Boschkens fase 6

3.2 Hoofdlijnen stedenbouwkundig ontwerp

De hoofdlijnen worden aan de hand van thema's uitgewerkt en geven richting aan de architectonische uitwerking. De thema's zijn:

• samenhang;
• identiteit'
• relatie met de context;
• contrast;
• compositie;
• differentatie;
• complexiteit en diversiteit.

Samenhang

Boschkens valt uiteen in drie verschillende gebieden; gebieden waarvan de typologieën elkaar aanvullen en versterken (zie ook figuur 3.1):

• 1. de bebouwingsring rondom met muurwoningen;
• 2. de groene tussenzone met woonhoven;
• 3. het bosgebied (binnengebied met woningen in het bestaande bos) met boswoningen.

De samenhang tussen deze typologieën wordt als volgt gewaarborgd.

• 1. De 'muur' is het meest bepalende en structurerende element van het plan en kan worden gezien als geraamte van het plan. De muur, als onderdeel van de bebouwingsring, vormt een continu lint rondom het plangebied en smeedt alle losse onderdelen van het plan bij elkaar en draagt bij aan de geleiding.
• 2. In de groene tussenzone zorgt de bosring als ontsluitingsweg van de bebouwingsring voor samenhang. De bosring begrenst de wigvormige groene ruimte die de overgang naar het bosgebied vormt. Het continu profiel van de bosring, begeleid door een doorlopend 'grastapijt' met een bomenrij, vormt een tweede ring om het bosgebied heen.
• 3. Het derde samenhangende element vormt het bosgebied, het hart van het plan; alle woningen hebben een direct (als woongebied) of indirecte (uitzicht) relatie met het boscomplex. De 'kriskras' paden dwars door het gebied verweven deze met de nieuwe wijk Boschkens.

De context (aanwezige landschappelijke elementen, beschikbare ruimte, oriëntatie en geluidsbelasting door de A58) levert een groot palet aan woningtypologieën op die door de muur op een ruimtelijk samenhangende manier met elkaar worden verbonden.

Naast de muur, de bosring en het bos als structuurbepalende elementen zijn binnen het plan ook op een ander schaalniveau ruimtelijke eenheden te onderscheiden. Deze delen van het plan onderscheiden zich door de ligging binnen de hiervoor genoemde stedenbouwkundige structuur en kunnen met de architectuur versterkt of verbijzonderd worden.

De plandelen vormen samen een ruimtelijk geheel waarin de architectuur weliswaar familie van elkaar is, maar niet identiek is. Samenhang wordt bewerkstelligd door de stijl, het kleur- en materiaalgebruik, kapvorm en de wijze waarop de muur wordt geïntegreerd.

Figuur 3.1. Samenhang drie gebieden

Identiteit

Evenals in het bestaande oostelijke deel van Boschkens vormt het nu voorliggende westelijk gedeelte van Boschkens naar buiten toe (langs de ecologische zone) een eenheid door de realisering van een 'muur': een uit woningen bestaande bebouwingswand die als een doorgaande bebouwingsbeeld (met gevels, tuinmuren en dergelijke) wordt uitgewerkt. Door deze muur krijgt het achter liggende gebied de identiteit van een 'verborgen wereld'. Door de muur uit een sortering van drie stenen op te trekken wordt dit gegeven nog eens verstrekt. De ''sortering Boschkens'' bestaat uit de stenen in kleurstelling roodpaars-roodbruin-warmgeel in de volgende verhouding: roodpaars/Luca 60% - bruinrood/Rustica 30% - warmgeel/Boschkens 10%.

De identiteit van de binnenzijde wordt bepaald door het bos en het profiel van de bosring. De grote diversiteit en aan woningtypologieën zorg voor verscheidenheid. Naast de identiteit van het volledige gebied is tevens de identiteit van de afzonderlijke deelgebieden van belang.

Deze identiteit komt voort uit de context, de materialisering, het thema en de architectuurstijl.

Relatie met de context

Een 'verborgen wereld' krijgt pas betekenis als er verbindingen zijn met de wereld daarbuiten. Dit zorgt ervoor dat de mogelijk bestaat om een blik te bieden op de wereld binnen de muur en omgekeerd.

Bijkomend voordeel is dat de muur naast de ruimtelijke betekenis ook een functionele betekenis heeft, namelijk het weren van geluid. Een groot deel van de achter de muur gelegen woningen kunnen zonder de muur niet worden gebouwd.

Contrast

De muur vormt een grens; een scherpe lijn tussen de twee werelden. In dit plan is deze tegenstelling tot uitdrukking gebracht. De buitenkant is voorzien van een uniforme 'jas' en de binnenkant is juist heel gevarieerd. Het contrast tussen de binnen- en buitenkant dient als uitgangspunt voor de architectonische uitwerking.

Compositie

De muur roept behalve het beeld van eenheid, ook het beeld op van eenvormigheid en saaiheid. Het is dan ook van belang om de muur eruit ziet als een kunstwerk; een compositie van vlakken, lijnen en punten.

Differentiatie

Door variaties in de ruimtelijke opbouw en vormgeving is ook de woningtypologie een middel om een gevarieerd beeld te scheppen. In het gebied zijn dan ook bijzondere woningtypes een vereiste, waaronder boswoningen en muurwoningen.

Complexiteit en diversiteit

De gekozen opzet, een ringvormige strook bebouwing met vele beperkingen zoals geluidsbelasting, oriëntatie, kaveldiepte en bezonning, maakt het plan zeer bijzonder en enigszins complex. De complexe randvoorwaarden kunnen en moeten worden omgezet in een uitdaging iets bijzonders van het plan te maken.

De grote diversiteit in vormen, kleuren, typologieën, (etc.) kan een rommelig beeld opleveren, maar door samenhang tegenover de diversiteit en complexiteit te stellen, wordt dit voorkomen. Samenhang wordt bereikt door de ruimtelijk bindende elementen: de muur, de bosring en het bos.

• Het hoofdthema is wonen in en aan het bos; iedere woning heeft een relatie met het bos en direct of indirect zicht op het bos, zodat maximaal kan worden geprofiteerd van de landschappelijke kwaliteit van het gebied.
• De bebouwingsring, aan de buitenzijde wordt gekenmerkt door een 'muur'.
• De buitenkant van de muur zorg voor een sterk contrast met de binnenkant; eenheid tegenover diversiteit.
• De groene tussenzone vormt een continue groene voorziening en een buffer tussen het bos en de bebouwingsring.
• De muur heeft naast een ruimtelijke betekenis ook een functionele betekenis; het weren van geluid vanaf de A58.