De Engh-Roodborstlaan 30

4.2 Wegverkeerslawaai

Beleid en normstelling

Geluidszones langs wegen

Langs alle wegen bevinden zich ingevolge de Wet geluidhinder (Wgh) geluidszones, met uitzondering van woonerven en 30 km/h-gebieden. Binnen en rond het plangebied zijn 30 km/h-wegen aanwezig die op basis van hun snelheidsregime niet-gezoneerd zijn.

Binnen de geluidszone van een weg dient de geluidsbelasting aan de gevel van geluidsgevoelige bestemmingen aan bepaalde wettelijke normen te voldoen. De breedte van een geluidszone is afhankelijk van het aantal rijstroken en de ligging van de weg (binnen- of buitenstedelijk). De geluidszone ligt aan weerszijden van de weg, gemeten vanuit de kant van de weg. Onder stedelijk gebied wordt verstaan: 'het gebied binnen de bebouwde kom, doch met uitzondering van het gebied binnen de bebouwde kom, voor zover liggend binnen de zone van een autoweg of autosnelweg als bedoeld in het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990' (artikel 1 Wgh). De ontwikkeling is gelegen binnen de geluidszones van diverse wegen. In tabel 4.5 staan de geluidszones per wegtype weergegeven.

Tabel 4.5 Geluidszones per wegtype

		aantal rijstroken	zonebreedte
binnenstedelijk		1 of 2	200 m
		3 of meer	350 m
buitenstedelijk		1 of 2	250 m
		3 of 4	400 m
		5 of meer	600 m

Op basis van bovenstaande normen liggen de nieuwe woningen binnen de geluidszone van de A1 en de Amersfoortsestraatweg. De A1 heeft een geluidszone van 600 m in verband met 2x2 rijstroken plus spitsstroken. De Amersfoortsestraatweg is buiten de bebouwde kom gelegen en heeft een geluidszone van 250 m. Akoestisch onderzoek naar de wegen is noodzakelijk. Tevens wordt op grond van jurisprudentie en in het kader van een goede ruimtelijke ordening aandacht besteed aan het akoestisch klimaat van 30 km/h-wegen.

Verder wordt binnen het plangebied een nieuwe weg (Palmvogellaan) mogelijk gemaakt en aangesloten op de Koekoeklaan. Aangezien deze wegen een snelheidsregime van 30 km/h kennen, behoeft geen onderzoek te worden gedaan naar nieuwe wegaanleg of reconstructie van wegen. In het kader van een goede ruimtelijke ordening zal de nieuw te realiseren weg betrokken worden in het akoestisch onderzoek.

Nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen - normstelling

Voor de geluidsbelasting aan de buitengevels van woningen binnen de wettelijke geluidszone van een weg geldt een voorkeursgrenswaarde. Voor nieuwe situaties (nieuwe wegen of nieuwe woningen) bedraagt deze 48 dB.

De voorkeursgrenswaarde mag in principe niet worden overschreden. Indien uit het akoestisch onderzoek blijkt dat deze voorkeursgrenswaarde wel wordt overschreden, zijn maatregelen noodzakelijk, gericht op het verminderen van de geluidsbelasting aan de gevel. Onderscheid wordt gemaakt in maatregelen aan de bron (bijvoorbeeld geluidsreducerend asfalt) en maatregelen in het overdrachtsgebied (bijvoorbeeld geluidsschermen, vliesgevels) of het vergroten van de afstand tussen de geluidsbron en de ontvanger.

Zijn deze maatregelen onvoldoende doeltreffend, dan wel ontmoeten deze maatregelen overwegende bezwaren van stedenbouwkundige, verkeerskundige, vervoerskundige, landschappelijke of financiële aard, dan kan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Bussum hogere waarden vaststellen. Deze hogere waarde mag, afhankelijk van de situatie, een bepaalde waarde niet te boven gaan (uiterste grenswaarde). Indien de uiterste grenswaarde wordt overschreden en maatregelen ter reductie van de geluidsbelasting aan de bron of in het overdrachtsgebied niet mogelijk of doelmatig zijn, dienen maatregelen aan de zijde van de geluidsontvanger te worden genomen, zoals het toepassen van een dove gevel. De voor dit plan relevante waarden zijn in tabel 4.6 opgenomen.

Tabel 4.6 Geluidsnormen voor woningen, binnenstedelijke situatie

			voorkeursgrens- waarde	uiterste grenswaarde	uiterste grenswaarde ten gevolge van autosnelwegen
nieuwe woningen-bestaande wegen			48 dB	63 dB	53 dB

Daarnaast dient altijd de wettelijke binnenwaarde te worden gegarandeerd. Het kan daarvoor noodzakelijk zijn dat geluidsisolerende gevelmaatregelen worden genomen. In het kader van de ruimtelijke procedures komen echter alleen de maatregelen aan de bron of in het overdrachtsgebied aan de orde. De gevelmaatregelen komen pas aan de orde in het kader van de daadwerkelijke realisatie van de ontwikkeling. Hieraan wordt bijvoorbeeld getoetst bij een bouwaanvraag.

Niet-gezoneerde wegen 

Ter onderbouwing van de aanvaardbaarheid van de geluidsbelasting wordt bij gebrek aan een wettelijk kader aangesloten bij de benaderingswijze die de Wgh hanteert voor gezoneerde wegen. Vanuit dat oogpunt wordt de voorkeursgrenswaarde van 48 dB als richtwaarde gehanteerd en geldt de uiterste grenswaarde van 63 dB als maximaal aanvaardbare waarde. Bij geluidsbelasting boven de richtwaarde wordt onderzocht of met maatregelen de geluidsbelasting kan worden beperkt en dit doelmatig is. Vervolgens wordt op basis van dit onderzoek onderbouwd of er sprake is van een acceptabel akoestisch klimaat.

Aftrek ex artikel 110g Wgh

Op basis van artikel 110g Wgh mag het berekende geluidsniveau van het wegverkeer worden gecorrigeerd in verband met de verwachting dat motorvoertuigen in de toekomst stiller zullen worden. In artikel 3.6 uit het Reken- en Meetvoorschrift Geluidhinder 2006 (RMG 2006) is bepaald dat deze correctie voor wegen met een snelheid lager dan 70 km/h 5 dB bedraagt. Voor wegen met een maximumsnelheid van 70 km/h of meer geldt een aftrek van 2 dB. Op alle in deze rapportage genoemde geluidsbelastingen is deze aftrek toegepast, tenzij anders vermeld.

Nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen - akoestisch onderzoek

Uitgangspunten

Op basis van bovenstaande is akoestisch onderzoek naar wegverkeerslawaai voor onderhavige woonontwikkeling uitgevoerd. Ten aanzien van de woonontwikkeling is het akoestisch onderzoek in verband met de complexe ligging ter hoogte van de A1 en de aanwezigheid van geluidsschermen, een viaduct en afschermende bebouwing uitgevoerd op basis van de Standaard Rekenmethode II (SRM II) conform het Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006 (RMG 2006). Er is uitgegaan van een geluidsscherm van 5 m hoogte aan beide zijden van de A1 tussen de aansluitingen Bussum en Blaricum en een geluidsscherm van 5 m hoog aan het viaduct over de Crailoseweg. Deze gegevens zijn verstrekt door de gemeente Bussum en Rijkswaterstaat. De berekening is uitgevoerd met het softwareprogramma Geomilieu versie 1.91.

Verder gelden de volgende uitgangspunten:

• voor de toegangsweg vanaf de Koekoeklaan is uitgegaan van een maximumsnelheid van 30 km/h en klinkerverharding in keperverband;
• in het akoestisch model is rekening gehouden met de aanwezigheid van spitsstroken en dubbellaags ZOAB (met uitzondering van de op- en afritten en viaducten, waar uitgegaan is van dicht asfaltbeton (DAB));
• voor de Roodborstlaan evenals de nieuwe toegangsweg wordt uitgegaan van klinkerverharding in keperverband;
• voor de Koekoeklaan en de Amersfoortsestraatweg wordt uitgegaan van dicht asfaltbeton.

Resultaten

Er is een berekening uitgevoerd op de begrenzing van de woonbestemming op 1,5 m, 4,5 m en 7,5 m hoogte. Hieruit blijkt dat de voorkeursgrenswaarde ten gevolge van de Amersfoortsestraatweg wordt overschreden. De geluidsbelasting bedraagt 51 dB. De uiterste grenswaarde van 63 dB wordt niet overschreden. Ten gevolge van de A1 wordt de voorkeursgrenswaarde met 4 dB overschreden. De geluidsbelasting bedraagt 52 dB. De uiterste grenswaarde (53 dB) wordt hiermee niet overschreden. De resultaten zijn opgenomen in onderstaande tabel. De kaart met de ligging van de waarneempunten, de invoergegevens en de resultatentabellen zijn opgenomen in bijlagen 1 en 2.

Tabel 4.7 Geluidsbelasting gezoneerde wegen (incl. correctie ex artikel 110g Wgh)

			Amersfoortsestraatweg	rijksweg A1
wooneenheid 1*			51 dB	52 dB
wooneenheid 2*			50 dB	52 dB
wooneenheid 3*			49 dB	51 dB

* De precieze invulling en locatie van de woningen is nog niet duidelijk en wordt in het bestemmingsplan ook vrij gelaten. In het akoestisch model zijn daarom verdeeld over de zone waarin de woningen zijn toegestaan drie woonblokken ingevoerd. Op deze manier wordt een goed beeld gegeven van de geluidsbelasting op de gevels. Wooneenheid 1 vertegenwoordigt het noordelijkste blok, wooneenheid 2 het middelste blok en wooneenheid 3 het zuidelijkste blok. In totaal worden maximaal 3 woningen toegestaan.

Maatregelen ter reductie van de geluidsbelasting

De geluidsbelasting als gevolg van het verkeer op de A1 en de Amersfoortsestraatweg overschrijdt de voorkeursgrenswaarde van 48 dB. Indien maatregelen ter reductie van de geluidsbelasting niet mogelijk of doelmatig zijn, is het vaststellen van een besluit hogere waarden noodzakelijk.

De geluidsbelasting aan de gevels van de woningen kan worden gereduceerd door maatregelen aan de bron of in het overdrachtsgebied. Er is een aantal maatregelen aan de bron denkbaar. De eerste mogelijkheid is het beperken van de verkeersomvang, de snelheid of wijziging van de samenstelling van het verkeer. Deze maatregelen zijn alleen mogelijk als de functie van de weg wordt gewijzigd. Dit stuit op overwegende bezwaren van verkeers- en vervoerskundige aard. De Amersfoortsestraatweg behoort tot de hoofdverkeersstructuur van Bussum. De maximumsnelheid bedraagt 50 km/h. Een lagere snelheid past niet bij de ontsluitingsfunctie van de weg. De A1 maakt onderdeel uit van het nationale autosnelwegennet en heeft tevens een internationale functie. Een verlaging van de wettelijke maximumsnelheid is niet wenselijk. De maximumsnelheid op autosnelwegen bedraagt in principe 120 km/h. Ter plaatse van het plangebied bedraagt de maximumsnelheid 100 km/h; een verdere verlaging van de maximumsnelheid is niet wenselijk en zal leiden tot een slechtere doorstroming van het verkeer.

Een andere maatregel aan de bron is het toepassen van een geluidsreducerende wegdekverharding, bijvoorbeeld het asfalteren van de Amersfoortsestraatweg met geluidsreducerend asfalt (dunne deklagen B). Voor voldoende effect dient de wegdekverharding over een lengte van circa 350 m te worden vervangen. De kosten hiervan bedragen circa € 110.000 en stuiten, gezien de beperkte ontwikkeling, op bezwaren van financiële aard.

Een bronmaatregel voor de A1 is gelegen in het herasfalteren van de A1 met een sterker geluidsreducerende wegdekverharding. In het kader van de Spoedwet wegverbreding is de A1 recent voorzien van dubbellaags ZOAB. In het akoestisch onderzoek is hier reeds rekening mee gehouden. Een verdere geluidsreductie door middel van sterker geluidsreducerend asfalt is op autosnelwegen nauwelijks mogelijk.

Maatregelen in het overdrachtsgebied in de vorm van geluidsafschermende voorzieningen (scherm of wal) zijn reeds getroffen langs de A1, waar schermen toegepast zijn met een hoogte van 5 m. Een verdere verhoging van de geluidsschermen is financieel niet haalbaar en stuit op bezwaren van stedenbouwkundige aard. Geluidsschermen langs de Amersfoortsestraatweg zijn, gezien de stedelijke ligging, nauwelijks inpasbaar en zouden onderbroken moeten worden ter plaatse van de omliggende erven en zijstraten, waardoor het effect deels teniet wordt gedaan.

Vergroten van de afstand tussen de wegas en het bouwplan is eveneens niet mogelijk. Het bouwplan zou dan niet meer ingepast kunnen worden.

Geconcludeerd kan worden dat redelijkerwijs geen maatregelen mogelijk zijn om de geluidsbelasting op de gevel van woningen ten gevolge van de Amersfoortsestraatweg en A1 te reduceren.

30 km/h-wegen

Om de aanvaardbaarheid van de geluidsbelasting van niet-gezoneerde wegen te beoordelen, is voor de locatie de geluidsbelasting van direct aan de locatie grenzende niet-gezoneerde wegen berekend. In het onderzoek zijn de Koekoeklaan, Roodborstlaan en de Anne Franklaan betrokken. Het onderzoek heeft plaatsgevonden op basis van de gedetailleerde Standaard Rekenmethode II (SRM II). In onderstaande tabel zijn de resultaten van de niet-gezoneerde wegen weergegeven.

Tabel 4.8 Geluidsbelasting 30 km/h-wegen (excl. correctie ex artikel 110g Wgh)

				Koekoeklaan	Roodborstlaan	Anne Franklaan
wooneenheid 1*				52 dB	43 dB	23 dB
wooneenheid 2*				46 dB	40 dB	23 dB
wooneenheid 3*				43 dB	34 dB	22 dB

* zie het onderschrift bij tabel 4.7.

De geluidsbelasting ten gevolge van 30 km/h-wegen aan de gevel van woning 1 (de meest noordelijke woning) overschrijdt ten gevolge van de Koekoeklaan de richtwaarde van 48 dB.

Maatregelen ter reductie van de geluidsbelasting

Bezien is of met maatregelen de geluidsbelasting doelmatig kan worden teruggedrongen. Er is een aantal maatregelen ter reductie van de geluidsbelasting denkbaar. Een mogelijkheid is om de functie van de weg, samenstelling van het verkeer of de maximumsnelheid te wijzigen. De Koekoeklaan is ingericht als erftoegangsweg met een maximumsnelheid van 30 km/h. Erftoegangswegen behoren tot de laagste wegcategorie. Wijziging hiervan of van de samenstelling van het verkeer leidt derhalve niet tot verdere geluidsreductie.

De Koekoeklaan is geasfalteerd. Het toepassen van geluidsreducerend asfalt stuit op overwegende bezwaren van financiële aard en past niet in een 30 km/h-gebied. Bovendien heeft geluidsreducerend asfalt slechts een beperkt effect in 30 km/h-gebieden.

Maatregelen in het overdrachtsgebied zoals geluidsschermen zijn stedenbouwkundig niet inpasbaar. Ook is het vergroten van de afstand tussen de wegas en de ontwikkeling niet mogelijk; het bouwplan is dan niet meer inpasbaar.

Er is sprake van een beperkte overschrijding van de richtwaarde. Bovendien wordt de maximaal aanvaardbare waarde niet overschreden. Maatregelen ter reductie van de geluidsbelasting zijn niet mogelijk of doelmatig. Het akoestisch klimaat is aanvaardbaar.

Nieuwe wegaanleg

In onderhavig bestemmingsplan wordt de aanleg van een nieuwe weg mogelijk gemaakt, met het oog op de verkeersontsluiting van de achterliggende gebiedsontwikkeling Kolonel Palmkazerne. Deze weg sluit aan op de Koekoeklaan, waardoor er sprake is van reconstructie van een weg. Omdat beide wegen een 30 km/h-regime kennen, kan akoestisch onderzoek achterwege blijven. In het kader van een goede ruimtelijke ordening is akoestisch onderzoek uitgevoerd naar de aanleg van de nieuwe ontsluiting. De meest nabijgelegen woningen zijn de nieuwe woningen welke in dit bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt. De maximale geluidsbelasting bedraagt 47 dB en overschrijdt de richtwaarde van 48 dB niet. De andere (bestaande) woningen liggen op grotere afstand van de weg, waardoor er geluidsbelasting lager zal liggen en ook daar geen sprak zal zijn van overschrijding van de richtwaarde van 48 dB.

Voorts wordt een nieuwe aansluiting op de Koekoeklaan gerealiseerd, waardoor er sprake zou zijn van een reconstructiesituatie. Omdat de wegen niet-gezoneerd zijn, is onderzoek formeel niet noodzakelijk. In het kader van een goede ruimtelijke ordening wordt onderzocht of er sprake is van een acceptabel akoestisch klimaat, waarbij aangesloten wordt bij de normen die de Wgh kent voor reconstructiesituaties. Op grond van de Wgh dient het verschil van de geluidsbelasting 1 jaar voor en 10 jaar na reconstructie inzichtelijk te worden gemaakt. Bij een toename van 1,50 dB (afgerond 2 dB) of meer is formeel sprake van een reconstructiesituatie. In onderstaande tabel is de geluidsbelasting op een maatgevend waarneempunt langs de Koekoeklaan weergegeven.

Tabel 4.10 Verkeersintensiteiten Koekoeklaan

			2011	2023	toename
1,5 m			49,89 dB	50,69 dB	+ 0,80 dB
4,5 m			50,63 dB	51,43 dB	+ 0,80 dB
7,5 m			50,57 dB	51,37 dB	+ 0,80 dB

Uit bovenstaande tabel blijkt dat de toename van de geluidsbelasting kleiner is dan 1,50 dB, waardoor geen sprake is van reconstructie. In bijlage 2 zijn de resultaten van deze berekening weergegeven.

Cumulatie

Over cumulatie kan het volgende worden gezegd. In de Wgh is aangegeven dat bij de besluitvorming rond hogere grenswaarden ook cumulatie in acht dient te worden genomen. Om die reden is de cumulatie van de geluidsbelasting als gevolg van alle wegen binnen het plangebied inzichtelijk gemaakt. In bijlage 3 zijn de gecumuleerde geluidsbelastingen weergegeven. Conform de regels voor cumulatie is hier de correctie ex artikel 3.6 RMG 2006 niet toegepast.

De hoogst optredende geluidsbelasting als gevolg van cumulatie bedraagt 60,19 dB, exclusief correctie ex artikel 110g Wgh. Op basis van de GES-methodiek (Gezondheidseffectscreening stad&milieu, handboek voor een gezonde inrichting van de woonomgeving, VROM, september 2008) wordt gesteld dat er dan sprake is van 9 tot 14% ernstig geluidgehinderden. Zoals eerder beschreven is het nemen van (verdere) maatregelen aan de bron of in het overdrachtsgebied niet mogelijk of stuit op overwegende bezwaren van stedenbouwkundige, verkeerskundige, vervoerskundige, landschappelijke of financiële aard. Vanwege de relatief hoge gecumuleerde geluidsbelasting dient bij het ontwikkelen van het bouwplan en bij het ontwerp van de woningen nadrukkelijk aandacht te zijn voor het aspect geluidshinder. Dit kan betrekking hebben op de situering van slaapkamers en geluidsluwe (buiten)ruimten.

Aanvaardbaarheid akoestisch klimaat

Geconcludeerd wordt dat maatregelen ter reductie van de geluidsbelasting niet mogelijk, doelmatig of wenselijk zijn. De geluidsbelasting ten gevolge van de Amersfoortsestraatweg en de A1 overschrijdt de voorkeursgrenswaarde. Tevens is er ten gevolge van 30 km/h-wegen sprake van overschrijding van de richtwaarde van 48 dB ter plaatse van de meest noordelijke woning. Bij het ontwikkelen van het bouwplan dient aandacht te zijn voor het realiseren van een geluidsluwe gevel en geluidsluwe buitenruimte.

Er is op de bestaande woningen geen sprake van een onacceptabele situatie als gevolg van de aanleg van de nieuwe weg en aansluiting van de nieuwe weg op de Koekoeklaan.

Conclusie

De voorkeursgrenswaarde wordt ten gevolge van het verkeer op de Amersfoortsestraatweg en de A1 overschreden. Maatregelen ter reductie van de geluidsbelasting zijn niet mogelijk, doelmatig of wenselijk. De uiterste grenswaarde ten gevolge van de A1 wordt niet overschreden. Er dienen hogere waarden te worden vastgesteld voor de in tabel 4.10 weergegeven woningen.

Tabel 4.10 Vast te stellen hogere waarden

Amersfoortsestraatweg			Rijksweg A1	aantal woningen
51 dB			52 dB	1
50 dB			52 dB	1
49 dB			51 dB	1
totaal				3

Voorts wordt gesteld dat de geluidsbelasting ten gevolge van de niet-gezoneerde wegen de richtwaarde van 48 dB overschrijdt ter plaatse van de meeste noordelijke woning met 4 dB. Bij het ontwerpen van de woning kan hiermee rekening worden gehouden (liggen slaapkamers en buitenruimte). Gelet hierop is de kleine overschrijding aanvaardbaar.