direct naar inhoud van 5.8 Waterparagraaf
Plan: Gildenwijk
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0512.BP2012122-4001

5.8 Waterparagraaf

5.8.1 Beleid Waterschap

Het Waterbeheerplan 2010-2015 'Werken aan een veilig en schoon rivierenland' is met ingang van 22 december 2009 bepalend voor het waterbeleid. Dit plan gaat over het waterbeheer in het hele rivierengebied en omvat alle watertaken van het waterschap: waterkeringen, waterkwantiteit, waterkwaliteit en waterketen.
Het Waterschap Rivierenland beschikt daarnaast over een verordening: de Keur voor waterkeringen en wateren. Hierin staan de geboden en verboden die betrekking hebben op watergangen en waterkeringen. De geboden geven de verplichtingen aan om deze waterstaatswerken in stand te houden. De verboden betreffen die handelingen en gedragingen die in principe onwenselijk zijn voor de constructie of de functie van watergangen en waterkeringen. Van alle verboden werken en/of werkzaamheden die niet voldoen aan de criteria van de algemene regels, kan ontheffing worden aangevraagd. Duidelijke en vastgestelde uitgangspunten hierbij zijn geformuleerd en vastgelegd in beleidsregels. Initiatieven voor (bouw)werkzaamheden in of nabij de watergangen en waterkeringen worden hieraan getoetst.

5.8.2 Oppervlaktewater

Het beheer en onderhoud van de Boven-Merwede en ondiep grondwater in de uiterwaarden in het plangebied is in handen van Rijkswaterstaat. Het Waterschap Rivierenland is waterkwantiteits- en waterkwaliteitsbeheerder van het oppervlaktewater en waterkeringbeheerder.

Gorinchem is als landbouwnederzetting ontstaan op wat hoger gelegen gebied tussen twee riviermondingen van de Linge in de Boven-Merwede. De strategische ligging deed haar uitgroeien tot een knooppunt van handelsactiviteiten. Water is belangrijk voor de stad, het verleent de stad haar identiteit, maar vormt tevens een bedreiging. Het gebied ten oosten van Gorinchem maakt deel uit van de Nieuwe Hollandsche waterlinie. De linie is een belangrijk cultuurhistorisch erfgoed, dat moet worden beschermd en versterkt. Ten noorden van de A15 maakt het Gorinchems grondgebied deel uit van het Groene Hart.

Het gebied is grofweg in drie systemen te verdelen, namelijk:

  • het gebied in de Alblasserwaard (ten westen van de Linge),
  • Tielerwaard (ten oosten van de Linge) en
  • de rivier Boven-Merwede (ten zuiden van de waterkering Nieuwe Wolpherensedijk, stadswallen en Dalemsedijk/Merwededijk).

De Gildenwijk is gelegen ten westen van de Linge en behoort tot het watersysteem van de Alblasserwaard. Het plangebied ligt in het peilgebied 'Gorinchem' en heeft een zomerpeil van -1,15 m NAP en een winterpeil van -1,20 m NAP.
Het Gijs van Andelpark is een onderbemaling, maar in tijden van hevige neerslag wordt het gebied ook ingezet als waterberging. De belangrijkste watergangen in het plangebied zijn de Schelluinsevliet en de spoorsloot welke het overtollige water afvoeren in westelijke richting naar het gemaal in Schelluinen. Dit gemaal slaat het water uit op de Lage Boezem van de Overwaard waarna het water richting Kinderdijk gaat.
In het stedelijk waterplan Gorinchem is voor het peilgebied 'Gorinchem' (dat groter is als het voorliggende plangebied) een wateropgave berekend van 3,9 ha. Kansen voor realisatie van water(berging) moeten worden benut.

Alle werkzaamheden in en nabij de watergang of de bijbehorende beschermingszone zijn vergunningsplichtig op basis van de keur van het waterschap, omdat deze invloed hebben op de water aan- en afvoer, de waterberging of het onderhoud. Voor A-watergangen is die strook 5 meter breed, gemeten uit de insteek. Voor B-watergangen is de strook 1 meter breed.

Aanleg van nieuw verhard oppervlak leidt tot versnelde afvoer van hemelwater naar watergangen. Om te voorkomen dat hierdoor wateroverlast ontstaat, is de aanleg van extra waterberging van belang. Zo wordt het verlies van berging in de bodem gecompenseerd. Het waterschap hecht groot belang aan het zoveel mogelijk instandhouden van (en compenseren in) open water als onderdeel van het watersysteem. Daarom worden lange duikers, bassins, kratten e.d. zoveel mogelijk geweerd.

Kleine plannen hebben slechts een minimaal effect op de waterhuishouding:

  • Voor plannen met minder dan 500 m2 extra verharding in stedelijk gebied is daarom geen compenserende waterberging vereist. Als kleine plannen onderdeel uitmaken van een groter plan, dan geldt de compensatieplicht voor het totale oppervlak.
  • Voor plannen met meer dan 500 m2 extra verharding in stedelijk gebied is compenserende waterberging nodig.

In stedelijk gebied kan de waterberging eventueel worden geregeld via een waterbergingsbank (Gijs van Andelpark). De benodigde ruimte voor compenserende waterberging wordt berekend op basis van maatgevende regenbuien, de toename aan verhard oppervlak en de maximaal toelaatbare peilstijging in de watergangen. Voor plannen met een toename aan verharding tot 5 ha kan de vuistregel van 436 m3 waterberging per hectare verharding worden gebruikt, mits er geen complicerende zaken als kwel aan de orde zijn.
De maximaal toelaatbare peilstijging hiervoor in de Alblasserwaard bedraagt 0,20 m.

5.8.3 Riolering

Binnen het plangebied ligt een gemengd rioolstelsel waarop al het vuilwater (van bebouwing of wegen) is aangesloten. Daar waar mogelijk benut de gemeente kansen om het schone hemelwater af te koppelen en op het oppervlakte water te lozen (soms middels een voorziening).
Het afvalwater wordt via het rioolstelsel afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Schelluinen. In het plangebied liggen ook rioolwatertransportleidingen van het waterschap, parallel aan de spoorsloot. Deze hebben de dubbelbestemming 'Leiding - Riool' gekregen.

5.8.4 Waterkering

Binnen het plangebied ligt geen waterkering of beschermingszone van de waterkering. Er spelen dus geen waterkeringsbelangen.

5.8.5 Overleg

In het kader van het watertoetsproces worden het Waterschap Rivierenland en Rijkswaterstaat, tijdens het vooroverleg ex artikel 3.1.1 Bro, door de gemeente Gorinchem ingelicht over dit bestemmingsplan. De resultaten van dit overleg zullen in dit plan worden opgenomen.