Hofstad III Loerik V

2.2 Bestaande situatie

2.2.1 Houten Zuid

Bestaande situatie

Het plangebied is gelegen in Houten-Vinex. Na de eerste groeitaak van de gemeente in de jaren 70, waarbij Houten Noord vorm kreeg, is in de jaren 90 gestart met een tweede groeitaak, die van Houten-Vinex, ofwel Houten Zuid. De Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra (Vinex) gaf voor een aantal steden aan waar nieuwe woningbouwlocaties gerealiseerd zouden kunnen worden. Ook Houten werd, vanwege de ligging nabij Utrecht, in het kader daarvan aangewezen. Aan de hand van verschillende varianten zijn in de jaren 90 de uitbreidingsmogelijkheid onderzocht. Uiteindelijk is er gekozen voor de variant waarbij de uitbreiding geheel aan de zuidzijde van Houten kwam te liggen. In het structuurmodel Houten-Vinex is vervolgens de hoofdstructuur van de wijk vastgelegd, met centraal het winkelcentrum en NS-station Castellum, de Vijfwal als verbindend groenelement door de wijk, en de Rondweg die het geheel omsluit. In de jaren daarna zijn er gedetailleerde plannen gemaakt en zijn de verschillende gebieden ingevuld.

Structuurmodel Houten Zuid vastgesteld door de raad in 1996

Ruimtelijke opbouw

Het oostelijk deel van Houten-Vinex kenmerkt zich door de 'Engelse stijl' met gebogen vormen en een verkavelingspatroon gebaseerd op de landschappelijke contouren in het Kromme Rijngebied. Dit in tegenstelling tot het deel ten westen van de spoorlijn, met een meer 'Franse stijl' met rechte lijnen, symmetrie en assen, aansluitend op het lineaire patroon van de polder.

In het oostelijke deel van Houten-Zuid wordt de hoofdstructuur van de openbare ruimte gedomineerd door de Vijfwal, het Loerikse Park aan de Binnentuin en de Rietplas-Oosterlaakplas.

Opbouw/dichtheid woonmilieus

Bij aanvang van de Vinex-groeitaak was sprake van 6.000 woningen. In het Structuurmodel is een differentiatie in dichtheden aangehouden, hetgeen in onderstaande afbeelding is aangeduid.

 

Houten Zuid kent verschillende woonmilieus, die hieronder kort worden beschreven. Hierbij verwijst de nummering 1-4 naar de nummers in bovenstaande afbeelding.

• 1. centrumgebied ' 200 tot 300 m rond het station (45-50 won/ha); karakteristiek: vesting, autovrij/autoluw
• 2. omgeving centrum, stadshoven tot 700 m rond het station (35-40 won/ha); karakteristiek: binnenstad, autoluw/autoarm
• 3. Westflank ' De Hoon, open polder, max. 1300 m van station (25-30 won/ha); karakteristiek: polder, Franse en Oud Hollandse stedenbouw
• 4. Oostflank ' Loerik, max. 1300 m van station (25-30 won/ha); karakteristiek: stroomrug en komgronden, meanderend, Engelse Stedenbouw

De Vijfwal
Dit is een 1,50 meter hoge groene wal met bomenrijen, die als een verbindend element door de gehele wijk loopt. Tevens vormt het de scheiding tussen de woongebieden met een hogere (binnen de wal) en lagere woningdichtheid (buiten de wal). Voorzieningen zoals scholen en speelplekken zijn aan de Vijfwal gesitueerd. De vijf hoeken worden ieder gemarkeerd door een bastion, dat uitzicht biedt over de wijken en het buitengebied. Een laatste te realiseren bastion is gesitueerd in de noordoosthoek van gebied Hofstad III.

De Rietplas en de Oosterlaakplas zijn in eerste instantie gegraven om zand te winnen voor de noodzakelijke ophoging aan de westkant van Houten-Zuid.

De Rietplas-Oosterlaakplas, de Vijfwal en het Loerikse Park zijn belangrijke elementen in de totale structuur van Houten-Vinex. Naast de belangrijke recreatieve functie van de Rietplas als zwem- en vaarwater wordt er rondom de plas ook veel gewandeld. De oevers van de plas zijn grotendeels openbaar. Langs en over de Vijfwal wordt veel gewandeld en gefietst. Aan de Vijfwal zijn voorzieningen en belangrijke groenelementen gekoppeld. De Vijfwal met voetpaden en de erlangs liggende hoofdfietsroutes zorgen voor een goede bereikbaarheid van deze voorzieningen voor voetgangers en fietsers. In opbouw en situering van de speelvoorzieningen is rekening gehouden met de relatie tussen bereikbaarheid van de voorziening en de leeftijd van kinderen. Uitgangspunt hierbij is, dat naarmate kinderen ouder worden, hun actieradius (speelbereik) groter wordt. Daarnaast hebben oudere kinderen behoefte aan meer speelruimte dan jongere. Verspreid over het geheel Zuid zijn speelplekken aanwezig met verschillende afmetingen.

Ontsluitingsstructuur

De ontsluitingsstructuur voor het autoverkeer is in Houten opgebouwd volgens een bepaalde hiërarchie. De hoofd-verkeersontsluiting geschiedt via de Rondweg, die om heel (stedelijk) Houten heen ligt. De Rondweg is slechts toegankelijk voor gemotoriseerd verkeer. Vanaf deze Rondweg worden via wijkontsluitingswegen (ook wel 'inprikkers' genaamd) de diverse wijken ontsloten. Tussen de wijken onderling bestaan in de meeste gevallen enkel langzaam verkeersverbindingen, het gemotoriseerd verkeer dient van de Rondweg gebruik te maken om van de ene wijk in de andere te komen. Door dit systeem zijn de wijken verkeersluw, hetgeen de veiligheid in hoge mate ten goede komt. Via de wijkontsluitingswegen zijn de buurtontsluitingswegen toegankelijk, die weer een kleiner deel van de gehele wijk ontsluiten. De woon- en parkeerstraten vormen het laatste deel van de hiërarchische structuur en geven direct toegang tot de woningen.

Hofstad III en IV worden voor autoverkeer ontsloten door inprikker Het Gras. Hofstad IVb zal ontsloten worden via het Raaigras. Hofstad IVa wordt ontsloten door het Kamgras. Deze straat is ook ingericht voor de ontsluiting van Hofstad III in het verlengde van het Kamgras.

Openbaarvervoershaltes zijn gelegen in NS station Houten Castellum voor de trein en aan Forum in Castellum voor de bus (respectievelijk gelegen op gemiddeld 450 m en 400 m van Hofstad III).

Per fiets wordt het gebied ontsloten vanaf fietspaden langs de rand: het Krommeslootpad in het zuiden en het Westrumspad in het oosten. Aan de noordrand van Hofstad III is het plan het fietspad Overdamspad aan te leggen. Het bestaande fietspad langs de westrand van het plangebied zal medio 2013 verdwijnen en worden vervangen door een nieuwe verbinding door Castellum tussen fietspaden Hofstadpad en Foxpad. Houten was begin jaren '90 nog volop bezig met het staartje van de eerste groeitaak. Die eerste groeitaak had tot gevolg dat het kleine dorpje Houten uitgebreid werd met 8.000 woningen. Van een rustperiode is nauwelijks sprake geweest, want begin jaren '90 bij de presentatie van de Vierde Nota over de Ruimtelijke Ordening Extra werd duidelijk dat Houten wederom moest groeien. Houten stond niet te trappelen om opnieuw een woningbouwtaakstelling voor zijn rekening te nemen, maar gelet op de woningbehoefte in de regio en op het feit dat Houten een gunstige ligging aan het spoor had, bleek al snel dat verzet niet erg veel zin had. Houten heeft toen besloten een eigen locatieonderzoek te doen. Aan de hand hiervan besloot de gemeenteraad in mei 1992 te kiezen voor in principe 6.000 woningen ten zuiden van de op dat moment bestaande kern Houten. In de jaren 1993 en 1994 is veel overleg op regionaal en rijksniveau gevoerd en zijn er allerlei contracten opgesteld. In november 1994 volgde de ondertekening van het uitvoeringscontract. Houten heeft daarbij enkele belangrijke randvoorwaarden gesteld, waaronder de realisatie van een tweede station en het handhaven van het Houtense verkeerssysteem (een Rondweg met wijkontsluitingswegen en hoofdfietsroutes).

2.2.2 Plangebied Hofstad III / Loerik V

Het plangebied bestaat uit zes deelgebieden.

Deelgebied 1: Hofstad III

Het grootste deelgebied is het braakliggende terrein Hofstad III. Hofstad III is één van de laatste open plekken van Houten. De locatie ligt in het zuidelijk deel van Houten-Vinex in de wijk De Grassen, aan de oostzijde van de spoorlijn Culemborg-Utrecht, die op circa 200 meter ligt en nabij het Station Houten Castellum en het winkelcentrum.

In de oostflank van het deelgebied Hofstad III bevindt zich binnen het plangebied bebouwing in de vorm een vrijstaande woning met bijbehorende schuur aan de Hoogdijk 3. Deze woning wordt voor auto's ontsloten via de Rimpelmos. Daarnaast zijn er aan de Hoogdijk 1 acht noodlokalen voor de basisschool De Vlinder gerealiseerd. Er is inmiddels definitieve huisvesting elders in voorbereiding. Het plangebied is verder onbebouwd.

Langs de zuidelijke grens van het plangebied ligt een watergang, de Kromme Sloot. Dit is een natuurlijke waterloop en betreft een restsloot van de Kromme Rijn, die in het verleden werd aangepast om het water uit de ontginningen te leiden in geval van wateroverlast. In het plangebied bevinden zich twee concentraties met cultuurhistorische waardevolle beplanting, i.c. nabij Hooogdijk 3 en in het zuidwestelijke deel van het plangebied. Op deze cultuurhistorische waarden wordt nader ingegaan in paragraaf 4.8.

Het terrein wordt omsloten door met name bestaande woonbebouwing. Aan de noordoostkant grenst het deelgebied aan het perceel van de basisschool de Vlinder, gelegen aan het Beusichemseweg 25 met gymzaal (25a). Het pand Beusichemseweg 25b is een gemeentelijk gebouw. Dit pand is met een vrijstelling gebouwd voor kantoor, kleedruimte en opslag van gereedschap, materiaal en materieel.

Direct grenzend aan de oostkant van het plangebied ligt een fietspad, i.c. het Westrumpad. Ook ten noorden en zuiden van het plangebied bevinden zich parallel aan de plangrenzen vrijliggende fietspaden. Aan de westgrens is de aanleg van een watergang rond Castellum, met brede oevers en een wandelpad gepland. Deze zone wordt het Carré genoemd. Het bestaande tijdelijke fietspad aan de westgrens wordt op termijn opgeheven en vervangen door een noord-zuid fietspad door de wijk Castellum-Oost.

Afbeelding 4: Bestaande situatie plangebied e.o. (2011)

Deelgebied 2, 3 en 4: Tulpentuin 10-16 en Tulpentuin 25-32

Deze drie deelgebiedjes liggen in de woonwijk Loerik V en omvatten de betreffende vergunde woningen. Dit zijn vrijstaande woningen bestaande uit twee bouwlagen met een kap. Uit afbeelding 4 volgt dat deze nog niet zijn gebouwd. De gronden zijn onbebouwd.

Deelgebied 5: Lelietuin 31

Dit deelgebiedje liggen in de woonwijk Loerik V en omvatten de betreffende vergunde woning op het perceel Lelietuin 31. Dit is een vrijstaande woning bestaande uit twee bouwlagen met een kap. Deze woning is nog niet gebouwd.

Deelgebied 6: locatie Loerik V Zuidwest

Dit deelgebied ligt ten westen van Tulpentuin 40 en grenst aan de nog aan te leggen oostelijke slotgracht van Castellum. De gronden zijn nog onbebouwd.