Dorp Odijk 2012

5.3 Luchtkwaliteit

In 2007 is de Wet luchtkwaliteit in werking getreden. Met deze wet zijn luchtkwaliteitseisen verankerd in hoofdstuk 5 van de Wet milieubeheer. Er is vastgelegd dat ruimtelijke ontwikkelingen moeten worden getoetst aan de in de wet opgenomen grenswaarden en richtwaarden. De grenswaarden voor stikstofdioxide en fijn stof zijn opgenomen in onderstaande figuur.

 

Stof	Type norm	Vigerend vanaf	Concentratie (µg/m3)	Max. overschr. per jaar
Stofdioxide (NO2)	Jaargemiddelde	2015	40
	Uurgemiddelde	2015	200	18
Fijn stof (PM10)	Jaargemiddelde	2011	40
	24-uurs gemiddelde	2011	50	35

Grenswaarden stikstofdioxide en fijn stof (bron: Milieudienst Zuidoost-Utrecht)

 

De belangrijkste grenswaarden zijn de jaargemiddelde grenswaarde voor stikstofdioxide en de 24-uursgemiddelde grenswaarde voor fijn stof, omdat deze in Nederland worden overschreden. De grenswaarden van de overige stoffen worden, op enkele uitzonderingen na, niet overschreden.

Toetsing aan de grenswaarden is niet voor alle ruimtelijke plannen verplicht. Alleen plannen die in betekenende mate bijdragen worden getoetst aan de grenswaarden. In het Besluit niet in betekenende mate (nibm) is vastgelegd dat een bijdrage van meer dan 3% van de grenswaarde, ofwel 1,2 microgram per m³, wordt getoetst aan de grenswaarden. Deze bijdrage van 3% is in de ministeriële regeling niet in betekenende mate doorvertaald naar 1.500 woningen of 100.000 m² kantooroppervlak.

In het verlengde van een goede ruimtelijke ordening, gebaseerd op de Wet milieubeheer, is het Besluit gevoelige bestemmingen van kracht. Dit besluit is gericht op functies voor gevoelige groepen voor langdurig verblijf. Hierbij kan worden gedacht aan zorginstellingen, kinderopvang, scholen en bejaardentehuizen. Deze functies mogen niet worden gerealiseerd in gebieden met overschrijdingen van de wettelijke grenswaarden ten gevolge van provinciale wegen en rijkswegen. Daarnaast wordt geadviseerd zeer terughoudend te zijn met het realiseren van gevoelige bestemmingen bij drukke gemeentelijk wegen.

Naast hoofdstuk 5 van de wet milieubeheer is ook het beginsel van een goede ruimtelijke ordening van toepassing. De formele definitie van het beginsel van een goede ruimtelijke ordening is: "het coördineren van de verschillende belangen tot een harmonisch geheel dat een grotere waarde vertegenwoordigd dan het dienen van de belangen afzonderlijk". Een goede luchtkwaliteit is een van de belangen, ofwel de luchtkwaliteit dient geschikt te zijn voor de beoogde functie. Daarom is het wenselijk om inzicht te hebben in de luchtkwaliteitsituatie.

 

Planspecifiek

Voor Odijk zijn luchtkwaliteitskaarten opgesteld voor 2011, 2015 en 2020. Hierin zijn alle grote wegen opgenomen. Voor deze luchtkwaliteitskaarten zijn de verkeerscijfers van het VRU model van het Bestuur Regio Utrecht gehanteerd en zijn de omgevingskenmerken, zoals bebouwing, toegevoegd. In de hiernavolgende figuren is een uitsnede weergeven voor de concentraties stikstofdioxide in 2011 en voor de concentraties fijn stof in 2011. Voor de achterliggende jaren zijn de luchtkwaliteitskaarten niet weergeven, omdat op basis van de huidige inzichten de concentraties stikstofdioxide en fijn stof, ondanks de verkeerstoename, aanmerkelijk lager zullen zijn. De reden hiervan is het bronbeleid van de Europese en nationale overheid en het schoner worden van het wegverkeer.

 

Uitsnede luchtkwaliteitskaart Stikstofdioxide (bron: Milieudienst Zuidoost-Utrecht)

 

Uitsnede luchtkwaliteitskaart Fijnstof (bron: Milieudienst Zuidoost-Utrecht)

 

Uit hiervoor volgende figuren blijkt dat de concentratie stikstofdioxide in het bestemmingsplangebied van de Kern Odijk beneden de wettelijk toegestane jaargemiddelde grenswaarde van 40 microgram per m³ liggen.

De uurgemiddelde grenswaarde voor stikstofdioxide wordt vanaf concentraties boven de 60 microgram per m³ overschreden. De concentraties in het gebied bedragen maximaal 38 microgram per m³, wat betekent dat ook aan de uurgemiddelde grenswaarde wordt voldaan.

 

Uit deze figuren is tevens af te leiden dat de concentratie fijn stof ruim beneden de wettelijk toegestane jaargemiddelde grenswaarde van 40 microgram per m³ is. Naast een jaargemiddelde grenswaarde voor fijn stof is er ook een daggemiddelde grenswaarde van 50 microgram per m³ van kracht, die per jaar 35 keer mag worden overschreden. Uit statistische vergelijkingen van TNO en het RIVM blijkt dat deze grenswaarde bij een concentratie van 31,3 microgram per m³ vaker dan 35 keer wordt overschreden. Aangezien de concentraties fijn stof in het plangebied maximaal 27 microgram per m³ bedragen, wordt ook aan deze daggemiddelde grenswaarde voldaan. Boven het asfalt van de Rijksweg A12 worden de grenswaarden voor stikstofdioxide en fijn stof mogelijk wel overschreden, echter de grenswaarden zijn niet van toepassing boven het asfalt van wegen.

 

Binnen het bestemmingsplangebied van de woonkern Odijk liggen de concentraties stikstofdioxide en fijn stof beneden de wettelijke normen. Dit betekent dat er wordt voldaan aan het wettelijke kader, zoals opgenomen in hoofdstuk 5 van de Wet milieubeheer. Uit de luchtkwaliteitskaarten blijkt dat de grenswaarden niet worden benaderd, dit betekent dat er geen personen worden blootgesteld aan concentraties boven de grenswaarden. Er wordt voldaan aan het beginsel van een goede ruimtelijke ordening.