Veldwijk

2.2 Bestaande ruimtelijke situatie

2.2.1 Ruimtelijke structuur

Het terrein van het landgoed Veldwijk dat in onderhavig bestemmingsplan is meegenomen, bestaat uit een aantal onderdelen, welke afzonderlijk zullen worden beschreven, te weten:

• Deel A, het gebied ten westen van de spoorlijn, ten zuiden van de Horsterweg en ten oosten van de oude Nijkerkerweg;
• Deel B, het gebied ten westen van de spoorlijn, ten noorden van de Horsterweg en ten oosten van de oude Nijkerkerweg;

Deel A

Dit deel van het terrein bestaat uit een 'middengebied'. Daarin zijn onder andere opgenomen het Hoofdgebouw, het Economiegebouw en de Lukaskerk. Dit middengebied wordt omgrensd door een wegenstructuur die in verband staat met de Horsterweg en het centrum van Ermelo. Hiermee is het middengebied voorzien van een rondweg en is het terrein goed ontsloten voor het autoverkeer.

Het oostelijk deel van het middengebied is het oudste deel op Veldwijk, en wordt gekenmerkt door een rechthoekig, symmetrische opzet, welke ontleend is aan het patroon van de oude ontsluitingswegen. Het beeld wordt in hoofdzaak bepaald door een setting van gebouwen met tuinen in een tamelijk open ruimte, welke gevormd wordt door grasvelden met oude grote solitaire bomen en boomgroepen. De meest voorkomende soorten zijn beuk, eik en rode beuk, maar daarnaast bevindt zich ook een breed scala van andere soorten op het landgoed. In het westelijk deel van het middengebied is nog een restant van een oud boscomplex aanwezig. Er is hier sprake van een gesloten beplanting met als uitzondering de open plek bij de paviljoens Heuveloord en Vredenhof. Hier staan enkele opvallende, grote solitaire eiken en beuken.

Aan de buitenzijde van de rondweg ligt een gordel van oude en recent gerealiseerde gebouwen welke in een tamelijk losse setting staan. In de noordoosthoek van het gebied is een woningbouwproject uitgevoerd, wat geen onderdeel is van de GGZ Meerkanten. Langs de spoorlijn staan nog wel drie paviljoens: de Schouw, de Bijvank en de Bunt, deze blijven gehandhaafd. Op de locatie van het gebouw de Heerdt is inmiddels nieuwbouw gerealiseerd. Aan de buitenzijde grenst de bebouwingsgordel aan oude bospercelen. Hier is sprake van een sterke beslotenheid en penetreert het omliggende bosgebied als het ware het terrein van Landgoed Veldwijk. Aan de zuidzijde van het middengebied staan hoofdzakelijk grotere gebouwen, welke voor 1970 zijn gebouwd. Een aantal van deze gebouwen zal op termijn worden vervangen door nieuwbouw. De overige gebouwen zullen worden gerenoveerd. In de zuidwesthoek van het gebied is recent een nieuwbouwproject gerealiseerd. Het betreft een combinatie van wonen en zorg. Langs een aantal wegen, met name in het noordelijk deel, zijn nog restanten aanwezig van oude laanbeplanting. Dit geldt ook voor de rondweg. Deze beukenlanen en de vele grote solitairen in de zone langs de rondweg bepalen in hoge mate het aantrekkelijke beeld van de gordel rond het middengebied.

In de zuidoosthoek van het terrein liggen twee elementen, die buiten de geschetste terreinstructuur vallen. Het hertenkamp en het weiland zijn min of meer autonome elementen op het terrein. Ze worden gekenmerkt door hun grote openheid, hetgeen bij het hertenkamp nog eens wordt versterkt door zijn enigszins lage ligging. De groep met grote kastanjes en eiken vormt een beeldbepalend element in de open ruimte.

Deel B

Dit deel bestaat hoofdzakelijk uit bos. In het bos ligt een begraafplaats en daarnaast zijn ook enkele open plekken aanwezig. Deze hebben een agrarisch gebruik. Met name van belang is de open plek direct nabij de nieuw aangelegde rotonde in de Horsterweg. Ook binnen dit gebied is de oude ontsluitingsstructuur nog goed herkenbaar.

2.2.2 Stedebouwkundige structuur

De ligging aan de rand van de bebouwde kom is uniek en geeft de kern van Ermelo een groen aanzien. Het landgoed zelf is een prachtig volgroeid park met monumentale bomen. Rondom de centraal gelegen Lucaskerk, bevindt zich een open gebied van gras en bomen, met aan de randen karakteristieke paviljoens.

Binnen de stedenbouwkundige opzet van Veldwijk zijn diverse gebouwen gelegen, ieder met een eigen architectuur en ontstaansgeschiedenis. De panden hebben hierdoor elk een eigen uitstraling met de daarbij behorende kleurstelling, materialisering en detaillering. De bebouwing is laag en bestaat uit een tot maximaal drie bouwlagen. Grote gebouwen zijn verticaal en horizontaal geleed. Accenten zijn aangebracht door verbijzonderingen op hoeken en in het middendeel, door b.v. torens of symmetrie.

De daken bestaan uit zadeldaken, schilddaken en platte daken. Deze zijn afgedekt met pannen in een rode of antraciet kleur of met bitumen / kunststof dakbedekking. De gevels bestaan uit baksteen, eventueel in combinatie met hout of volkern platen in accentkleuren. De kleurstelling van de gevels wordt voornamelijk bepaald door het metselwerk. Accenten in gehele metselwerk gevels komen voor door horizontale belijningen in een andere kleur. Kozijnen en puien zijn veelal uitgevoerd in hout. Afhankelijk van de vormgeving, zijn deze onderverdeeld d.m.v. stijlen en roeden. Door de ruime, groene opzet van het gebied, komen de diverse bouwstijlen van de verschillende gebouwen goed tot hun recht.

Het huidige psychiatrisch ziekenhuis GGz Centraal vormt een geheel van paviljoens in verschillende tijden en stijlen, gesitueerd in een parkachtige aanleg met een duidelijke eenheid. De licht gebogen wegen van asfalt, dragen met de kronkelige paden bij aan het parkachtige karakter van het complex. Ook de hoge, oude bomen dragen hieraan bij. De oudere bebouwing van GGz Centraal is gelegen binnen en direct aan de ringweg die over het terrein loopt. Hierdoor wordt het beeld door de oude bebouwing bepaald. De samenhang tussen deze historische panden wordt versterkt door de toepassing van dezelfde kleurstelling, materialisering en detaillering.

Het instellingsterrein wordt gekarakteriseerd door een kleinschalige bebouwing die ruim is opgezet. Hierdoor heeft het gebied een open en groene uitstraling. De stedenbouwkundige onderlegger en architectonische waarde van de bebouwing zorgen voor samenhang.

Er worden binnen de gemeente Ermelo verschillende welstandsniveaus van toetsing gehanteerd. Voor het plangebied Veldwijk geldt vanwege de beeldbepalende locatie welstandsniveau 1. Dit betekent een zware toetsing. Voor Veldwijk staat het behoud van het landgoedachtige karakter en de ontwikkeling van de natuur- en landschapswaarden voorop. Van essentieel belang is het handhaven van de historische/monumentale bebouwing.

Navolgende afbeeldingen geven een indruk van Veldwijk.

2.2.3 Functionele structuur

In de huidige situatie wordt het grootste deel van het terrein gebruikt door GGz Meerkanten. Daarnaast wordt op een deel van het terrein, langs de zuidkant van de Horsterweg, gewoond.

Naast deze functies is het overige gebied in gebruik als bos en agrarisch gebied. Binnen deze gebieden zijn een volkstuin en twee begraafplaatsen aanwezig.