Landschapszone

4.4 Recreatie

Algemeen

De landschapszone vervult als groen en waterrijk gebied niet alleen een recreatieve rol voor inwoners van verschillende leeftijdscategorieën van de Waalsprong en specifiek voor de bewoners van de landschapszone, maar ook voor alle Nijmegenaren en mogelijk ook voor recreanten in de regio.

Recreatievoorkeuren van mensen verschillen enorm. De consument wil kiezen. Om de consument met de verschillende behoeften, voorkeuren en omstandigheden de keuzemogelijkheid te geven zal aan een aantal randvoorwaarden moeten worden voldaan.

Deze randvoorwaarden hebben betrekking op:

_ een goed evenwicht tussen werken en vrije tijd

_ voldoende, bekend, divers en kwalitatief goed aanbod

_ voldoende geschikte en toegankelijke ruimte voor recreatie

De laatste twee voorwaarden kunnen alleen worden gerealiseerd als er voortdurend aandacht is voor de kwaliteit van ten eerste aanbod en ten tweede de natuurlijke landschappelijke omgeving. Juist door een goede menging en combinatie van functies en voorzieningen op recreatief gebied levert de landschapszone een belangrijke kwalitatieve bijdrage aan de sociale samenhang in de Waalsprong, voor Nijmegen en mogelijk voor de regio. In de landschapszone zijn verschillende vormen van recreatie mogelijk, zoals wandelen, spelen, recreatief sporten, fietsen, zwemmen en zonnen en andere vormen van waterrecreatie. Hiervoor zijn naast het groen weinig specifieke inrichtingsmaatregelen nodig.

Milieu effectrapport waalsprong 2003: bijlage Recreatie

Het structuurplan kent aan de landschapszone een belangrijke recreatierol toe. De

bereikbaarheid van de landschapszone is een belangrijk criterium voor de mate waarin

de bewoners van de Waalsprong ervan gebruik zullen maken.

De verwachting is dat voor waterrecreatie de plassen niet alleen gebruikers zullen

trekken uit de woonwijken van de Waalsprong, maar ook uit de omgeving.

Voor verschillende vormen van recreatie zal de landschapszone een functie vervullen.

Wandelen, fietsen, zwemmen, zonnen spelen en recreatief sporten zijn mogelijkheden,

maar ook het bezoeken van een evenement of sporten en ontspannen in een

sport/leisure centrum.

Speelplekken

Park Waaijenstein

Er grenzen verschillende typen wijken aan het park.

In het Citadel zullen volgens prognosecijfers vanaf 2015 5 speelplekken nodig zijn

oplopend tot 15 speelplekken in 2023. De Citadel wordt een compact gebouwd

centrumgebied voor de Waalsprong met niet grondgebonden woningen, met weinig

ruimte voor speelvoorzieningen.

De Elten (Woonpark Oosterhout) is een wijk met grondgebonden woningen. Verwacht

kan worden dat hier vooral gezinnen met jonge kinderen zullen wonen. Tot 2023

hebben we in het totaal hier 12 speelplekken nodig.

Dit betekent dat het Park Waaijenstein juist ook speelwaarde moet hebben voor

kinderen. In het park moet 800m2 bestemd worden voor speelvoorzieningen voor

kinderen tot 12 jaar. Gedacht kan worden aan een combinatie van natuurlijk spelen en

spelen met toestellen.

Oosterhoutse plas

Groot Oosterhout grens in het noorden aan de Oosterhoutse plas. Groot Oosterhout zal

volgens de eerste plannen een dorps karakter krijgen. De wijk sluit vrij dicht op de

noordoever van de Landschapszone. Groot Oosterhout heeft in 2015 vijf speelplekken

nodig oplopend naar dertien in 2023. Aanvullend op de speelplekken in de woonwijk is

het wenselijk dat als er een voldoende brede groene zone tussen de wijk en de plas zou

zitten, juist op deze plek ook een 'avontuurlijk en natuurlijk' spelplek voor kinderen

gerealiseerd wordt.

Lentse plas

De recreatieve plas met aan de noordoever voorzieningen voor intensieve recreatie,

wordt ter verhoging van de recreatie en speelwaarde ervan, voorzien van een grote

speel/sportvoorziening van 800m2.

De zuidrand van de Lentse plas wordt vrijwel niet toegankelijk omdat direct aan de

oever en in het water woningen komen.

Zandse plas

De Zandse plas is een meer natuurlijke plas met moerasoevers en een inrichting voor

extensieve recreatie.

De zuidrand van de Zandse plas wordt gevormd door de wijk Vossenpels. In de wijk

Vossenpels zijn tot 2023, drie speelplekken wenselijk. Realisatie van een

speelvoorziening passend in het natuurlijk landschap verhoogt de recreatiewaarde van

dit gebied voor kinderen.

Sportvoorzieningen

Eind 2006 hebben we in de Waalsprong in Oosterhout een enkelvoudige recreatieve

sportvoorziening en in Lent een grote multifunctionele sportvoorziening.

In Lent moeten we volgens de prognosecijfers uitgroeien tot 17 sportvoorzieningen en

in Oosterhout tot 10 sportvoorzieningen.

Naast de sportvoorzieningen in de wijken is het wenselijk dat ook recreatieve

sportvoorzieningen gerealiseerd worden in de Landschapszone. Jongeren zijn niet zoals

kinderen jonger dan 12 jaar gebonden aan hun woonwijk. Jongeren zijn bereid om voor

aantrekkelijke sportvoorzieningen 10 tot 15 minuten te fietsen.

Park Waaijenstein

Het is wenselijk dat in het park Waaijenstein een grote recreatieve multifunctionele

sportvoorziening gerealiseerd wordt van minimaal 600-1000m2. Naast de traditionele

sporten zoals voetbal, basketbal, handbal, volleybal dient ook ruimte te komen voor

fitness en skaten in de buitenruimte. Juist deze takken van sport kunnen ook de

individuele sporter binden. Ook hier zijn weer de verbindingszones van groot belang.

Wandelen en fietsen

Voor wandelen en fietsen vervult de Landschapszone een functie voor korte

wandelingen en een functie voor langere wandelingen. Een korte wandeling van 3,5km

tot 4km lengte, de zogenaamde 'ommetjes' zijn leuke wandelroutes. Korte wandelingen

in de Landschapszone zijn vooral populair bij mensen die in een straal van 300-500

meter wonen.

Verwacht kan worden dat bewoners ten westen van de Pr. Mauritssingel voor het

overgrote deel zullen wandelen om de Oosterhoutse plas (2.000 meter) en in Park

Waaijenstein. Hetzelfde maar dan voor de Lentse (2.000 meter) en Zandse plas (2.200

meter) zal gelden voor bewoners van de wijken ten oosten van de Pr. Mauritssingel. De lengte rondom de afzonderlijke plassen is voldoende om er omheen te kunnen lopen. Voor mensen die verder weg wonen van de Landschapszone zal het wijkgroen in hun eigen wijk de functie voor het maken van 'ommetjes' vervullen. Voor langere wandeltochten is het belangrijk

dat de paden aansluiten op bestaande paden en wegen in zowel de nieuwe woonwijken

rondom de Landschapszone als op langzame verkeerroutes vanuit de bestaande stad

naar omliggende groengebieden en landschappen zoals de Oosterhoutse Waarden, de

Woerdt en verder weg Park Lingezegen.

Voor fietsen speelt de afstand van woning tot Landschapszone een minder grote rol;

een fietser heeft immers een grotere actieradius dan een wandelaar. Een route rondom

de plassen is circa 6,5 km lang. Voor langere routes geldt misschien nog wel meer voor

fietsers dan voor wandelaars dat het van belang is dat routes in de Landschapszone

aansluiten op routes in omliggende gebieden. In noordelijke richting naar Park

Lingezegen en in oostelijke richting naar park de Woerdt, in zuidelijke richting naar de

woonwijken en in westelijke richting naar Landgoed Oosterhout en de Oosterhoutse

waarden. Voor fietsers zijn verkeersveiligheid en vrij liggende fietspaden belangrijk. Niet

alle fietspaden zullen vrij liggend zijn.

Zwemmen en zonnen

De dagrecreatieve functie voor zwemmen en zonnen vervult de Landschapszone in principe voor iedereen in Nijmegen en omgeving; als het mooi weer zullen veel mensen een dagje aan de plassen willen doorbrengen. Afstand tot de Landschapszone speelt dan een minder grote rol. Mensen zullen zowel op de fiets als met de auto komen om te zwemmen en zonnen.

Voorts is veiligheid van oevers en water en de kwaliteit van het water van belang.

Voorzieningen op de oevers, zoals toiletten, horeca, speelvoorzieningen bepalen eveneens de aantrekkelijkheid van de plassen. Maar er zijn ook doelgroepen die juist weinig voorzieningen en daarmee ook meer rust waarderen. Variatie in aanbod op de oevers is dus belangrijk om verschillende groepen te kunnen bedienen.

Net zoals voor wandelen is ruime toegankelijkheid van de Landschapszone ook voor zwemmen en zonnen van belang. In het ontwerp van de Landschapszone zit 3 hectare strand en ligweide waarvan 1,5 hectare bestemd is voor intensieve recreatie.

We gaan uit van 100.000 bezoekers op jaarbasis. Op normdagen (Goossens, 2004 1,2% van het jaarbezoek; MER 4% van het jaarbezoek) betekent dit 1.200-4000 bezoekers. Volgens de Vries en Bulens 2001 is de opvangcapaciteit voor recreatiezwemmen en zonnen ca. 750 bezoekers per hectare. Rekenend met 750 bezoekers per hectare per dag zou er in de landschapszone een oppervlake van tenminste 3 ha strand en ligweide nodig zijn. Ook hier zijn specifieke inrichtingsmaatregelen nodig zoals toiletgebouwen en horeca. Het strandbad dient makkelijk toegankelijk te zijn voor gehandicapten (checklist toegankelijkheid openbare ruimte).

Alle drie de plassen hebben een goede waterkwaliteit nodig, want ook waar geroeid of kano wordt gevaren wordt gezwommen (Oosterhoutse plas). Watersport veronderstelt ook de aanwezigheid van aanlegsteigers.

Scouting

Al enige jaren wordt met scouting Lent gesproken over verhuizing van het huidige tijdelijke onderkomen naar een definitieve vestigingsplaats in de landschapszone. Scouting Lent heeft 100 leden. Tot voor kort is de voorkeur uitgegaan naar definitieve vestiging in park Waaijenstein (vlek 21). Voor het vestigen van een onderkomen voor en door een scoutingclub moeten we

rekenen met een ruimtereservering van:

_ Een terrein van circa 1.000 m2 grenzend aan een uitloopgebied.

_ Dit terrein zal voor en belangrijk deel (650 m2) worden gebruikt voor buitenactiviteiten en voor circa 350 m2 voor een clubgebouw.

Zwembad

In de sportnota 2002-2006 en het rapport van Marktplan zijn de volgende uitgangspunten genoemd voor het realiseren van een overdekt zwembad. Voor het beoefenen van de zwemsport, het recreatief zwemmen, maar niet in de laatste plaats voor zweminstructie is voldoende zwemwater voor Nijmeegse bevolking nodig. De te verwachten vraagontwikkeling van inwoners in de Waalsprong, de moeilijke bereikbaarheid van de bestaande zwembaden in Nijmegen en de beschikbaarheid van zwemwater in de buurgemeenten rechtvaardigt een kleinschalig zwembad in de Waalsprong.

Uit het rapport van marktplan is te herleiden dat een omvang van de bevolking van 30.000 inwoners voldoende is voor een zwembad. Het zwembad is primair een zwemvoorziening voor de inwoners van de Waalsprong en bedoeld voor instructielessen, recreatief zwemmen en voor trainingen van zwemverenigingen en is daarmee een onderdeel va de sociale infrastructuur van de Waalsprong. Door recreatieve elementen toe te voegen aan het zwembad kan het bad een meerwaarde krijgen, voor de inwoners van de Waalsprong (fitness en wellness), maar ook voor inwoners van buurgemeenten. Het in combinatie met het zwembad realiseren en exploiteren van recreatieve elementen is goed denkbaar, maar wel een verantwoordelijkheid van de markt.

Bij het zwembad wordt uit exploitatie overwegingen (de investering en de exploitatie van een buitenbad staat in onevenredige verhouding tot het gebruik) geen buitenbad gerealiseerd. Situering bij recreatief buitenzwemwater is een optie, zodat toezicht en horeca vanuit het zwembad kan worden gerealiseerd. Bezoekers kunnen bijvoorbeeld gebruik maken van een buitenligweide, het strand en een glijbaan kan uitkomen in de recreatieplas. Ook kunnen er andere buitenrecreatieve elementen aan worden toegevoegd zoals beachvolleybal, tafeltennis, jeu de boules. Het zwembad, ten noorden van de Lentse plas, vormgegeven als een open plek in een groene parkachtige omgeving, heeft primair een functie voor de inwoners van de Waalsprong. Dit betekent dat het zwembad veilig bereikbaar moet zijn per fiets. Er moeten voldoende parkeerplaatsen zijn. Het aantal is afhankelijk van de functies die in het zwembad worden ondergebracht en de parkeervoorzieningen die in de nabijheid van het zwembad aanwezig zijn. Het aantal bezoekers is afhankelijk van de capaciteit van het terrein en van het aantal en het type, dat er zullen zijn De bruto vloeroppervlakte van het zwembad sec is ongeveer 2.500 m2. Voor de recreatieve elementen is het moeilijk een schatting te geven, maar op basis van de ruimtestaat van Marktplan die o.a. uitgaat van aerobics, fitness/sauna en een grandcafé kan rekening gehouden worden met een uitbreiding van minimaal 1000m2. Het grondgebruik kan geschat worden op 1,5 tot 2 hectare, afhankelijk van het ontwerp en aantal parkeerplaatsen dat nodig is. Voor het zwembad sec zijn plus minus 70 parkeerplaatsen nodig. Financieel is rekening gehouden met de aanleg van 40 parkeerplaatsen. Het aantal dat nodig is, is afhankelijk van de functies die aan het zwembad worden toegevoegd en aan de aanwezige parkeervoorzieningen in de nabijheid van het zwembad.

Evenemententerrein

In 2005 is door ZKA Consultant & Planners een onderzoek gedaan naar mogelijke evenementenlocaties in Nijmegen, omdat de druk op de huidige locaties in de stad hoog is. Ook is gekeken naar de mogelijkheden voor een Regionaal Evenementen Terrein (RET). Een RET zou een terrein met een maat van 8-10 hectare en een capaciteit van 60.000 bezoekers kunnen betekenen. Het RET zou dan op termijn ontwikkeld moeten worden, omdat nu nog de Goffert voldoet voor grote evenementen.

Met het oog op de intensiteit van een RET kan echter worden geconcludeerd dat de Landschapszone hiervoor niet geschikt is. Deze intensiteit gaat de draagkracht van het gebied mogelijk te boven. Het evenemententerrein wordt geschikt geacht voor evenementen die in eerste instantie bedoeld zijn voor de bewoners van de Waalsprong en die geen landelijke uitstraling hebben. Hooguit een enkel evenementen met maximaal 10.000 bezoekers is mogelijk. Voor een RET zijn specifieke inrichtingsmaatregelen nodig zoals stroomvoorziening, waterput en riolering, toiletgebouw en horeca nodig, voor het voorgenomen programma geldt dit in beperkte mate.

Bezoekers komen uit Nijmegen, maar ook uit de regio. Het stedelijk gebied is niet ver weg en vanwege de Pr. Mauritssingel, Ovatonde en spoorlijn is bereikbaarheid ook geen probleem.

Een combinatie van evenemententerrein en sport/leisure is ook mogelijk. Het voordeel is dan dat parkeervoorzieningen dubbel gebruikt kunnen worden.