direct naar inhoud van 3.2 Functionele analyse
Plan: Dorpsgebied Dirksland 2011
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0504.DLDdorpdirksland-BP30

3.2 Functionele analyse

3.2.1 Wonen

Hoewel verreweg de meeste woningen in Dirksland bestaan uit grondgebonden woningen is er sprake van een grote variatie in woningtypen. De historische kern kenmerkt zich door de dichte bebouwingslinten van merendeels individueel vormgegeven panden in één tot twee bouwlagen onder kap. Daarbij is sprake van een sterke combinatie van wonen en centrumfuncties. In de bij het centrumgebied aansluitende gebiedsdelen komen vooral veel vrijstaande en twee-onder-een-kapwoningen voor. Gebiedsdelen met veel eengezinsrijenwoningen liggen vooral westelijk van de Maannezee, aan de Prins Bernhardlaan en Oranjelaan, en verspreid in de omgeving van Bachplantsoen en Verdilaan, Berberis en Gerbera en Noord- en Zuid Spuidijk.

Bijzondere grondgebonden woningtypen betreffen de clustervormig rondom vier hoven gebouwde patiowoningen aan de Lijsterbeshof, Esdoornhof, Berkehof en Lindehof en de rond circa 1915 zeer kleinschalig op kleine percelen aan woonpaden gebouwde rijenwoningen (oorspronkelijke in één bouwlaag onder kap) aan de Tuinstraat 2–68.

Niet–grondgebonden woningen in de vorm van beneden–bovenwoningen, appartementen en zorg- of aanleunwoningen, komen voor aan de Wernerlaan, Molenzicht 1-35 en 77-89, Margrietlaan 4-36, Staakweg 5-207, Vroonweg 1-19 en 20-38 en aan de Boezemweg 36-58.

De nieuwbouwwijk Dirksland-Zuid vormt met ruim 250 woningen een min of meer autonome uitbreiding van Dirksland. Hoewel de contouren van de nieuwe woonwijk de richtingen van de polderstructuur en de Gelderse Dijk volgen, heeft de wijk een eigen ontsluitingsstructuur en verkavelingsopzet.

De laatste decennia nemen ook inbreidingen een belangrijke plaats in bij de verdere ontwikkeling van Dirksland, onder meer ter plaatse van een voormalig agrarisch bedrijf (Philipshoofjesweg 29-31) waar nu aan de Kreek 4 nieuwe vrijstaande woningen zijn gerealiseerd en zeer recent op de locatie van het voormalige agrarische bedrijf Akkerleeven en de voormalige manege aan de Philipshoofjesweg 9-11.

Grotere woningbouwlocaties betreffen de inbreiding Akkerleeven met 29 tot 36 duurdere grondgebonden woningen (vrijstaande/twee-onder-een-kapwoningen) aan de zuidzijde van de Philipshoofjesweg en de uitbreiding Kleine Boezem aan de Mozartsingel met zowel grondgebonden als niet–grondgebonden woningen.

Demografische ontwikkeling

De kern Dirksland heeft circa 5.000 bewoners. Gedurende het laatste decennium is er sprake van een jaarlijks enigszins wisselend negatief migratiesaldo. Dit negatieve saldo hangt mogelijkerwijs samen met het relatief geringe aantal woningen dat de afgelopen jaren is gebouwd.

Woningbehoefte

Om een goed inzicht te krijgen in de woningbehoefte heeft de gemeente Dirksland, samen met de Woningbouwvereniging Dirksland, in 2004 een woningbehoeftenonderzoek2 gehouden onder de inwoners van de gemeente. Uit dit onderzoek bleek dat er een grote behoefte is aan koopwoningen. Ook bleek dat er in Dirksland een vrij grote behoefte is aan vrijstaande woningen, ook vooral in de categorie 'eigen bouw'. In 2008 is opnieuw een woningbehoeftenonderzoek gehouden. Uit de resultaten blijkt dat de behoefte aan appartementen is gegroeid, terwijl de vraag naar vrijstaande woningen is gedaald. Dit laatste hangt samen met het feit dat er de afgelopen jaren diverse projecten met vrijstaande woningen zijn gerealiseerd. Voor rijwoningen is de vraag vergelijkbaar gebleven met de resultaten uit 2004. Wanneer alle woningtypen samen worden genomen, blijkt dat er een algehele afname waar te nemen is van de totale woningbehoefte. Ook hiervoor geldt dat dit in sterke mate samenhangt met de recent gerealiseerde projecten.

Conclusie

Aan de woningbehoefte kan in de komende jaren voldaan worden, mogelijk door gerichte (herinrichtings)ontwikkelingen. Dit bestemmingsplan gaat in hoofdzaak echter van consolidatie uit en biedt slechts aan de Tuinstraat een grondslag voor woningbouw. Verdere woningbouwontwikkelingen zullen via afzonderlijke bestemmingsplannen mogelijk gemaakt moeten worden.

3.2.2 Bedrijven

Bedrijvigheid heeft zich vooral geconcentreerd direct aan de oostzijde van de haven, namelijk in Kralingen tussen de Oost Havendijk en de Onwaardsedijk en in Dirksland aan de Nijverheidsweg. In Kralingen gaat het vooral om autogarages en -herstelbedrijven, loon- en aannemersbedrijven, een schildersbedrijf en opslag. Hier bevinden zich echter ook een vogelhouderij, een autosloperij (Zuid Spuidijk 31) en aan de Oost Havendijk een waterpompstation en een poldergemaal. Aan de Nijverheidsweg hebben zich onder meer autoherstelbedrijven gevestigd.

Overige bedrijven binnen de woonomgeving van Dirksland komen met name verspreid voor in het centrumgebied en langs de oorspronkelijke oost-westgerichte polderwegen en bij de Geldersedijk. Hierbij gaat het onder meer om een koelhuis, cateringbedrijf, schildersbedrijf, electronicabedrijf, autobedrijf, timmerbedrijven, maar ook een brandstoffenhandel, een gasflessenhandel en een bedrijf met propaan. In de meeste gevallen betreft het hier oorspronkelijk aan-huis-gebonden bedrijven en soms om een neventak.

Inmiddels is ten oosten van de kern het bedrijventerrein Watertoren in ontwikkeling. Dit bedrijventerrein heeft een lokale functie. Nu nog binnen de woonomgeving aanwezige bedrijven kunnen vanuit de kern verhuizen naar het bedrijventerrein waar zij uit ruimtelijk en milieutechnisch oogpunt meer ontwikkelingskansen hebben.

3.2.3 Detailhandel

Het historisch centrum van Dirksland (inclusief de omgeving van de Straatdijk) vormt nog steeds het zwaartepunt voor de detailhandel. Hier bevinden zich onder andere enkele kledingzaken, een juwelier, fotograaf, apotheek, drogisterij, een winkel in huishoudelijke apparatuur, een kapper en een bakker. Aan de Oost Havendijk komen enkele winkels in voedings- en genotsmiddelen voor; aan de Boomvliet een slagerij en supermarkt. De supermarkt is samen met de slagerij en een Rabobank opgenomen in één gebouwencomplex met bovenwoningen (Boomvlietstraat 1–35).

3.2.4 Horeca

Dirksland beschikt niet over een sterke recreatieve trekpleister zoals een buitenhaven, kampeerterrein, recreatiebungalowpark of golfbaancomplex. Het aandeel horeca is beperkt tot enkele etablissementen. Aan de Kaai bevinden zich enkele cafés en eetgelegenheden en aan de Voorstraat een snackbar.

3.2.5 Maatschappelijke voorzieningen

Dirksland beschikt als relatief kleine kern over een omvangrijk pakket maatschappelijke voorzieningen, waaronder het gemeentehuis aan de Voorstraat en twee kerken (de historische Nederlands Hervormde kerk in het centrum en het modern vormgegeven kerkgebouw van de Gereformeerde Gemeente aan de Mozartsingel), een eigen ziekenhuis (namelijk het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis aan de Stationsweg) en andere intramurale instellingen, enkele scholen en verenigingsgebouwen. Het ziekenhuis is het regionale ziekenhuis van Goeree-Overflakkee, maar vervult ook een functie voor de omliggende eilanden Voorn-Putten en Schouwen-Duiveland. Het ziekenhuis ligt nu direct ten noorden van de oude dorpskern, waar de uitbreidingsmogelijkheden voor het ziekenhuis beperkt zijn. Om die reden zullen in de nabije toekomst de kantoorachtige functies van het ziekenhuis worden ondergebracht op een nieuwe locatie bij de direct ten noorden van het ziekenhuis gelegen recent ontwikkelde woonbuurt Kleine Boezem.

Onder de intramurale instellingen kunnen naast het ziekenhuis worden genoemd: het verpleeghuis Geldershof (Poldersweegje 2), de daarbij gelegen bijzondere woonvorm voor cliënten met een verstandelijke, lichamelijke of meervoudige beperking aan de Akelei 32 en het binnen de oude kern gelegen gezinsvervangend tehuis Salem (Voorstraat 14).

Dirksland beschikt over twee bejaardenservicecomplexen, te weten de Wernerflat (Wernerlaan 12) en serviceflat Vroonlande (Staakweg 5) en over enkele scholen en kinderdagverblijven, namelijk kinderdagverblijf 't Voortvarend Scheepje (Philipshoofjesweg 57C), CBS Prins Maurits (Begonia 1) en OBS De Inktvis (Hondsgalgweg 5 ).

Aan de Hondsgalgweg 1-3 bevinden zich het zwembad De Gooi en een sporthal. Overige maatschappelijke voorzieningen liggen aan de Philipshoofjesweg 65, de Oosthavendijk 8c en op de hoek van Irenelaan, Bosdreef en Philipshoofjesweg.

Dirksland beschikt over twee verenigingsgebouwen, namelijk het direct bij de oude kern gelegen verenigingsgebouw De Schakel aan de Beatrixlaan 31 en het verenigingsgebouw van Stichting Verenigd in Kracht (S.V.I.K.), dat gehuisvest is in het gebouwencomplex van gemeentewerken en de brandweer aan de Philipshoofjesweg 57.

3.2.6 Kantoren

De meeste kantoren en dienstverlenende bedrijven hebben zich gevestigd in of nabij het oudere deel van Dirksland. Ook het gemeentehuis van Dirksland staat nog altijd binnen de historische kern aan de Voorstraat 15. De woningbouwvereniging Dirksland is gehuisvest aan de Ring 61.

Er zijn in Dirksland twee artsenpraktijken aanwezig aan de Voorstraat 13 en de Zomerstraat 8. Daarnaast zijn er twee tandartsenpraktijken aanwezig, namelijk aan de Boezemweg 62A en Secretarieweg 3. De Rabobank Goeree-Overflakkee (gehuisvest aan de Boomvliet 2) maakt deel uit van een gebouwencomplex met supermarkt, slagerij en bovenwoningen.

3.2.7 Recreatie

De recreatieve voorzieningen van Dirksland liggen vooral in de west– en zuidrand van de kern. In de westrand bevindt zich op een locatie aan de Vroonweg 14A het terrein van voetbalclub Dirksland. Verder ligt in de westrand (meer zuidelijk van de voetbalclub Dirksland) het uitgestrekte recreatiebos met water van het Dirkslandse Bos en het Zwarte Gat.

In Dirksland waren tot voor kort twee voetbalclubs actief, Voetbalvereniging Dirksland aan de Vroonweg 14A en DES '67 aan de Philipshoofjesweg 31. In 2009 is uit deze twee clubs de fusievereniging D.V.V. '09 ontstaan. Het complex aan de Philipshoofjesweg wordt (middels een afzonderlijk bestemmingsplan) uitgebreid om de fusieclub te kunnen huisvesten.

Iets ten oosten van de locatie van DES '67 ligt aan de Hondsgalgweg 1 zwembad De Gooi en daar weer iets ten oosten van liggen de voormalige gronden van de inmiddels opgeheven manege aan de Philipshoofjesweg 9. Op de gronden van de voormalige manege en het aangrenzende voormalige agrarische bedrijf Akkerleeven zullen 29 tot 36 woningen worden gerealiseerd. Iets westelijk van het in de zuidrand gelegen terrein van DES '67 komen volkstuincomplexen voor aan de Armenweg-Haveloozeweg en aan de Philipshoofjesweg.

3.2.8 Verkeer

Dirksland ligt centraal binnen het eiland Goeree–Overflakkee. De kern ligt direct ten zuiden van de N215. Deze noordwest–zuidoostgerichte weg verbindt de N59 in het zuidoosten met de N57 in het noordwesten.

De N57 vormt de meest westelijke doorgaande verbindingsroute over de Zuid–Hollandse en Zeeuwse eilanden. Vanaf de A15 ter hoogte van Rozenburg en Brielle vormt de N57 de verbindingsroute naar Middelburg. De N59 is de oostelijk op het eiland gelegen doorgaande verbindingsroute. Deze weg loopt vanaf het oostelijk gelegen Hellegatsplein via Oude Tonge en Bruinisse naar Zierikzee en sluit ten westen daarvan (ter hoogte van Serooskerke) aan op de N57. Ter hoogte van Zierikzee splitst zich de N256 af richting Goes. Door deze ontsluitingsstructuur van de N215, N57 en N59 is Dirksland indirect goed verbonden met het 25-30 km verder gelegen rijkswegennet rond Rotterdam, Moerdijk en Breda.

De kern Dirksland ligt bij een buitenbocht van de N215. Het Korteweegje en de Staakweg vormen de oostelijke respectievelijk noordelijk gelegen verbinding tussen de kern en de N215. Beide wegen worden onderling verbonden door het tracé van de Boezemweg, Kaai en Schelpenpad die het dorpsgebied scheiden in een groot dorpsgebied met de oude kern ten zuiden en ten westen van de Boezemweg respectievelijk ten zuiden van de Kaai en Schelpenpad, de oorspronkelijke kern Kralingen ten oosten van de Kaai en Schelpenpad en het recentelijk ontwikkelde dorpsgebied ten noorden van de Boezemweg. Binnen de bebouwde kom vormen enkele lange oost-westassen (Boezemweg-Vroonweg, Burg. C. Zaaijerlaan, Poldersweegje en Philipshoofjesweg) belangrijke routes die door middel van enkele korte dwarsverbindingen onderling worden verbonden.