Dorp Klaaswaal

2.2 Ligging in het landschap

Inleiding

Rond Klaaswaal komt een concentratie van boomgaarden voor. Deze boomgaarden vormen tezamen met het geheel van de bebouwing en de beplanting van het dorp een belangrijk oriëntatiepunt in het open landschap van de polders Het Westmaas-Nieuwland, Klein-Cromstrijen en Nieuw-Cromstrijen. De voormalige watertoren en - zij het in mindere mate - de kerktoren van de Nederlands Hervormde kerk vormen als herkenningspunt belangrijke accenten in dit dorpssilhouet.

Verbindende schakels tussen het dorp en het omringende landschap

De dijken en wegen vormen evenals de Vliet en de Binnenhaven verbindende elementen tussen het landschap en het dorp. Hoewel er enerzijds sprake is van continuïteit, bestaat er anderzijds vaak een contrast tussen het karakter van deze elementen binnen en buiten het dorp. De dijken zijn bijvoorbeeld buiten het dorp vaak voorzien van boombeplanting, terwijl ze in het dorp grotendeels onbeplant zijn. Langs de watergangen in het open landschap komt vrijwel nergens boombeplanting voor. In Klaaswaal heeft de Vliet daarentegen het karakter van een singel met brede grasbermen en boombeplanting.

Toegangen

De belangrijkste toegangen tot Klaaswaal zijn de Molendijk vanuit het noorden en de Rijksstraatweg vanuit het zuiden (verbinding met Numansdorp en richting de A29). De toegangen via de Oud-Cromstrijensedijk OZ en WZ en de Kreupeleweg hebben ook een belangrijke functie.

De toegangen tot het dorp worden gemarkeerd door een toename van de bebouwingsintensiteit langs de dijken/wegen. Langs de Kreupeleweg en de Rijksstraatweg vindt de overgang van dorp naar buitengebied vrij plotseling plaats. Langs de Molendijk en de Oud-Cromstrijensedijk OZ en WZ is er door de aanwezigheid van dijkbebouwing langs deze dijken daarentegen sprake van een meer geleidelijke overgang tussen het dorp en het landelijk gebied. De nieuwe locatie van de supermarkt en de bovengelegen appartementen is nu een markant punt geworden langs de Molendijk.

Dorpsranden

Rond Klaaswaal is een aantal boomgaarden gelegen. Dit bepaalt in belangrijke mate het beeld van het dorp vanuit het omliggende landschap.

Westzijde

In het westen is de bebouwing van het dorp over de gehele lengte met de achterzijde naar het omliggende landschap gekeerd. Er bestaat echter een duidelijk verschil in het karakter tussen de dorpsrand ten noorden en die ten zuiden van de Oud-Cromstrijensedijk WZ.

Het vrijwel gesloten bebouwingslint op de Molendijk vormt een duidelijke wand. Er is hier sprake van een scherp contrast tussen deze bebouwing en het achterliggende open landschap. De bebouwing langs de Havenweg/Rijksstraatweg staat verder uit elkaar en vormt daardoor in veel mindere mate een gesloten wand.

De bebouwing langs de Oud-Cromstrijensedijk WZ vormt als het ware een uitloper van het dorp. Het bebouwingslint vormt eveneens een gesloten wand die de overgang tussen de polders Het Westmaas-Nieuwland en Klein-Cromstrijen markeert.

Oostzijde

Aan de oostzijde van het dorp is geen sprake van een strak begrensde dorpsrand. Er vindt hier mogelijk in de toekomst nog uitbreiding van het woongebied plaats. Het beeld van de dorpsrand zal zich hierdoor in de loop van de tijd nog kunnen wijzigen. Het beeld wordt thans bepaald door voor- en zijkanten van (nieuwe) woonbebouwing, de sportvelden met een omringende windsingel, en de hoogspanningsleiding naar het trafostation.

Noordzijde

Aan de noordzijde presenteert het dorp zich, evenals aan de westzijde, over de volle breedte met achterzijden naar het landschap. De dorpsrand wordt hier gevormd door de bebouwing langs de Kreupeleweg. Ten westen van de Acacialaan is deze weg aan twee zijden bebouwd. Ten oosten van deze laan is vooral de zuidzijde bebouwd. Deze bebouwing is met de achtertuinen naar de Kreupeleweg gekeerd.

Zuidzijde

Het beeld van de zuidelijke dorpsrand wordt bepaald door de aanwezigheid van een volkstuinencomplex, boomgaarden, het bedrijventerrein en in beperkte mate door het bebouwingslint langs de Oud Cromstrijensedijk OZ. Met name door de aanwezigheid van het bedrijventerrein is de dorpsrand hier in vergelijking met de andere randen, wat minder fijnkorrelig van opbouw.