Donckse Velden

4.2 Centraal woonbuurtje en lintbebouwing Donckselaan

Het woonbuurtje sluit direct aan op de Donckselaan en is ontworpen op basis van een rechthoekig vormgegeven bebouwingspatroon. De woonbuurt bestaat uit een U-vormig, door de Doncksestraat, Bosstraat en Jonkheer G. van Zoelenstraat omsloten gedeelte en een aantal direct ten zuiden daarvan gelegen korte rijen met eengezinswoningen.

De voortuinen en de omringende groene ruimte (bouw- en graslanden en het bosgebied van Huys ten Donck) dragen sterk bij aan het groene en landelijke karakter van het woonbuurtje. Aan de Donckselaan wordt het groene karakter versterkt doordat tussen de rijbaan en het trottoir langs de voortuinen van de woningen een groenstrook is opgenomen.

Het door de vier verschillende straten omgeven buurtje bestaat uit eenlaagse woningen onder zadeldaken met een steeds verspringende rooilijn. Binnen de rechthoekige basisplattegrond is sprake van een herhaling van de woning als basiseenheid. Verbijzonderingen in het bebouwingspatroon, zoals specifieke hoekoplossingen en het enigszins terugliggen van de middelste woningrijen ten opzichte van de aan weerszijden flankerende woningrijen, zijn in samenhang ontworpen met de inrichting van de openbare ruimte en diverse accenten op de hoeken en de kappen van de woningrijen. In Bijlage 2 wordt nader ingegaan op het woonbuurtje.

Direct ten zuiden van de Jonkheer G. van Zoelenstraat staan ter hoogte van de aansluiting op de Donckselaan drie paar twee-onder-één-kapwoningen. Deze woningen zijn eveneens als eenlaagse woningen gebouwd maar voorzien van alzijdig geknikte schilddaken (mansardekappen). Deze woningen zijn in onderlinge samenhang en in relatie met het noordelijk gelegen deel van de woonbuurt ontworpen. Door de plotselinge beëindiging lijkt deze woonbebouwing als het ware een onvoltooide toevoeging aan het eerder beschreven woonbuurtje. De woningen zijn bovendien in tegenstelling met het woonbuurtje niet met de voorzijden maar met de achterzijden naar de landelijke omgeving toegekeerd.

Langs de Donckselaan komen op drie plekken nog enkele (half)vrijstaande woningen voor. Daarbij is sprake van een grote variatie. In het zuidelijk deel nabij de Kievitsweg staan vier eenvoudige vrijstaande woningen in één laag onder zadeldak en twee woningen die als herenhuis onder één samengestelde kap zijn gebouwd. De vrijstaande woningen zijn in één rooilijn gebouwd maar zij onderscheiden zich door de kapvorm, kaprichting en door de individuele vormgeving en detaillering.

Een dubbel herenhuis is op een grotere afstand van de weg gebouwd en bestaat uit twee bouwlagen onder een groot samengesteld dakvlak. Qua massa, architectuur en detaillering sluit het beeld van dit dubbel herenhuis meer aan bij de grote panden ten noorden van het woonbuurtje. De overgang tussen privé en openbare ruimte is opvallend vormgegeven door middel van hekwerken in smeedijzer.

De meeste villa's en herenhuizen bevinden zich ten noorden van het woonbuurtje. Deze panden bestaan uit metselwerk in één of twee bouwlagen onder een meestal nadrukkelijke kap (variërend van zadel- en schilddaken tot omvangrijke samengestelde kappen) met oranje of antracietkleurige dakpannen. Eén woning is voorzien van wit gestuukte gevels.

Ook hier zijn deze grotere woningen op een iets grotere afstand van de straat gebouwd. De representatief vormgegeven woningen kenmerken zich door een gedifferentieerde opbouw met onder meer erkers, balkons, uitbouwen, serres, luifels en ver overkragende kappen en uitkragende dakgoten. De meeste woningen hebben een horizontale geleding met verticale accenten. Aan de straatzijde bestaat de erfscheiding uit lage tuinmuren.

Opvallend zijn de aanwezigheid van een eenvoudig kerkje - de Theresiakapel - in één bouwlaag onder zadeldak (gemeentelijk monument) en een woonhuis in één bouwlaag met een deels plat en deels zeer flauw hellend dak. In tegenstelling tot de overige min of meer in één rooilijn geplaatste panden is laatstgenoemd pand bijna in de achtererfgrens gesitueerd op ruim 30 m uit de straat.

Meer noordelijk komen ter hoogte van de aansluiting met de Benedenrijweg nog twee bijzondere voormalige dienstwoningen van Huys ten Donck in één bouwlaag onder zadeldak voor. Bij één van deze woningen is (nog) sprake van een kleinschalige agrarische functie. De hier aanwezige zware groenelementen duiden op de samenhang met de buitenplaats en dienen als onderdeel hiervan te worden beschouwd.