Kernen Klimmen, Ransdaal, Ubachsberg e.o.

4.2 Externe veiligheid

Bij externe veiligheid gaat het om de risico's die samenhangen met het produceren, verwerken, opslaan en vervoeren van gevaarlijke stoffen. Deze risico's doen zich voor rondom risicovolle inrichtingen of transportroutes, waarover gevaarlijke stoffen worden vervoerd. Een klein kantoorgebouw of een bedrijfsgebouw wordt daarbij beschouwd als een beperkt kwetsbaar object, waarbij de gehanteerde normen een richtwaarde vormen. Bij bijvoorbeeld woningen, die beschouwd worden als kwetsbare objecten, is de norm een grenswaarde waar altijd aan moet worden voldaan. Het risico wordt uitgedrukt in een plaatsgebonden risico (PR) en een groepsrisico (GR). Bij het plaatsgebonden risico gaat het om de kans dat een persoon overlijdt als gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen als deze persoon zich voortdurend en onbeschermd in de nabijheid van de transportas bevindt. Het groepsrisico is de kans dat een groep personen overlijdt als gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen.

Van de ramptypes die verband houden met externe veiligheid zijn met name ongevallen met brandbare/explosieve of giftige stoffen van belang. Deze ongevallen kunnen nader worden onderscheiden in ongevallen met betrekking tot:

• Inrichtingen.
• Vervoer gevaarlijke stoffen door buisleidingen.
• Vervoer gevaarlijke stoffen over weg, water of spoor.

Basisnet

In juni 2012 is de wet Basisnet vastgesteld door de Tweede Kamer. Het Basisnet beoogt voor de lange termijn (2020, met uitloop naar 2040) aan de gemeenten duidelijkheid te bieden over de maximale risico's die het transport van gevaarlijke stoffen mag veroorzaken. Die maximaal toelaatbare risico's worden met de bijbehorende risicozones voor alle relevante spoor-, weg- en vaarwegtrajecten in tabellen vastgelegd. Het Basisnet bestaat uit drie onderdelen: Basinet Spoor, Basisnet Weg en Basisnet Water. Door het Basisnet weten de gemeenten waar ze kunnen bouwen en ontstaan er geen veiligheidsproblemen door (onverwachte) groei van het transport van gevaarlijke stoffen.

Om het Basisnet wettelijk te verankeren moet bestaande wetgeving worden aangepast en nieuwe wetgeving worden ontwikkeld. Voor het wettelijk vastleggen van de regels voor de ruimtelijke ordening rondom het Basisnet is een nieuwe AmvB in ontwikkeling: het Besluit transportroutes externe veiligheid (Btev). De gewijzigde Wvgs en het Btev treden naar verwachting begin 2013 in werking. Tot die tijd is de circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen (cRNVGS) van kracht. Dit besluit betekent dat in ontwerpplannen, die ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk maken en na 1 januari 2010 ter inzage zijn gelegd, rekening gehouden dient te worden met de vervoercijfers zoals die in de bijlage van de circulaire zijn opgenomen.

Risico inventarisatie

Uit de risicokaart van de provincie Limburg blijkt dat in het plangebied en (directe) omgeving de volgende risicodragende objecten aanwezig zijn (zie ook de hierop volgende uitsnedes):

• Camping Colmont (propaantank).
• Twee gasleidingen (Gasunie; A-645-KR-014 en A-578-KR-183).
• Autosnelweg A79 en A76.

De spoorlijn Maastricht - Heerlen (loopt direct langs de kern Ransdaal) kent geen risicocontouren en er vindt op dit deel van het spoorwegnet geen transport van gevaarlijke stoffen plaats. Op de spoorlijn Heerlen - Sittard daarentegen is wel sprake van transport van gevaarlijke stoffen, deze is echter op voldoende afstand van het plangebied gelegen (ruim 900 m.).

In Klimmen is een hogedruk gasleiding gelegen. Gezien de aard van deze leiding is hier geen sprake van een risicocontour en derhalve niet relevant in het kader van externe veiligheid voor dit bestemmingsplan.

Uitsnede risicokaart (bron: www.risicokaart.nl)

Uitsnedes risicokaart Colmont en Weustenrade (bron: www.risicokaart.nl)

Camping Colmont (propaantank)

Binnen het plangebied is een risicovolle inrichting gelegen in de kern Colmont. Het betreft een camping waar een propaantank is gesitueerd. Dit risicovol object heeft een persoonsgebonden risico van 15 m. (PR 10-6). Hiermee komt de contour niet buiten het perceel.

Gasleidingen

In de nabijheid van de kernen Weustenrade en Retersbeek zijn twee hogedruk gasleidingen van Gasunie gelegen. De risicocontouren voor de twee buisleidingen reiken niet tot het plangebied. In de volgende tabel zijn de gegevens van deze buisleidingen opgenomen. Aangezien de leidingen buiten het plangebied zijn gelegen, maken deze geen onderdeel uit het van het bestemmingsplan.

Gegevens gasleidingen

Met betrekking tot de hogedruk aardgastransportleidingen geldt een direct en indirect ruimtebeslag. Het direct ruimtebeslag wordt planologisch geregeld op bestemmingsplanniveau, met als doel schade aan leidingen zelf te voorkomen. Uit oogpunt van veiligheid en bedrijfsvoering is het niet toegestaan binnen een afstand van 4,00 meter gerekend vanuit het hart van de leidingen bepaalde werkzaamheden uit te voeren (beschermingszone), die een veilig en bedrijfszeker gastransport in gevaar kunnen brengen. In deze beschermingszone gelden beperkende bepalingen, dit is geregeld in de planregels van het bestemmingsplan waarbinnen de hogedruk aardgastransportleidingen zijn gelegen.

In de kern Klimmen en buurtschap Koulen is een gasleiding gelegen waarbij externe veiligheid geen rol speelt maar de beschermingszone wel gergeld is in dit bestemmingsplan.

De consequenties voor het Plaatsgebonden Risico (PR) en Groepsrisico (GR) zijn in overleg met de Gasunie ingevuld. Daarbij is gebruik gemaakt van de in 2011 en 2012 uitgevoerde inventarisatie naar knelpunten tengevolge van de aanwezigheid van gastransportleidingen van de Gasunie binnen de gemeente Voerendaal. Een en ander naar aanleiding van het feit dat de aardgasleidingen per 1 januari 2011 onder het Besluit Externe Veiligheid Buisleidingen (BEVB) vallen. Uit deze inventarisatie zijn blijkens een briefrapportage van 24 april 2012 van de Gasunie geen knelpunten naar voren gekomen. Deze zijn derhalve ook in onderhavig plangebied niet aanwezig. Nu in dit bestemmingsplan absoluut geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt worden, maar alleen de bestaande situatie van een actuele regeling wordt voorzien, mag worden aangenomen dat het ontbreken van knelpunten, zoals uit de uitgevoerde inventarisatie naar voren kwam, voldoende is om de risico's te verantwoorden. In principe moet ook voor een conserverend plan een groepsrisicoberekening gemaakt worden, maar daarvan kan in dit geval, gelet op het voorgaande, worden afgezien.

Autosnelweg A79 en A76

Uit de risicokaart wegtransport gevaarlijke stoffen blijkt dat geen plaatsgebonden risicocontour van 10-6 of 10-7 aanwezig is. De 10-8 PR-contour ligt op 130 meter afstand (gemeten vanaf het hart van de autosnelweg).

De kernen Weustenrade en Retersbeek liggen op respectievelijk 700 meter en 800 meter afstand van de A76. Een deel van de kern Klimmen (Overheek) is gelegen op een afstand van 80 meter van het hart van de autosnelweg (A79). Deze locatie is dus niet gelegen binnen de 10-6 PR-contour, wel binnen het aandachtsgebied van de 10-8 PR-contour.

Uit de risicoatlas volgt een waarde van -4.9 voor het groepsrisico. Dit betekent dat het groepsrisico zeer veel kleiner is dan 10% van de oriëntatiewaarde. De huidige situatie is onder de oriëntatiewaarde gelegen en levert derhalve geen belemmering op.

Het invloedsgebied van het groepsrisico ligt voor de A76 op 5000 meter en voor de A79 op 900 meter.Voor een zone van 200 m uit de weg geldt een volledige verantwoordingsplicht voor het groepsrisico (GR) en dient bij nieuwe ontwikkelingen een berekening van het groepsrisico uitgevoerd te worden. Dit geldt in het onderhavige geval dus voor een deel van Klimmen (Overheek). Dit bestemmingsplan maakt echter geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk.

Conclusie

Het plaatsgebonden risico van de risicobronnen vormt geen knelpunt. Daarnaast is bij dit bestemmingsplan sprake van een bestaande situatie waarbij geen nieuwe ontwikkelingen rechtstreeks worden toegestaan.

Het plangebied van het bestemmingsplan ligt echter wel binnen het invloedsgebied van de verschillende risicobronnen. Kwalitatief is de hoogte van het groepsrisico beschouwd. Het bestemmingsplan legt alleen de bestaande situatie vast waardoor het groepsrisico niet wijzigt. Gelet op het ontbreken van nieuwe ontwikkelingen en het ontbreken van knelpunten binnen het invloedsgebied, is geen verantwoording voor het GR aan de orde. Een verdere verantwoording over het groepsrisico wordt om deze reden niet uitgewerkt.

Tot slot kan worden gesteld dat ten opzichte van de vigerende bestemmingsplannen geen verslechtering optreedt van het veiligheidsniveau.

De geïnventariseerde risicocontouren betreffen geen BEVI-contouren of vallen niet binnen het plangebied. Derhalve maakt het aspect externe veiligheid geen onderdeel uit van de verbeelding of planregels behorende bij het geactualiseerde bestemmingsplan.