Overstad

5.9 Archeologie

In de gemeente bevinden zich gebieden met een hoge archeologische verwachting. Deze gebieden zijn weergegeven op de gemeentelijke archeologische verwachtingskaart. Deze kaart is 10 september 2009 samen met de gemeentelijke onderzoeksagenda archeologie als toelichting en de beleidsnota cultuurhistorie 2009-2019 vastgesteld door de gemeenteraad.

Op de archeologische verwachtingskaart wordt onderscheid gemaakt tussen gebieden met zeer hoge verwachting (rood), hoge verwachting (oranje) en middelmatige verwachting (geel). Aan vergunningen voor werkzaamheden die binnen deze gebieden de bodem roeren (bodemingrepen), zullen door de gemeente voorwaarden worden verbonden ten aanzien van de archeologische monumentenzorg.

In Overstad zijn de archeologische waarden schaars vertegenwoordigd. Dat komt mede doordat een deel van het gebied ten behoeve van grootschalige bouwactiviteiten (zoals voor het Kwakelhuis en Arcadegebouw) reeds is vergraven. Het enige gebied met een archeologische verwachting wordt gevormd door het tracé van de Kwakelkade (voorheen Kwakelpad): het tracé van een dijk uit circa 1200, genaamd 'de Dijk van Alkmaar naar Bergen'. Resten van deze dijk zouden zich onder de huidige weg van de Kanaalkade kunnen bevinden of misschien net langs de westelijke zijde daarvan. Enkele sporen ervan zijn waargenomen in de bouwput voor het Arcadegebouw in 1995. Het is overigens niet geheel zeker of er aan de Kwakelkade nog resten van de vroegere dijk over zijn, want de dijk is mogelijk vernield bij overstromingsrampen en bij werkzaamheden aan de waterhuishouding van 1531.

Op de gemeentelijke archeologische verwachtingskaart is de gehele Kwakelkade aangemerkt als een gebied van 'hoge verwachting'. Dit houdt in dat archeologische maatregelen noodzakelijk zijn bij alle bodemingrepen dieper dan 40 cm en met een groter oppervlak van de bodemingreep dan 500 m2.

Conclusie

In het bestemmingsplan 'Overstad' is voor het gebied met een hoge archeologische verwachting rondom de Kwakelkade een beschermende regeling opgenomen, zodat bij toekomstige bouw- en graafwerkzaamheden eventuele archeologische waarden niet worden aangetast. De beschermende regeling is opgenomen in de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie 1'.

Uitsnede archeologische verwachtingskaart (Bron: gemeente Alkmaar)