| Plan: | Wateringse Veld - Zuid |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0518.BP0172BWateringZd-50VA |
Uitgangspunt van het stedenbouwkundig plan voor Wateringse Veld was het waar mogelijk logisch verwerken van het bestaande stelsel van wegen met aangelegen tuinderswoningen. In het licht van de opdracht om een Haagse wijk te maken moest worden aangesloten op belangrijke wegen in Den Haag Zuidwest. Zo is de Dedemsvaartweg als Laan van Wateringse Veld doorgetrokken. Met een zo direct mogelijke aansluiting van deze laan op de randweg van Den Haag is de Laan van Wateringse Veld de centrale ontsluitingsas van de nieuwe wijk geworden.
De Laan van Wateringse Veld is als centrale as de belangrijkste identiteitsdrager van Wateringse Veld. Passanten herkennen vanaf deze weg de karakteristieken van de wijk: de stedelijke buurten, de meer suburbane buurten, het Vlietpark en de plas Hemelwater. Zo is de Laan van Wateringse Veld de ruimtelijke en functionele ruggengraat van de wijk geworden met veel voorzieningen en in bouwhoogte al op afstand herkenbaar. De laan is over de gehele lengte beplant met veelal dubbele rijen paardenkastanjes die de laan een duidelijke eigen identiteit geven.
De structuur van Wateringse Veld-Zuid is gebaseerd op een patroon van min of meer loodrecht op elkaar staande richtingen. Ook hoogteverschillen en belangrijke watergangen waren bepalend voor de stedenbouwkundig opzet van Wateringse Veld. Zo was de Bovendijk met verschillende waterhoogtes aan weerszijden van invloed op de situering van het Hemelwater en was het uitwaaierende slotenpatroon beslissend voor de karakteristieke vorm van de buurt Lage Veld.
In Wateringse Veld is architectuur ingezet als stedenbouwkundig expressiemiddel. Zo zijn hoogteaccenten gebruikt als markante oriëntatiepunten tot voorbij de grenzen van de buurten. Elke buurt heeft zijn kenmerkende (appartementen)gebouwen. Maar ook op het schaalniveau van de straat is de architectuur op essentiële plekken verbijzonderd om de kwaliteit van de openbare ruimte te vergroten. De opvatting hierbij is dat de kwaliteit van de openbare ruimte niet alleen wordt bepaald door de inrichting van het openbare ruimte zelf maar ook door de bebouwing eromheen. Een algemeen uitgangspunt op buurtniveau is dat de wanden aan weerszijden van een straat of rondom een plein of plantsoen worden ontworpen door één architect om te voorkomen dat ruimtes uiteen vallen: het buurtplein als 'stedelijke kamer'.
In het algemeen is voor de verkaveling binnen de buurten als uitgangspunt gehanteerd dat de scheiding tussen openbare ruimte en privé-domein duidelijk en duurzaam is vormgegeven: vrijwel altijd grenzen achtertuinen aan achtertuinen. In het geval dat achtertuinen aan de zijkant aan de openbaar ruimte grenzen zijn hoge erfscheidingen toegepast. Een element dat voor Wateringse Veld is overgenomen uit de tuinstadtraditie van het begin van de 20e eeuw zijn de voortuinen die met een verschillende diepte in principe overal in de wijk zijn toegepast. Voortuinen zijn op de voorerfgrens altijd voorzien van een lage tuinmuur. Alleen in gebieden met het karakter van een gemeenschappelijk erf zijn ook voorerfscheidingen in de vorm van duurzame hekwerken geaccepteerd.
In Wateringse Veld-Zuid zijn drie beeldende kunstthema's tot uitvoering gebracht:
In het uiterste zuiden, aan de Laan van Wateringse Veld, ligt een kleine strook bedrijventerrein dat met de achterzijde aansluit op het grote bedrijventerrein op het grondgebied van de gemeente Westland. De ontsluiting van dit laatste grote terrein vindt plaats via de Wippolderlaan zodat vrachtverkeer het verkeer op de Laan van Wateringse Veld niet in de weg zit.
Wateringse Veld-Zuid bestaat uit 5 woonbuurten, met elk een verschillend karakter door een eigen stedenbouwkundige opzet en een bijzondere architectonische uitwerking:
Parkbuurt Oosteinde wordt begrensd door de Bovendijk, de Rijnerwatering, de Keukenhoflaan, het Baroniepad, de Vlietlaan, de Montferlandsingel en de Druivenlaan. De noordelijke grens van dit bestemmingsplan loopt voor een deel over het Oosteinde waardoor het noordoostelijk deel van deze buurt buiten het plangebied valt. De Haagse tuinwijken uit de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw hebben voor Parkbuurt Oosteinde als inspiratiebron gediend.
De ligging van Parkbuurt Oosteinde is om twee redenen bijzonder: ten eerste de ligging op het kruispunt van de Laan van Wateringse Veld en het Oosteinde, ten tweede de ligging aan het Vlietpark en het Hemelwater. Beide omstandigheden leidden in belangrijke mate tot de huidige structuur van de buurt.
De Treslonglaan die parallel aan het Oosteinde door de buurt slingert, vormt de hoofdontsluitingsweg voor het zuidelijk deel van de buurt. Deze laan – met een breed en groen ingericht profiel – vervult een belangrijke functie in de samenhang tussen de buurtdelen aan weerszijden van de Laan van Wateringse Veld. De dwarsstraten op deze hoofdontsluiting hebben allen een directe oriëntatie op het Hemelwater. De straten zijn onderling verbonden door smalle voetgangersdoorsteken en speelplekken. De reeks kleine appartementengebouwen en hoge herenhuizen aan de Waterlandsingel accentueren de oriëntatie op het water. De overige appartementengebouwen in de buurt maken de buurt op grote afstand herkenbaar. Een aantal ervan zijn in een lange zichtlijn geplaatst. Ten westen van de Laan van Wateringse Veld wordt de buurt begrensd ten opzichte van het Vlietpark door een openbaar pad aan de achtertuinen van de woningen. Een tuinmuur voorziet hier in de achtererfscheiding.
Vanaf de Treslonglaan is met paden en smalle straatjes tussen de woningen door, een reeks verbindingen met het Vlietpark gemaakt. Eén van de dwarsstraten – de Doddendaallaan – is onderdeel van een lange fietsverbinding over de Tomatenlaan en de Praagsingel. Het appartementengebouw aan het Ipenrodeplantsoen vormt een duidelijk oriëntatiepunt voor de fietser. De Bovendijk – onderdeel van een doorgaande fietsroute – wordt als oorspronkelijk landschappelijk element sterk benadrukt door de brede waterpartijen aan beide zijden en het opmerkelijke peilverschil daartussen (ongeveer 2,5 meter). Een oude boerderij aan de dijk nabij de Rijnerwatering heeft de functie van stadsboerderij gekregen.
Het noordelijk deel van de buurt is ingevuld met voor het merendeel vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen, alle afgedekt met pannendaken. Dit buurtdeel past bij de bestaande bebouwing aan het Oosteinde. Het deel van de buurt ten zuiden van de Treslonglaan en langs de Laan van Wateringse Veld bestaat uit eengezinswoningen in korte rijen. De verkaveling in het oosten is een kwart slag gedraaid. De woonpaden eindigen hier in de ecologische zone langs de Rijnerwatering. De verkaveling in het westen maakt een zodanige draai dat een directe route mogelijk is tussen het centrale kruispunt op de Laan van Wateringse Veld en de twee kenmerkende hoekpunten van de buurten Parkbuurt Oosteinde en Lage Veld.
De buurt kent een grote variëteit aan straten en plantsoenen en heeft een uitgesproken groen karakter. De diepe voortuinen dragen in grote mate bij aan dat karakter. In het noordelijk deel staan bovendien de garages vaak los van de woningen waardoor ook het groen in de achtertuin een rol speelt in het beeld vanaf de straat. Het principe van de duurzame erfscheiding tussen openbaar en privé-domein is in Parkbuurt Oosteinde zeer consequent gehanteerd. Tuinmuren en hekwerken op een gemetselde plint komen – gecombineerd met hagen en in verschillende vormen – door de hele buurt voor.
De inrichting van het Oosteinde en de Laan van Wateringse Veld heeft zowel karakteristieken die eigen zijn aan de lanen als kenmerken die juist bij Parkbuurt Oosteinde horen. De Laan van Wateringse Veld heeft – kenmerkend voor de wijkontsluiting – een breed profiel met twee rijbanen, trambanen en rijen paardenkastanjes in brede groenstroken. Het Oosteinde kenmerkt zich door veel tuinderswoningen en -bedrijven maar daartussen staan ook woningen die onmiskenbaar horen bij de achterliggende buurt. De vele doorkijkjes laten die buurt goed zien. De straten in het noordelijk deel hebben een zo smal mogelijk profiel gekregen om het groen in de tuinen van de woningen een dominante rol te laten spelen. Parkeergelegenheid wordt in hoofdzaak op eigen erf gerealiseerd. De Treslonglaan kenmerkt zich door haar parkachtige allure: een bochtige laan met forse essen in een brede groenstrook, begeleid met duurdere woningen met diepe voortuinen. Het smalle profiel van de dwarsstraten naar het water is mogelijk door de toepassing van eenrichtingsverkeer. De beperkte hoeveelheid parkeerplaatsen in de straat wordt goedgemaakt door de parkeermogelijkheid in de voortuinen. De voortuinen zijn breed genoeg om met groen de auto's aan het zicht te onttrekken. De straten dalen enigszins naar de waterkant. De hemelwaterafvoer naar het open water kan daardoor zichtbaar over het straatoppervlak plaatsvinden waarmee voor bewoners een deel van de waterhuishouding zichtbaar wordt. Bijzonder is verder de positionering van een aantal vrijstaande woningen aan de Treslonglaan precies in de as van de dwarsstraten.
Verspreid over de buurt zijn een drietal grotere plantsoenen aangelegd: het Luchtenburgplein, het Ipenrodeplantsoen en het Diepenheimplantsoen. Kenmerkend is hun symmetrie en de ondersteuning daarvan door de omringende bebouwing. Op elk van de plantsoenen zijn speeltoestellen of spelaanleidingen voor kinderen geplaatst. Daarnaast zijn tussen de dwarsstraten kleinere kinderspeelplekken ingericht. De Bovendijk is tot exclusief langzaamverkeergebied bestemd. De dijk toont het hoogteverschil in het waterniveau tussen de twee poldergebieden, onder andere door twee bijzonder vormgegeven overlopen. Daarnaast is de dijk geschikt als hondenuitlaatroute. De zone langs de Rijnerwatering vervult ondanks de beperkte breedte een belangrijke rol in de ecologische verbindingsstructuur van Wateringse Veld. Aan de westzijde van Parkbuurt Oosteinde is door de gemeente Westland een park geprojecteerd.
De architectuur van Parkbuurt Oosteinde is gebaseerd op stijlen uit de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw. Bij het ontwerpen van een typisch Haagse wijk werden bij deze buurt in de eerste fase vrij letterlijk Haagse voorbeelden gevolgd. De architectuur van de vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen in het oostelijk deel van de buurt werd ontleend aan het werk van Co Brandes in de Haagse buurt Marlot. Veel details in de architectuur van de woningen in het zuidoostelijk deel van de buurt werden ontleend aan het werk van Willem Dudok. In het kleurenpalet in de buurt zijn welbewust aardkleuren toegepast: terra, oker en verschillende grijstinten. In deze eerste buurt van Wateringse Veld is duidelijk gemaakt dat traditionele architectuur kan samengaan met moderne architectuur, mits kleuren en materialen op elkaar zijn afgestemd.
Lage Veld is in Wateringse Veld-Zuid de grote centrale buurt met een meer stedelijk karakter. De buurt wordt begrensd door achtereenvolgens het Hemelwater, de Athenesingel, de Londensingel, de Moskousingel en de Praagsingel.
De planstructuur van Lage Veld onderscheidt zich door een symmetrische opbouw in de hoofdopzet, met het centrale langgerekte Lage Plein en daarin het plantsoen in de Laan van Wateringse Veld als symmetrieas. De symmetrie wordt op alle schaalniveaus interessant door kleine afwijkingen. Overeenkomstig het tuinstedelijk karakter van heel Wateringse Veld hebben in Lage Veld alle woningen in de zijstraten en in de hoven een voortuin.
Het stedelijke karakter van Lage Veld onderscheidt zich van de omringende buurten door een hogere dichtheid en een bebouwingsstructuur die zoveel mogelijk gesloten bouwblokken nastreeft met een strakke begrenzing en aaneengesloten hogere bebouwingswanden. Deze wanden zijn aan het centrale plein 5 verdiepingen hoog en in de gevels van de hoofdstraten en aan de randen van de buurt overwegend 3 bouwlagen. Vanwege de schaal van het Kievhof en het Romehof is de bebouwing in deze hoven overwegend in twee lagen gerealiseerd. Op deze manier wordt voorkomen dat het open karakter van de hoven verkleind en de bezonning teveel beperkt wordt.
Met zijn hoge bebouwing vormt het Lage Plein de bindende ruimte tussen drie te onderscheiden buurtdelen: twee 'flanken' aan weerszijden van het plein en een 'kop' ten zuiden van de Middenweg. De drie delen hebben gemeen dat straten en doorgangen een oriëntatie hebben zowel op het centrale plein als op de omringende waterpartijen en buurten. De twee flanken ten noorden van de Middenweg hebben een sterke relatie met elkaar doordat de straten en doorgangen die uitkomen op het plein in elkaars verlengde liggen. Het stedelijke karakter van het Lage Plein wordt ondersteund met de regelmatige opbouw van het stelsel van hoofdstraten en hoven. Er is een duidelijke hiërarchie in stratenpatroon, openbare ruimten en bebouwing te onderscheiden. De poorten in de wand van de pleinbebouwing voorzien in een directe verbinding tussen de achterliggende hoven en het centrale plantsoen in het plein. Daarmee wordt het karakter van het plein tweeledig: het is zowel een statig onderdeel van de Laan van Wateringse Veld op de schaal van de stad als een gemeenschappelijk buurtplantsoen voor de bewoners van Lage Veld.
De Laan van Wateringse Veld heeft bij binnenkomst op het Lage Plein een accentuering gekregen met twee hoge gebouwen op de zuidelijke kop van het Lage Plein en twee hoge gebouwen aan de noordelijke kop van het plein, aan weerszijden van het landhoofd van de brug over het Hemelwater. Op andere markante plekken – bij de hoekpunten aan het Hemelwater en bij de zuidelijke entree van de buurt – is de bebouwing 8 respectievelijk 4 bouwlagen hoog. Van buiten de buurt is deze markering in bouwhoogte duidelijk zichtbaar.
Aan alle zijden is de buurt begrensd door gebieden met een verblijfskarakter. Bij binnenkomst vanaf de rijksweg toont de buurt zich met een ronde wand met een bomenrijke singel erlangs. Op de grens met Wateringen ligt de ongeveer 500 meter lange Esselsingel die wordt begeleid door een 20 meter brede parkstrook. Aan de noordzijde wordt de buurt begrensd door een brede plas – het Hemelwater – met een brede doorgaande verlaagde kade aan de zijde van Lage Veld. Aan de oostzijde bevindt zich eveneens een kade die uitzicht biedt op de waterrijke buurt Eilanden. Met deze relatief harde randen onderstreept de buurt haar stedelijk karakter ten opzichte van de tegenoverliggende buurten. Het Lage Plein is een grote langgerekte pleinruimte met middenplantsoenen. Deze grote ruimte heeft een maat van ongeveer 85 bij 500 meter en is formeel en statig van karakter. Aan weerszijden van de rijbanen zijn in de groenstroken paardenkastanjes geplant. De noordelijke kop van het plein heeft een positie als bruggenhoofd aan het water. Ook de brug zelf heeft met een aantal balkons op de brugpijlers een zeker verblijfskarakter gekregen. In het noorden van het plantsoen is een verharde speelplek ingericht voor balspel en skateactiviteiten. Ook de andere grasvelden in het plantsoen zijn uitdrukkelijk bedoeld om op te spelen. Daartoe zijn in de over te steken wegen en trambanen beveiligingen ten behoeve van voetgangers opgenomen. Aan de zuidzijde van het plein opent de pleinwand zich voor een winkelcentrum. Hier is een klein winkelplein ingericht dat ook vanuit de achterliggende buurt Zonne Veld goed bereikbaar is. De parkeergelegenheid op het plein is beperkt gehouden: het overgrote deel van de benodigde parkeerplaatsen bevindt zich verborgen achter de appartementen-gebouwen. Haaks op de centrale ruimte zijn brede dwarsstraten ingericht met veel parkeergelegenheid. Tussen de parkeerplaatsen zijn rijen lindebomen geplant. De Middenweg is in deze structuur een afwijkende dwarsstraat. Deze weg wordt aan één zijde begrensd door een groenstrook met lindebomen. In dit brede profiel van de Middenweg zijn tevens extra parkeerplaatsen aangelegd ten behoeve van het winkelcentrum. Het pad in de groenstrook is een beoogd onderdeel van een hondenuitlaatroute. De verlaagde kade langs het Hemelwater heeft een exclusief verblijfskarakter. De kade wordt op een hoger niveau begeleid met een forse bomenrij. De kaderand bevindt zich op korte afstand boven het water en is op enkele plekken voorzien van trappen naar het waterniveau. De bocht in de kade van Lage Veld zorgt bij een wandeling langs de kade voor een verrassend wisselend zicht op de eigen oever.
De hoven in de grote bouwblokken aan weerszijden van de Laan van Wateringse Veld zijn ingericht als verkeersveilige – vrijwel geheel verkeersvrije – speelplekken voor jongere kinderen. Het parkeren voor woningen die aan de hoven liggen, vindt plaats in de omliggende straten. Alle hoven hebben een eigen identiteit door de verschillende afmetingen, de vorm en architectuur van de aangrenzende bebouwing en de verschillende groeninrichting.
De architectuur van de wanden van het Lage Plein worden bepaald door de continuïteit in de vorm van de bouwblokken, de samenhang in de straatwand en in de stedelijke plint en de architectuur van de hoeken. Alles is ontworpen door één architect. Ook elders in Lage Veld is gekozen voor het inzetten van één architectonisch ontwerp van tegenover elkaar gelegen straat- en pleinwanden. Het architectonische karakter van Lage Veld is een combinatie van modern-rationeel en ambachtelijk-traditioneel: modern-rationeel, in die zin dat het gevelbeeld wordt bepaald door ritmiek in de verticale geledingen, gepaard met horizontale samenhang en continuïteit; ambachtelijk-traditioneel, in het gebruik van materialen en kleurtoepassing, detailoplossingen en afwerking. Beeldbepalend in de hele buurt is het gebruik van baksteen. De architectuur accentueert de stedelijke sfeer van Lage Veld ten opzichte van die in de omringende buurten. Naast de grotere bouwhoogte zijn in de gevels van het Lage Plein, in de parkeerstraten en aan de randen van de buurt aan de voorzijde geen kappen zichtbaar. Aan alle randen van de buurt is de beganegrondlaag hoger uitgevoerd. Het naar de tuinzijde gekeerde deel van de woningen in de hoven is zodanig vormgegeven dat de bezonning van de tuin optimaal is. Door aan elk hof een specifieke baksteenkleur te verbinden is de eigen identiteit verder tot uitdrukking gebracht.
Deze buurt heeft een suburbaan karakter en wordt globaal begrensd door het Hemelwater, de ecologische zone, de Middenweg en de Praagsingel. In de buurt speelt water vanzelfsprekend een hoofdrol. De buurt bestaat uit 6 eilanden.
De eilanden vormen een stedenbouwkundige reeks. Ze liggen iets verschoven en gedraaid ten opzichte van elkaar. Zo zijn verschillende zichtlijnen ontstaan vanuit de omgeving tussen de eilanden door. De eilanden liggen tussen twee contrasterende gebieden: aan de westzijde kijken ze uit op de stedelijke wand van Lage Veld, aan de oostzijde bieden ze uitzicht op de ecologische zone. Omdat de koppen van de eilanden openbaar toegankelijk zijn, is goed uitzicht mogelijk op beide gebieden.
De randen van de eilanden zijn strak vormgegeven om de hoofdvorm te versterken. De in strakke bogen aaneengeschakelde eengezinswoningen ondersteunen deze vorm. De verschillende architectonische signatuur van elk eiland is opvallend. Ook is de relatie van de woningen met het water verschillend uitgewerkt. Soms met tuinen aan het water, soms met uitsluitend terrassen. Elk eiland wordt aan de westzijde gemarkeerd door een klein appartementengebouw van 6 bouwlagen. Door de verdraaiing van de eilanden ten opzichte van elkaar staan de torens in een onregelmatige reeks die beeldbepalend is als men de eilanden via de kades van Lage Veld nadert.
De groep eilanden wordt ontsloten door twee bruggen: één op het noordelijke eiland die de verbinding legt met de buurt Lage Veld en één op het zuidelijke eiland die de verbinding legt met de buurt Eilanden. Een licht slingerende weg verbindt de eilanden met elkaar door middel van bruggen. Voor fietsers en voetgangers zijn twee extra bruggen naar het 'vasteland' aangelegd.
Op elk eiland vormen de gebogen rijen aaneengesloten eengezinswoningen een openbare ruimte met het karakter van een gemeenschappelijk erf. In dit gebied zijn zowel parkeerplaatsen als spelaanleidingen ingevuld. Verder is een groot deel van de benodigde parkeerplaatsen op het voorterrein van de woningen voorzien: alle woningen hebben een voortuin die plaats biedt aan minstens één auto. De appartementen hebben elk een eigen parkeerplaats op een bescheiden naastgelegen parkeerterrein. Het water rondom de eilanden en de ecologische zone aan de oostzijde vormen voor Eilanden eigenlijk de belangrijkste grote openbare ruimte. Op de koppen van de eilanden raakt het openbaar binnengebied van de eilanden het water. Deze openbare koppen op de eilanden hebben een verhoogde kademuur en trappen en steigers aan het water. Tussen de eilanden varieert de breedte van de waterpartijen. De eilanden naderen elkaar op de smalste waterdoorgang tot ongeveer 11 meter. Bij alle woningen grenst de achtertuin aan het water. Van dat water is een zone van 3 meter als privé-water uitgegeven waarin een kleine steiger is gebouwd.
Afgezien van de hoofdmassa is gestreefd naar uitdrukkelijke verschillen tussen de eilanden onderling: 'een bonte vloot in de haven van Wateringse Veld'. Er is daarom gekozen voor telkens een andere architectonische uitwerking per eiland: de keuze van één architect per eiland waarborgt de samenhang in architectuur op elk van de eilanden. De architectuur van elk eiland is geïnspireerd door scheepsarchitectuur en wordt aan de buitenzijde bepaald door de achtergevels van de eengezinswoningen. Het dominante deel van deze gevels staat – in een hoogte van minimaal twee bouwlagen – in een strak gebogen rooilijn. Aan de binnenzijde zijn geen voorwaarden gesteld met betrekking tot de bouwhoogte. De dakvorm is door de architect uitdrukkelijk vrijgelaten. De muren die oprijzen uit het water zijn alle van baksteen. De gevel van de beganegrondlaag is ook van baksteen maar daarboven is het materiaalgebruik vrij. Ook aan de kleuren van de materialen zijn vooraf geen eisen gesteld.
De buurt Vijvers heeft het karakter van een modern tuindorp. De buurtnaam is ontleend aan de oriëntatie op brede waterpartijen aan de oostzijde en centraal in de buurt. De buurt wordt globaal begrensd door de Moskousingel, de Middenweg, de ecologische zone, de Waterbiesweg en de Laan van Wateringse Veld.
Vijvers is met een waaiervormig stratenpatroon georiënteerd op de langgerekte waterpartij die met vloeiend slingerende oevers onder aan het talud van de Rijnerwatering is gerealiseerd, met het groene decor van de ecologische zone op de achtergrond. Aan de zijde van de ecologische zone, ook rond de Waterkersvijver, zijn consequent vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen gebouwd. Rond het Kalmoesplantsoen zijn twee-onder-een-kapwoningen gerealiseerd. Verder bevinden zich zowel in het noordelijk deel van de buurt als in het zuiden aaneengesloten rijen eengezinswoningen in korte en lange rijen. In Vijvers is de bouwhoogte overwegend twee verdiepingen in de woonstraten en drie verdiepingen langs de vijvers.
De blokken zijn met opzet opengehouden om het verschil te benadrukken tussen de suburbane sfeer van Vijvers en de stedelijke buurt Lage Veld met zijn gesloten wanden. De open situaties aan de Moskousingel zijn telkens met bijzondere voorzieningen ingevuld: een hof met bijzondere huisvesting, een binnenplein en een speelterrein. De Middenweg vormt met zijn brede, groene profiel de noordelijke ontsluiting van de buurt. De buurt wordt verder door een ventweg langs de Laan van Wateringse Veld ontsloten.
Een rond appartementengebouw van 7 bouwlagen aan de Waterbiesweg vormt een markering in het beeld bij de binnenkomst van Vijvers. Daarmee is de woontoren tevens een oriëntatiepunt vanuit Zonne Veld en vanuit de ecologische zone. Naast deze toren bevindt zich een brug voor voetgangers en fietsers naar deze zone. Langs de Moskousingel ligt een basisschool met een gedeeltelijk openbaar speelplein ervoor en een basketbalveld op het dak. De school is via een langzaamverkeersbrug direct verbonden met de buurt Lage Veld.
De belangrijkste open ruimten in Vijvers zijn de centrale vijver en voor het zuidelijk deel het Kalmoesplantsoen. Net als Eilanden profiteert deze buurt van de ligging aan de ecologische zone. Aan de kant van de Laan van Wateringse Veld kijkt de buurt uit op de brede groene bermen die zijn beplant met paardenkastanjes. Parkeren vindt zoveel mogelijk plaats langs het trottoir op straat. Een uitzondering is de Middenweg waarop haaks geparkeerd wordt. Duurdere woningen hebben een parkeerplaats op eigen terrein. De Kikkerbeetlaan heeft in de ontsluitingsstructuur een wat belangrijkere positie gekregen en wordt begeleid met een groenstrook. Anders dan in de andere buurten het geval is, heeft een beperkt aantal woningen een ondiepe bij de woning horende stoep in plaats van een voortuin.
De speelplaats van de school aan de Kikkerbeetlaan wordt buiten schooltijd in principe als openbaar speelterrein gebruikt. Bij de inrichting is veel aandacht geschonken aan het gebruik ervan door kinderen met rolschaatsen en skateboards. Op het Kalmoesplantsoen is een kinderspeelplaats voor jongere kinderen ingericht. Rond dit plantsoen draagt ook de plaatsing van garages los van de woning achter op het eigen terrein bij aan het groene beeld van deze plek. Aan de Moskousingel is een grotere kinderspeelplaats voor jonge kinderen, op het binnenterrein van een bouwblok.
De architectuur van de buurt is modern en eigentijds. De woningen zijn uitsluitend afgedekt met platte daken. Meer dan elders in Wateringse Veld zijn ook in de rijen de individuele woningen herkenbaar gemaakt door sprongen in de gevel en dakhoogte. De losse bebouwing aan de rand van het water bestaat uit samengestelde rechthoekige volumes en elementen. De regel dat een architect telkens beide wanden van een straat ontwerpt, is ook in deze buurt toegepast. Aan de vormgeving van de kopgevel van de eindwoningen is aandacht besteed door het toepassen van erkers en entree- en raampartijen. Beeldbepalend in de hele buurt is het gebruik van baksteen. Als contrast met Lage Veld zijn de kleuren lichter en is de schaal kleiner.
Zonne Veld heeft de karakteristieken van een traditioneel tuindorp. Aan de oost- en noordzijde wordt de buurt begrensd door de Middenweg, de Londensingel en de Laan van Wateringse Veld. Aan de west- en zuidzijde bevinden zich – op het grondgebied van de gemeente Westland – het bedrijventerrein Wateringse Veld en de Vinex-locatie Essellanden.
Kenmerkend voor de buurt Zonne Veld zijn de rondlopende gevelwanden met aaneengesloten eengezinswoningen in kortere en langere blokken. Aan de concentrische opstelling van het merendeel van de bouwblokken ligt een ideale ligging ten opzichte van de zon, met het oog op het benutten van passieve en actieve zonne-energie, ten grondslag. De concentrische structuur wordt doorbroken door straalsgewijze verbindingen die samenvallen met grotere buurtplantsoenen. De reden voor deze opbouw is de directe relatie tussen de buurt en het centrum van Wateringse Veld-Zuid. Een meer directe verbinding met het centrum is nodig omdat de woningen – anders dan in de andere buurten – meer naar achteren liggen, tegen de grens van het bedrijventerrein aan.
Zonne Veld bestaat voornamelijk uit eengezinswoningen van twee lagen met een kap. Alleen de woningen in korte blokjes met relatief grote tuinen aan de ronde singel wijken af van de optimale oriëntatie op de zon. Ze contrasteren welbewust met het karakter van de bebouwingswand van de stedelijke buurt Lage Veld die ertegenover ligt. De kleinere woningen staan aan de buitenkant van de wijk. Het karakter van de tuindorptraditie wordt niet alleen bepaald door de blokopbouw en de bebouwings-vorm maar vooral ook door de voortuinen, de openbare groenstroken en de symmetrisch vormgegeven plantsoenruimtes. De woonwagenlocatie Tom Mandersstraat – aan de westelijke rand van de buurt aan het talud van de kade op de grens tussen de gemeenten Den Haag en Westland – is opgenomen in het 'Bestemmingsplan Woonwagenlocaties' van de gemeente Den Haag. In de uiterste zuidwesthoek van de buurt ligt een ongeveer twee hectare groot sportterrein.
Bij de beide entrees van de buurt markeert een hoger gebouw de binnenkomst. Aan de Middenweg is een appartementengebouw van 7 bouwlagen gesitueerd. Op de hoek van de Laan van Wateringse Veld en de Londensingel is een gebouw geprojecteerd voor woningen en maatschappelijke doeleinden. Het gebouw krijgt een fors hoogteaccent dat de entree van de Vinex-locatie vanaf de rijksweg A4 markeert. De buurtontsluiting voor autoverkeer beperkt zich tot de aantakking op de Laan van Wateringse Veld naast de zuidelijke wal en via de Middenweg. Op een beperkt aantal plekken kunnen auto's via dwarsstraten de buurt doorrijden. Twee van deze plekken vallen samen met de plantsoenen. De overige radiale straatjes en dwarsdoorsteken worden alleen door voetgangers en fietsers gebruikt.
Zonne Veld kent een groene begrenzing in de vorm van groene wallen en singels. De Londensingel kent aan de zijde van Zonne Veld in tegenstelling tot de kademuren en steenglooiingen aan de overzijde een zachte groene vormgeving. Losgestrooide boomgroepen staan langs een natuurvriendelijk beschoeide oever. Een met bomenrijen beplante wal vormt een stevige grens met het bedrijventerrein. Over de wal loopt een voetpad dat tevens is bedoeld als hondenuitlaatroute. Het geprojecteerde plantsoen tussen de woningbouw van Zonne Veld en de Laan van Wateringse Veld is bedoeld als speelplek. Ook de plantsoenen van het Wim Sonneveldplein, het Ko van Dijkplein en het Wim Kanplein zijn als speelplekken ingericht en ze bieden een directe zichtrelatie – en voor langzaam verkeer ook een directe functionele verbinding – met het centrum van Lage Veld. Andere kleine speelplekken bevinden zich op dwarsdoorsteken door de bouwblokken. Ze zijn goed bereikbaar door voetpaden die straalsgewijs door de buurt lopen. Alle noodzakelijke parkeerplaatsen zijn in het openbaar gebied aangelegd. De meeste parkeerplaatsen zijn als langsparkeerplaatsen aan beide zijden van de straat uitgevoerd. De gebogen straten hebben elk een onderscheidend profiel. De hoofdontsluiting vanaf de Laan van Wateringse Veld komt langs een brede plantsoenstrook, langs de zuidelijke wal de buurt in. De plantsoenstrook wordt in de ronding van de weg als smalle groenstrook voortgezet. Meer naar het centrum ligt een brede gebogen bomenlaan waarin aan één zijde haaks wordt geparkeerd. Deze straat wordt bovendien gekenmerkt door de koppen van de dwarsblokjes waartussen een doorkijk op het groen van de singel wordt geboden.
Zonne Veld is als één architectonisch ensemble uitgevoerd en is door één architectenbureau uitgewerkt. In contrast met de meer stedelijke bebouwingsvorm van Lage Veld hebben de woningen in Zonne Veld uitsluitend met pannen gedekte kappen. De oriëntatie van de woningen op de zon is zodanig dat schuin gelegen dakvlakken optimale mogelijkheden bieden voor het integreren van zonneboilers of foto-voltaïsche cellen. Beeldbepalend in de hele buurt is het gebruik van baksteen. In de architectonische uitwerking is veel aandacht besteed aan het accentueren van bijzondere plekken in het stedenbouwkundig plan. Veelvuldig is gebruik gemaakt van het wijzigen van de kapvorm, het toepassen van erkers of om de hoek ingevulde ramen op straathoeken en in de bochten van de plantsoenen.
Langs de Rijnerwatering kon door de aanwezigheid van het tracé van een bovengrondse hoogspanningsleiding over een flinke breedte een ecologische zone worden ingericht: het Natuurtheater. Er is onder aan het dijktalud een uitgebreid eilandenrijk ontworpen met veel rietlanden en moerasvegetatie. Het gebied is toegankelijk gemaakt met een voetgangerspad over de eilanden heen. Op het dijktalud loopt – parallel aan het boezemwater – een fietsroute die zicht biedt op het natuurgebied. Om de verstoring van het gebied beperkt te houden is het aantal toegangen vanuit de buurten minimaal. Aan de Bovendijk is een stadsboerderij en een educatief centrum gericht op de aanwezige natuur, gevestigd in een gerestaureerde boerderij met nieuwe bijgebouwen.
Met een lengte van ongeveer 850 meter en een breedte die varieert van 50 tot 100 meter markeert het Hemelwater een overgang tussen wijken met een verschillend karakter. Deze overgang komt hier tot uitdrukking in de vormgeving van de oevers aan weerszijden: een natuurlijke oever aan de noordzijde en een stedelijke oever aan de zijde van Lage Veld. Op drie plaatsen wordt de plas overbrugd: centraal met een brede brug in de Laan van Wateringse Veld en op de hoeken van Lage Veld smalle bruggen voor langzaam verkeer als onderdeel van langere verbindingsroutes. De plas heeft een uitdrukkelijk openbaar karakter door de vrijwel overal voor publiek toegankelijke oevers. Alleen op het noordelijke eiland van de buurt Eilanden is de oever geprivatiseerd. De oevers zijn voor het publiek toegankelijk en hebben een verblijfsinrichting gekregen. Ook de Hemelwaterbrug heeft 6 balkons gekregen om op te vertoeven.
De Laan van Wateringseveld wordt gebruikt voor de ontsluiting van de wijk Wateringseveld. In het noorden sluit de Laan van Wateringseveld aan op de Erasmusweg en de Dedemsvaartweg, in het zuiden op de Wippolderlaan. Wateringse Veld - Zuid wordt verder ontsloten door het Oosteinde. Ook is er via de Middenweg, de Dorpskade en de Wateringveldseweg in Wateringen een aansluiting op de Wippolderlaan. Deze Wippolderlaan sluit ten zuiden van Wateringse Veld aan op de afrit Wateringen van de rijksweg A4. Het Oosteinde maakt deel uit van een regionale route tussen Rijswijk en Naaldwijk. In oostelijke richting sluit het Oosteinde aan op de Sir Winston Churchilllaan en ontsluit daarmee Wateringse Veld richting Rijswijk. In westelijke richting komt het Oosteinde via de Herenstraat in Wateringen uit op de Heulweg (N466) die naar Naaldwijk leidt. De Laan van Wateringse Veld en het Oosteinde zijn de enige wegen binnen Wateringse Veld-Zuid waar een 50 km/h-regime geldt voor gemotoriseerd verkeer.
De kade van de Rijnerwatering vormt een primaire recreatieve route vanuit Den Haag Zuidwest naar de fietspaden langs de Zweth. Radialen zorgen voor korte, directe verbindingen met het winkelcentrum aan het Parijsplein en de winkels aan de Laan van Wateringse Veld. De scholen binnen de wijk zijn net zoals het sportcomplex goed te bereiken met de fiets. Langs de Laan van Wateringse Veld en de Londensingel zijn vrijliggende fietspaden aangelegd. Parallel aan de trambaan over de Middenweg ligt een fietspad naar Rijswijk. De Bovendijk en Rijnerwatering zijn uitsluitend bestemd voor langzaam verkeer. Vanaf de twee middelste eilanden in de buurt Eilanden zijn fietsbruggen gebouwd naar Lage Veld en de ecologische zone. In de ecologische zone ligt tussen de Bovendijk en de Middenweg een recreatief fietspad. In de meeste straten is het voetgangersgebied als trottoir ingericht. Een groot aantal straten met een breedte van 6,50 meter en met zeer beperkt autoverkeer is in één soort bestratingsmateriaal uitgevoerd met in het plaveisel herkenbare parkeergelegenheid.
Vanaf elk willekeurig punt binnen het plangebied hebben voetgangers korte, directe verbindingen naar voorzieningen en bus- en tramhaltes. Voor wandelaars is de ecologische zone ontsloten door middel van een halfverhard pad dat zich van eiland naar eiland slingert en dat afwisselt tussen riet, struweel en elzenbos. Ten oosten van Vijvers – in de ecologische zone – loopt een recreatief voetpad dat aansluit op de brug naast de woontoren in de bocht van de Waterbiesweg.
Voor de ontsluiting van de wijk met openbaar vervoer is voorzien in een tweetal tracés voor tramverkeer die worden gebruikt door de tramlijnen 16 en 17. Buslijn 37 rijdt over de Laan van Wateringse Veld: een snelle verbinding tussen het Haga Ziekenhuis en NS-station Delft die ook Wateringse Veld-Zuid ontsluit. Over het Oosteinde rijden de buslijnen 30 en 's nachts buslijn 4. Aan het Oosteinde staan in totaal drie bushaltes waarvan de halte Laan van Wateringse Veld de voornaamste is. Bij deze halte op de kruising van het Oosteinde met de Laan van Wateringse Veld stoppen de nachtbus en tramlijn 16.
Binnen Wateringse Veld-Zuid is veel water aanwezig in de vorm van singels, waterlopen en -plassen. De grote waterpartijen zijn belangrijk voor het gesloten waterhuishoudingsysteem van de wijk. Zo wordt het relatief schone regenwater niet naar het riool afgevoerd maar via goten en buizen naar het oppervlaktewater. Dit voorkomt dat de rioolwaterzuiveringsinstallatie onnodig werkt. Circulatiepompen en riet zorgen ervoor dat het water in sloten en waterplassen schoon wordt en blijft. Het water in Wateringse Veld-Zuid kent verschillende functies en een verschillend gebruik. Veruit de belangrijkste functie die het water vervult is die van waterberging. Maar het water kan ook recreatief worden gebruikt, bijvoorbeeld als viswater of vaarwater voor niet gemotoriseerde boten.
In Wateringse Veld-Zuid bepalen de langgerekte singels en met name de lanen het groene beeld van de wijk en ondersteunen zij de stedenbouwkundige structuur binnen de buurten. Binnen de buurten zijn verschillende plantsoenen aangelegd die het groene karakter versterken. Dit karakter wordt in visueel opzicht versterkt door de boombeplantingen in de straten. De plantsoenen, lanen en straten hebben elk een herkenbare identiteit door de toepassing van verschillende boomsoorten. De groenvoorzieningen zijn dan ook bepalend voor het aanzien en het specifiek karakter van de buurten. Bij de inrichting van de openbare ruimte is de nodige aandacht geschonken aan het creëren van een woonomgeving met voldoende speelvoorzieningen.
De boezemkade van de Rijnerwatering is integraal opgenomen in de groenstructuur van Wateringse Veld waardoor ze deel is gaan uitmaken van een stelsel van natte ecologische verbindingen tussen de Erasmuszone – via de Strijp – en de parkenzone tussen Rijswijk en Delft. Omdat de woningen langs de Strijp aan zowel de Haagse als de Rijswijkse zijde gehandhaafd blijven, is de ecologische waarde van de verbinding langs de Strijp beperkt. Om deze beperking op te vangen is binnen Wateringse Veld onder andere het Natuurtheater gecreëerd dat voorziet in een extra ecologische verbinding. Deze ecologische zone beslaat delen van Wateringse Veld-Zuid die noodzakelijkerwijs vrijgehouden moeten worden ten behoeve van het dijktalud van de Rijnerwatering en het tracé van een bovengrondse hoogspanningsleiding. In de zone wordt het groen natuurvriendelijk beheerd, zodat een zo optimaal mogelijke leefomgeving kan ontstaan voor planten en dieren. Ook wordt het waterhoudend en -zuiverend vermogen van de ecologische zone zo vergroot. Om deze redenen bevinden zich hier geen sport- en spelvoorzieningen. Wel vervult de ecologische zone een recreatieve functie voor wandelaars die gebruik kunnen maken van een kronkelend pad dat is aangelegd tussen de stadsboerderij en het zuidelijkste punt van de Rijnerwatering binnen het plangebied. Het pad verbindt verschillende kleine groene eilanden met elkaar vanaf het punt waarvandaan een wandelaar een blik kan werpen op de overige delen van het Natuurtheater en op de buurten Eilanden en Vijvers.
In het plangebied hebben bedrijven met bodembedreigende activiteiten hun vestiging (gehad). Het gaat hierbij ter plaatse van het plangebied om glastuinbouwbedrijven, een auto en motorenreparatiebedrijven. Daarnaast zijn vele gedempte sloten bekend.
Er is één ondergrondse huisbrandolietank bekend, welke is verwijderd.
In en in de directe omgeving van het plangebied zijn bodemonderzoeken uitgevoerd in verband met aangetroffen verontreinigingen, herinrichting en/of bouwplannen. Op verscheidene locaties is daaruit gebleken dat er sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging. Hiervan is sprake bij een gemiddelde overschrijding van de interventiewaarde in meer dan 25 m3 vaste bodem en/of 100 m3grondwater (bodemvolume). Deze gevallen zijn grotendeels gesaneerd. Er zijn nog enkele gevallen van ernstige verontreinining in het grondwater aanwezig, welke nog niet volledig zijn gesaneerd en welke worden gemonitoord. Tevens is er een voormalige stort die is gesaneerd door middel van IBC-variant. Na afloop van de sanering en de saneringsevaluatie is een nazorgplan opgesteld. Hierop is op 6 juni 2007 een beschikking afgegeven (kenmerk NP 8600009). Deze nazorg is momenteel in uitvoering. Tevens zijn enkele gevallen van niet ernstige bodemverontreiniging gesaneerd.
Bij verandering van het gebruik of herinrichting dient voor het nieuwe gebruik opnieuw bekeken te worden of de gevallen van ernstige bodemverontreiniging risico's met zich meebrengen. Ter plaatse van de gesaneerde gevallen zijn plaatselijk restverontreinigingen achtergebleven waardoor er gebruiksbeperkingen kunnen zijn.
Alle locaties in het plangebied zijn voldoende onderzocht. Voor die delen van het plangebied waar herinrichting en/of nieuwbouw plaatsvindt en waar nog geen (voldoende) sanering heeft plaatsgevonden, zal eventueel gesaneerd moeten worden. De meeste uitgevoerde bodemonderzoeken zijn sterk verouderd (ouder dan vijf jaar). Bij bouwplannen/herinrichtingsplannen zullen deze bodemonderzoeken geactualiseerd moeten worden.
Uit de bodemkwaliteitskaart van de gemeente Den Haag blijkt dat in het zuidelijke deel van het Wateringse Veld, zowel in de bovengrond (0,0 tot 0,5 m onder maaiveld) als in de ondergrond (0,5 tot 2,0 m onder maaiveld), de AW2000 niet wordt overschreden.
Van het stukje van het plangebied dat in binnen het noordelijke deel van het Wateringse Veld valt (omsloten door Oosteinde, Druivenlaan en Baroniepad), is een klein deel niet gezoneerd. Voor het gezoneerde deel geld dat de bovengrond (0,0 tot 0,5 m onder maaiveld) gemiddeld licht verontreinigd met cadmium, kwik, lood en PAK (teerachtige stoffen). De ondergrond (0,5 tot 2,0 m onder maaiveld) is gemiddeld licht verontreinigd met PAK.