| Plan: | Bestemmingsplan VU medisch centrum (en omgeving) |
|---|---|
| Plannummer: | K1002BPGST |
| Status: | onherroepelijk |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0363.K1002BPGST-OH01 |
VUmc bevindt zich in een complexe en dynamische omgeving. De liberalisering van de zorgmarkt, veranderingen in de zorgvraag, schaarste op de arbeidsmarkt en de technologische ontwikkelingen zijn voorbeelden van veranderingen in de omgeving die grote impact hebben op de strategie van VUmc. VUmc wil hier nadrukkelijk op inspelen en anticiperen, zeker wanneer het gaat om trends met een lage voorspelbaarheid en grote impact. Hoewel de wereldwijde recessie tot onvoorspelbare gevolgen kan leiden voor de liberalisering van de zorgmarkt, is een meer marktgerichte oriëntatie noodzakelijk. De steeds meer vraaggestuurde markt dwingt VUmc scherpere keuzes te maken.
De positionering van VUmc maakt dat deze zichtbaar, bereikbaar en herkenbaar is. VUmc zal in de toekomst nog nadrukkelijker in de stad en de Zuidas aanwezig zijn. De stedelijke straten en heldere rooilijnen waarlangs gebouwd wordt sluiten direct aan op de omgeving, waarbij de aansluiting op de bebouwing van de Vrije Universiteit wordt gezocht.
Aan de noordzijde van de De Boelelaan betekent dit dat toekomstige bebouwing een meer kosmopolitische uitstraling zal krijgen. Dit is reeds het geval bij het ontwerp van Acta, O&D en de dakopbouwen van de polikliniek.
Daarnaast sluit het kosmopolitische karakter van de bebouwing aan op de toekomstige gebouwen van de Zuidas. Deze past ook bij de prominente en zichtbare plek bij (de afrit van) de A10. Ten zuiden van de De Boelelaan is de bebouwing meer ingetogen en sluit aan op de woonbebouwing van Buitenveldert.
De aanwezigheid in de stad zal tenslotte als laatste onderstreept worden door de nadrukkelijke oriëntatie op de De Boelelaan. Hierbij kan vooral de hoek De Boelelaan-Amstelveenseweg fungeren als een markante plek waar VUmc zich manifesteert aan de toegang tot de Zuidas.
Kerntaken
VUmc formuleert mede op basis daarvan drie kerntaken, te weten:
De uitoefening van deze kerntaken is mede bepalend voor de juridische regeling die in voorliggend bestemmingsplan is opgenomen. Om die reden wordt hieronder kort ingegaan op de betreffende kerntaken.
Onderzoek
Binnen de drie kerntaken is wetenschappelijk onderzoek richtinggevend en onderscheidend en vormt het een belangrijke stimulans voor de ontwikkeling van de overige kerntaken. Concentratie van onderzoek vindt plaats binnen de vijf zwaartepunten van VUmc:
Binnen deze vijf zwaartepunten vindt verdere focussering plaats. VUmc definieert preferente patiëntengroepen vanuit deze onderzoekszwaartepunten. De noodzakelijke interactie tussen patiëntenzorg en zwaartepunten van onderzoek leidt tot topreferente zorg en geeft richting aan keuzes voor topklinische zorg.
Binnen de zwaartepunten streeft VUmc naar een toppositie op het samenhangend geheel van fundamenteel, translationeel, klinisch en gezondheidswetenschappelijk onderzoek.
Patiëntenzorg
VUmc zal de komende jaren de positie in de markt versterken. Naast concentratie op de vijf zwaartepunten van VUmc zal iedere afdeling actief de eigen patiëntenmix bepalen. Daarbij worden de prioriteiten die zijn toegekend aan basiszorg, opleiding, strategische en financiële belangen meegenomen in de analyses.
In alle zorgprocessen van VUmc zal de patiënt centraler komen te staan. Er zijn talrijke initiatieven op het gebied van patiëntenparticipatie, patiëntervaringsenquêtes, patiëntencommunicatie en service. Een voorbeeld is het poliklinisch diagnostisch centrum ingericht volgens de principes van de healing environment.
Onderwijs en opleiding
Het medisch opleidingscontinuüm is het vertrekpunt voor het huidige en toekomstige onderwijsaanbod binnen VUmc. Op het gebied van onderwijs en opleiding wil VUmc een integraal, volledig en internationaal georiënteerd aanbod aanbieden wat gericht is op de ontwikkeling van talent op ieder niveau.
Huisvesting
De huisvesting van VUmc is een van de productiemiddelen waarmee de doelen van VUmc gerealiseerd worden. Het is wel een bijzonder productiemiddel. Het heeft net als de andere productiemiddelen invloed op de efficiëntie van de zorgverlening, maar het is ook een belangrijk middel in het beeld dat het VUmc van zichzelf in buitenwereld creëert. Dat beeld wordt heel direct beïnvloed door de gekozen architectuur zowel binnen als buiten, maar ook door de uitgedrukte opvattingen over duurzaamheid en de inrichting van de bedrijfsprocessen.
Huisvesting is dienstbaar aan het behalen van de doelstellingen van VUmc. Dat wil zeggen dat de investeringen in vastgoed bijdragen aan de versterking van het imago van VUmc. Deze overweging zorgt voor het toekennen van prioriteit aan publieke domeinen. Huisvesting moet de meest eigentijdse opvattingen op zorgverlening faciliteren. Naast het faciliteren van medisch handelen is er veel aandacht voor de patiënt en zijn privacy. Daarnaast is het van belang dat huisvesting efficiënt(er) werken mogelijk maakt. Naast de aandacht voor de goederenlogistiek zal er veel aandacht besteed worden aan de organisatie het facilitaire proces.
Het voorliggend bestemmingsplan strekt ertoe de bovenstaande kerntaken in juridisch-planologische zin te regelen. Het gaat daarbij om het bieden van zowel een functioneel juridisch kader, als van een toepasbare juridische regeling ten behoeve van de huisvesting middels goede bebouwingsregelingen.
De Hortus Botanicus van de Vrije Universiteit, welke zich bevindt binnen de grenzen van voorliggend bestemmingsplan, is in 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. De tuin is gelegen achter het medisch centrum van de VU en beslaat een oppervlakte van circa 1 ha. met ongeveer 1.000 m2 aan kassen. In de loop der jaren is de betekenis van de Hortus voor het academisch onderwijs en onderzoek van de Vrije Universiteit grotendeels verdwenen.
Om het perspectief en de mogelijkheden van de Hortus in beeld te brengen heeft de VU onderzoek gedaan naar een drietal aspecten:
Daarbij is gekeken naar de huidige functies van de Hortus. Dat is voor de vier verschillende functies gedaan:
Een en ander heeft geresulteerd in de Notitie perspectief Hortus (30 juni 2010) van de Vrije Universiteit, waarin de volgende conclusies zijn getrokken.
De bouwplannen richten zich pas over acht tot tien jaar op de locatie van de huidige Hortus. Verplaatsing komt pas dan aan de orde. De discussie die rond de toekomst van de Hortus is ontstaan, is vooral een emotionele discussie over de groenbeleving en minder over de bijzondere collecties. De slechte staat van onderhoud is momenteel een punt van aandacht. De huidige Hortus kan nog zo'n acht jaar zijn functie vervullen op de huidige locatie.
Wetenschappelijke waarde
De wetenschappelijke functie op de huidige Hortus is van belang, echter niet gebonden aan de huidige locatie. Geadviseerd wordt de wetenschappelijke functie indien deze door de faculteit van belang wordt geacht, mee te nemen in het Programma van Eisen voor de vervangende nieuwbouw W&N-gebouw.
Bijzondere plantencollecties
De bijzondere collecties worden door de geïnterviewden vooral gewaardeerd voor de belevingswaarde. Behoud van dit erfgoed wordt belangrijk gevonden, maar dit kan ook op een andere plek. Alle belangrijke collecties kunnen worden verplaatst. Voor een aantal bomen is het niet zeker of ze een verhuizing aan kunnen. Dit dient nader te worden onderzocht.
Groenbeleving- en publiekstrekkerfunctie
De meeste emoties komen voort uit de ontwikkeling van de Zuidas. Steeds meer openbaar groen wordt vervangen door gebouwen. Het realiseren van groenvoorzieningen is belangrijk, voor de omwonenden, VUmc-bezoekers, studenten en VU-medewerkers. De toegankelijkheid is daarvoor erg belangrijk. Tevens wordt openbaar groen gezien als toegevoegde waarde voor de nieuwe stedelijke ontwikkeling. De zorgtuin van het VUmc biedt daarvoor een uitstekende mogelijkheid.
Maatschappelijke functie
Dat de Hortus een maatschappelijke functie met de vrijwilligers heeft is duidelijk, maar verder is de maaatschappelijke functie minimaal.
Adviezen
Het onderzoek in acht nemende wordt het volgende geadviseerd.
Lange termijn:
Korte termijn
Motie inzake Uitvoeringsbesluit Kenniskwartier betreffende de Hortus
Bij vaststelling van het Uitvoeringsbesluit Kenniskwartier is door de gemeenteraad een motie aangenomen met betrekking tot de hortus (nr. 101, motie van het raadslid de heer Mulder inzake het uitvoeringsbesluit Kenniskwartier (Hortus). Uitgangspunt daarvan is dat de hortus als openbaar toegankelijke ruimte behouden blijft. De raad heeft middels de motie verzocht deze langs meer dan één doorgang toegankelijk te maken voor publiek, zodat deze langs meerdere kanten te bereiken is.
Vertaling naar voorliggend bestemmingsplan
Op grond van het bovenstaande is geconcludeerd dat het op termijn verdwijnen van de hortus in zijn huidige vorm onvermijdelijk is, maar dat anderzijds aan behoud van bepaalde aspecten van de hortus grote behoefte bestaat.
Het bestemmingsplan voorziet dan ook in een regeling die hervestiging in de vorm van een zorgtuin mogelijk maakt, en die voorziet in uitvoering van de adviezen en de raadsmotie. Zowel binnen de bestemmingen 'Tuin', als binnen de bestemming 'Maatschappelijk - voorlopig' wordt in een zorgtuin voorzien. Onder zorgtuin wordt een openbaar toegankelijke binnentuin verstaan. Dit betekent dat, in tegenstelling tot de huidige situatie, de openbare toegankelijk ervan een vereiste wordt.
De nieuwbouw van het VUmc aan de van der Boechorsstraat maakt onderdeel uit van een nieuw complex ter plaatse van de huidige Hortus. De zorgtuin van het nieuwe VUmc bewaart de functie van het groen in het gebied en zorgt voor een visuele verbinding tussen verschillende gebieden in het kenniskwartier en de Amstelveense weg/ Nieuwe Meer.
Rondom de zorgtuin worden in de komende jaren nieuwe gebouwen van het VUmc gebouwd. In het Uitvoeringsbesluit Kenninskwartier is de ruimte tussen de twee geplande gebouwen in de van der Boechorsstraat (Imaging centrum en Polikliniek) op de plankaart aangegeven als “openbare ruimte indicatief”. Hiermee wordt bedoeld dat de zorgtuin openbaar toegankelijk moet zijn vanuit de van der Boechorsstraat en dat de ruimte tussen de twee gebouwen volledig gebruikt moet worden voor de visuele verbinding tussen de straat en de tuin. Door de bijzondere functie van het ziekenhuis zou in de toekomst nodig kunnen zijn om deze ruimte deels of volledig te overdekken en van de straat af te sluiten. Dit wordt mogelijk gemaakt in dit bestemmingsplan, mits het bouwwerk in deze zone door transparantie van de constructie en materialen en vrije ruimte over de hele breedte en hoogte niet afwijkt van het oorspronkelijke idee over een sterke visuele en functionele verbinding tussen de straat en de tuin.
Aan de zijde van de Amstelveense weg bevindt zich een aantal woningen. Het gaat om een aantal grondgebonden woningen, en om een aantal appartementen.
Een deel van het zuidelijk gelegen woonblok is in gebruik als Ronald McDonald huis. Het betreft een voorziening die een thuis biedt aan ouders van zieke of gehandicapte kinderen. In een Ronald McDonald huis kunnen ouders, broertjes en zusjes logeren van zieke kinderen die worden behandeld in het nabij gelegen (psychiatrisch) ziekenhuis of revalidatiecentrum. De meeste Ronald McDonald huizen staan op loopafstand van het ziekenhuis, zodat ouders binnen een paar minuten bij hun zieke kind kunnen zijn. Dat het Ronald McDonald huis zo dichtbij is, geeft niet alleen ouders, maar ook kinderen een veilig gevoel.
Het bestemmingsplan voorziet in behoud van zowel de woonfunctie, als van die van het Ronald Mc Donald huis. De bestaande situatie zal conserverend worden bestemd.