Sint-Michielsgestel, Centrum Sint-Michielsgestel 2010

5.4 Verkeer en parkeren

Verkeersveiligheid

De nadruk in het gemeentelijk verkeersveiligheidsbeleid ligt op het inrichten van woongebieden tot 30 km/h-zones, zodat de relatieve positie van de fietser verbetert. In centrumgebieden is het invoeren van 30 km/h-gebieden vaak ingewikkeld als gevolg van de noodzakelijke bereikbaarheid van de centrumvoorzieningen.

De Schijndelseweg heeft een verzamelfunctie. Deze verzamelweg leent zich niet voor een aanpassing naar een 30 km/h-regime en kent een maximumsnelheid van 50 km/h.

De verzamelfunctie van de Nieuwstraat begint ten noorden van het centrumgebied en loopt dus niet over het Petrus Dondersplein door naar de Schijndelseweg. Op het deel van de weg over het Petrus Dondersplein is een 30 km/h-regime van toepassing.

Parkeren

Aanpak onderzoek

Om aan te tonen dat na realisatie van de ontwikkelingen die het bestemmingsplan mogelijk maakt wordt voorzien in voldoende parkeergelegenheid is een parkeerbalans voor de toekomstige situatie opgesteld. In deze parkeerbalans wordt uitgegaan van parkeerkencijfers van het CROW zoals die zijn opgenomen in CROW-publicatie 182 'Parkeerkencijfers-Basis voor parkeernormering, derde gewijzigde druk september 2008'. De kencijfers in de CROW-publicatie maken onderscheid naar stedelijkheidsgraad, ligging in het centrum, schil rond het centrum of overig gebied. Daarbinnen worden een ondergrens en bovengrens gegeven.

Op basis van waarneming en ervaring kan naar verwachting van iets andere CROW-kencijfers worden uitgegaan dan op basis van CBS-informatie kan worden vastgesteld. Om dit te onderbouwen is een parkeerbalans voor de huidige situatie opgesteld, uitgaande van deze andere parkeerkencijfers. De resultaten van deze parkeerbalans zijn afgezet tegen de resultaten van een veldonderzoek waarin de optredende parkeerdruk wordt gemeten. Op basis hiervan is vastgesteld dat de parkeerbalans voor de toekomstige situatie in het centrum kan worden opgesteld uitgaande van de ondergrens van de door het CROW gegeven parkeerkencijfers.

De parkeerbehoefte op basis van de parkeerbalans voor de toekomstige situatie in het centrum is afgezet tegen het aantal parkeerplaatsen dat in de toekomst beschikbaar is. Vervolgens is onderbouwd waar en op welke wijze het optredende tekort aan parkeerplaatsen kan worden opgevangen.

Gebiedsafbakening parkeerbalans

Figuur 5.3 Deelgebieden en capaciteit

Voor het gedeelte van het bestemmingsplan waar nieuwe functies worden voorzien wordt een parkeerbalans opgesteld. Dit gebied is afgebakend op basis van de ligging van de nieuwe centrumfuncties en het gebied waarvan redelijkerwijs mag worden aangenomen dat dit in aanmerking komt voor het centrumparkeren. Daarbij is rekening gehouden met loopafstanden en de mogelijkheid om een logische en aantrekkelijke looproute te realiseren. De nieuwe woonfuncties in het oostelijk deel van het plangebied (De Beemden) liggen dusdanig geïsoleerd, dat dit niet in de parkeerbalans hoeft en kan worden opgenomen. Verderop in deze paragraaf wordt hieraan apart aandacht besteed. Gebied 1 zoals weergegeven in figuur 5.3 is het centrumgebied waarvoor de parkeerbalans wordt opgesteld.

Onderzoeksgebied parkeerdrukmeting

Het onderzoeksgebied van de parkeerdrukmeting is groter dan het centrumgebied waarvoor de parkeerbalans wordt opgesteld. In het onderzoeksgebied zijn naast het centrumgebied ook de gebieden opgenomen die hier direct op aansluiten. De reden daarvoor is tweeledig:

• de invloed van de omliggende gebieden op de parkeerdruk in het centrum. Aangetoond moet worden dat rond het centrumgebied niet een dusdanige hoge parkeerdruk optreedt als gevolg waarvan verondersteld kan worden dat dit tot extra parkeerdruk ín het centrumgebied leidt;
• de beschikbaarheid van parkeervoorzieningen in het omliggende gebied worden inzichtelijk. Informatie komt beschikbaar over mogelijke overcapaciteit in de rondom het centrum liggende gebieden. Deze overcapaciteit is mogelijk beschikbaar voor het geval een deel van de parkeerdruk in het centrum op deze gebieden moet worden afgewenteld. Bijvoorbeeld bij (incidentele) pieken of bij het instellen van een blauwe zone in het centrum.

Het onderzoeksgebied is onderverdeeld in zeven deelgebieden die in figuur 5.3 zijn weergegeven.

Kencijfers CROW uitgangspunt voor bepalen toekomstige parkeerbehoefte

Voor het bepalen van de toekomstige parkeerbehoefte in het centrum van Sint-Michielsgestel is uitgegaan van de parkeerkentallen uit CROW-publicatie 182. Op basis van de door het CBS verstrekte informatie over de omgevingsadressendichtheid is uitgegaan van de kencijfers voor een centrum in 'weinig stedelijk gebied'.

De omgevingsadressendichtheid van de kern Sint-Michielsgestel valt in het midden van de range die het CBS voor de klasse 'weinig stedelijk gebied' hanteert. Ook het gemiddelde autobezit valt precies in het midden dat voor deze klasse geldt. Beide gegevens geven een indicatie dat van de gemiddelde parkeerkencijfers zou moeten worden uitgegaan dat het CROW aan de categorie 'weinig stedelijk gebied' toekent. Op basis van waarneming en ervaring bestaat echter de indruk dat voor de parkeerbehoefte in het centrum van lagere kencijfers dan de gemiddelde norm kan worden uitgegaan.

Parkeerdrukmeting

Om dit te toetsen is een parkeerdrukmeting uitgevoerd waarbij op vrijdag 3 juli 2009 tussen 17.00 en 21.00 uur en op zaterdag 4 juli 2009 tussen 05.00 uur en 19.00 uur elk uur het aantal geparkeerde voertuigen in en rond het centrum is geregistreerd. De resultaten hiervan zijn afgezet tegen de parkeerbehoefte die blijkt uit een parkeerbalans voor de huidige situatie die wordt gebaseerd op de ondergrens van de betreffende parkeerkencijfers. Deze parkeerbalans is opgesteld op basis van informatie over het huidige aantal en soort woningen in het onderzoeksgebied en het huidig aantal m² niet-woonfuncties3.

Vergelijking parkeerbalans huidige situatie met resultaten veldonderzoek

In tabel 5.6 is de parkeerbalans afgezet tegen de gemeten parkeerdruk.

Tabel 5.6 Parkeerbalans centrum (gebied 1) huidige situatie versus parkeerdrukmeting vrijdag 3 en zaterdag 4 juli 2009

Op basis van tabel 5.6 kan het volgende worden geconstateerd:

• de parkeerdruk is dusdanig laag, dat in de huidige situatie als gevolg van de activiteiten in het centrum geen parkeerdruk in de andere gebieden rondom het centrum zal optreden;
• de per uur berekende parkeerbehoefte uit de parkeerbalans ligt hoger dan de gemeten parkeerdruk. Op de maatgevende dag – de zaterdag – ligt de gemeten parkeerdruk gemiddelde 10% lager dan de berekende parkeerdruk;
• er is een verschil tussen de gemeten en berekende parkeerdruk waar het verloop van de parkeerdruk over de dag betreft. In de parkeerbalans volgt dit verloop uit de combinatie van de functies met elk daarbij bijbehorende aanwezigheidspercentages. Deze aanwezigheidspercentrages zijn kencijfers die gelden voor een gemiddelde situatie. De situatie in het centrum van Sint-Michielsgestel wijkt hiervan enigszins af. Gebruikelijk ligt de piek van het centrum bezoek op zaterdag tussen 12.00 en 16.00 uur. In het centrum van Sint-Michielsgestel ligt de piek eerder: tussen 11.00 en 13.00 uur. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat het huidige centrum meer als 'boodschappencentrum' functioneert, waarbij andere centra ook/meer een accent op 'winkelen' ligt. Naar verwachting zal het patroon na realisatie van de ontwikkelingen die het bestemmingsplan mogelijk maakt meer verschuiven naar winkelen. Een boodschappenfunctie blijft echter ook nadrukkelijk aanwezig. Als gevolg daarvan wordt verwacht dat de parkeerdruk na 12.00 uur meer zal aansluiten bij dat van de parkeerbalans;
• De hoogste gemeten parkeerdruk van 174 parkeerplaatsen is lager dan de op basis van de parkeerbalans berekende hoogste parkeerdruk van 184 parkeerplaatsen. Het verschil is 6%

Op basis van bovenstaande analyse kan worden geconcludeerd dat in de parkeerbalans voor de toekomstige situatie in het centrum van Sint-Michielsgestel kan worden uitgegaan van de ondergrens van de kencijfers voor een centrum in 'weinig stedelijk gebied'.

Parkeerbalans toekomstige situatie

In onderstaande tabel is het aantal/de omvang van de verschillende functies opgenomen. Ook zijn de gehanteerde parkeerkencijfers weergegeven.

Over de gehanteerde oppervlaktes dient het volgende te worden opgemerkt. Om voldoende flexibiliteit te bieden laten de planregels van het bestemmingsplan voor elke afzonderlijke niet-woonfunctie een relatief ruim maximum aantal m2 bvo toe. Daarnaast is in de planregels een maximum voor het totaal opgenomen. Dit maximum ligt lager dan het totaal aantal toegestane m2 voor alle niet-woonfunctie samen. Het is niet bekend in welke verhouding de functies uiteindelijk precies worden gerealiseerd. In de parkeerbalans voor de toekomstige situatie is dan ook van een worstcasebenadering uitgegaan. Daarbij is het totaal toegestane m2 niet-woonfuncties toegekend aan de typen die de grootste parkeerbehoefte kennen, rekening houdend met het maximum aantal m2 dat het bestemmingsplan voor elke niet-woonfunctie toestaat. Om die reden bleef in de tabel met uitgangspunten voor de parkeerbalans aan de functie 'kantoren zonder baliefunctie' geen programma 'over'.

Binnen het plan wordt voorzien in 130 exclusief voor de nieuwe woningen gereserveerde parkeerplaatsen. Deze zijn uiteraard buiten de parkeerbalans gelaten. Deze parkeerplaatsen zijn immers niet beschikbaar voor het dubbelgebruik door andere (niet-woon)functies bij afwezigheid van de betreffende bewoners.

In de tabel is ook de maximale parkeerbehoefte voor elke functie afzonderlijk weergegeven, uitgaande van 100% aanwezigheid.

Tabel 5.7 Aantal/omvang functies, gehanteerde kengetallen en parkeerbehoefte bij 100% aanwezigheid

functie	meters/aantal	eenheid	parkeer-kental	parkeer-behoefte bij 100% aanwezigheid
kantoren met baliepersoneel	2.450	m2 bvo	1,84	45
kantoren met baliebezoekers	2.450	m2 bvo	0,46	11
kantoren zonder baliepersoneel	-	m2 bvo	1,14	0
kantoren zonder baliebezoekers	-	m2 bvo	0,06	0
café/bar/disco/cafetaria personeel	2.500	m2 bvo	0,50	13
café/bar/disco/cafetaria bezoekers	2.500	m2 bvo	4,50	113
woningen duur bewoner	5	woningen	1,20	6
woningen duur bezoekers	5	woningen	0,30	2
woningen midden bewoner	174	woningen	1,00	174
woningen midden bezoekers	174	woningen	0,30	52
supermarkt personeel	3.200	m2 bvo	0,45	14
supermarkt klanten	3.200	m2 bvo	2,55	82
hoofdwinkelgebied personeel	7.800	m2 bvo	0,45	35
hoofdwinkelgebied bezoekers	7.800	m2 bvo	2,55	199
totalen	15.950			746

Het (theoretisch) maximaal aantal benodigde parkeerplaatsen bedraagt 616 parkeerplaatsen plus 130 exclusief voor bewoners gereserveerde parkeerplaatsen (in voornamelijk 2 parkeerkelders). Deze cijfers houden nog geen rekening met uitwisseling van parkeercapaciteit tussen functies (of wel dubbelgebruik). Inclusief dubbelgebruik bedraagt de maximale parkeerbehoefte 436 parkeerplaatsen.

Parkeeraanbod binnen het centrum

Het aanbod aan openbare parkeerplaatsen bedraagt 360 parkeerplaatsen:

• 74 parkeerplaatsen op het parkeerterrein Schijndelseweg;
• 13 parkeerplaatsen langs de Schijndelseweg ten oosten van de Nieuwstraat;
• 62 parkeerplaatsen op het Petrus Dondersplein (daarbuiten zijn 8 parkeerplaatsen exclusief voor bewoners gereserveerd);
• 123 parkeerplaatsen op het parkeerterrein aan de Ceintuurweg;
• 7 langsparkeerplaatsen op de Nieuwstraat tussen Petrus Dondersplein en Spijt;
• 8 langsparkeerplaatsen op de Nieuwstraat tussen Spijt en Ceintuurweg;
• 13 langsparkeerplaatsen op de Nieuwstraat tussen Spijt en Dommelstraat;
• 60 parkeerplaatsen op de Nieuwstraat/Dommelplein tussen Ceintuurweg Zuid en Ceintuurweg Noord.

Daarnaast zullen in het centrum 130 parkeerplaatsen exclusief voor bewoners gereserveerd zijn (zonder dubbelgebruik):

• 50 parkeerplaatsen in de parkeergarage Schijndelseweg;
• 72 parkeerplaatsen in de parkeergarage Torenblok;
• 8 parkeerplaatsen op het Petrus Dondersplein.

Binnen het centrum zal op piekmomenten dus een tekort zijn van maximaal 76 parkeerplaatsen (436-360). Dit tekort treedt alleen op op koopavonden en op zaterdagen tijdens winkelopeningsuren.

Inzet blauwe zone ten behoeve van voldoende parkeergelegenheid voor de doelgroep

Om het tekort terug te dringen zal op koopavonden tussen 18.00 uur en 21.00 uur en op zaterdagen tussen 09.00 uur en 17.00 uur een parkeerduurbeperking van kracht zijn, in de vorm van een zogenaamde 'blauwe zone'. De maximaal toegestane parkeerduur bedraagt op deze dagen twee uur. Als gevolg daarvan zullen langparkeerders buiten het centrum parkeren. Het is de bedoeling dat bewoners van het centrum een ontheffing voor de blauwe zone krijgen.

Op basis van de parkeerbalans is onderzocht of de maatregel van een blauwe zone afdoende is. Onder de aanname dat binnen het centrum wordt geparkeerd door bewoners, centrumbezoekers en de helft van bewonersbezoekers (aangenomen is dat de andere helft langer dan de parkeerduurbeperking van twee uur op bezoek gaat), is er binnen het centrum een berekend overschot van minimaal 9 parkeerplaatsen. Gemiddeld is er binnen het centrum van Sint-Michielsgestel echter een overschot van 70 à 80 parkeerplaatsen.

Opvang langparkeerders op parkeerterrein gemeentehuis

Door het instellen van een blauwe zone zijn elders buiten het centrum voor langparkeerders (werknemers en de helft van het bewonersbezoek) parkeerplaatsen nodig. Om welk aantal dit gaat volgt uit de parkeerbalans. Voor de tijden waarop de blauwe zone geldt, is op het parkeerterrein bij het gemeentehuis voldoende parkeergelegenheid aanwezig om de parkeerbehoefte die ontstaat als gevolg van het instellen van een blauwe zone op te vangen. Hier zijn 120 parkeerplaatsen beschikbaar (90 parkeerplaatsen westzijde, 30 parkeerplaatsen toegangsweg). Op het plein voor het gemeentehuis is ruimte beschikbaar voor het incidentele geval dat als gevolg van een bijzonderheid sprake is een hogere parkeerdruk (bijvoorbeeld bij het voltrekken van een huwelijk waarbij meer dan (120-75=) 45 auto's betrokken zijn, er vanuit gaande dat huwelijksbetrekkingen niet op vrijdagavond plaatsvinden).

Het parkeerterrein bij het gemeentehuis is de juiste plek voor de opvang van langparkeerders. De aantrekkelijkheid van dit parkeerterrein voor het centrum zal worden versterkt door de realisering van een voetgangersbrug die het terrein van het gemeentehuis rechtstreeks verbindt met het centrum en voorziet in een rechtstreekse verbinding met het Petrus Dondersplein.

Ten slotte kan nog worden opgemerkt dat uit het veldonderzoek is gebleken dat naast het parkeerterrein bij het gemeentehuis ook in andere direct aan het centrum grenzende gebieden voldoende vrije parkeerplaatsen beschikbaar zijn.

Markt

Op vrijdag vindt tussen 12.30 uur en 17.00 uur een markt plaats op het Petrus Dondersplein.

De op het Petrus Dondersplein aanwezige 68 parkeerplaatsen zijn tijdens de markt niet beschikbaar. Voor weekmarkten noemt de eerdergenoemde CROW-publicatie een parkeerkencijfer van 0,18 parkeerplaats per strekkende meter kraam. Daarnaast is van belang of de kraamhouder (als het geen verkoopwagen betreft) achter de kraam kan parkeren, zo niet dan moet daarvoor per kraam 1 parkeerplaats voor de kraamhouder worden gereserveerd. De huidige markt omvat 28 marktkramen/verkoopwagens, met een totale kraamlengte van 273 m. Voor zover het geen verkoopwagens betreft parkeren de marktkooplui achter de kraam, zodat geen extra parkeerplaatsen hoeven te worden gereserveerd.

De brutoparkeerbehoefte (zonder rekening te houden met dubbelgebruik) bedraagt 49 parkeerplaatsen. Aangenomen wordt dat in de parkeerbalans rekening moet worden gehouden met 50% van de parkeerbehoefte van de markt. Het combinatiebezoek van markt en winkels zal relatief groot zijn. Enerzijds zal zeker driekwart van de marktbezoekers ook ten minste een winkel bezoeken, waardoor maar 25% van parkeerbehoefte van de markt hoeft te worden meegenomen. Anderzijds zal de aantrekkingskracht van het centrum als gevolg van de markt stijgen, waardoor ook het winkelbezoek zal toenemen. Rekening houden met 50% van de parkeerbehoefte van de markt is dan ook reële aanname.

Uit de parkeerbalans kan worden afgeleid dat als gevolg van de extra parkeerbehoefte van de markt en het vervallen van de 68 parkeerplaatsen op het Petrus Dondersplein een parkeertekort in het centrum optreedt van 40 parkeerplaatsen. Deze parkeercapaciteit kan buiten het centrum worden opgevangen, waarbij het parkeerterrein bij het gemeentehuis de aangewezen plek is. De personele bezetting op het gemeentehuis is op vrijdagen traditioneel lager en bedraagt circa 60%, zodat op het personeelsparkeerterrein zo'n 36 parkeerplaatsen beschikbaar zijn. De overige (vier) parkeerplaatsen zijn langs de toegangsweg tot het gemeentehuis beschikbaar. Eventuele extra parkeerdruk als gevolg van een trouwerij is beschikbaar op het voorterrein van het gemeentehuis.

Parkeren Binnenterrein

Op het Binnenterrein worden parkeerplaatsen aangelegd, mogelijk deels onder een appartementengebouw. Daarbij wordt als norm 1,7 parkeerplaats per woning aangehouden. Dit is inclusief bezoekersparkeren. Garages worden niet meegerekend als parkeerplaats, losstaande garageboxen, carports en opritten wel. Voor de zorgwoningen wordt een norm van 1,3 parkeerplaats per woning aangehouden. Hiermee wordt gewaarborgd dat er voldoende parkeergelegenheid wordt aangelegd.

Gemeentelijk beleid

Uitgangspunt is dat de Schijndelseweg bestemd moet blijven voor doorgaand verkeer. Ter verbetering van de kwaliteit van het dorpscentrum zullen het Petrus Dondersplein en de Nieuwstraat (dus het plein en de weg tussen Schijndelseweg en het Spijt) als verblijfsgebied worden ingericht waarbij het primaat bij de voetganger zal liggen. Er is sprake van een goede balans ten aanzien van het parkeren, rekening houdend met de parkeercapaciteit in de omgeving.

• 3. Voor niet-woonfuncties is aansluitend bij de beschikbare kencijfers onderscheid gemaakt tussen detailhandel, horeca, kantoren met baliefunctie/maatschappelijke voorzieningen en kantoren zonder baliefunctie. Voor de woonfuncties is aansluitend bij de beschikbare kencijfers op basis van de WOZ-informatie onderscheid gemaakt tussen goedkope, middeldure en dure woningen.