Parkwijk, Langerak

3.3 Functionele structuur

Parkwijk en Langerak zijn woonwijken. De aanwezige voorzieningen zijn met name gericht op de bewoners van de wijken. De voorzieningen zijn voor een groot deel geconcentreerd in het centrumgebied van Parkwijk. Binnen het centrumgebied is er een winkelcentrum met parkeergarage. Rond het winkelcentrum zijn er vooral maatschappelijke voorzieningen. Verspreid over het gebied zijn er clusters met onderwijsvoorzieningen die ook een sportfunctie hebben. De belangrijkste ontsluiting van Parkwijk en Langerak voor autoverkeer is via de Langrakbaan. Langs deze as is er kleinschalige functiemenging. Verder zijn er binnen het plangebied stedelijke groenvoorzieningen waaronder het Amaliapark, park Hogeweide en park Grauwaart.

3.3.1 Wonen

In en bij woningen zijn op verschillende plekken bedrijfjes of kantoren aan huis gevestigd. Dit is bijvoorbeeld een kapper, een tandarts of een verzekeringskantoor. Het betreft kleinschalige bedrijvigheid, passend binnen het woonmilieu.

De oude lintbebouwing langs de Groenedijk en Zandweg wordt gekenmerkt door kleinschaligheid en diversiteit in bouwvolume. Vroeger lagen de linten in het landelijk gebied. In de loop der tijd hebben de linten vrijwel geheel een woonfunctie gekregen. Het zijn rustige wegen die op routes liggen van en naar de buitengebieden. De Groenedijk en Zandweg hebben ook een recreatieve functie. De Groenedijk en Zandweg zijn onderdeel van het hoofdfietsnetwerk. De Groenedijk is voor doorgaand autoverkeer afgesloten. Autoverkeer kan wel gebruik maken van de Zandweg. Om de karakteristiek van de linten te behouden zijn intensieve autoverkeeraantrekkende functies niet mogelijk. De woonfunctie is de hoofdfunctie. Op een aantal plekken zijn er grote schuren en bijgebouwen. Beroep aan huis is in de bijgebouwen mogelijk. Deze gebouwen zijn gekoppeld aan de woning en krijgen geen zelfstandige hoofdfunctie.

Foto: Groenedijk met bestaande lintbebouwing

3.3.2 Detailhandel, horeca en dienstverlening

Het winkelcentrum wordt begrensd door de Groenedijk, Verlengde Houtrakgracht, Eerste Oosterparklaan en Scharleistraat. Het is een buurtwinkelcentrum. De omvang van het winkelcentrum is afgestemd op een winkelfunctie voor de bewoners van Parkwijk en Langerak. Er wordt daarom niet voorzien in uitbreidingsmogelijkheden voor detailhandel aan de randen buiten het winkelcentrum. De hoofdfunctie van het winkelcentrum is detailhandel. Daarnaast is ook publieksgerichte dienstverlening en horeca aanwezig. Er zijn twee supermarkten. De kleinere winkels en horecavoorzieningen zijn grotendeels gesitueerd rond het winkelplein. Er zijn mogelijkheden voor daghoreca (categorie D.2) die gebonden is aan de openingstijden voor detailhandel. Ook is horeca mogelijk zoals een cafetaria of snackbar (categorie C). Tussen het winkelcentrum en 't Groene Sticht is er ruimte voor enkele standplaatsen voor marktkramen.

Rondom het winkelcentrum is er een mix van verschillende voorzieningen. Voor een groot deel is er een invulling met maatschappelijke voorzieningen, maar er is ook dienstverlening en horeca. Ten oosten van het winkelcentrum ligt 't Groene Sticht. In de voormalige boerderij 'Hoge Weide' is een restaurant en zaalverhuur voor vergaderingen. Aan de Eerste Oosterparklaan zijn een basisschool, een gezondheidscentrum en een apotheek gevestigd. Verder is er een restaurant en een voorziening voor begeleid wonen.

De restaurants zorgen samen met de horeca in het winkelcentrum voor een divers aanbod van horeca in de buurt. In het gebied rond het winkelcentrum is de maatschappelijke functie, waaronder begeleid wonen dominant. In dit gebied zijn 'zachte' vormen van horeca passend (categorie D). Rond het winkelcentrum is aan elke zijde ruimte voor één horecagelegenheid in de categorie D. Voor 'hardere' vormen van horeca zoals cafés en discotheken (categorie B en A) zullen op termijn mogelijkheden worden geboden in Leidsche Rijn Centrum, dat relatief nabij ligt.

3.3.3 Bedrijven en kantoren

Bedrijven en kantoren zijn vooral te vinden langs de stadsas (de Langerakbaan). Ook zijn verspreid over het gebied enkele bedrijfjes waaronder vestigingen aan de Zandweg en Melissekade.

Langerakbaan
De Langerakbaan is een ontsluitingsweg voor Parkwijk en Langerak. De weg heeft een stedelijk profiel met gescheiden wegvakken, een parallelweg, vrijliggende fietspaden en brede trottoirs. Aan de zuidzijde is er een brede watergang die ook een recreatieve functie heeft. Langs de noordzijde van de stadsas is er een grote diversiteit in functies en bebouwing. De bebouwing varieert van eengezinswoningen tot hoogbouw. De niet-woonfuncties verschillen per type bebouwing. Bij woningen is een beroep aan huis mogelijk. Ook is er langs de stadsas kleinschalige functiemenging met voorzieningen in woon-werkeenheden, de plint van de hoogbouw en zelfstandige gebouwen. Bij de kleinschalige functiemenging gaat het om dienstverlening, maatschappelijke voorzieningen of bedrijven die passen in de woonomgeving (milieucategorie 1 of 2).

Melissekade
De verbinding tussen het winkelcentrum van Parkwijk en het toekomstige centrum van Leidsche Rijn loopt via de Melissekade. Langs de Melissekade is relatief veel langzaam verkeer met voetgangers en fietsers. Hierdoor is het al een wat levendiger straat. De appartementengebouwen aan de Melissekade langs het park hebben vrijwel geheel een woonfunctie. In de plint is er op één plek dienstverlening. Een uitbreiding van kleinschalige functiemenging versterkt een levendig straatbeeld van de Melissekade.

3.3.4 Maatschappelijke voorzieningen

Rondom het winkelcentrum is er een mix van verschillende voorzieningen die vooral een functie voor de wijk hebben. Voor een groot deel is er een invulling met maatschappelijke voorzieningen, maar er is ook dienstverlening en horeca. De locaties aan de Verlengde Houtrakgracht en de Kop van het Amaliapark zijn nog in ontwikkeling.

Aan de verlengde Houtrakgracht is een gymzaal gerealiseerd. De locatie krijgt een verdere invulling met maatschappelijke voorzieningen. Op basis van het 'Concept Stedenbouwkundig Plan Parkwijk, Locaties verlengde Houtrakgracht en Kop Amaliapark', is een jongerenvoorziening en de vestiging van een Islamitisch centrum met bijbehorend gastenverblijf mogelijk. Voor het noordelijk deel van de Kop van het Amaliapark is een maatschappelijke voorziening op de begane grond gepland en er zijn bedrijfjes op de verdiepingen. Voor de begane grond wordt gedacht aan een kinderdagverblijf. Het zuidelijke deel van de locatie krijgt een invulling met woningbouw.

Voor genoemde ontwikkelingen wordt een apart bestemmingsplan opgesteld, zie ook 4.2.3.

Ten oosten van het winkelcentrum ligt 't Groene Sticht. Hier worden verschillende activiteiten ondernomen vanuit maatschappelijke instellingen. Dat zijn de woon-werkgemeenschap Emmaus-Parkwijk met een kringloopwinkel, de buurtwerkplaats en de voormalige boerderij 'Hoge Weide' met een restaurant en zaalverhuur voor vergaderingen. De buurtwerkplaats biedt ruimte aan een klusbedrijf, een fietswerkplaats en een plek om meubels te herstellen. Tussen de gebouwen aan de Ab Harrewijnstraat vormt de 'marktplaats' een centrale ontmoetingsplek in de buurt. Door 't Groene Sticht worden op deze plek verschillende activiteiten georganiseerd.

Naast het centrumgebied zijn er in het gebied clusters met onderwijsvoorzieningen.

Aan de oostzijde van het Prinses Amaliapark is het Leidsche Rijn College opgericht. Het is een openbare middelbare school voor gymnasium, atheneum en havo. De school onderscheidt zich in het bieden van extra onderwijsvoorzieningen voor topsporters en talentvolle sporters.

In het complex dat varieert tussen de 2 en de 5 bouwlagen is een sportcomplex opgenomen. Bij de inrichting van het campusterrein zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de bijzondere archeologische waarden.

In het Prinses Amaliapark ligt een atletiekbaan en een voetbalveld. Deze voorziening maakt deel uit van het Leidsche Rijn College en is tevens een openbare voorziening voor de buurt en wijk. Bij de atletiekbaan staat een gebouw ten behoeve van de sportvoorziening.

Het Voorzieningencluster Voorn omvat twee basisscholen voor respectievelijk rooms-katholiek en protestants-christelijk onderwijs, een vrijetijdscentrum, een kinderdagverblijf, een sportzaal en een accommodatie voor de buitensport en een bouwspeeltuin. Het Kindercluster Voorn is een multifunctioneel gebouw in het Archeologiepark.

In nieuwe woonwjiken komen vaak jonge gezinnen te wonen, dus moeten er ook scholen komen. Meestal worden er dan noodlokalen gebouwd, of scholen die later leegstaan en worden afgebroken. In Leidsche Rijn is aan de Langerakbaan/Westraklaan een beter oplossing gevonden: twee permanente, duurzame en flexibele schoolgebouwen met twaalf groepsruimten. De school is gebouwd met een stramienmaat die gemakkelijk omgezet kan worden naar woningen. Door deze multifunctionele indeling is het mogelijk om de school, als deze niet meer nodig is door teruglopende leerlingaantallen, om te zetten naar woningen. De rioleringsaansluitingen voor de woningen zijn al ondergronds aanwezig.

3.3.5 Verkeer

De verkeersstructuur van het plangebied is afgestemd op de direct naast liggende gebieden en het totale netwerk van Leidsche Rijn. Dit geldt voor alle vervoerwijzen, zoals voetganger, fiets en auto alsmede de relaties met het openbaar vervoer. Parkwijk/Langerak is in hoofdzaak een woongebied. De bedrijvigheid concentreert zich in en rond het voorzieningencentrum Parkwijk. Daarnaast is de Campus ook een publieksaantrekkende functie. Het bereikbaarheidsprofiel van de woongebieden is dat ieder adres bereikbaar moet zijn, in ieder geval met de fiets en te voet. Met de auto moet men tot in de directe omgeving (binnen een straal van 50 meter) kunnen komen. Voor de voorzieningencentra geldt dat een goede en snelle bereikbaarheid via allerlei soorten van (langzaam) verkeer en heldere routes essentieel is voor het functioneren ervan.

Auto

Onderscheid moet worden gemaakt in verkeersgebieden en verblijfsgebieden. In de verkeersgebieden staat de veilige en vlotte afwikkeling van het verkeer voorop. In de verblijfsgebieden staat juist het aangenaam verblijven centraal. In Parkwijk en Langerak komen alleen de zogenaamde verblijfsgebieden voor, met uitzondering van de Langerakbaan. De Langerakbaan is een belangrijke secundaire as voor de ontsluiting van Leidsche Rijn. Deze zal worden doorgetrokken naar de stadsring.

Het stratenpatroon moet de snelheid van 30 km/u af kunnen dwingen, het toepassen van verkeersdrempels is minder gewenst. Het dwarsprofiel van woonstraten in 30 km/u gebieden kan wisselend zijn, afhankelijk van de te verwerken omvang van het autoverkeer en de parkeersituatie in de straat. De Groenedijk is afgesloten voor doorgaand autoverkeer en heeft een functie voor bestemmingsverkeer en fietsverkeer.

Openbaar vervoer

Parkwijk ligt geheel binnen de invloedssfeer van de HOV-cirkels van 300 en 600 meter. Het tracé (dat door Parkwijk loopt) doorsnijdt het gebied diagonaal en heeft twee haltes: nabij de Campus en bij het Voorzieningencentrum Parkwijk. Het gaat hier om een primaire OV as die Leidsche Rijn centrum verbindt met de andere delen van Leidsche Rijn.

Figuur: De HOV-baan langs het Prinses Amaliapark

De concentratie van gestapelde bouw binnen de 300 meter cirkel van de HOV-halte draagt bij aan het draagvlak en de kwaliteit van het HOV in het woongebied. Dit is de reden waarom de woningdichtheid naar VINEX-begrippen vrij hoog is in Parkwijk en in Parkwijk-zuid in het bijzonder.

Het oostelijk deel van Langerak is nagenoeg het enige woongebied in Leidsche Rijn dat buiten de invloedscirkels van de HOV valt. Wel loopt er een openbaar vervoerroute over de Langerakbaan met 2 halteplaatsen: nabij kindercluster Voorn en nabij het voorzieningen Voorzieningencentrum Parkwijk. Het oostelijk deel van Langerak heeft een lagere woningdichtheid.

Fietsers

Voor de fiets is een belangrijke taak weggelegd in het bereikbaar houden van de stad. In de nota 'Verder met de fiets' wordt daar aandacht aan geschonken. Waarbij het zorgdragen voor een goede aansluiting op en samenhang met het fietsnetwerk Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern vanuit de bestaande stad één van de doelstellingen is.

Door het gebied Langerak/ Parkwijk lopen een zes min of meer oost-west gerichte langzaamverkeersassen:

• de Groenedijk, is tevens hoofdfietsroute en onderdeel van het regionaal fiestroutenetwerk;
• de Parklanen;
• de Zandweg;
• de Langerakbaan;
• fietspad langs de HOV-baan;
• de Rijnkennemerlaan.

Voetgangers

De verbindingen voor voetgangers in het gebied zijn heel direct en barrières van enige vorm (HOV-baan incidenteel) zijn nauwelijks in het gebied aanwezig. De bereikbaarheid van voorzieningen is gewaarborgd. De routes worden uit een oogpunt van sociale veiligheid zoveel mogelijk opgenomen in de woonomgeving.

3.3.6 Groen, openbare ruimte, recreatie en water

De Rijnkennemerlaan

De Rijnkennemerlaan is een 4,5 km lange kaarsrechte laan, die ligt boven twee grote waterleidingbuizen. Net als bij de archeologische vindplaatsen mag ook hier niet gebouwd worden. De zone is in totaal 35 meter breed en bestaat in het midden uit een grasbaan van circa 12 meter breed, geflankeerd door 2 rijen bomen met aan de oostzijde een fietspad van eveneens 4,5 km. De Rijnkennemerlaan vormt een verbinding tussen veel parken in Leidsche Rijn. Beginnende bij Park Voorn, Park de Hoge Weide, Prinses Amaliapark, Park Grauwaart, het Waterwinpark, via het Maximapark naar de Haarrijnseplas en het buitengebied bij Haarzuilens, is dit een ideale landschappelijke verbinding voor recreatie en natuur.

De Ooster- en Westerparklanen

De Ooster- en Westerparklaan rijgt met zijn karakteristieke profiel bestaande uit een middenberm met 2 rijen bomen, de diverse deelgebieden van Parkwijk aaneen: het verbindt het Amsterdam-Rijnkanaal met het Maximapark.

Groenedijk
De Groenedijk is een bestaande weg met karakteristieke lintbebouwing en veel groen. De gaten in de lintbebouwing zijn opgevuld met nieuwe ontwikkelingen. De Groenedijk is tevens een belangrijke fietsroute en is in principe alleen bedoeld voor bestemmingsverkeer.