Gildenwijk

5.7 Externe veiligheid

Er zijn drie risicobronnen relevant voor het plangebied:

• twee LPG-tankstations: Argos/Shell (Van Hogendorpweg 6) en Texaco (Banneweg);
• de rijksweg A27.

Voor deze drie risicobronnen moet een verantwoording groepsrisico worden uitgevoerd en de Veiligheidsregio om advies worden gevraagd. Voor de LPG-tankstations is een (aanvullende) risicoberekening nodig.

5.7.1 Toelichting

We hebben te maken met het plaatsgebonden risico en het groepsrisico. Het plaatsgebonden risico (PR) wordt weergegeven met een risicocontour rondom de risicobron. Binnen de risicocontour van 10-6 per jaar mogen geen nieuwe kwetsbare objecten zoals woningen worden geprojecteerd. Voor beperkt kwetsbare objecten zoals bedrijfspanden kan hier gemotiveerd van worden afgeweken.
Het groepsrisico kent een oriëntatiewaarde en moet bij ruimtelijke besluiten binnen het invloedsgebied van een risicobron worden verantwoord.

5.7.2 LPG-tankstations

LPG-tankstation Argos/Shell (Van Hogendorpweg), ligt in het plangebied en moet van een goede planologische regeling worden gezien. LPG-tankstation Texaco ligt net buiten het plangebied.

Plaatsgebonden risico
Voor het plaatsgebonden risico gelden de volgende afstanden, waarbinnen geen kwetsbare objecten mogen worden geprojecteerd:

Afstand vanaf vulpunt	Afstand vanaf ondergrond of ingeterpt reservoir	Afstand vanaf afleverzuil
45 meter	25 meter	15 meter

Er liggen geen kwetsbare objecten binnen deze contouren. Wel liggen er beperkt kwetsbare objecten (bedrijfsgebouwen van derden) binnen deze contouren. Voor dit bestemmingsplan is vooral autobedrijf Van Mill, Van Hogendorpweg 6, van belang. Vroeger één inrichting met het LPG-tankstation, maar door splitsing van bedrijf een beperkt kwetsbaar object ten opzichte van het tankstation geworden. De zo gegroeide situatie is te verantwoorden onder de motivatie dat het gaat om een bestaand, beperkt kwetsbaar object.

Groepsrisico
De wetgeving (Besluit externe veiligheid inrichtingen) schrijft voor dat ook bij conserverende bestemmingsplannen een verantwoording van het groepsrisico moet worden uitgevoerd (zie verder paragraaf 5.7.4).

5.7.3 Rijksweg A27

Plaatsgebonden risico
Voor de A27 geldt vanwege het plaatsgebonden risico een veiligheidszone van 16 meter uit het hart van de weg, waarbinnen geen kwetsbare objecten mogen worden geprojecteerd.
In de huidige situatie zijn er geen woningen of andere kwetsbare objecten binnen de veiligheidszone gelegen en wordt voldaan aan de grenswaarde voor het plaatsgebonden risico. Dus geen knelpunt.

Groepsrisico
Er is sprake van een beperkte verantwoordingsplicht, hetgeen wil zeggen dat aan de Veiligheidsregio advies moet worden gevraagd (zie verder paragraaf 5.7.4).

5.7.4 Verantwoording groepsrisico

De wetgeving (Besluit externe veiligheid inrichtingen) schrijft voor dat ook bij conserverende bestemmingsplannen een verantwoording van het groepsrisico wordt uitgevoerd. De verantwoording bestaat in hoofdzaak uit de volgende onderdelen:

• 1. een risicoanalyse met een berekening van de hoogte van het groepsrisico;.
• 2. de mogelijkheden en de voorgenomen maatregelen ter beperking van het groepsrisico bij de betrokken inrichting(en) en/of transportroute;
• 3. de mogelijkheden en de voorgenomen maatregelen ter beperking van het groepsrisico in het ruimtelijke besluit;
• 4. advies van de Veiligheidsregio over:
  • a. de mogelijkheden tot voorbereiding van bestrijding en beperking van de omvang van een ramp, en;
  • b. de zelfredzaamheid van personen in het invloedsgebied van de inrichting.
    

Risicoanalyse
De risico's ter plaatse van het plangebied zijn eerder berekend in het kader van de eventuele toekomstige uitbreiding van Hotel Gorinchem (Save, 16-08-2011). De mogelijke uitbreiding van het hotel is niet meegenomen in dit bestemmingsplan, maar omdat het onderzoek van Save ook inzicht geeft in de huidige situatie, zijn de resultaten bruikbaar voor dit conserverende bestemmingsplan. Uit deze berekeningen blijkt dat het groepsrisico voor het LPG-tankstation Argos/Shell groter is dan de oriëntatiewaarde: maximaal een factor 2,8 (inclusief de eventueel beoogde uitbreiding van het hotel). Het groepsrisico voor het LPG-tankstation Texaco is kleiner dan de oriëntatiewaarde (maximaal een factor 0,31).

Voor rijksweg A27 bedraagt het groepsrisico in de huidige situatie (zonder uitbreiding van het hotel) maximaal een factor 0,08 van de oriëntatiewaarde.
Gezien het conserverende karakter van het bestemmingsplan Gildenwijk zijn de resultaten van dat onderzoek bruikbaar voor dit bestemmingsplan.

Mogelijkheden ter beperking van het groepsrisico bij de inrichtingen en transportroute
LPG-tankstations Argos/Shell en Texaco
Brongerichte maatregelen om het risico van de LPG-tankstations te beperken zijn:

• het limiteren van de jaarlijkse LPG-doorzet.
  Deze maatregel is reeds doorgevoerd. In de Wabo-milieuvergunning van LPG-tankstations is de doorzet gelimiteerd tot respectievelijk 1000 m3 (Argos/Shell) en 500 m3 (Texaco) per jaar. Verdere beperking van de doorzet is vanuit de aanwezige plaatsgebonden risicocontouren niet verplicht;
• verbeterde vulslangen en hittewerende coating op de LPG-tankauto's.
  Deze maatregelen komen voort uit het Convenant LPG-autogas dat in 2005 tussen de staatssecretaris en de LPG-sector is gesloten.

In de risicoanalyse (berekening hoogte groepsrisico) is al rekening gehouden met de vergunde doorzet en de maatregelen uit het Convenant LPG-autogas.

Rijksweg A27
Het vervoer van gevaarlijke stoffen wordt geregeld in landelijke wetgeving. Brongerichte maatregelen ter beperking van het risico van de Rijksweg A27 liggen niet in de invloedssfeer van de gemeente en zijn niet te treffen in het kader van dit bestemmingsplan.

Mogelijkheden ter beperking van het groepsrisico in het ruimtelijke besluit
Het bestemmingsplan Gildenwijk is een conserverend bestemmingsplan. Dit betekent dat er geen nieuw nieuwe ontwikkelingen worden mogelijk gemaakt en de huidige situatie (wederom) wordt vastgelegd. De personendichtheid in het plangebied zal niet toenemen als gevolg van dit bestemmingsplan. Vanwege het conserverende karakter zijn er niet veel mogelijkheden in de ruimtelijke sfeer om het groepsrisico te beperken. Daar tegenover staat dat het groepsrisico ook niet toeneemt als gevolg van dit bestemmingsplan.

Advies Veiligheidsregio
In verband met het groepsrisico is de Veiligheidsregio gevraagd advies uit te brengen over de mogelijkheden tot voorbereiding van bestrijding en beperking van de omvang van een ramp of zwaar ongeval en over de zelfredzaamheid van personen in het invloedsgebied van de risicobronnen.
Op 22 februari 2013 heeft de Veiligheidsregio advies uitgebracht. In dit advies worden de mogelijke ongevalscenario's en diens effecten beschreven. Tevens doet de Veiligheidsregio aanbevelingen voor het treffen van maatregelen ter beperking van de effecten en ter bevordering van de zelfredzaamheid.

In haar advies geeft de Veiligheidsregio aan dat de veiligheidstoets de volgende conclusies oplevert:

• de bebouwing in het plangebied ligt buiten de PR 10-6 contour en het Plasbrandaandachtsgebied van Rijksweg A27;
• er zijn geen kwetsbare objecten binnen de PR 10-6 contouren van de twee LPG-tankstations;
• het plangebied ligt binnen het invloedsgebied van de A27 en twee LPG-tankstations;
• het groepsrisico neemt niet toe door het bestemmingsplan;
• het groepsrisico van het LPG-tankstation Argos/Shell is groter dan de oriëntatiewaarde en moet worden verantwoord;
• het aantal mogelijke slachtoffers neemt niet toe ten gevolge van de vaststelling van het bestemmingsplan.
  

De Veiligheidsregio komt in haar advies tot de volgende aanbevelingen:

Zelfredzaamheid
In het kader van de zelfredzaamheid verdient het aanbeveling bij een mogelijke (her)inrichting van het plangebied de volgende maatregelen te creëren:

• het wegenplan zodanig inrichten dat de vluchtwegen van de risicobronnen aflopen;
• de gebouwen zodanig inrichten dat de vluchtwegen van de risicobronnen aflopen;
• ventilatie die centraal buitenwerking kan worden gezet;
• het toepassen van zo min mogelijk glas aan de risicozijde;
• de gebouwen dusdanig ontwerpen zodat niet-verblijf ruimten als bergingen, keukens, wc's en trappenhuizen aan de gevaarszijde zijn geplaatst;
• het gebouw loodrecht projecteren ten opzichte van de risicobronnen.
  

Met betrekking tot de aanbevolen maatregelen wordt het volgende overwogen. Het bestemmingsplan is conserverend van aard en legt de bestaande situatie vast. Een herinrichting van het plangebied is op dit moment niet aan de orde.
Daarnaast hebben de voorgestelde maatregelen vooral betrekking op de concrete uitwerking van bouwplannen en op het gebruik van gronden en gebouwen. Afgezien van het feit dat deze maatregelen niet of maar beperkt in een bestemmingsplan kunnen worden geregeld, zijn er op dit moment geen nieuwe bouwplannen. Mocht er in de toekomst sprake zijn van herinrichting of nieuwe bouwplannen, dan zal de gemeente rekening houden met deze aanbevelingen en ontwikkelende partijen informeren over de externe veiligheidsrisico's en de door de Veiligheidsregio aanbevolen maatregelen.

Bluswatervoorziening
De Veiligheidsregio geeft aan dat de bluswatervoorziening bij het LPG-tankstation Texaco samen met de brandweer dient te worden geoptimaliseerd.
Naar aanleiding van deze aanbeveling zal de gemeente in overleg gaan met de brandweer om de mogelijkheden na te gaan voor optimalisering van de bluswatervoorziening.

Risicocommunicatie
Om de effectiviteit van de hierboven genoemde maatregelen te garanderen zijn volgens de Veiligheidsregio de volgende organisatorische maatregelen noodzakelijk. De omwonenden, gebruikers en andere betrokkenen dienen geïnformeerd te worden over een drietal zaken:

• ten eerste over de plannen/bestemming in hun directe omgeving en de mogelijke risico´s als gevolg;
• vervolgens over de maatregelen die de overheid treft om de risico´s te beperken;
• tot slot over de handelingsperspectieven voor de burger zelf om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op een eventueel incident. Dit kan door middel van het publiceren van teksten op de website of in het gemeenterubriek.

Ten aanzien van de aanbevelingen over risicocommunicatie wordt het volgende overwogen. De gemeentelijke website kent een verwijzing naar de provinciale risicokaart, waarop de betreffende risicobronnen staan weergegeven. De aanbevelingen van de Veiligheidsregio neemt de gemeente verder mee in haar algemene risicocommunicatiebeleid.

Conclusie
In het kader van dit bestemmingsplan is het aspect externe veiligheid beschouwd. Het groepsrisico van de LPG-tankstations en de A27 is verantwoord.
De gemeente is zich bewust van de risico's en acht deze aanvaardbaar.