DWL-de Esch

3.2 Cultuurhistorie

De geschiedenis van het plangebied wordt grotendeels bepaald door de oorspronkelijke ligging van het gebied aan de rand van de stad. Eind 19e eeuw werd buitendijks het Rotterdamse Drinkwaterleidingbedrijf gevestigd; de polder De Esch was nog boerenland. Geleidelijk aan vonden de Joodse begraafplaats, meerdere volkstuincomplexen, een zwembad, enkele sportvelden en de marinierskazerne in de polder hun plek.

Medio 1970 is door de gemeenteraad besloten om een nieuw drinkwaterbedrijf te realiseren op het terrein tussen de marinierskazerne (Van Ghentkazerne) en de Van Brienenoordbrug. Het verouderde bedrijf kon niet meer voldoen aan de toegenomen vraag naar goed drinkwater. In 1977 wordt het nieuwe bedrijf in gebruik genomen.

Het vrijkomende DWL-terrein en de bijbehorende bebouwing van het oude drinkwaterleidingbedrijf kwamen daarmee vrij voor een nieuwe invulling. Voor het betreffende gebied hebben verschillende plannen de revue gepasseerd. In eerste instantie werd het gebied aangewezen voor recreatie. Particulieren kwamen met een plan voor de realisatie van een pretpark in het gebied. Dat stuitte echter op grote bezwaren.

Het drinkwaterleidingbedrijf medio 1960

Situatie medio jaren '90

Mede in verband met de grote woningbehoefte als gevolg van de stadsvernieuwing in de nabij gelegen wijken, is uiteindelijk de keuze gevallen op woningbouw als hoofdbestemming, aangevuld met bijzondere voorzieningen.

In 1980 werd op het voormalige DWL-terrein een begin gemaakt met de bouw van ruim 2.500 woningen. Uitgangspunt was het behoud van de structuur van het terrein, waarin nieuwe elementen als woningen en de verkeersstructuur op een natuurlijke wijze werden ingepast. Bestaande gebouwen, zoals de watertoren, het voormalige pompstation, de directeurswoning en de snelfiltergebouwen, werden voor een nieuwe functie geschikt gemaakt.

Ook de ondergrondse elementen als kanalen, kokers en kelders waren van invloed op het ontwerp. Zo werden op de voormalige reinwaterkelders energiezuinige woningen gebouwd en werden de woningen op de lage filters precies tussen de waterbakken geplaatst. In de parkzone in het centrum van de wijk zijn de verschillende waterbakken nog duidelijk herkenbaar.