Kockengen

4.2 Kwaliteiten

Op basis van de bestaande situatie is een aantal ruimtelijke kwaliteiten aan te wijzen. Uitgangspunt voor het bestemmingsplan is het behouden en waar mogelijk versterken van de kwaliteiten van het dorp. De kwaliteiten houden verband met de ruimtelijke structuur, water- en groenstructuur en de functionele structuur.

De volgende kwaliteiten zijn belangrijk voor het dorp:

• de herkenbare historische linten (Voorstraat en Heicop);
• de weteringen Heicop en de Bijleveld;
• het beschermd dorpsgezicht;
• de overgang naar het agrarisch gebied aan de westkant.

Landschaps- en natuurwaarden
Het dorp Kockengen is een kleine kern omgeven door agrarisch gebied. Aan de westkant van het dorp is nog duidelijk de oorsprong van het dorp af te lezen: een agrarische nederzetting. De overgang van de dorpsbebouwing naar het landelijk gebied is waardevol. Het bestaande karakter langs de Wagendijk met de (voormalig) agrarische bebouwing is behoudenswaardig.

De aanwezigheid van groen- en waterstructuren in het dorp versterken de leefbaarheid van het woonmilieu. De wetering de Bijleveld en de Heicop dienen dan ook op een passende manier beschermd te worden in het bestemmingsplan.

De Bijleveld heeft in de Structuurvisie Utrecht de aanduiding ecologische verbindingszone. De provincie Utrecht is momenteel nog bezig met het ontwikkelen van de inrichtingsvisie voor de ecologische verbindingszone. Alle ecologische verbindingszones die in de Structuurvisie Utrecht zijn aangegeven behoren tot de ecologische hoofdstructuur.

Het bestemmingsplan Kockengen moet passen binnen het provinciaal beleid. Voor de Ecologische Hoofdstructuur, waar ook de aanwezige Ecologische Verbindingszone binnen valt, betekent dat, dat nieuwe projecten worden getoetst volgens het 'nee, tenzij'-regime. Deze bescherming geldt in eerste instantie voor de watergang zelf. Het beleid van de provincie is om de oevers van de watergangen zoveel mogelijk natuurvriendelijk in te richten.

De bestaande landschaps- en natuurwaarden dienen in het bestemmingsplan beschermd te worden.

Cultuurhistorie
De aanwijzing van het beschermd dorpsgezicht is van belang voor het bestemmingsplan. Ter bescherming van het dorpsgezicht worden de historische karakteristieken vertaald naar bestemmingen en regels. De begrenzing van het rijksbeschermd dorpsgezicht krijgt dan ook een passende bestemming. Zo ligt het bouwvlak op de huidige voorgevel. Op deze manier wordt voorkomen dat er aan- of uitbouwen worden gerealiseerd die de bebouwing kunnen aantasten.

Daarnaast zijn in het plangebied diverse beschermde monumenten en beeldbepalende panden aanwezig. Ook deze waardevolle bebouwing is in het bestemmingsplan van een passende regeling voorzien.

Archeologische (verwachtings)waarden dienen ook van een passende regeling te worden voorzien.

Molenbiotoop
Ten zuiden van het plangebied bevindt zich de "Kockengse Molen". Een deel van de molenbiotoop, dit is een vrijwaringszone van 100 tot 400 meter, bevindt zich in het plangebied. In de regels is deze biotoop van een regeling voorzien om te voorkomen dat binnen deze biotoop te hoge bebouwing kan worden gerealiseerd welke de windvang kan beperken.

Functionele structuur
Het aanbod van voldoende (en een diversiteit van) functies is van belang voor de leefbaarheid van kleine kernen. De aanwezigheid van een bepaald voorzieningenniveau dat is afgestemd op de schaal van de kern wordt als een belangrijk gegeven ervaren. Het gaat bijvoorbeeld om voldoende aanbod van winkels, sportverenigingen en maatschappelijke voorzieningen. Aangezien het aantal voorzieningen in de loop der jaren een afnemende tendens laat zien, dient in het bestemmingsplan voldoende ruimte te worden geboden voor het behoud van de bestaande voorzieningen en het toestaan van nieuwe voorzieningen. Vooral in het centrumgebied is dit van belang.

In het centrumgebied is sprake van een grote functiemenging: woningen, winkels en bedrijvigheid (dienstverlening) wisselen elkaar veel af. Om deze verscheidenheid aan functies te behouden, en om deze in de toekomst ook mogelijk te laten zijn, is hier zo veel mogelijk gewerkt met een ruime bestemmingsregeling.

Daarnaast is het van belang om het oorspronkelijke karakter van het dorp (een agrarische nederzetting) te behouden. Bestaande in gebruik zijnde agrarische bedrijven mogen niet verder in hun ontwikkelingsmogelijkheden worden beperkt. Nieuwe woningbouw wordt in de nabijheid van deze bedrijven niet toegestaan.