Citadellaan - Willem van Nassaulaan

4.2 Ruimtelijk

4.2.1 Inpassing in rijksbeschermd stadsgezicht De Muntel

In het verleden, ten tijde van de stadssaneringen en renovaties in de jaren zeventig en tachtig, is het huidige woningcomplex opgehoogd, waarmee het gebouw volgens de toelichting op de aanwijzing van het rijksbeschermd stadsgezicht aan originaliteit heeft ingeboet. Nu zou verdere renovatie slechts tot een bouwtechnische en niet tot een woontechnische verbetering leiden. Daarom is besloten om het complex te slopen en om vervangende nieuwbouw te plegen. Met vervangende nieuwbouw van het complex Citadellaan-Willem van Nassaulaan kunnen ruimere woningen en meer parkeerplaatsen worden gecreëerd. Hoewel het complex reeds aan originaliteit heeft ingeboet, wordt met het bouwplan toch tegemoetgekomen aan de oorspronkelijke stedenbouwkundige structuur van rijksbeschermd stadsgezicht De Muntel (zie paragraaf 2.2):

• 1. De nieuwe bebouwing wordt op dezelfde positie gesitueerd als de bestaande bebouwing: het gesloten bouwblok is naar de straten gekeerd; de knikken in de rooilijn zijn vervangen door cirkels in segmenten in de maat van de woningbreedte.
• 2. De hoek van de Citadellaan en de Willem van Nassaulaan is op dezelfde wijze geaccentueerd door een een grotere bouwhoogte en door (het behoud van) de oude gevelsteen, binnen in de entree danwel buiten aan de gevel. De maximale bouwhoogte bedraagt circa 12,7 meter; voor de hoogteaccenten op de hoeken van het gebouw geldt een maximale bouwhoogte van circa 15,7 meter.
• 3. Ook de horizontale en en verticale lijnen in het gebouw sluiten aan op de beleving van het bestaande complex.
• 4. Datzelfde geldt voor de toepassing van platte daken en het materiaalgebruik: metselwerk uit stengpers stenen, bruin genuanceerd en mat zwart/grijs, en ornamenten uit zandkleurig beton.

4.2.2 Bouwplan

De Muntel is een duidelijk herkenbare afgeronde eenheid in het stedelijk weefsel door de stedenbouwkundige opzet en door grote openbare ruimte rondom de wijk. De stedenbouwkundige opzet wordt gekenmerkt door strakke rooilijnen en gesloten bouwblokken met aan de randen en hoofdassen hogere bebouwing. De grotere openbare ruimte rondom is het gevolg van de ligging van de Muntel en de Citadel tussen de rivier Aa en, aan de noordzijde, de brede binnenberm waar oorspronkelijk het zijkanaal van de Zuid-Willemsvaart was geprojecteerd. Deze stedenbouwkundige opzet is verwerkt in de architectuur van de bebouwing. Zo zijn hoeken geaccentueerd door een grotere bouwhoogte in combinatie met een bijzondere architectonische uitwerking.

Ruimtelijke karakteristiek

De locatie ligt aan de rand van de Muntel, op de hoek Citadellaan-Willem van Nassaulaan. Deze hoek is prominent aanwezig is het stedelijk weefsel. Het bouwplan is in de rooilijn gelegen waarbij de oorspronkelijke knikken in de rooilijn zijn afgerond, dat wil zeggen zijn vervangen door gesegmenteerde cirkels. Het bouwplan buigt als het ware met de straten mee. De drie op de locatie aanwezige hoeken hebben in stedenbouwkundige opzicht verschillende betekenissen. Zo is de hoek Citadellaan-Willem van Nassaulaan van betekenis voor de Muntel als totale wijk. Daarnaast maken de hoeken Willem van Nassaulaan-Willem Mariastraat en de Citadellaan-Willem Mariastraat deel uit van de straatwand. Zij vormen feitelijk een beëindiging van het woningcomplex. De accentuering van de hoeken is daarom verschillend uitgewerkt. Om het oorspronkelijke gesloten bouwblok enigszins te reconstrueren zijn er in bouwplan ook woningen gesitueerd aan de Willem Mariastraat.

Bouwhoogte en bouwdiepte

De oorspronkelijke bebouwing bestond uit twee bouwlagen met een kap. In deze kap waren aan de voor- en achterzijde dakkapellen aanwezig die later zodanig zijn vergroot dat een volwaardige derde bouwlaag is ontstaan. Het nieuwe bouwplan bestaat uit vier bouwlagen (circa 12 meter) waarbij de bovenste bouwlaag 3,40 meter terugligt ten opzichte van de voorgevel. Hier zijn aan de zijde van de Citadellaan en de Willem van Nassaulaan de bij de woningen horende buitenruimten gelegen. Door deze terugligging neemt de bouwhoogte aan de Citadellaan en de Willem van Nassaulaan visueel toe met slechts een kleine meter, van 9,00 meter naar 9,85 meter. De bebouwing op de hoek Citadellaan-Willem van Nassaulaan heeft een bouwhoogte van vijf bouwlagen (circa 15 meter) en is daarmee één bouwlaag hoger dan de oorspronkelijke hoekbebouwing. Op de hoeken bij de Willem Mariastraat wordt de oorspronkelijke bouwhoogte van vier bouwlagen gehandhaafd. Hier wordt het accent gemaakt door plaatselijk de vierde bouwlaag langs de Citadellaan en de Willem van Nassaulaan over anderhalf beuk niet door te zetten. De nieuwbouw op deze hoeken sluit daarmee aan op de bebouwing op de andere hoeken aan de overzijde van de Willem Mariastraat. De nieuwe bebouwing aan de Willem Mariastraat heeft een bouwhoogte van drie bouwlagen.

Omdat het aantal woningen nagenoeg gelijk blijft, de bouwhoogte met één bouwlaag toeneemt en er een gedifferentieerd woningbouwprogramma met grotere woningen wordt gerealiseerd, neemt het bouwvolume toe. Dit grotere bouwvolume is mogelijk door een toename van de bouwdiepte ten opzichte van de oorspronkelijke diepte met 4 meter. Tot de achtergevel van de achterliggende woningen resteert dan een afstand van 15 tot 21 meter. Ter plekke van de nieuwe bebouwing aan de Willem Mariastraat resteert een afstand tot de achterliggende woningen van 11 tot 13 meter. Door de parkeervoorziening met de daarboven gelegen buitenruimten aan de achterzijde van het woningcomplex zal het achterpad achter de woningen aan de Busschieterstraat plaatselijk 25 centimeter worden versmald tot een breedte van 1,55 meter. Gezien het beperkt aantal woningen en de beperkte lengte van het achterpad is deze versmalling acceptabel. Op de nieuwe perceelsgrens zal een muur met een hoogte van 3,80 meter worden opgericht.

Beeld

In aansluiting op de aanwezige bebouwing in de Muntel wordt het nieuwe bouwplan uitgevoerd in baksteen met kozijnen in een lichte kleurstelling. Het bouwplan wordt wel eigentijds gematerialiseerd en gedetailleerd, waarbij bestaande detailleringen in de Muntel als uitgangspunt zijn genomen. De gevel van de derde bouwlaag is op een bijzondere wijze uitgewerkt waardoor een verticaal dakvlak of een pannendak wordt gesuggereerd. De hoeken zijn in architectonische zin verbijzonderd. De aan de voorgevel op de bovenste bouwlaag gelegen buitenruimten worden van elkaar gescheiden door gemetselde muurdammen. Deze zullen samen met de verbijzonderde gevel van de derde bouwlaag kenmerkend zijn in het totaalbeeld van het bouwplan.

afbeelding 3: aanzichten bouwplan