Buitengebied Liesveld

3.4 Cultuurhistorie

3.4.1 Cultuurhistorische waarden

Waterhuishouding en bodemstructuur hebben in belangrijke mate de inrichting van het gebied bepaald. In het plangebied kan de ontginningsgeschiedenis nog duidelijk aan het patroon van wegen, waterlopen, kades, dijken en bebouwing worden afgelezen, De ontginningsbasis en de indeling van de poldereenheden zijn nog altijd herkenbaar. Door de gaafheid van de uit de late middeleeuwen stammend historisch geografische kenmerken vertegenwoordigen deze een belangrijke informatiewaarde.

Binnen de cultuurhistorisch waardevolle bebouwingslinten zijn enkele rijksmonumenten aanwezig die vanwege ouderdom en streekeigen karakter bijzonder waardevol zijn. Gemeentelijke monumenten komen niet voor.

3.4.2 Waardering en kwetsbaarheden

De Alblasserwaard is één van de gebieden die zijn aangewezen als Belvedère-gebied en als TOP-gebied volgens de Cultuurhistorische Hoofdstructuur van de provincie Zuid-Holland. De Alblasserwaard heeft de typische kenmerken van de laagveenontginningen met een open veenweidelandschap. De fysieke dragers worden gevormd door de algemene kenmerken van de laagveenontginningen, zoals de donken en het stelsel van weteringen en sloten, het kreekruggensysteem in het westen van de Alblasserwaard, de huisterpen, de langgerekte dubbele bebouwingslinten met een oude veenstroom of wetering in het centrum en waardevolle boerderijen, de openheid van het landschap ten opzichte van de dichte lintbebouwing.

Op de kaart van de Cultuurhistorische Hoofdstructuur van Zuid-Holland zijn aan de landschappelijke en cultuurhistorische kenmerken waarden toegekend. Naast de lintbebouwing en open polders is er in het gebied een aantal beschermde molenbiotopen.

Landschappelijke en cultuurhistorische waardering (bron: CHS Provincie Zuid-Holland)

Op de kaart met historisch-landschappelijke waarden van de provincie Zuid-Holland zijn de dijk ten oosten van Nieuwpoort, de Tiendwegen in de polders Streefkerk en Langerak, en de poldergrenzen als historisch-landschappelijke lijnen van hoge waarde aangegeven. De noordelijke delen van de polders Streefkerk en Langerak zijn tot aan de weteringen aangegeven als historisch-landschappelijke vlakken met hoge waarde. Verder is Nieuwpoort aangemerkt als beschermd stadsgezicht, waarvan een klein deel binnen het plangebied valt.

Conclusie

De status Belvedère-gebied en provinciaal TOP-gebied van de Alblasserwaard waar het plangebied deel van uitmaakt, geeft aan dat het gebied landschappelijk en cultuurhistorisch waardevol is. Ook in het regionale en gemeentelijke beleid zijn deze waarden benoemd. Het gaat daarbij om de structuur van waterlopen, linten, kades, dijken en weteringen en de bebouwings- en beplantingspatronen voorzover deze de landschappelijke hoofdstructuur versterken en accentueren. Verder zijn ook de openheid, het graslandkarakter en het fijnmazige slotenpatroon karakteristiek voor dit gebied. Nieuwe ontwikkelingen kunnen plaatsvinden in het gebied, maar dienen rekening te houden met en bij voorkeur bij te dragen aan het behoud van de genoemde kenmerken. Gestreefd wordt naar behoud van de waardevolle bebouwingslinten, dijkwielen en stiltegebieden rond eendenkooien, molenbiotopen en monumenten. Het beschermd stadsgezicht Nieuwpoort wordt opgenomen op de verbeelding en beschermd met specifieke bouwregels.