| Plan: | Palenstein |
|---|---|
| Status: | onherroepelijk |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0637.BP00028-0004 |
Een goede ruimtelijke ordening beoogt het voorkomen van voorzienbare hinder en gevaar door milieubelastende activiteiten. Door bij nieuwe ontwikkelingen voldoende afstand in acht te nemen tussen milieubelastende activiteiten (zoals bedrijven) en milieugevoelige functies (zoals woningen) worden hinder en gevaar voorkomen en wordt het bedrijven mogelijk gemaakt zich binnen aanvaardbare voorwaarden te vestigen.
Deze milieuzonering dient aldus twee doelen:
Uitgave Bedrijven en milieuzonering
Om te komen tot een ruimtelijk relevante toetsing van bedrijfsvestigingen op milieuhygiënische aspecten wordt het begrip milieuzonering gehanteerd. Onder milieuzonering wordt verstaan het waar nodig zorgen voor een voldoende ruimtelijke scheiding tussen enerzijds bedrijven of overige milieubelastende functies en anderzijds milieugevoelige functies zoals woningen. Bij de planontwikkeling dient rekening te worden gehouden met milieuzonering om zodoende de kwaliteit van het woon- en leefmilieu te handhaven en te bevorderen en daarnaast bedrijven voldoende zekerheid te bieden dat zij hun activiteiten duurzaam binnen aanvaardbare voorwaarden kunnen uitvoeren. Bij de milieuzonering wordt gebruik gemaakt van de door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) opgestelde brochure Bedrijven en milieuzonering (editie 2009).
Scheiding van functies versus functiemenging
Scheiding van milieubelastende en milieugevoelige functies met behulp van milieuzonering is in de omgeving van sterk milieubelastende activiteiten zonder meer noodzakelijk. Een vergaande scheiding van functies kan echter ook leiden tot inefficiënt ruimtegebruik en een verlies aan ruimtelijke kwaliteit. Een gemengd gebied met een mix van wonen en werken, winkels en horeca stimuleert een levendig straatbeeld, een hogere sociale veiligheid en extra draagvlak voor voorzieningen. Vanuit het oogpunt van efficiënt ruimtegebruik verdient het de voorkeur om functiescheiding binnen een gemengd gebied niet verder door te voeren dan met het oog op een goed woon- en leefklimaat noodzakelijk is.
Richtafstandenlijsten
De twee belangrijkste bouwstenen voor milieuzonering zijn de twee richtafstandenlijsten in bijlage 1 van de VNG-brochure. Voor een scala aan milieubelastende activiteiten (lijst 1) en opslagen en installaties (lijst 2) zijn richtafstanden aangegeven ten opzichte van een rustige woonwijk. In de lijsten wordt onderscheid gemaakt naar richtafstanden voor de ruimtelijk relevante milieuaspecten geur, stof, geluid en gevaar. De grootste van deze vier richtafstanden is bepalend voor de indeling van een activiteit in een milieucategorie. Daarbij omvat categorie 1 de lichtste en categorie 6 de zwaarste vormen van bedrijvigheid. De richtafstanden gaan uit van gemiddeld moderne bedrijven. Indien bekend is welke activiteiten concreet worden beoogd of aanwezig zijn, kan gemotiveerd worden uitgegaan van de daadwerkelijk te verwachten milieubelasting (in plaats van de richtafstanden).
Twee omgevingstypen: rustige woonwijk en gemengd gebied
De richtafstanden in bijlage 1 van de VNG-brochure zijn afgestemd op de omgevingskwaliteit zoals die wordt nagestreefd in een rustige woonwijk of een vergelijkbaar omgevingstype (zoals een rustig buitengebied, een stiltegebied of een natuurgebied). Een rustige woonwijk is een woonwijk die is ingericht volgens het principe van functiescheiding. Afgezien van wijkgebonden voorzieningen komen vrijwel geen andere functies (zoals bedrijven of kantoren) voor.
Indien de aard van de omgeving dit rechtvaardigt, kunnen gemotiveerd kleinere richtafstanden worden aangehouden bij het omgevingstype gemengd gebied, dat gezien de aanwezige functiemenging of ligging nabij drukke wegen al een hogere milieubelasting kent. Een gemengd gebied is een gebied met een matige tot sterke functiemenging. Direct naast woningen komen andere functies voor zoals winkels, horeca en kleine bedrijven. Ook lintbebouwing in het buitengebied met overwegend agrarische en andere bedrijvigheid kan als gemengd gebied worden beschouwd. Gebieden die direct langs de hoofdinfrastructuur liggen behoren eveneens tot het omgevingstype gemengd gebied. De richtafstanden uit bijlage 1 van de VNG-brochure gelden ten opzichte van een rustige woonwijk. De afstanden kunnen, zonder dat dit ten koste gaat van het woon- en leefklimaat, met één afstandsstap worden verlaagd indien sprake is van omgevingstype gemengd gebied.
| Milieucategorie | Richtafstand tot omgevingstype rustige woonwijk en rustig buitengebied | Richtafstand tot omgevingstype gemengd gebied |
| 1 | 10 m | 0 |
| 2 | 30 m | 10 m |
| 3.1 | 50 m | 30 m |
| 3.2 | 100 m | 50 m |
| 4.1 | 200 m | 100 m |
| 4.2 | 300 m | 200 m |
| 5.1 | 500 m | 300 m |
| 5.2 | 700 m | 500 m |
| 5.3 | 1.000 m | 700 m |
| 6 | 1.500 m | 1.000 m |
Functiemenging
De richtafstanden ten opzichte van de omgevingstypen rustige woonwijk, rustig buitengebied en gemengd gebied gaan uit van het principe van functiescheiding. Door het hanteren van richtafstanden tussen een bedrijventerrein of bedrijfslocatie en een gebied met een variatie aan functies (zoals wonen, horeca en kleine bedrijvigheid), wordt de toelaatbaarheid van milieubelastende functies beoordeeld.
Binnen gemengde gebieden kan echter ook sprake zijn van functiemenging. Dit betekent dat op gebouwniveau meerdere functies gecombineerd zijn, zoals wonen boven winkels. In de VNG-brochure “Bedrijven en milieuzonering” is voor gebieden met functiemenging een aparte lijst (bijlage 4) opgenomen. In gebieden met functiemenging gelden geen richtafstanden. De toelaatbaarheid van milieubelastende functies in gebieden met functiemenging wordt beoordeeld aan de hand van de volgende drie ruimtelijk relevante milieucategorieën:
Voor het toestaan van deze activiteiten gelden de volgende randvoorwaarden:
De Wet milieubeheer en de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) bieden onvoldoende mogelijkheden om alle relevante vormen van hinder ten gevolge van de aanwezigheid van horeca-inrichtingen te voorkomen. Een Staat van horeca-activiteiten behorende bij de regels van een bestemmingsplan kan worden gehanteerd als een aanvulling op de reikwijdte van beide genoemde instrumenten.
Voor een indicatie van de mate van hinder veroorzaakt door horeca-inrichtingen biedt de zoneringlijst uit de publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een goed vertrekpunt. De daarin gehanteerde grove benadering behoeft echter voor de opstelling van een in de praktijk bruikbare Staat van horeca-inrichtingen aanvulling en nadere motivering.
Bij de opstelling van de Staat van horeca-activiteiten zijn de volgende vormen van hinder in aanmerking genomen:
In aanvulling op de gegevens uit de VNG-publicatie is voorts gebruik gemaakt van de volgende ruimtelijk relevante aspecten:
Op grond hiervan worden drie categorieën onderscheiden in de Staat van horeca-inrichtingen, die is opgenomen als bijlage bij de regels:
Categorie 1 "Lichte horeca"
Horecabedrijven die in beginsel alleen overdag en 's avonds geopend zijn (in hoofdzaak verstrekking van etenswaren en maaltijden) en daardoor slechts beperkte hinder voor omwonenden veroorzaken.
Categorie 2 "Middelzware horeca"
Horecabedrijven die normaal gesproken ook 's nachts geopend zijn en daardoor aanzienlijke hinder voor omwonenden kunnen veroorzaken, zoals cafés, bars, biljartcentra of zalenverhuur. Tevens vallen onder deze categorie horecabedrijven die in beginsel overdag en 's avonds geopend zijn met een grote verkeersaantrekkende werking.
Categorie 3 "Zware horeca"
Horecabedrijven die voor een goed functioneren ook 's nachts geopend moeten zijn en tevens een groot aantal bezoekers aantrekken en daardoor grote hinder met zich mee kunnen brengen (verkeersaantrekkende werking en daarmee gepaard gaande hinder op straat alsmede parkeeroverlast). Hieronder vallen o.m. dancings, discotheken en partycentra.
Plangebied rustige woonwijk of gemengd gebied?
In de VNG-uitgave wordt aangegeven dat een gemengd gebied een gebied is met een matige tot sterke functiemenging. Direct naast woningen komen andere functies voor zoals winkels, horeca en kleine bedrijven. Gebieden die direct langs de hoofdinfrastructuur liggen behoren eveneens tot het omgevingstype gemengd gebied.
De woonwijk Palenstein is opgebouwd uit verschillende woonbuurten. Afgezien van wijkgebonden voorzieningen komen vrijwel geen andere functies (zoals bedrijven of kantoren) voor. Het plangebied van Palenstein is daarom hoofdzakelijk te typeren als een rustige woonwijk. Er zijn enkele uitzonderingen hierop.
De eerste uitzondering is een aantal gebieden in Palenstein waar op gebouwniveau wonen met andere functies is gecombineerd. Dit geldt voor het nieuwe winkelcentrum, de Schoutenhoek en de Brede School. Boven het winkelcentrum worden woningen mogelijk gemaakt. Dit geldt ook voor de gebieden (vlekken) A en D uit de wijkvisie (zie afbeelding 4.1). Hier worden voorzieningen zoals dienstverlenende en maatschappelijke voorzieningen en lichte horeca met woningen gecombineerd. Hier wordt een combinatie van voorzieningen, zoals dienstverlenende en maatschappelijke voorzieningen, lichte horeca en woningen mogelijk gemaakt. Voor deze gebieden geldt dat er sprake is van een gebied met functiemenging.
De tweede uitzondering vormen de bestaande bedrijven aan de Van Aalstlaan de Du Meelaan en de maatschappelijke en recreatieve voorzieningen aan de noordzijde van het plangebied (scholenstrook en omgeving). De bedrijven hebben in het plan de bestemming 'Bedrijf', t/m milieucategorie 2 gekregen en de maatschappelijke en recreatieve voorzieningen (sport) hebben een passende bestemming gekregen. De vlekken B en C zijn eveneens aangeduid als gemengd gebied vanwege de ligging aan de (drukke) Du Meelaan.
Voor deze gebieden geldt dat er sprake is van een gemengd gebied.
In onderstaande tabel zijn de omgevingstypen samengevat:
| Rustige woonwijk | Woonwijk Palenstein, vlekken 13, 20, 5/17 |
| Gemengd gebied | vlekken B en C, bedrijven Van Aalstlaan en Du Meelaan, gebied ten noorden van de Randstadrail (scholen en sportvoorzieningen) |
| Functiemenging | vlekken A, D, E/I, Brede School, Schoutenhoek vlek F |
Gekozen milieuzonering voor de verschillende gebieden in het plangebied
Zoals ook in de VNG-brochure is aangegeven is de Staat van Bedrijfsactiviteiten in principe bedoeld voor nieuwe situaties. De Staat van Bedrijfsactiviteiten kan niet zonder meer worden toegepast bij de vraag of bedrijven die al in het plangebied gevestigd zijn, wegbestemd moeten worden of niet. Uiteraard geeft de categorie-indeling van deze bedrijven wel een indicatie van de aanvaardbaarheid. In bestaande situaties moet met name gekeken worden of het bedrijf beschikt over de benodigde milieuvergunning(en) en of de milieubelasting binnen de huidige normen blijft. Alleen indien een bedrijf onaanvaardbare hinder veroorzaakt, waaraan redelijkerwijs door het treffen van voorzieningen niet tegemoet kan worden gekomen, kan een bedrijf worden wegbestemd. Voorwaarde hierbij is dat de gemeente de benodigde financiële middelen ter beschikking heeft. Dergelijke bedrijven komen in het plangebied niet voor.
Zoals gezegd is het merendeel van het plangebied te typeren als een rustige woonwijk. Op de solitaire bedrijfspercelen gelegen in de woonwijk zijn daarom alleen kleinschalige bedrijven toegestaan. De kleinschalige bedrijven vallen onder de milieucategorie 1 en 2 uit de lijst 1 van de VNG-brochure. Dergelijke bedrijvigheid is in het algemeen in milieuhygiënische zin aanvaardbaar in een rustige woonwijk. Bestaande bedrijven binnen genoemde milieucategorie zijn tevens vrij uitwisselbaar met andere qua milieucategorie gelijksoortige bedrijven.
In het plangebied komen twee bedrijven voor die op basis van de milieuzonering niet passen binnen de algemene toelaatbaarheid. Dit betreffen:
Deze twee bedrijven hebben naast de algemeen toelaatbare milieucategorie tevens een specifieke functieaanduiding gekregen. Dit houdt in dat deze bedrijven hun huidige activiteiten voort kunnen zetten. Mocht één van de bedrijven vertrekken, dan kan zich hier alleen eenzelfde type bedrijf zich vestigen of een bedrijf dat valt in een lagere milieucategorie.
Gebieden met functiemenging
In de woonwijk Palenstein is een aantal gebieden dat gekenmerkt wordt door functiemenging. In deze gebieden zijn woningen gecombineerd met ander functies als winkels en dienstverlenende functies. Dit geldt met name voor het nieuwe winkelcentrum (vlek E/I). Op de begane grond bevinden zich de winkels en hier boven wordt gewoond. Verder is ook sprake van functiemenging in de vlekken A en D. Hier worden voorzieningen met woningen gecombineerd. In dit bestemmingsplan hebben deze gebieden voornamelijk de bestemming 'Gemengd' gekregen.
Aangezien op gebouwniveau functies zijn gemengd, kan voor deze gebieden geen gebruik gemaakt worden van lijst 1 van de VNG-brochure. Hiervoor is daarom aangesloten bij lijst 4 (functiemenging) van de VNG-brochure. Op grond van de bestemmingen mogen hier bij recht alleen functies gevestigd worden die behoren tot categorie A van de in bijlage 4 van de VNG-brochure (welke als bijlage bij de regels is gevoegd). Uitzondering hierop is dat binnen de bestemming Gemengd 1 ook supermarkten (categorie B) zijn toegestaan.
Afwijken van de gebruiksregels
De milieuzonering zoals deze hierboven is beschreven, betekent niet dat de uitoefening van activiteiten uit een hogere categorie in alle gevallen onaanvaardbaar is. De Staat van bedrijfsactiviteiten geeft namelijk een vrij grove indeling van de hinderlijkheid van bedrijven. De situatie bij een specifiek bedrijf kan daarvan afwijken. Met name komt het voor dat een bedrijf als gevolg van de geringe omvang van hinderlijke (deel)activiteiten of door een milieuvriendelijke werkwijze, minder hinder veroorzaakt dan in de Staat van bedrijfsactiviteiten is verondersteld. In dat geval kan bij omgevingsvergunning worden afgeweken van de algemene toelaatbare milieucategorie. Op die manier kan een dergelijk bedrijf voor de desbetreffende activiteit worden toegelaten. Dit geldt alleen voor bedrijven die maximaal twee afstandsstappen afwijken van de richtafstanden van de op grond van de milieuzonering toegelaten categorie.
Voor gebieden met functiemenging geldt dat bij recht functies die behoren tot categorie A zijn toegestaan. In het geval van functies die vallen onder categorie B, dan wel niet genoemd zijn mag hiervan afgeweken worden, mits aangetoond is dat de milieuhinder niet groter is dan bij functies die vallen onder categorie A.
Horeca
De in het plangebied bestaande en nieuwe horeca is positief bestemd. Voor alle horecavoorzieningen in het plangebied geldt, vanwege de ligging nabij woningen, dat maximaal categorie 2 van de Staat van Horeca-activiteiten is toegestaan. Deze Staat van Horeca-activiteiten is bijgevoegd in de bijlage van de regels.
Onderzoek
Ten behoeve van dit bestemmingsplan is een Bedrijfszoneringsonderzoek uitgevoerd. Deze is toegevoegd in bijlage 12. Het doel van dit onderzoek is het vaststellen van mogelijke knelpunten ten gevolge van de herontwikkeling van de wijk Palenstein vanwege de bestaande hindercontouren voor de milieuaspecten geur, stof, geluid en gevaar. Als basis voor dit onderzoek is een lijst met bedrijven en hun bijbehorende SBI-code (peildatum 1 juli 2011) gebruikt. De bijbehorende richtafstanden zijn bepaald volgens de VNG-publicatie 'Bedrijven- en milieuzonering'. Codes uit de lijst van de gemeente komen niet altijd overeen met de codes in de VNG-publicatie. Op basis van 'expert judgement' zijn de bijbehorende codes bepaald. Indien mogelijke knelpunten vastgesteld worden, kan vervolgonderzoek noodzakelijk zijn. In het onderzoek is enkel gekeken naar het te ontwikkelen deel van het plangebied. Het overige deel van het plangebied wordt conserverend bestemd.
De bedrijven die liggen ter plaatse van de te slopen bouwblokken/woningen zijn uit deze lijst verwijderd. Van de overige bedrijven zijn de bijbehorende richtafstanden uit de VNG-publicatie bepaald. Bij een groot deel van de bedrijven met bijbehorende activiteiten die in de lijst en het plangebied voorkomen, gaat het om aan huis gebonden bedrijvigheid of betreft het postadressen.
Ter plaatse van de nieuwe ontwikkelingen is het noordelijk gebied (vlekken A, B, C, D en E/I) getypeerd als een 'gemengd gebied', en daarom mag de afstand met één afstandsstap verminderd worden. De overige vlekken zijn getypeerd als 'rustig woongebied'. Hier gelden de afstanden zoals genoemd in de VNG-publicatie.
Voor bedrijven waar een C aan de categorie is toegevoegd is de richtafstand niet met één stap verkleind omdat deze bedrijven continu in bedrijf kunnen zijn.
Conclusie
Op basis van het bedrijfszoneringsonderzoek blijkt dat zich in en nabij het plangebied vier bedrijven bevinden waarvan de hindercirkel deels over de nieuwe ontwikkelingen ligt. In onderstaande afbeelding zijn deze weergegeven.
Afbeelding 5.1: Overlappende milieuhindercontouren Palenstein
De bedrijven betreffen:
| Nummer | Adres | Omschrijving | Aspect |
| 7 | Willem van Cleeflaan 1141 | Sportscholen, gymnastiekzalen | Geluid 30C |
| 23 | Van Aalstlaan 10 | Handel in vrachtauto's | Geluid 50 |
| 25 | Zegwaartseweg 27 | Recreatieve doeleinden | Geluid 30 |
| 26 | Du Meelaan 558 | Verhuurbedrijf voor transportmiddelen | Geluid 30 |
Uit bovenstaande bevindingen blijkt dat een viertal bedrijven nader onderzocht dienen te worden op basis van een overlappende geluidscontour met het te ontwikkelen gebied.
Willem van Cleeflaan 1141
Op dit adres is een sportschool/ gymnastiekzaal gevestigd die een milieuzone van 30 meter voor het aspect geluid (continu) heeft. Ten zuiden van deze locatie zijn nieuwe woningen voorzien. Het gebouw, alsmede de activiteit ligt in omgevingstype rustige woonwijk. Dit geldt ook voor nieuwbouwlocatie. Dit houdt in dat de richtafstanden t.o.v. een rustige woonwijk hiervan toepassing zijn.
Het bedrijf valt in milieucategorie 2 van de Staat van bedrijfsactiviteiten ten opzichte van een rustige woonwijk. Dergelijke activiteiten kunnen doorgaans worden uitgeoefend nabij gevoelige functies, echter met een zodanige milieubelasting voor hun omgeving dat zij bouwkundig afgescheiden van woningen en andere gevoelige functies dienen plaats te vinden.
Deze zaal bevindt zich inpandig op de begane grond van een flatgebouw. In de huidige situatie levert deze voorziening geen onaanvaardbare hinder met zich mee voor de woningen die zich er boven bevinden. Daar komt bij dat het gebouw bouwkundig afgescheiden is van de nieuwbouwlocatie en dat aan de zijde van de nieuwe woningen sprake is van een gesloten wand. Om deze redenen wordt het aanvaardbaar geacht de nieuwe woningen op de locatie mogelijk te maken. Het is niet te verwachten dat de sportschool/ gymnastiekzaal onaanvaardbare hinder met zich mee brengt voor de nieuwe woningen.
Bij de ontwikkeling van de nieuwe woningen is geen sprake van extra belemmeringen voor de sportschool aangezien reeds woningen dichterbij aanwezig zijn.
Van Aalstlaan 10
Aan de Van Aalstlaan 10 is volgens de bedrijvenlijst een handel in vrachtauto's gevestigd. Dit bedrijf heeft volgens de VNG-publicatie een hinderzone van 50 meter voor het aspect geluid (gecorrigeerd vanwege de ligging in gemengd gebied). Deze zone ligt, gemeten vanaf de perceelsgrens, deels over het nieuwe winkelcentrum, maar niet over de woningen die bovenop het nieuwe winkelcentrum zijn voorzien. De afstand tussen het bestemmingsvlak van het bedrijf en het toekomstig bouwvlak van de nieuwe woningen bedraagt circa 70 meter. Hiermee wordt voldaan aan de richtafstand van 50 meter. Daar komt bij dat de buitenactiviteiten van dit bedrijf (waar de meeste hinder vandaan komt) plaatsvinden op het noordoostelijk deel van het perceel, aan de achterzijde van het pand.
Op basis hiervan zal ter plaatse van de nieuwe woningen sprake zijn van een acceptabel woon- en leefklimaat. Andersom zullen de nieuwe woningen geen extra belemmeringen met zich mee brengen voor het bestaande bedrijf. In de huidige situatie liggen woningen op eenzelfde afstand.
Voor de op dit adres aanwezige tankstation met LPG is in het kader van externe veiligheid een QRA uitgevoerd. Zie daarvoor paragraaf 5.8 van de plantoelichting.
Zegwaartseweg 27
Aan de Zegwaartseweg 27 is een vrijetijdscentrum gevestigd dat volgens de VNG-publicatie een milieuhindercontour van 30 meter heeft voor het aspect geluid ten opzichte van een gevoelige woonwijk. Aan de andere zijde van de weg zijn in dit bestemmingsplan nieuwe vrijstaande woningen voorzien die deels binnen deze zone liggen.
Uit de milieugegevens blijkt dat de activiteiten van het centrum zijn beëindigd. Op dit moment is daarom geen sprake van te verwachten hinder. Daar komt bij dat op deze locatie, dat in eigendom is van de gemeente, de bedrijvenbestemming mogelijk komt te vervallen.
Op basis hiervan mag er van worden uitgegaan dat in de toekomstige situatie geen sprake zal zijn van knelpunten ten aanzien van de milieuzonering en dat ter plaatse van de nieuwe woningen sprake zal zijn van een acceptabel woon- en leefklimaat.
Op basis hiervan zal ter plaatse van de nieuwe woningen sprake zijn van een acceptabel woon- en leefklimaat.
Du Meelaan 558
Aan de Du Meelaan 588 is een verhuurbedrijf voor transportmiddelen gevestigd. Op basis van de VNG-publicatie geldt voor dit bedrijf een hindercontour van 30 meter voor het aspect geluid (gecorrigeerd vanwege gemengd gebied). Deze contour reikt tot aan het nieuwbouwgebied aan de Du Meelaan.In het bestemmingsplan is het bouwvlak van dit nieuwe woongebied zodanig aangepast dat voldaan wordt aan de richtafstand van 30 meter.
Op basis hiervan zal ter plaatse van de nieuwe woningen sprake zijn van een acceptabel woon- en leefklimaat. Andersom wordt het bedrijf door dit bestemmingsplan niet extra beperkt in zijn ontwikkelingsmogelijkheden.