Katwijkerbuurt

2.3 Ruimtelijke karakteristiek van het lint

Karakteristiek aan de Katwijkerbuurt zijn de doorzichten naar de omgeving die een bepaald gevoel van ruimte en openheid geven. Zo trekken het open groene gebied van de Droogmakerij van de Oude Polder van Pijnacker en het onderlint van de Keulseweg de aandacht. Naast het gevoel van ruimte en openheid zorgen deze doorzichten (vensters) ook voor een belangrijke oriëntatie in het gebied. Oriëntatie die verkregen wordt door een aantal herkenbare elementen. Zo zijn in de verte de contouren van Rotterdam zichtbaar en is dichterbij het glastuinbouwgebied van Pijnacker-Oost te zien. Vanaf de andere kant, de Molenlaan, is de Watertoren van Zoetermeer een gelijksoortig herkenningspunt. Ook zijn de kerktorens van Pijnacker en Berkel & Rodenrijs zichtbaar vanuit de linten.

Aan de noordkant van de Katwijkerlaan zijn de zichtlijnen beperkter. Dat komt enerzijds doordat de bebouwing van Zoetermeer gedeeltelijk grenst aan de achterkant van de bebouwing van de Katwijkerlaan (circa 200 meter), anderzijds doordat de Balij grotendeels bebost is. Op dit moment kan nog op enkele plaatsen over de bomen heen worden gekeken, maar over enkele jaren zal dit niet meer kunnen. Alleen bij de entree van dit gebied is een zichtlijn (water, fiets, wandel, ruiterpaden) gecreëerd.

Op basis van de bovenstaande analyse wordt onderscheid gemaakt naar een drietal deelgebieden, c.q. linten, in de Katwijkerbuurt.

Afbeelding - Linten in het plangebied

Het Noordlint
De noordelijke rand van de Katwijkerlaan, grenzend aan de Balij en de Zoetermeerse woonwijk Rokkeveen, kent een dichte, variërende bebouwing. Grote bedrijfscomplexen worden afgewisseld met (kleine) woonbebouwing. In het oostelijk deel ligt de bebouwing grotendeels in eerste of tweede lijn. De kleinschalige bebouwing loopt over het algemeen mee met de strokenverkaveling. Op enkele plekken loopt de bebouwing door naar achteren. Achter de bebouwingstrook bevinden zich nog enkele weiden met koeien, schapen en/of paarden. Hier is nog af en toe te zien dat het gebied Katwijkerbuurt valt onder het landschapstype “droogmakerij”. De groene longen bereiken echter maar zelden de Katwijkerlaan, wat wordt gekenmerkt door een verkavelingpatroon dat strak en rechthoekig is en waarvan de slootdichtheid vrij groot is. Enkele forse bomenrijen begeleiden de nog aanwezige oorspronkelijke verkavelingstructuren.

In tegenstelling tot de noordoostzijde van de Katwijkerlaan bestaat de verschijningsvorm van de bebouwing aan de noordwestzijde meer uit grote hoeves met erfbeplanting. Hierdoor ontstaat een veel opener en groener beeld, dat ook zicht op De Balij mogelijk maakt.

Het Tussenlint
Aan de zuidzijde van de Katwijkerlaan is grotendeels sprake van een dubbellint, waarbij de Katwijkerlaan de doorgaande hoofdroute vormt en de Reesloot en de Keulseweg samen het tweede lint vormen. Er is hier sprake van een sterke wisselwerking tussen het onderlint en het bovenlint van de Katwijkerlaan. De verkaveling loopt evenwijdig aan de wegen en staat dus haaks op de strokenverkaveling van het omliggende landschap. In het tussenlint staan nog enkele glastuinbouwcomplexen. Deze complexen gebruiken ook het onderlint voor de ontsluiting.

Recentelijk is al een aantal kassen gesloopt en is zichtbaar gemaakt welke kwaliteitswinst is te behalen met de toepassing van de Ruimte voor ruimte-regeling. De gebieden tussen de linten, ook wel kamers genoemd, hebben een kleinschaliger karakter dan dat van de Droogmakerij. Kenmerkend is ook dat de woningen in het Tussenlint grotendeels aan de bovenkant staan en in het verleden dus werden ontsloten via de Katwijkerlaan. De kassen die daar staan worden via de onderlinten ontsloten.

Andere bijzondere en karakteristieke bebouwing in het Tussenlint zijn de woningen die op 'eilandjes' staan. Op een drietal plaatsen zijn de woningen pal tegen de Katwijkerlaan gesitueerd en buigt de vaart direct om de woningen heen. De relatief kleine woningen zijn veelal aaneengesloten.

Het Groenzonelint
Aan de laag gelegen zuidzijde van de onderlinten staan de (voormalige) agrarische bouwpercelen. De afwisseling van de open weiden met bebouwing, al dan niet omzoomd door erfbeplanting, is aantrekkelijk. Met de komst van de Groenzone zal het landschap veranderen. De Groenzone wordt circa 150-200 meter aan de benoemde onderlinten ontwikkeld. Op twee punten zal de Groenzone het plangebied doorsnijden en aansluiten op De Balij. De doorgangen bevinden zich ter hoogte van de Molenlaan en in de S-bocht nabij het bedrijventerrein Boezem II.

Over het algemeen bevinden de (voormalige) agrarische bedrijven zich aan de zuidzijde van de onderlinten. In het recente verleden bevonden zich hier ook enkele glastuinbouwbedrijven. Bijna alle glastuinbouwbedrijven zijn de afgelopen jaren echter aangekocht voor de ontwikkeling van de Groenzone. De agrarische gronden zijn deels aangekocht, de opstallen zijn vaak nog in privé handen. De koppercelen (circa 75-100 meter vanaf het lint) hebben daardoor, naast de aanwezige woonbebouwing ook nieuwe functies gekregen.

Inventarisatie van de bestaande bebouwing
Voorafgaand aan het opstellen van het bestemmingsplan is de bebouwing in en het gebruik van het gebied geïnventariseerd. Op de inventarisatiekaart is aangegeven welke gebruiksfuncties zijn aangetroffen en welke hoogte de bebouwing heeft.

Afbeelding - Uitsnede inventarisatiekaart

Monumenten
In het plangebied bevindt zich een monumententaal object. Monumenten geven een mooi beeld van de historische ontwikkeling van het gebied; van een agrarisch landschap, naar een meer glastuinbouw georiënteerd gebied. Het object bevindt zich langs de Katwijkerlaan. Het betreft het volgende monumentale pand:

Monumenten
adres		typering
Katwijkerlaan 46 (rijksmonument)		boerderij

Leidingen
Uit inventarisatie blijkt dat door het plangebied twee ruimtelijk relevante leidingen lopen. Het betreft hier een aardgastransportleiding en een hoofdwatertransportleiding. De aardgas- en hoofdwatertransportleidingen liggen noord-zuid georiënteerd en bevinden zich ten oosten van de Molenlaan.

Waterkering
De Katwijkerlaan heeft een waterkerende functie.