De Vesting

2.5 Ruimtelijke analyse plangebied

Hoofdstructuur

Hoewel er in de Vesting in de loop der jaren veel is veranderd en vernieuwd, is de oorspronkelijke plattegrond en structuur van de Vesting – een versterkte marinehaven – nog immer grotendeels aanwezig. De structuur van de Vesting wordt in de huidige situatie nog steeds bepaald door de eenzijdige gerichtheid op het Haringvliet, de vestingwerken (waaronder de vestingwallen en -grachten en de verdedigingswerken), de oorspronkelijke structuur met een hoofd- en dwarsas en het verschil tussen het noordelijk en zuidelijk deel van de Vesting.

Het zicht op de vestingwerken is zowel vanuit de vesting zelf als van buitenaf op verschillende punten duidelijk waarneembaar, wat een belangrijke kwaliteit is van het gebied. Op enkele plaatsen is er ter plaatse van de aansluiting van de vestingwallen op de rest van het gebied sprake van verrommeling. De onderstaande foto illustreert dit.

Het assenstelsel in de Vesting is karakteristiek. De hoofdas wordt gevormd door de haven en het Groote Dok. De bebouwing aan weerszijden van de haven en het Groote Dok is grotendeels in de lengterichting van de haven opgericht. De enige dwarsas in het gebied wordt gevormd door de Kerkstraat en de Haerlemmerstraat en de verbindingsbrug tussen deze twee straten. Het centrum van de Vesting bevond zich vroeger al rondom deze dwarsas. Dit is nog altijd het geval. In het gebied rondom de brug, in de Kerkstraat, Oostkade en Haerlemmerstraat is sprake van een concentratie van voorzieningen in de vorm van horeca, dienstverlening en detailhandel. Van oorsprong is het zuidelijk deel van de Vesting dichter bebouwd dan het noordelijk deel. In het zuidelijk deel was het burgerlijk centrum gevestigd, terwijl het militair en maritiem centrum zich bevond in het noordelijk deel. Het verschil in bebouwingsdichtheid is nog immer aanwezig.

Bebouwing

Binnen de Vesting zijn veel gebouwen en bouwwerken aanwezig die vanuit historisch oogpunt beeldbepalend zijn. De vele monumenten onderstrepen dit. Buiten de vestingwerken, het droogdok, het Groote Dok en korenmolen 'De Hoop' om, zijn de monumenten allemaal te vinden in het oostelijk deel van het plangebied (ten oosten van de haven en het Groote Dok).

Foto korenmolen 'De Hoop'

Er zijn ook vele nieuwere gebouwen aanwezig. Het betreft hier voornamelijk woongebouwen, zoals de appartementengebouwen aan de Opzoomerlaan en publieke gebouwen zoals het gemeentehuis en het theater. Aan de westzijde van het Groote Dok is een grootschalige en in het oogspringende woningbouwontwikkeling gerealiseerd. Naast woningen zijn ook diverse publieksgerichte functies in dit plan ondergebracht zoals horeca en detailhandel. Op dit moment zijn verschillende ontwikkelingen in voorbereiding of te verwachten in de Vesting (zie paragraaf 2.7).

Verkeer en parkeren

De Vesting is voor autoverkeer aan de oostzijde ontsloten via de Brielsestraatweg en de Opzoomerlaan en aan de westzijde via de Nieuwe Zeedijk en de Westkade. Hierbij vormt de Brielsestraatweg de hoofdroute. De Vesting kan bovendien verlaten worden via de Oostkade en de Kanaalweg westzijde. In tegengestelde richting kan het autoverkeer niet de Vesting in, maar kan wel het parkeerterrein aan het Zuidfront bereikt worden. Alle wegen binnen het plangebied kennen een snelheidsregime van 30 km/h.

Voor voetgangers lopen er aan de oostzijde nog twee routes naar de Vesting; in het verlengde van de Kerkstraat en naar de Glacisweg.

Het parkeren voor bezoekers van de Vesting vindt plaats op parkeerterreinen binnen en buiten de Vesting. Verder zijn er bewonersparkeerplaatsen aanwezig zowel op maaiveld als in gebouwde parkeervoorzieningen (zoals bij de nieuwbouw Groote Dok West).