Dorpskernen

3.4 Nieuwpoort-Langerak

Ruimtelijke structuur

Nieuwpoort-Langerak is een samengestelde kern en bestaat uit vier afzonderlijk herkenbare delen: de vesting, de dorpsuitbreiding Nieuwpoort en de dorpsuitbreiding Langerak. Het oorspronkelijke dorp Langerak ligt verderop aan de dijk gescheiden van de gelijknamige projectmatige gerealiseerde dorpsuitbreiding. De vesting maakt geen onderdeel uit van de gebiedsvisie en het bestemmingsplan dorpskernen.

De dorpsuitbreidingen van Nieuwpoort en Langerak zijn ruimtelijk gezien twee delen van deze samengestelde kern en worden verbonden door de Tiendweg. Deze Tiendweg dient als historische polderweg behouden te blijven. Het is van belang dat nieuwe woonbebouwing voldoende afstand houdt tot deze weg. Het oude dijkdorp Langerak ligt los van de nieuwere kern.

De dorpsuitbreiding van Nieuwpoort is ontwikkeld aan de Nieuwpoortseweg, aan de zuidzijde van de vesting, in de polder. De eenvoudige vormgeving is een groot contrast met de Vesting. De noord-zuidrichting van de oorspronkelijke polderverkaveling is duidelijk aanwezig in de woongebieden. Oude elementen, zoals de toegangsroute naar de vesting, hebben geen vervolg gekregen in de vormgeving van de woonbuurten. De overgangen naar het landschap zijn direct zonder al teveel overgang of inpassing. Er zijn geen concrete plannen om de overgang naar het landschap opnieuw vorm te geven.

De dorpsuitbreiding van Langerak kent meer variatie in woonbuurten en typologieën. Op enkele plekken wordt afgeweken van de oude polderstructuur waardoor het rigide patroon doorbroken wordt. Deze variaties hangen samen met de water- en groenstructuur. Het is van belang om de ruimtelijke kwaliteit van water en groen vast te leggen.

Aan de dijk ligt een historische, fraaie landschappelijk vormgegeven ruimte met daarin de kerk van de hervormde gemeente.

Er is geen goede ruimtelijke en functionele verbinding tussen de twee dorpsuitbreidingen. Naast de Vijverhof ligt een groen, maar leeg hart. Voor de ontwikkeling van het zogenaamde Woonleefhart worden reeds plannen ontwikkeld. Deze plannen worden niet in het bestemmingsplan Dorpskernen opgenomen, maar worden via een eigen procedure in ontwikkeling genomen.

Herstructurering of anderszins ruimtelijke kwaliteitsverbetering van de oude dorpsdelen, het centrale gebied, de rand langs de provinciale weg en de vestingas (Nieuwpoortseweg) zijn gewenst. Alleen de verbouwing van de Vijverhof is gerealiseerd. Nieuwe herstructureringsprojecten binnen de planperiode zijn nog niet benoemd of niet concreet genoeg om in dit bestemmingsplan op te nemen.

De randen naar de polder en de rivier zijn op plekken rommelig. Dit komt deels ook door grootschalige bedrijfsmatige activiteiten buitendijks.

Bijzondere ruimtelijke structuren zijn:

• landschappelijke ruimte rond Huis te Langerak;

• ligging aan de rand van het schootsveld van de vesting;
• rechte en vrijliggende groene Tiendweg;
• Middelwetering als grens en overgang tussen oude structuur en nieuwe structuur.

Functionele structuur

De dorpsuitbreidingen van Nieuwpoort en Langerak hebben weinig commerciële voorzieningen. Deze bevinden zich met name in de oude kern van Nieuwpoort binnen de vesting. Nabij de belangrijke kruising met de N216 bevinden zich aan de zuidzijde van Nieuwpoort twee garagebedrijven. Buitendijks, niet ver van de vestingwallen, liggen twee grote bedrijven. De ligging hiervan is niet optimaal, ze blokkeren het zicht vanaf de dijk over de Lek.

Maatschappelijke voorzieningen zoals scholen, de seniorenhuisvesting Vlietzicht en de naastgelegen sportvoorzieningen, liggen verspreid door de kernen en kenmerken zich vooral door afwijkende bouwvolumes met meer open (groene) ruimte daar omheen.