemeentelijke archeologische waardenkaart.

Het plangebied is niet gelegen binnen een archeologische waardevol (verwachtings)gebied.Hier hoeft dan ook geen rekening mee gehouden te worden. Wel geldt ten aanzien van archeologie een meldingsplicht voor archeologische toevalsvondsten. Mochten tijdens werkzaamheden archeologische resten worden aangetroffen dan dienen deze (op grond van de meldingsplicht art. 53 Monumentenwet 1988) direct gemeld te worden aan de Afdeling Archeologie van de gemeente Eindhoven. Vervolgens zal bepaald worden of en zoja welke aanvullende maatregelen getroffen worden.

3.5.2 Cultuurhistorische waarden

Op 18 maart 2008 is de cultuurhistorische waardenkaart van Eindhoven vastgesteld. De kaart dient als beleidskader om bij ruimtelijke ontwikkelingen in de stad rekening te kunnen houden met de cultuurhistorie van Eindhoven. De kaart geeft, naast rijks- en gemeentelijke monumenten een overzicht van de historische structuur van wegen en waterlopen, historisch waardevolle stedenbouwkundige en landschappelijke- en groenstructuren, beschermde stads- en dorpsgezichten en monumentale bomen.
Bij de samenstelling van de kaart is onder andere gebruik gemaakt van de gegevens van de provinciale cultuurhistorische waardenkaart. Op de cultuurhistorische waardenkaart van Eindhoven is een groot gedeelte van het plangebied aangeduid als 'historisch stedenbouwkundige structuur'.

De woonbuurten van Thuis Best werden veelal opgetrokken als complete woon- en leefgemeenschappen en daarom ook voorzien van winkels en scholen (aan de Lieven de Keylaan). De stedenbouwkundige opzet wordt gekenmerkt door een rationele straatindeling met een orthogonale structuur. Het Hendrik de Keyzerplein vormt daarbinnen een open groene ruimte. Het plein werd in 1930 ontworpen door de bekende tuinarchitect Tersteeg. In het midden maakte hij een grote rechthoekige vijver met afgeschuinde hoeken. Daaromheen een gazon met boomgroepen en heesters.

Het plein tussen de Cornelis Dankertsstraat en de Hans Steenwinkelstraat had een recreatieve functie. Eerst kwam hier een speeltuin van de vereniging V.O.J. (Voor Oud en Jong), later ook een vrijetijdsaccomodatie genoemd naar Henriëtte Roelants, die zich inzette voor het Philips Ontspanningsfonds. Het buurthuis is in 2011 gesloopt.

De woonbebouwing bestaat uit bouwblokken van zowel één als twee lagen met een kap en met verspringende rooilijn, deels met voortuinen. Opmerkelijk zijn de beeldbepalende schuurtjes achter de woningen, die ongeveer halverwege de tuin staan. Deze ongewone situering van de schuurtjes heeft te maken met het feit dat de tuinen vooral bedoeld waren als moestuin en niet als siertuin. Achter het schuurtje was ruimte voor de moestuin met composthoop, zo ver mogelijk van de woning af en niet zichtbaar van daaruit. Het bloksgewijze bouwen van buurten sloot aan bij de ontwerpprincipes van het uitbreidingsplan voor Eindhoven door G.C. Kools. Het geheel is in zijn architectuur en ruimtelijke samenhang een typisch voorbeeld van de sociale woningbouw die Philips in het interbellum voor huisvesting van zijn arbeiders realiseerde.

Met de cultuurhistorische waarden is als volgt rekening gehouden. Een groot gedeelte van de panden zijn bestemd als Wonen - 3. Binnen deze bestemming zijn zij naast wonen ook bestemd voor het behoud, herstel en bevorderen van de aanwezige cultuurhistorische waarden. Om dit te waarborgen is in de regels een afweging voor sloop opgenomen, met de cultuurhistorische waarde als criterium (artikel 13.5). De hierboven bedoelde beeldbepalende schuurtjes vallen ook onder dit sloopvergunningsstelsel. Ter bescherming van de aanwezige structuur van het Hendrik de Keyzerplein zijn de gronden binnen de bestemmingen Groen en Water tevens bestemd voor het behoud, herstel en bevordering van de cultuurhistorische waarden. In de regels is hieraan een omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden gekoppeld (artikel 4.3 en 10.4).