Afrikaweg en omgeving

3.2 Ruimtelijke en functionele analyse plangebied

3.2.1 Stedenbouwkundige opzet

Zoetermeer is als een staalkaart voor stedenbouw en architectuur te kenschetsen. Als gevolg van maatschappelijke veranderingen kwamen andere opvattingen tot stand en daarmee ook wijken die op andere basisprincipes ontworpen werden. Omdat de Zoetermeerse wijken veelal in verschillende tijdsperioden zijn gebouwd, vormen zij een mooi voorbeeld en afspiegeling van de in die tijd geldende maatschappelijke opvattingen over architectuur en stedenbouw.

Het plangebied is wat stedenbouwkundige opzet betreft op te delen in twee gebieden: het historische lint Voorweg en de gebieden aan weerszijden van de Afrikaweg, inclusief de weg zelf.

De Voorweg is onderdeel van de historische linten waaraan Zoetermeer is ontstaan. De weg maakte onderdeel uit van de hoofdroute Den Haag- Gouda. Langs de Voorweg staan veelal losse gebouwen, voornamelijk woningen en (voormalige) boerderijen met daartussen veel privé-groen. Kenmerkend is de hooggelegen dijk van de Voorweg en de Vlamingstraat, het hooggelegen boezemwater van de Voorwegwetering, de cultuurhistorisch waardevolle bebouwing daarlangs en de grote, diepe en lommerrijke tuinen.

Aan de Van Leeuwenhoeklaan is het groene talud tussen het hoge niveau van de dijk van de Voorwegwetering en het lage niveau van het achterland kenmerkend. De laaggelegen voorsloot langs de Van Leeuwenhoeklaan is eveneens kenmerkend.

Naar het zuiden toe begint de naoorlogse kantorenbouw aan weerszijden van de Afrikaweg. Het door de raad op 18 januari 1968 vastgestelde structuurplan gaat er vanuit dat het toekomstige Zoetermeer zowel woon- als werkstad dient te zijn. Dit impliceert dat de voor Zoetermeer te ontwikkelen plannen enerzijds het beeld moeten geven van een woongebied en anderzijds dat op het grondgebied van de gemeente terreinen worden bestemd voor handel, verkeer en industrie.

Leidend voor de ontwikkeling van de kantoren aan weerszijden van de Afrikaweg is de ligging langs belangrijke routes naar en door Zoetermeer; de A12 en de Afrikaweg. De Afrikaweg is de centrale route tussen de A12 en het stadscentrum. Vanaf deze weg zijn twee wegen aangelegd die voor de ontsluiting van de kantoren zorgen: Bredewater en de Boerhaavelaan. In de gebieden die zijn gelegen tussen de Afrikaweg en Bredewater en tussen de Afrikaweg en de Boerhaavelaan zijn kantoren mogelijk gemaakt. Het geldende bestemmingsplan schrijft wel voor dat een bepaald percentage minimaal moet worden ingevuld met groen en water. Langs de Afrikaweg moet de bebouwing representatief zijn, waarbij geen sprake mag zijn van één wand.

In de zone langs de A12 zijn in de loop der jaren meer kantoorgebouwen en andere voorzieningen gebouwd, waarbij de representativiteit en plaatsing in het groen van belang zijn. In deze zone bevindt zich ook de verbinding van het noordelijk deel van Zoetermeer met de wijk Rokkeveen dat ten zuiden van de A12 ligt. Deze verbinding bestaat voor het autoverkeer uit de Afrikaweg en voor het langzame verkeer uit de Mandelabrug.

Kenmerkend voor de Afrikaweg en de gebieden aan weerszijden van deze weg is de plaatsing van 'losse' gebouwen in een groene, ruim opgezette omgeving. De straten kenmerken zich door een breed profiel.

3.2.2 Wonen

In het plangebied bevinden zich circa 260 woningen. Zo'n 10% hiervan zijn eengezinswoningen, de overige woningen bevinden zich in wooncomplexen. Bijna 72% van de woningen bestaat uit koop.

De woonfunctie concentreert zich in het noordelijk deel van het plangebied, langs de Voorweg en de Dublinstraat. Aan de zuidzijde liggen twee wooncomplexen, allebei gelegen aan het Kinderen van Versteeghplein.

Langs de Voorweg staan enkele vooroorlogse woningen (waaronder omgebouwde voormalige boerderijen) en tevens naoorlogse planmatige eengezinswoningen. De overige woningen in het plangebied zijn voornamelijk gerealiseerd in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw.

3.2.3 Bedrijven en werkgelegenheid

De Afrikaweg en omgeving neemt een belangrijke positie in ten aanzien van het totaal aantal vestigingen en arbeidsplaatsen in de stad. Op 1 januari 2011 waren namelijk circa 360 bedrijven, kantoren en aanbieders van voorzieningen in het plangebied aanwezig, waaronder enkele zeer omvangrijke. Al deze bedrijven bieden circa 3.760 arbeidsplaatsen.

Het belangrijkste deel van de bedrijvigheid/kantoren is gevestigd in het kantorengebied gelegen aan weerszijden van de Afrikaweg tussen de Boerhaavelaan en Bredewater (met name zakelijke dienstverlening) en langs de A12.

Zoals genoemd bevinden zich in het plangebied vooral kantoren. Andere vormen van bedrijvigheid zijn een garagebedrijf, een hotel en een datacenter. Aan de Voorweg bevindt zich een ambachtelijk bedrijf waar herstel en verkoop van oude motoren plaatsvindt.

Ook in de toekomst zal het plangebied een belangrijke functie vervullen in de werkgelegenheid van Zoetermeer. Dit heeft vooral te maken met het feit dat grote delen van het plangebied nog onbebouwd zijn en dat de ligging langs de A12 en nabij het station Zoetermeer aantrekkelijk is.

3.2.4 Overige voorzieningen

In het plangebied bevinden zich enkele andere voorzieningen:

• aan het Abdissenbos staan enkele openbare speelvoorzieningen, zoals een voetbalkooi die tevens is te gebruiken voor basketbal en er ligt een skatebaan;
• hier in de buurt staat eveneens aan het Abdissenbos een buurthuis waar allerlei activiteiten voor de buurt georganiseerd worden. Deze activiteiten vinden zowel overdag als 's avonds plaats;
• aan de Voorweg bevindt zich een schietvereniging. Voor deze locatie is een milieuvergunning afgegeven. De activiteiten vinden inpandig plaats. Voor een nadere omschrijving wordt verwezen naar paragraaf 5.7.2.
• aan het Bredewater 24 is in een bestaand kantoorpand een onderwijsvoorziening van de Haagse Hogeschool gevestigd. Deze instelling is hier gevestigd met een tijdelijke vergunning en is sinds het verlopen van deze vergunning gedoogd.
• aan het Kinderen van Versteeghplein bevinden zich naast het hotel en kantoren ook een enkele dienstverlenende voorzieningen. Het betreft bijvoorbeeld een kapperszaak. Het bestemmingsplan laat overigens in het pand waar deze kapper is gevestigd ook horeca en andere dienstverlenende voorzieningen toe.
• Een tweetal nutsvoorzieningen (elektriciteitsvoorzieningen) ten zuiden van het bestaande kantoorpand aan de Boerhaavelaan 14 en een nutsvoorziening aan het Abdissenbos 9.