Wenum Wiesel en buitengebied

3.8 Agrarische bedrijvigheid

Voor gegevens over de agrarische sector in Apeldoorn is gebruik gemaakt van diverse gegevens:

• de StatLine Database van het Centraal bureau voor de Statistiek. De cijfers zijn per gemeente beschikbaar. Het is dus niet mogelijk om uitsluitend de gegevens van de agrarische bedrijven uit het plangebied te bekijken. De meest recente gegevens van het CBS stammen uit 2009;
• gegevens van de LTO;
• gegevens uit het milieuvergunningenbestand van de gemeente.

Aantallen bedrijven en bedrijfstypen

In de gehele gemeente Apeldoorn (dus niet uitsluitend het plangebied) is het aantal landbouwbedrijven afgenomen. In het jaar 2000 waren er nog 456 bedrijven, in 2004 waren er 397 bedrijven en in 2009 was dit aantal gedaald tot 342 agrarische bedrijven. Het gaat om bedrijven met een agrarische productie en hoofdvestiging in Nederland, en een economische omvang van 3 of meer nge.
In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van het type agrarische bedrijvigheid binnen de gehele gemeente.

Type bedrijf	2000	2001	2004	2006	2008	2009
Akkerbouw	288	251	235	222	213	202
Vollegrondstuinbouw	39	42	41	28	25	24
Glastuinbouw	26	21	21	21	17	15
Graasdierbedrijven	401	357	345	329	314	304
Hokdierbedrijven	108	81	67	57	58	51

Figuur 3.8 - Agrarische bedrijven in Apeldoorn

In de gehele gemeente komen voornamelijk akkerbouw, graasdierbedrijven en hokdierbedrijven voor. Alle typen agrarische bedrijven zijn in vergelijking met het jaar 2000 in aantal afgenomen.

• Graasdierbedrijven: Opvallend aan de gegevens over de veestapel van graasdierbedrijven is dat het 'reguliere' vee in aantal is afgenomen. Het gaat dan om melk- en fokvee en vlees- en weidevee. Ook het aantal schapen en geiten is afgenomen. Bijzonder is dat het aantal paarden en pony's is toegenomen (van 777 stuks in 2000 naar 911 stuks in 2009). Dit is geheel in overeenstemming met de landelijke trend van de 'verpaarding' van het landschap. Door meer vrije tijd en meer bestedingsruimte neemt de vraag naar paarden toe. Dit leidt ertoe dat er meer paardenbedrijven in het landelijk gebied komen (paardenfokkerijen), maar ook het hobbymatige gebruik door particulieren is sterk in opkomst.
• Hokdierbedrijven: Het aantal hokdieren is vooral afgenomen als het om kippen gaat. In 2000 waren er 542.002 kippen bij hokdierbedrijven. In 2009 waren dit er nog maar 105.942. Over het algemeen kan worden aangenomen dat de hokdierbedrijven door de strenge regels op milieu- en dierenwelzijngebied onder druk staan. Dit betekent dat deze bedrijven veelal in het verleden noodgedwongen zijn gestopt. De overgebleven hokdierbedrijven proberen hun bedrijfsvoering te continueren door het aantal dierplaatsen te verruimen (meer dierplaatsen bij minder bedrijven, oftewel schaalvergroting).
• Akkerbouw: Alhoewel het aantal akkerbouwbedrijven in de gemeente Apeldoorn is afgenomen, is het areaal aan akkerbouwgrond vrijwel gelijk gebleven (schaalvergroting). In 2000 was 1.943 ha grond in gebruik bij akkerbouwbedrijven, in 2009 ging het om 1.893 ha. De belangrijkste akkerbouwgewassen in de gemeente in 2009 waren groenvoedergewassen zoals maïs (1.440 ha) en granen (228 ha).

Volgens opgave van de LTO zijn er in het plangebied ongeveer 12 bedrijven waar nog sprake is van agrarische bedrijvigheid als hoofdtak. Het gaat om intensieve en grondgebonden veehouderijen.

Volgens het gemeentelijk milieuvergunningenbestand zijn er in het plangebied, al dan niet als hoofd- of nevenactiviteit:

• 7 akkerbouw- en fruitteeltbedrijven;
• 8 paardenfokkerijen en -houderijen;
• 21 rundveefokkerijen en -houderijen;
• 3 varkensfokkerijen en -houderijen;
• 12 hobbymatige veehouderijen (niet Wmb-plichtig);
• 1 schapen- en geitenhouderij.

Opvallend is dat het gemeentelijk milieuvergunningenbestand qua aantallen afwijkt van de opgave van LTO. Vermoedelijk wordt dit veroorzaakt doordat er mogelijk een aantal inactieve bedrijven zijn: bedrijven die nog wel een milieuvergunning hebben, maar waar feitelijk geen agrarische bedrijvigheid meer plaatsvindt.

Verbrede landbouw

Verbrede landbouw houdt in dat het agrarisch bedrijf het inkomen aanvult met andere activiteiten, die vanuit de boerderij worden verricht. Er zijn geen cijfers beschikbaar over verbrede landbouw op gemeenteniveau. Wel is het op basis van Statline mogelijk om provincieniveau naar verbrede landbouw te kijken. De meest voorkomende vormen van verbrede landbouw in de provincie Gelderland in 2009 waren agrarisch natuur- en landschapsbeheer, agrotoerisme, verkoop aan huis en stalling van goederen of dieren. Het aantal bedrijven met verbrede landbouwactiviteiten wisselt sterk, waardoor er geen algemene trend waarneembaar is.

Reconstructie

Het plangebied maakt onderdeel uit van Het Reconstructieplan Veluwe. Dit betekent dat bij wijziging van de agrarische bedrijfsvoering of bij uitbreiding van het intensieve agrarische bedrijf de regels uit het Reconstructieplan van toepassing zijn. In paragraaf 2.4.3 en 6.2.3 van de toelichting wordt hier nader op ingegaan.