Sassenheim-Noord en Buurtschap Teijlingen

2.2 Ruimtelijk-functionele structuur

De Hoofdstraat is de historische lijn, waarlangs de ontwikkeling van Sassenheim zich tot ver in de negentiende eeuw afspeelde. Aan beide zijden van deze straat groeide het dorp uit, waardoor een langgerekte vorm ontstond met het zwaartepunt rondom de kerk. Het plangebied bestaat uit twee gebieden. Het eerste deel is de noordoostelijk gelegen Vogelbuurt met ruime woningen, enkele bedrijven en het landgoed 'Huis ter Leede'. Het tweede deel is het noordwestelijk gelegen buurtschap Teijlingen met enkele woningen, enkele bedrijven en de Ruïne van Teylingen. De Hoofdstraat, de Van Pallandtlaan en de Teylingerlaan vormen de belangrijkste ontsluitingswegen waar vanuit de twee plandelen worden ontsloten. De Ruïne van Teylingen en het landgoed Huis ter Leede zijn belangrijke cultuurhistorische objecten voor de gemeente Teylingen. Voor het landgoed 'Huis ter Leede' geldt een landgoedbiotoop en voor de Ruïne van Teylingen geldt een kasteelbiotoop. De verschillende karakteristieken worden hieronder kort beschreven.

Figuur 2.5 Typen wijken.

2.2.1 Wijken (figuur 2.5)

Vogelbuurt

De Vogelbuurt wordt in de Welstandsnota ook wel villapark genoemd. De buurt bestaat voornamelijk uit vrijstaande en dubbele villa's met een compacte grondvorm in ruime groene tuinen. De villa's zijn individueel en afwisselend en hebben een grote diversiteit. De villa's hebben in het algemeen een zorgvuldige en terughoudende detaillering. Het villapark wordt gekenmerkt door een mix van historische en meer recente bebouwing. Deze is binnen verschillende stijlen individueel en afwisselend.

Er is over het algemeen één hoofdmassa per kavel. De villa's zijn grotendeels georiënteerd op en maken een front naar de belangrijkste openbare ruimte. De woningen staan op enige afstand van de weg en hebben een verspringende rooilijn. De villa's staan op ruime groene kavels met veel doorzichten tussen de bebouwing. De opbouw van de villa's is afwisselend en gedifferentieerd. De individuele woning met twee tot drie lagen inclusief kap vormt de hoofdmaat.

Kenmerkende delen in deze buurt zijn de Hoofdstraat, de Molenstraat en het landgoed 'Huis ter Leede'.

Lint Hoofdstraat

De Hoofdstraat vormt samen met de gevarieerde bebouwing die aan weerszijden staat een afwisselend lint. Het lint loopt tussen de Rijksstraatweg in het zuidwesten en de Herenweg in Lisse aan de noordoostkant. Een klein gedeelte van de Hoofdstraat ligt in het plangebied ter plaatse van huisnummer 300 tot en met 369. De Van Pallandtlaan doorsnijdt de Hoofdstraat in het plangebied en is vormgegeven als een rotonde.

De bouwmassa's hebben een individueel karakter en wisselen vooral in maat en detaillering. Zowel statige als eenvoudige rijenhuizen en villa's als meer eenvoudige, vrijstaande woonhuizen zijn langs het lint aan te treffen. Ook dichtheid en rooilijnen variëren. De bouwmassa's staan overwegend ruim op het kavel en liggen iets terug van de weg in een verspringende rooilijnen.

De architectuur is eveneens gevarieerd. De dorpsachtige gebouwen bestaan voornamelijk uit één of twee lagen met kap.

Molenstraat

De Molenstraat vormt de overgang van de Vogelbuurt naar het centrum van Sassenheim in de vorm van gemengde bebouwing met voornamelijk rijwoningen van tweelagen met kap op kleinere kavels. Het beeld is hierdoor steniger in vergelijking met de Vogelenbuurt.

Huis ter Leede

Het landgoed 'Huis ter Leede' is gelegen aan de oostrand van de buurt grenzend aan het buitengebied. Het landgoed werd rond 1660 gesticht door de Amsterdammer Nicolaas Dragon. Hij bouwde een herenhuis dat vanaf de straatweg via een lange oprijlaan, nu de Ter Leedelaan, was te bereiken. Bij de herbouw in chaletstijl werd, zo bleek bij de laatste restauratie, gebruik gemaakt van het oude muurwerk. Aan deze bouwmassa werd een inmiddels monumentale, torenachtige vestibule op veelhoekige grondslag toegevoegd. Na 1928 werd Ter Leede niet meer permanent bewoond, maar onder meer gebruikt als opleidingsinstituut van de Katholieke Gidsen­beweging in Nederland. Na de restauratie in 1981 is Huis Ter Leede weer in particuliere handen gekomen en woonhuis geworden. Ter Leede is niet te bezichtigen. Het huis is een rijksmonument, het rond het huis liggende park valt hier niet onder. Het landgoed 'Huis ter Leede' heeft een beschermende status door de aanwijzing als landgoedbiotoop.

Buurtschap Teijlingen

Het buurtschap Teijlingen is gelegen aan de Teylingerlaan. De Teylingerlaan vormt samen met de bebouwing een statig lint. De Teylingerlaan loopt in het noorden door richting Voorhout en eindigt in het zuiden bij de Hoofdstraat.

De bebouwing in het buurtschap langs de Teylingerlaan bestaat voornamelijk uit vrijstaande woningen en korte rijtjes met een divers karakter afgewisseld met een aantal bedrijven en bollenschuren.

De gebouwen zijn met de voorzijde gericht op de Teylingerlaan, en staan in een rooilijn die de laan volgt en enigszins verspringt. De kwaliteit van de bebouwing is in dit deel van de Teylingerlaan matig in vergelijking met het overige deel van de Teylingerlaan. Een bijzonder element van dit buurtschap vormt de Ruïne van Teylingen.

De Ruïne van Teylingen

De Ruïne van Teylingen is een Nederlands kasteel en is gelegen in de voormalige gemeente Voorhout. Het was vermoedelijk het stamslot van de adellijke familie Van Teylingen, waar het huis Brederode ook aan toebehoorde.

Van oorsprong werd het slot gebouwd om in het graafschap Holland de noord-zuid route te beschermen. Later werd het een houtvesterslot voor de houtvesterij van de graven van Holland, te beginnen met graaf Willem IV van Holland.

Van het slot is nu nog slechts een ruïne over. Deze is goed geconsolideerd, bestaat uit een ringmuur en een donjon waarvan de ringmuur deel uitmaakt en is gedeeltelijk door water omgeven. Het kasteel is een ronde waterburcht. De ringmuur dateert uit het begin van de 13e eeuw en het woongebouw van kort daarna. Het kasteel is in de Tachtigjarige Oorlog rond 1570 zwaar beschadigd en daarna gedeeltelijk hersteld. Het had ook een voorburcht. Omstreeks 1675 is de donjon uitgebrand, waarna verval intrad en gedeelten geleidelijk gesloopt werden. Het landgoed (en ook de ruïne) behoorde tot de bezittingen van het gewest Holland, die in 1795 werd genationaliseerd. Kort daarop werd het complex verkocht, onder de voorwaarde dat de ruïne niet gesloopt mocht worden. Daarmee is de ruïne een vroeg voorbeeld van Nederlandse monumentenzorg. In 1889 is de ruïne door W. van Teylingen teruggeschonken aan de Nederlandse Staat, die nu nog steeds eigenaar is. De ruïne maakt onderdeel uit van de portefeuille van de Rijksgebouwendienst. Eind twintigste eeuw is de ruïne opgeknapt en is de gracht, die gedeeltelijk was gedempt, weer hersteld. Dit werd mogelijk gemaakt door grondaankopen door de Stichting Slot Teylingen (met steun van het Prins Bernhardfonds), die de verworven grond aan de Staat heeft geschonken.

2.2.2 Wonen

Het bebouwingsbeeld in de woonwijk en van de woningen nabij het slot is gevarieerd en kleinschalig van karakter. Alle woonbebouwing bestaat uit grondgebonden woningen met een kap en een appartementengebouw bij de rotonde van de Hoofdstraat. Het overgrote deel bestaat voornamelijk uit vrijstaande woningen en tweekappers. Uitzonderingen zijn de Ruïne van Teylingen en het Huis ter Leede. Het Huis ter Leede heeft ook gedeeltelijk een bouwhoogte van ca 16 m.

Binnen het plangebied is het woonbeleid gericht op behoud van de woonfunctie. In het bestemmingsplan worden alle bestaande woonfuncties daarom met de bestemming 'Wonen' vastgelegd onderverdeeld naar Wonen - 1 (vrijstaand), Wonen - 2 (geschakeld) en Wonen - 3 (gestapeld). Dit is gebaseerd op de standaard van de gemeente Teylingen. Omdat voor een aantal woningen ook afwijkende bouwmaten geldt voor wat betreft aan- en uitbouwen, etc., is ook de bestemming Wonen - 4 en Wonen - 5 opgenomen.

2.2.3 Maatschappelijke voorzieningen

In het plangebied komen geen maatschappelijke voorzieningen voor.

2.2.4 Detailhandel en horeca

Binnen het plangebied van Sassenheim-Noord en Buurtschap Teijlingen komt beperkt detailhandel en horeca voor. In het plandeel bij de Ruïne van Teylingen was voorheen een antiekhandel aanwezig. Momenteel staat dit pand leeg, maar het heeft binnen het bestemmingsplan nog wel de bestemming Detailhandel. Binnen de bestemming horeca ligt er op de rand van de woonwijk, bij de brandweerkazerne, een snackbar.

2.2.5 Kantoren en bedrijven

Binnen het plangebied van Sassenheim-Noord en Buurtschap Teijlingen bevinden zich enkele bedrijven en één kantoor, namelijk De Groen en Van Lint advocaten, Hoofdstraat 345. In het plangebied komen de volgende bedrijven voor:

Bedrijf		Adres	Milieucategorie
Hoveniersbedrijf Rutgrink		Teylingerlaan 15	aanduiding (hv)
Autobedrijf J.T. van Steijn		Teylingerlaan 82a	2
Teylingen kraanverhuur		Teijlingerlaan 67	3.1
Autobedrijf J. Oldenhage		Hoofdstraat 349	2
Bedrijfsruimte te huur		Hoofdstraat 369a	2
Kiebert bouwbedrijf BV		Molenstraat 15	2
Sassenheimse motorreederij NV		Molenstraat 33a	2
Brandweer Sassenheim		Parklaan 176	3.1

Tot slot dient ook rekening gehouden te worden met het bedrijf "Elsto aandrijftechnieken", dat aan de Loosterweg gevestigd is. Aan de Carolus Clusiuslaan is eveneens een locatie van het bedrijf gelegen, namelijk 'Elsto Controls'. Hoewel het bedrijf buiten het plangebied is gelegen, heeft het bedrijf door haar milieucategorie 3.2, wel invloed op het plangebied. de milieuhindercirkel bedraagt 100 m en valt daarmee over het plangebied Sassenheim-Noord en Buurtschap Teijlingen.

2.2.6 Groen en Water

Groen

Het groen binnen het plangebied ligt voor het merendeel langs de Carolus Clusiuslaan en Van Pallandtlaan, groene bermen uitlopend in een tweetal grote groene ruimten. Eén van de ruimten is een parkje tussen de Van Pallandtlaan en de Vijverlaan. Dit is een informeel park met zitplekken, wandelpaden, speelplekken en water. De tweede is een parkje aan het einde van de W. Warnaarlaan. Dit betreft de oude zwembadlocatie. Aansluitend hierop bevindt zich kwalitatief groen in de vorm van een park, behorende bij het landgoed Huis ter Leede en Baron van Heemstralaan 16 en 18.

Aan de andere kant van de W. Warnaarlaan ligt nog een kleine speelplek aan het Warnaarhof.

Water

Het water ligt voornamelijk aan de randen van het plangebied. In en rondom het groen verbreedt het water zich, onder andere ter plaatse van de oude zwembadlocatie. Daarnaast heeft het water de ruimte rondom de Ruïne van Teylingen en op Huis ter Leede. In het plangebied bevindt zich maar één watergang, namelijk in het gebied tussen de Nachtegaallaan en de Ter Leedelaan. De waterstructuur staat weergegeven in figuur 2.6.

Figuur 2.6 Waterstructuur.

2.2.7 Verkeer

Autoverkeer

De ontsluiting van Sassenheim-Noord en Buurtschap Teijlingen vindt plaats via de provinciale weg N208. Haaks hierop zorgen de Hoofdstraat en de Parklaan voor de verdere ontsluiting. Vanaf de Hoofdstraat en de N208 worden de woonwijken ontsloten met inprikkers en doorlopende linten. In het GVVP van Teylingen wordt de N208 aangeduid met gebiedsontsluitingsweg met een 50 km/h en 80 km/h-regime. De Hoofdstraat is een wijkontsluitingsweg met een 50 km/h regime. Een gedeelte van deze weg heeft ook een 30 km/h-regime. De beschreven wegen staan weergegeven in figuur 2.7.

Langzaam verkeer

Het langzaam verkeer is gekoppeld aan de verkeersstructuur voor auto's. Binnen de wijken wordt conform de Richtlijnen van Duurzaam Veilig het langzaam verkeer gemengd met het gemotoriseerde verkeer afgewikkeld. Langs de wegen Carolus Clusiuslaan, Van Pallandtlaan, Hoofdstraat (tot aan de rotonde) en Parklaan is voorzien in vrijliggende fietspaden. De inrichting voldoet hiermee aan de vormgeving conform Duurzaam Veilig. De ontsluiting voor het langzaam verkeer is goed te noemen.

Openbaar vervoer

De kern Sassenheim wordt wat betreft openbaar vervoer ontsloten door verschillende regionale buslijnen. Zo is er een reguliere buslijn naar Schiphol, een buslijn tussen Haarlem en Leiden, die Sassenheim passeert, daarnaast kan vanaf Sassenheim de interliner naar Den Haag benut worden. Ook de snelheidsbuslijn 55, welke tussen Leiden en Lisse rijdt, passeert Sassenheim. Geconcludeerd kan worden dat Sassenheim goed ontsloten is met kwalitatief goede (inter)regionale buslijnen.

Daarnaast is het station Voorhout nabij en is ook op 9 december 2011 het nieuwe NS-station Sassenheim geopend. Vooralsnog blijkt dat de bussen door de bewoners van Sassenheim meer gebruikt worden dan de trein. Met het nieuwe treinstation zou hier verandering in kunnen komen.

Figuur 2.7 Verkeersstructuur.