Villagebieden 2013

3.5 Ruimtelijke opbouw

Hoofdstructuur

Villagebieden

Het plangebied beslaat een groot deel van het westelijk grondgebied van Blaricum. Aan de noordzijde grenst het plangebied aan de gemeentegrens met Huizen. Tussen de bebouwing van Huizen en de villagebieden van Blaricum grenst het plangebied aan de Blaricummer Eng. Dit gebied bestaat uit natuur (voornamelijk bos), akkers, weilanden en enkele bijbehorende functies zoals een kwekerij en is van cultuurhistorische waarde. Ten noordwesten van het plangebied liggen het Natuurreservaat Tafelbergheide en het heidegebied Blaricummerheide. De Lage Laarderweg vormt de grens tussen de villa's en de heidegebieden. Ten zuiden van deze heidegebieden sluit het plangebied aan de westzijde en zuidwestzijde naadloos aan op de villagebieden van Laren. Het plangebied maakt hier deel uit van een groene buffer(zone) die de bebouwde kommen van Blaricum en Laren onderling scheidt. Naar het zuiden toe bestaat de grens afwisselend uit ruime kavels, stukjes bos en kleine akkers.

Aan de zuidzijde loopt het plangebied uit in een punt die aan de westkant grenst aan een sportcomplex en woongebieden van de gemeente Laren en aan de oostzijde aan het landelijk gebied van Blaricum. De Gooyergracht vormt hier een natuurlijke grens. Meer naar het noorden van het landelijk gebied vormen de Eemnesserweg, de Verbindingsweg en het gebied rondom de kerk de begrenzing van het plangebied. Verder naar het noorden vormen de achterkanten van de aan Huizerweg gesitueerde woningen de grens van het plangebied.

De bebouwing in het plangebied bestaat grotendeels uit riante villa's. Veel van de villa's hebben een rieten kap en verschillende goothoogtes. De architectuur van de woningen is afgestemd op het karakter van het gebied. Het materiaal- en kleurgebruik zijn ingetogen en traditioneel. De woningen zijn centraal op de kavel gesitueerd, veelal enkele tientallen meters van de kavelgrens. Op veel van de zeer ruime kavels bevinden zich, behalve de woning, ook tennisbanen, zwembaden en gastenverblijven.

In het plangebied bevinden zich enkele oriëntatiepunten zoals het gemeentehuis en zorgcentrum De Torenhof. Beiden zijn gesitueerd aan de Torenlaan, de westelijke ontsluitingsweg van Blaricum. De ruimtelijke opbouw is weergegeven in figuur 3.4.

Crailo

Naast het grote villagebied maakt ook een ander, kleiner villagebied onderdeel uit van het plangebied. Dit villagebied is gesitueerd in het meest westelijke deel van Blaricum, ten zuidwesten van de Blaricummerheide, en ligt enigszins los van de overige bebouwing van Blaricum. De villa's in dit deel van de villagebieden liggen aan en in de directe omgeving van de Prins Hendriklaan. De overige begrenzingen worden gevormd door de Blaricummerheide aan de noordzijde, de Crailoseweg aan de westzijde en de Prinses Julianalaan aan de oostzijde. Het Tergooi Ziekenhuis maakt geen onderdeel uit van het plangebied. De ruimtelijke opbouw is weergegeven in figuur 3.4.

Hoofdstructuurlijnen

De bepalende hoofdstructuurlijnen van het plangebied worden gevormd door de ontsluitingswegen van Blaricum, waarvan sommige tevens (deels) de plangrens vormen. Voor het villagebied van Blaricum betreft dit vooral de Huizerweg in noordelijke richting, de Naarderweg in westelijke richting en de Torenlaan in zuidelijke richting. De wegen vormen de uitvalswegen van Blaricum in de richting van achtereenvolgens Huizen, Naarden en Laren. De wegen zijn historisch ontstaan en de bebouwing is als een soort lintbebouwing aan deze wegen gesitueerd. Tussen deze wegen is een structuur ontstaan van wegen die vroeger dienst deden als zandpaden. Enkele van deze wegen zijn in de huidige situatie nog steeds als zandpad uitgevoerd. Aan de hoofdstructuurlijnen zijn de eerste villa's en landhuizen gesitueerd, waarna in een later stadium de tussenliggende gebieden verkaveld zijn. Het plangebied wordt behalve door wegen ook doorkruist door wandel- en fietspaden. Deze doorsnijden de natuurgebieden en zorgen op verschillende plekken ervoor dat het langzaam verkeer gescheiden wordt van het gemotoriseerd verkeer. Voor het westelijk gesitueerde deelgebied worden de hoofdstructuurlijnen voornamelijk gevormd door de Prins Hendriklaan en de Crailoseweg.

Het plangebied ligt ten westen van de oorspronkelijke kern van Blaricum. De kenmerkende radiaalstructuur van slingerende paden in de kern heeft zijn uitlopers in de villagebieden. Binnen deze structuur is het moeilijk oriënteren. Deze desoriëntatie wordt versterkt door het weinig onderscheidend vermogen van slingerende straten en paden. Deze desoriëntatie is een kwaliteit van Blaricum die ook in de villagebieden herkenbaar is, al is deze kwaliteit niet zo sterk aanwezig als in de woongebieden die dichter bij de kern zijn gesitueerd. De villagebieden zijn gesitueerd op de zandgronden van het Gooi, waardoor er in het plangebied hoogteverschillen aanwezig zijn. De beleving van het van west naar oost aflopende reliëf is zeer aanwezig. Ook voor de tuinen van de villa's is dit zeer karakteristiek. Illustratief voor deze beleving zijn onder andere het Kooltjespad en de Holleweg.

Groenstructuur

De groenstructuur van het plangebied wordt voor een groot deel bepaald door de omliggende bos- en heidegebieden en andere 'groene' gebieden rondom het plangebied. Aan de noordwestzijde van het plangebied betreft dit de aangrenzende heidegebieden de Tafelbergheide en Blaricummerheide. Een groot deel van het voorkomende sortiment aan begroeiing van deze gebieden en de noordelijk gelegen Eng is terug te vinden in de villagebieden.

Aan de zuid- en zuidoostzijde van het plangebied is het lager gelegen aangrenzende landelijke gebied bepalend. De grotere open ruimtes in dit deel van het plangebied zorgen voor een visueel aantrekkelijk en landgoedachtig karakter van het gebied. Hier vormt het plangebied de overgang tussen de beboste stuwwal van het Gooi en de open ruimte van de Eemvallei.

Midden in het plangebied vormt bovendien het Goois Natuurreservaat Mauvezand een belangrijk onderdeel van de groenstructuur.

Naast de grote groenelementen in en rondom het plangebied, vormen ook de verspreid door het plangebied aanwezige kleine weilanden en akkers en het aanwezige reliëf, een belangrijk onderdeel van het plangebied. Deze vormen tevens een duidelijke verwijzing naar het (agrarische) verleden van dit gebied.

Ook het particulier groen, in de vorm van grote dichtbeboste villatuinen en groene erfscheidingen, en de groene bermen zijn zeer bepalend voor het groene karakter en vormen een belangrijk onderdeel van de groenstructuur.

Bebouwing

De aanwezige bebouwing is veelal individueel en afwisselend, in samenhang met de afmetingen van de kavel. Voornamelijk ter plaatse van de grotere kavels in het noordwesten en de ruime kavels rondom het Mauvezand, is de beeldkwaliteit hoog. Het ruimschoots aanwezige particuliere groen en de situering van de woningen, achter op de kavels, dragen bij aan een goede afstemming van groen en bebouwing in het gebied. De architectonische uitwerking is over het algemeen zorgvuldig. Omdat de woningen over het algemeen georiënteerd zijn op de weg, is de beeldkwaliteit van de gebouwen in combinatie met de openbare ruimte van grote waarde voor de villagebieden en het dorp. Op enkele plaatsen in het plangebied is sprake van tweedelijns bebouwing: woningen die achter andere woningen zijn gesitueerd. Bij nieuwe situaties acht de gemeente tweedelijns bebouwing niet wenselijk, gezien de verslechterde woonsituatie voor zowel de eerste- als de tweedelijns bebouwing en de enorme intensivering van woonbebouwing die hiermee kan ontstaan.