De Heeg-Eyldergaard-Vroendaal

3.2 Ruimtelijke structuur

3.2.1 Bebouwingsstructuur

De Heeg

wordt begrensd door de autosnelweg A2, de Oeslingerbaan, de Rijksweg en de gemeentegrens Maastricht-Eijsden. De wijk is grotendeels tussen 1975 en 1985 gebouwd in de vorm van woonerven. Er zijn overwegend grondgebonden woningen gerealiseerd en er is veel aandacht geschonken aan de openbare groenvoorzieningen. De Heeg ontleent zijn naam aan de heggen, die vóór de ontwikkeling van de nieuwe wijk langs de weiden en akkers stonden. De Heeg is een relatief jonge buurt die is opgebouwd uit kleine woonerven die ontsloten worden door een ringstructuur rondom de kern van de buurt (Cuyleborg-Meendaal-Borghaag). De wijk bestaat merendeels uit rijwoningen. Naar het zuiden toe wordt de bebouwingsstructuur minder gesloten via halfvrijstaande naar vrijstaande woningen direct aansluitend aan het parkgebied. In het hart van de buurt zijn detailhandel, culturele en sociale functies en sportvoorzieningen op één plek geconcentreerd in winkelcentrum De Roserije: een in zichzelf gekeerd complex waar woningen op winkels en voorzieningen zijn gebouwd.

 

Op basis van de Welstandsnota Gemeente Maastricht kan geconcludeerd worden dat het overgrote deel van de woningen in het noordelijk en in het middengedeelte van De Heeg tot het type van het ‘Informeel bouwen’ wordt gerekend. Dit bebouwingstype is ontstaan in de jaren 70 en 80 en de menselijke maat en schaal staan centraal in deze nieuwe woonwijken. Er is sprake van kleinschalige woonbebouwing, gelegen aan korte, bochtige straten en erven welke informeel zijn ingericht en waar de auto te gast is. Binnen deze wijken komen veel verschillende woningtypes voor met onduidelijke overgangen tussen de voor-, achter- en zijkanten. De woonerven zijn sterk naar binnen gericht en het straatbeeld wordt bepaald voor aaneengesloten en geschakelde woningen met veel verspringingen in de rooi-, nok- en gootlijn. Alhoewel er binnen dit bebouwingstype veel verschillende woningtypen voorkomen is er sprake van een zeer eenduidig architectonisch beeld. De wens om kleinschalig te bouwen is zo overheersend dat de wijk als totaal onoverzichtelijk wordt. Vaak ontbreekt het aan ruimtelijke aanknopingspunten voor de oriëntatie in de wijk.

 

Het zuidelijk gedeelte van De Heeg bevat voornamelijk bebouwing welke gerekend wordt tot ‘Het traditionele individuele bouwen’. Dit bebouwingstype betreft veelal (half)vrijstaande woningbouw of in korte reeksen geschakelde, grondgebonden woningbouw. De bijbehorende verkaveling is vaak eenvoudig van opzet en de straten hebben een overzichtelijk, kleinschalig en rustig karakter. De grondgebonden woningen zijn opgebouwd uit één of twee lagen met kap, een traditionele vormgeving en een oriëntatie van de bebouwing op de openbare ruimte. De architectuur en uitstraling van de verschillende woningen binnen één blok zijn nagenoeg gelijk en vertonen daardoor veel samenhang. Ten noorden van de Meendaal is bebouwing aanwezig welke gerekend wordt tot het bebouwingstype ‘Half open blok- en strokenbouw’ (zie voor een beschrijving onder Eyldergaard’.

 

Eyldergaard

wordt begrensd door de Oeslingerbaan, Rijksweg, Ellecuylgaard en Breemakkergaard. Het is een relatief kleine woonbuurt, gegroepeerd rondom een centrale pleinvormige ruimte: de Schellegaard. De wijk sluit aan op de voormalige dorpskern Heer en het lager gelegen historische dorpslint Haspengouw. Eyldergaard wordt gekarakteriseerd door gesloten woningtypologieën in het binnengebied. Naar de randen toe ontstaat een halfopen tot open woningtypologie. Rondom de Schellegaard is een buurtontsluitingsroute gelegen van waaruit diverse woonerven worden ontsloten. De rijenwoningen bevinden zich langs de buurtontsluitingsroute en rondom de Schellegaard. De wijk heeft een gesloten voorkomen omdat de achterkanten van de woningen naar de omliggende hoofdverkeerswegen gelegen zijn.

       

Het noordelijk gedeelte van Eyldergaard bevat voornamelijk bebouwing welke volgens de beschrijving van de Welstandsnota Gemeente Maastricht wordt gerekend tot het bebouwingstype ‘Half open blok- en strokenbouw’. Woongebieden met dit bebouwingstype hebben overwegend een formeel, grootschalig, overzichtelijk en rustig karakter met een grote mate van eenheid en uniformiteit. Binnen de wijken komt met name laagbouw voor met grondgebonden woningen in één of twee lagen met kap. De architectuur binnen dit bebouwingstype is traditioneel van opzet waarbij de woningen binnen één blok nagenoeg gelijk zijn. De samenhang in het straatbeeld ontstaat onder meer door een eenvoudig materiaal- en kleurgebruik. Kenmerkend is de rust en overzichtelijkheid van het straatbeeld. De bebouwing is eenvoudig qua opzet, massa en detaillering en vertoond daarmee veel samenhang. Het merendeel van de bebouwing en Eyldergaard wordt echter gerekend tot het bebouwingstype van het ‘Informeel bouwen’ (zie hiertoe De Heeg).

 

Vroendaal

ligt tussen de dichte bebouwing van De Heeg en Eyldergaard en het heuvellandschap ten oosten van Maastricht. De wijk moet, met meer open bebouwing, een overgang vormen tussen deze gebieden. Het woongebied kent een centrale ontsluitingsweg welke vooral wordt gemarkeerd door aaneengebouwde woningen. Aan de noordzijde van de route bevinden zich bouwblokken van grondgebonden woningen en aan de oostzijde van de route zijn vrijstaande woningen op grote kavels gesitueerd met zicht op het buitengebied. Ten zuiden van deze grote kavels zijn geschakelde woningen gesitueerd waarvan de rooilijn naar het buitengebied toe steeds verder afwijkt. Aan de stadszijde van de centrale route is de bebouwingsintensiteit hoger dan aan de oostzijde met halfvrijstaande woningen en patio’s. In Vroendaal zijn het bebouwingstype ‘Thematische uitbreidingswijken’ en ‘Individuele woningbouw’ maatgevend. In de thematische uitbreidingswijken is de verkavelingsopzet formeel met een duidelijk onderscheid tussen openbaar en privé. Op het architectonisch straatbeeld is nadrukkelijk gestuurd aan de hand van thema’s waardoor er sprake is van een grote mate van eenheid. In het algemeen heeft de woningbouw een eigentijdse, frisse en gevarieerde uitstraling waarbij de bebouwing zorgvuldig op elkaar is afgestemd.

         

Bij de ‘Individuele woningbouw’ zijn de woningen vrijstaand en veelal gerealiseerd in individueel opdrachtgeverschap met weinig samenhang in architectuur.

3.2.2 Groenstructuur

 

 

Het plangebied kent relatief veel openbaar groen. Door de verspreide ligging is dit groen in de woonwijken echter vaak zeer versnipperd waarneembaar. Dit geldt met name voor De Heeg waar veel van het groen onderdeel vormt van de besloten erven. De belangrijkste dragers van de groenstructuur in oost-westelijke richting verlopen via de Oeslingerbaan, de Steynboeckel en via een voetpad in het verlengde van de Bronckweg alsmede via een voetpad tussen Langendaal en Rijershaag en Manshaag. De oost-westverbindingen verbinden de groen- en recreatiestroken langs de Rijksweg met de grote aaneengesloten groenstrook parallel aan de A2 aan weerszijden van de Verssdaal. Deze grotere aaneengesloten groenzones zijn via een stelsel van langzame verkeersroutes ontsloten. In het zuiden van het plangebied worden deze groenzones met elkaar verbonden in het parkgebied De Heeg-Zuid. Daarnaast kennen vrijwel alle ontsluitingswegen een geleidende groenstructuur in de vorm van laanbeplanting en bijbehorende lage begroeiing. De grotere ontsluitingswegen, zoals bijvoorbeeld Langendaal, zijn daarnaast voorzien van een middengeleider welke eveneens is voorzien van groenaanplant en daarmee een bijdrage levert aan de groenstructuur in het gebied.

      

      

 

3.2.3 Verkeersstructuur

Ontsluiting per weg

Komende vanuit noordelijke richting is het plangebied vanaf de autosnelweg A2 bereikbaar via de afslag AZM/Heugem/De Heeg. Deze afslag sluit aan op de Oeslingerbaan welke de scheidslijn vormt tussen woonwijk De Heeg en woonwijk Eyldergaard. Vanuit zuidelijke richting komende kan het plangebied worden bereikt via de afslag Gronsveld. Deze afslag sluit aan op de Viaductweg via welke uiteindelijk de Rijksweg wordt ontsloten.

 

De Rijksweg loopt centraal door het plangebied van noord naar zuid en verbindt Heer met Gronsveld. Eyldergaard wordt vanaf deze Rijksweg via de Drenckgaard ontsloten. De overige woonstraten in Eyldergaard worden ontsloten via een ringstructuur die wordt gevormd door de Ellecuylgaard en de Drenckgaard. De Oeslingerbaan is de meest belangrijke oost-westverbinding in het plangebied. Via de Oeslingerbaan wordt de Rijksweg verbonden met de A2 en Heugem. Via de Oeslingerbaar is de Langendaal bereikbaar welke een belangrijke noord-zuidverbinding vormt in De Heeg. De Langendaal beschikt tevens over een directe aansluiting op de Rijksweg in zuidelijke richting van het plangebied. De woonerven in De Heeg worden naast de Langendaal voornamelijk ontsloten door een ringstructuur die wordt gevormd door de Meendaal, Borghaag en de Cuyleborg. Het centrumgebied van De Heeg is daarnaast bereikbaar via de Steynboekel welke, in aanvulling op de Oeslingerbaan, een oost-westelijke verbinding vormt tussen De Heeg en Heugem. De belangrijkste ontsluitingsweg voor Vroendaal is het Savelsbosch welke in de vorm van een lus door de woonwijk loopt en daarbij begint en eindigt op de Rijksweg.

 

Ontsluiting per OV

Voor wat betreft het openbaar vervoer is het plangebied bereikbaar via de busdiensten van Veolia. De Heeg wordt ontsloten door de lijnen 1/6/57 en 156 met halteplaatsen op de Oeslingerbaan, de Rijksweg en Langendaal. Eyldergaard wordt ontsloten door de Lijnen 1/6 en 57 met halteplaatsen op de Oeslingerbaan, de Drenckgaard en de Weerhuysgaard. Vroendaal wordt niet rechtstreeks ontsloten via buslijnen. De halteplaats Weerhuysgaard alsmede de Rijksweg zijn evenwel op loopafstand van Vroendaal gelegen zodat ook Vroendaal via de bus te bereiken is. Het dichtstbijzijnde treinstation is het station Randwyck dat op fietsafstand van het plangebied is gelegen.

 

Ontsluiting langzaam verkeer

Naast de ‘normale’ weginfrastructuur bevat vooral woonwijk De Heeg een veelheid aan paden en weggetjes voor voetgangers en overige langzaam verkeer welke voornamelijk dienen ter beleving van de groenstructuur. Vrijliggende fietspaden zijn enkel langs de Oeslingerbaan en de Rijksweg aanwezig.

 

Parkeren

In het plangebied vindt parkeren grotendeels op maaiveld in de openbare ruimte op straat plaats in de daarvoor aangewezen parkeervakken. In het plangebied bevinden zich eveneens garageboxen/carports alsmede overige privégronden (bijvoorbeeld de voortuin) met de mogelijkheid tot parkeren. Daarnaast zijn enkele gestapelde complexen voorzien van niet-openbare parkeergarages.

 

Het plangebied telt één openbare parkeergarage onder winkelcentrum De Roserije. Behoudens deze parkeergarage zijn in het plangebied geen grootschalige (betaalde) parkeervoorzieningen aanwezig.