De Griend

4.2 Water

Het aspect water is van groot belang binnen de ruimtelijke ordening. Door verstandig om te gaan met het water kan verdroging en wateroverlast (waaronder ook risico van overstromingen e.d.) voorkomen worden en de kwaliteit van het water hoog gehouden worden.

Op Rijksniveau en Europees niveau zijn de laatste jaren veel plannen en wetten gemaakt met betrekking tot water. De belangrijkste hiervan zijn het Waterbeleid voor de 21^e eeuw, de Waterwet en het Nationaal Waterplan.

 

De Commissie Waterbeheer 21^ste eeuw heeft in augustus 2000 advies uitgebracht over het toekomstige waterbeleid in Nederland. De adviezen van de commissie staan in het rapport ‘Anders omgaan met water, Waterbeleid voor de 21^ste eeuw’ (WB21). De kern van het rapport WB21 is dat water de ruimte moet krijgen, voordat het die ruimte zelf neemt. In het Waterbeleid voor de 21^e eeuw worden twee principes (drietrapsstrategieën) voor duurzaam waterbeheer geïntroduceerd:

• vasthouden, bergen en afvoeren: dit houdt in dat overtollig water zoveel mogelijk bovenstrooms wordt vastgehouden in de bodem en in het oppervlaktewater. Vervolgens wordt zo nodig het water tijdelijk geborgen in bergingsgebieden en pas als vasthouden en bergen te weinig opleveren wordt het water afgevoerd.
• schoonhouden, scheiden en zuiveren: hier gaat het erom dat het water zoveel mogelijk schoon wordt gehouden. Vervolgens worden schoon en vuil water zoveel mogelijk gescheiden en als laatste komt het zuiveren van verontreinigd water aan het bod.

Waterwet

Centraal in de Waterwet staat een integraal waterbeheer op basis van de ‘watersysteembenadering’. Deze benadering gaat uit van het geheel van relaties binnen watersystemen. Denk hierbij aan de relaties tussen waterkwaliteit, -kwantiteit, oppervlakte- en grondwater, maar ook aan de samenhang tussen water, grondgebruik en watergebruikers.

 

Het doel van de waterwet is het integreren van acht bestaande wetten voor waterbeheer. Door middel van één watervergunning regelt de wet het beheer van oppervlaktewater en grondwater en de juridische implementatie van Europese richtlijnen, waaronder de Kaderrichtlijn Water. Via de Waterwet gelden verschillende algemene regels. Niet alles is onder algemene regels te vangen en daarom is er de integrale watervergunning. In de integrale watervergunning gaan zes vergunningen uit eerdere wetten (inclusief keurvergunning) op in één aparte watervergunning.

 

Nationaal Waterplan

Op basis van de Waterwet is het Nationaal Waterplan vastgesteld door het kabinet. Het Nationaal Waterplan geeft op hoofdlijnen aan welk beleid het Rijk in de periode 2009 - 2015 voert om te komen tot een duurzaam waterbeheer. Het Nationaal Waterplan richt zich op bescherming tegen overstromingen, beschikbaarheid van voldoende en schoon water en de diverse vormen van gebruik van water. Het geeft maatregelen die in de periode 2009-2015 genomen moeten worden om Nederland ook voor toekomstige generaties veilig en leefbaar te houden en de kansen die water biedt te benutten. 

 

Beleid hoogheemraadschap "De Stichtse Rijnlanden"

De Stichtse Rijnlanden: Hoogheemraadschap, zorgt voor het lokale en regionale waterbeheer in Midden-Nederland, waaronder ook Houten. De gemeente Houten en het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden hebben gezamenlijk een gemeentelijk Waterplan voor Houten opgesteld. De provincie Utrecht en Vitens hebben hieraan bijgedragen. Het Waterplan Houten 2006-2009 is een breed gedragen integrale watervisie voor het grondgebied van de gemeente Houten. Het Waterplan is in 2005 vastgesteld door het Dagelijks Bestuur van het Hoogheemraadschap en de gemeenteraad van Houten. In het Waterplan wordt een (integrale) visie gegeven op water. Het stelt kaders voor kansen en problemen in de riolering en het (grond)water. In het Waterplan Houten wordt gestreefd naar het oplossen van waterproblemen en het benutten van waterkansen. Tevens moet het leiden tot een impuls aan de beleving en het beheer van het water in en om Houten. Het behouden en waar mogelijk verbeteren van de ecologische en recreatieve functie van het water is daarbij belangrijk. Ambities zijn onder andere het bevorderen van recreatiemogelijkheden van en langs het water, aanleg van natuurvriendelijke oevers en ecologische verbindingszones, en het versterken van de Hollandsche Waterlinie. 

 

Watertoets

De ‘watertoets’ is een instrument dat waterhuishoudkundige belangen expliciet en op evenwichtige wijze laat meewegen bij het opstellen van ruimtelijke plannen en besluiten. Het is geen technische toets maar een proces dat de initiatiefnemer van een ruimtelijk plan en de waterbeheerder met elkaar in gesprek brengt in een zo vroeg mogelijk stadium. In de waterparagraaf worden de watertoets en de uitkomsten van een eventueel overleg opgenomen.

 

Planspecifiek

Het bouwplan ligt centraal in Schalkwijk. Schalkwijk is gelegen in een relatief vlak gebied waarin kommen en oeverwallen glooiend in elkaar overlopen. De planlocatie ligt in een komkleigebied (zie onderstaande figuur). Het maaiveld ligt op een niveau van circa NAP+1,80 m ter plaatse van de Jhr. Ramweg en loopt af tot circa NAP+0,80 m aan de achterzijde. De ondergrond bestaat voornamelijk uit rivierklei en (-zand) met forse inschakelingen van veen. Deze afzettingen zijn afkomstig van de Formatie van Echteld en Formatie van Nieuwkoop. De Schalkwijkse Wetering stroomt van oost naar west door Schalkwijk en vormt een belangrijk aan- en afvoerkanaal voor Schalkwijk en de omliggende landbouwgebieden. Het is aangelegd rond 1130 voor de ontginning van het veengebied. Door de aanwezigheid van kleilagen bovenop veenlagen is enige bodemdaling ontstaan in (de omgeving van) Schalkwijk. Hierdoor zijn in de 15e eeuw al windmolens ingezet om gronden droog te houden. Het poldergebied is gesloten door waterkeringen langs de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal.

 

Figuur 9: Uitsnede kaart bodemopbouw provincie Utrecht, plangebied gelegen in rode cirkel

   

Toelichting beschermingszone aan de rand van de planlocatie

De planlocatie is gelegen in de beschermingszone van de regionale waterkering langs de Schalkwijkse Wetering. De Jhr. Ramweg is bedoeld als regionale waterkering. Tot en met 15 meter van het midden van de straat ligt een beschermingszone van deze waterkering. Omdat de bestaande woningen langs de Jhr. Ramweg binnen het plan zullen worden gehandhaafd en woningbouw is gelegen op ruime afstand van de beschermingszone zijn er op dit punt geen belemmeringen voor het plan en hoeft er geen watervergunning te worden aangevraagd.

 

Toelichting afvalwaterketen

De hoeveelheid te lozen bedrijfsafvalwater stopt geheel na beëindiging van de bedrijfsactiviteiten op deze locatie. Met name met het schoonspuiten en het wassen van vrachtauto’s wordt in de huidige situatie veel water na voorbehandeling in een bedrijfsafvalwater zuivering geloosd op de riolering. In de nieuwe situatie betreft het alleen nog maar de zogenaamde droogweerafvoer (dwa).

 

Toelichting afvoer water via riolering

De afvoer van dwa en lozing op de riolering zal via een persleiding verlopen. Hiervoor zal binnen de planlocatie een pompput met flotterpomp en regelsysteem worden aangelegd op een in overleg met de gemeente nader te bepalen plaats. De plaats is onder meer van belang in verband met de bereikbaarheid voor beheer en onderhoud door de gemeente.

 

Toelichting hemelwaterafvoer

Door de sloop van de garage/werkplaats na beëindiging van de bedrijfsactiviteiten op deze locatie en het opbreken van de aanwezige betonplaten op het hele terrein neemt het totaal aan verhard oppervlak substantieel af. Voor het plan wordt als doelstelling gehanteerd het percentage verhard oppervlak zo beperkt mogelijk te houden en het neerslagoverschot zo veel als mogelijk via natuurlijke weg in de bodem te laten infiltreren. Niet infiltrerend oppervlakkig afstromend hemelwater zal daarbij via een aanwezige scheidingsgreppel aan de noordoostzijde van de locatie en een aan te leggen afvoerstelsel worden afgevoerd naar de twee langs de locatie aanwezige tertiaire watergangen.Voor het hemelwater wordt uitgegaan van het principe van eerst bergen in de bodem waar dit kan en dan pas via indirecte, of indien niet anders mogelijk, via directe lozing afvoeren op het oppervlakte.

 

Toelichting voorkomen van grondwateroverlast

Schalkwijk ligt in een zogenaamd kleiig kommengebied. Hierdoor kunnen slechte doorlatende lagen voorkomen in het plangebied. Het (polder)gebied kenmerkt zich door relatief hoge grondwaterstanden (grondwatertrap III en VI). Het plangebied ligt in een overgangsgebied tussen kwel- en inzijgingsgebied. De toekomstige maaiveldhoogte is nog niet definitief bepaald, maar uitgegaan wordt van een gemiddelde ophoging van het maaiveld van ca. 0,40 á 0,50 m. Dit betekent een maaiveldniveau aan de achterzijde van de planlocatie van gemiddeld NAP+1,20 m en een drooglegging van 0,9 m voor een situatie met gemiddelde grondwaterstanden. Voor de gemiddeld laagste grondwaterstanden is sprake van een grotere drooglegging. Deze toekomstige maaiveldhoogte is voldoende om zonder problemen ondergrondse voorzieningen aan te brengen, zoals de aanleg van kabels en leidingen. Voor een van de vrijstaande woningen kan sprake zijn van de aanleg van een ondergrondse kelder. Omdat de gewenste ontwateringsdiepte van 1,10m-drempelpeil bij gemiddeld hoogste grondwater- standen niet wordt gehaald, zal een eventuele onderkeldering waterdicht worden uitgevoerd. Het advies van het Hoogheemraadschap om kruipruimteloos wordt bij de planuitwerking betrokken.  

 

Toelichting volksgezondheid

Aan de zuidelijke zijde van het plangebied (aan de overkant van de Jhr. Ramweg) bevindt zich de Schalkwijkse wetering. Deze wetering is in de huidige situatie al aanwezig en zal geen veranderingen ondervinden door de uit te voeren werkzaamheden in het plangebied en is hierdoor niet relevant voor de waterparagraaf.

 

Toelichting inrichting en beheer

De twee sloten in/langs de planlocatie zijn zogenaamde tertiaire watergangen. Deze watergangen zullen door de aanwonenden worden onderhouden. Met de bouw van de woningen zal hiermee rekening worden gehouden (voldoende vrije ruimte).

 

Onderhavig initiatief leidt tot een substantiële vermindering van het verhard oppervlak. Daarnaast wordt in het plan ingezet op het waar mogelijk eerst bergen van neerslagoverschot in de bodem om het vervolgens via indirecte weg af te laten lopen richting openwater. Waar dit niet mogelijk is, zal het (van daken afstromend) regenwater via een afvoerleiding worden geloosd op het openwater. Alleen de dwa wordt geloosd op de riolering. Met beperkte ophoging van de planlocatie kan een voldoende drooglegging worden gerealiseerd. Het toekomstig beheer van de watergangen valt onder verantwoordelijkheid van de aanliggende eigenaren. Er is sprake van particulier beheer. Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft in het vooroverleg aangegeven positief tegenover het plan te staan.