Dorpskernen

3.3 Groot-Ammers

Ruimtelijke structuur

Groot-Ammers is een dijkdorp op de rand van twee polders: de Polder Liesveld (vroeger Gelkenessche Polder) en de Polder Streefkerk. De Molenvaart is een oude boezemwetering in deze laatste polder. Als gevolg hiervan is Groot-Ammers omsloten door structuren van historische betekenis: de Voorstraat, Kerkstraat en Graafland zijn oude polderdijken en ook de Haarsteeg is een historische weg. De overgang naar het omringende landschap wordt hierdoor over het algemeen gevormd door historische bebouwing.

Op de kruising tussen de Voorstraat en de Kerkstraat staat het beeldmerk van Groot-Ammers: de oude kerk. Doordat dijkverzwaring aan de buitenzijde is gerealiseerd, is de oude bebouwing langs de Voorstraat gespaard gebleven. Hierdoor heeft deze weg nog steeds het smalle profiel met een historisch beeld: dicht op elkaar staande panden met op een enkele plaats een smalle voortuin; nauwelijks doorzichten. De Middelwetering is de oude middensloot van de Gelkenessche Polder, die in Groot-Ammers een grillig beloop heeft: de oude achterwetering van de ontginningen aan het Graafland.

De dorpsuitbreiding heeft voornamelijk 'naar binnen' plaatsgevonden: in de ruimte tussen deze vier historische lijnen, van west naar oost. In de oudste weerspiegelt de landschapsstructuur zich nog; de jongere zijn ontwikkeld in een losstaande structuur van hofjes en pleintjes.

Groot-Ammers heeft een relatief groot buitendijks gebied. Nabij de centrale kruising op de dijk liggen twee toegangswegen naar buitendijks gelegen functies: een bedrijfskavel en het luxe woongebied De Gorzen.

Bijzondere ruimtelijke ensembles worden gevormd door:

• historische structuren aan de buitenzijde van de kern (Voorstraat, Kerkstraat, Graafland) met elk een eigen karakter;
• groene overgangszones aan de randen van het dorp langs de Gelkenes, Graafland en de driehoek tussen Kerkstraat en Voorstraat;
• Middelwetering als grens en overgang tussen oude structuur en nieuwe structuur.

Functionele structuur

Rond het oude centrum is een aantal voorzieningen geclusterd, zoals restaurants en winkels. Daarnaast bevinden zich in de oude linten enkele kleinschalige bedrijfjes zoals een architectenbureau. De meer dagelijkse voorzieningen worden gevonden in het winkelcentrum aan de Margrietstraat. Hier bevindt zich ook de supermarkt.

Maatschappelijke voorzieningen bevinden zich verspreid door de kern. Naast de grote Kerk als beeldmerk van Groot-Ammers zijn er enkele scholen (zoals aan de Leeuwerikstraat), het politiebureau en het voormalige gemeentekantoor.

Bedrijvigheid ligt vooral langs de oude linten. Binnen de kern bevindt zich een beperkt aantal bedrijven zoals het autobedrijf aan de Irenestraat. Buitendijks liggen twee grote bedrijfskavels: het bouwbedrijf tegenover het voormalige gemeentekantoor en het Tankpark Lekhaven (onderdeel van Van den Hartog BV) aan de Lek.

Aan de Graafland zijn de bouwsteden van voormalige agrarische bedrijven nagenoeg geheel veranderd in grote woonkavels.