Zorghart

3.1 Ontstaansgeschiedenis van het plangebied

Het plangebied Zorghart maakt deel uit van de wijk Buytenwegh De Leyens in het noordwestelijke deel van Zoetermeer. De dubbele naam laat al zien dat de wijk bestaat uit twee delen: Buytenwegh ten zuiden van de Zwaardslootseweg en het Binnenpark en De Leyens ten noorden daarvan.

De naam Buytenwegh is ontleend aan de naam van het gebied dat al in 1647 op een kaart voorkomt, toen de Meerpolder nog het Soetermeerse Meer was en Buytenwegh achteraf, buiten de eerste wegen lag. Het betekent zoveel als gebied buiten de ontginning. De naam De Leyens verwijst naar leie, een stuk land. In 1544 wordt het land tussen de Zwaardslootseweg, Leidsewallen en Meerpolderdijk 'Die Leyens' genoemd, dat zoveel betekent als: de ongeregelde landjes. De kavels waren hier namelijk niet strak rechthoekig zoals bij de eerder in cultuur genomen grond. Buytenwegh De Leyens is gebouwd in de Zoetermeerse of Nieuwe Drooggemaakte polder. Het land werd tussen 1767 en 1771 met behulp van vier molens drooggemalen. Door de droogmaking verdwenen de laatste resten van de eerste ontginningen van Zoetermeer en werden vaarten langs de Broekweg en Zwaardslootseweg onbeduidende slootjes. De vier molens werden in 1877 afgebroken en vervangen door het gemaal De Nieuwe Polder aan de rand van de Zoetermeerse Plas. Deze plas wordt sinds 1977 gevoed door het gemaal De Leyens, dat overtollig water uit de vijvers en sloten van de wijken Meerzicht, Driemanspolder en Buytenwegh de Leyens wegmaalt (bron: 'De Gave Stad; Cultuurhistorische Verkenningen van de wijken in Zoetermeer', Zoetermeer 2002).

Bij de opzet van Buytenwegh De Leyens werd zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de bestaande topografische gegevens (polderwegen, boerderijen, windsingels, waterlopen, boomgaarden, kavelrichtingen). In het gedeelte van De Leyens is daar echter weinig van te merken. Alleen de naam van 't Lange Land Ziekenhuis herinnert nog aan een toenmalige polder (het Lange Land) die omstreeks 1770 werd drooggelegd.

Figuur 3.1: De oude polderstructuur

3.1.1 Archeologische waarden

In de op 26 augustus 2003 door het college van burgemeester en wethouders vastgestelde nota 'De beschermde archeologische monumenten in Zoetermeer' zijn de archeologisch waardevolle gebieden in Zoetermeer aangewezen. Geen van deze gebieden ligt binnen de grenzen van het plangebied. Ook op de provinciale kaart van de Cultuurhistorische Hoofdstructuur heeft het plangebied geen nadere aanduiding gekregen (zie Bijlage 1 van de plantoelichting). Dit betekent dat er geen dan wel een hele lage trefkans is op het vinden van archeologische sporen. Een nader archeologisch onderzoek is dan ook niet nodig.

3.1.2 Rijks- en gemeentelijke monumenten

In het gebied staan geen rijksmonumenten dan wel gemeentelijke monumenten.