Buitengebied 2013

3.4 Archeologie en cultuurhistorie

Archeologische waarden en verwachtingen

In opdracht van de gemeente Duiven is de “Archeologische waarden- en verwachtingskaart met AMZ-adviezen’’ d.d. 15 mei 2007 (vaststellingsdatum B&W) vervaardigd. De kaart heeft betrekking op het gehele grondgebied van de gemeente. De archeologische waarden- en verwachtingskaart is een kaart waarop bekende en vermoedelijke archeologische vindplaatsen en terreinen staan weergegeven. De kaart vormt een instrument voor het omgaan met archeologische waarden in ruimtelijke planvorming.

De gemeente dient bij het vaststellen van bestemmingsplannen rekening te houden met de in de grond aanwezige en te verwachten archeologische waarden. Om hier binnen haar grondgebied eenduidig mee om te gaan, is op 31 mei 2010 een ‘paraplubestemmingsplan’ Archeologie vastgesteld.

Archeologische waarden en verwachtingskaart gemeente Duiven

Cultuurhistorische waarden

Daarnaast zijn in de gemeente Duiven cultuurhistorische waarden aanwezig in de vorm van herkenbare landschapstypen, historisch-bouwkundige waarden, oude wegenpatronen en historische dorpskernen. Dat laatste geldt specifiek voor de dorpskernen van Groessen en Loo.

De cultuurhistorische elementen in Duiven zijn nauw verbonden met de landschappelijke waarden van het gebied. De natuurlijke structuren hebben een belangrijke invloed gehad op de opbouw van de gemeente. De cultuurhistorische elementen -vaak straten, gebieden of gebouwen - bevinden zich vaak langs of op deze oude, natuurlijke structuren.

In het algemeen worden de nog zichtbare historische wegen en gebouwen hoog gewaardeerd, omdat ze ons iets vertellen over de identiteit van het gebied. De mate waarin deze elementen bewaard zijn gebleven, wordt vertaald in de zogenaamde cultuurhistorische waarde. Het historisch wegenpatroon van doorgaande en lokale verbindingsroutes in Duiven is bijvoorbeeld van cultuurhistorische waarde. De situatie die omstreeks 1735 bestond, is nog goed herkenbaar met wegen zoals de Rijksweg, Heilweg-Molenstraat-Schraleweidsestraat, Burgemeester Van Dorth tot Medlerstraat-Eltensestraat-Loostraat, Heiliglandsestraat, Dorpstraat-Lijkweg en Kerkakkers-Leuvensestraat, alsmede kerkepaden in Groessen en Loo. De T-as boerderijen op terpen geven nog steeds een goed beeld van de historische oriëntatie op hoger gelegen gronden.

Als relicten van de langdurige invloed van rivieren zijn er in het plangebied ook cultuurhistorische waarden aanwezig in de vorm van zeven terpen en twee crevassegeulen. Crevassegeulen ontstonden doordat de rivier geregeld door zijn eigen oeverwallen heen brak. Deze zijriviertjes worden gekenmerkt door een kort bestaan. De geulafzettingen vormen door de verschillende mate inklinking van de kleiafzettingen ten opzichte van het omringende terrein, (inversie)ruggen in het landschap.

Het Pannerdensch Kanaal verbindt de Nederrijn met het Bijlandsch Kanaal en werd gegraven tussen 1701 en 1709, aanvankelijk als verdedigingslinie zonder verbinding met Rijn en Waal. Het Pannerdensch Kanaal is aangelegd in een tijd van militaire conflicten met Frankrijk.

Een groot deel van het grondgebied van de gemeente Duiven (de gehele gemeente met uitzondering van de omgeving van Loo en Groessen) heeft cultuurhistorische betekenis heeft als voormalig inundatiegebied van de IJssellinie.

Monumenten

De totale gemeente Duiven kent 12 rijksmonumenten en 13 gemeentelijke monumenten. In het plangebied liggen de hiernavolgende rijks- en gemeentelijke monumenten. Tevens zijn er enkele cultuurhistorisch waardevolle panden in het plangebied gelegen. Deze panden zijn ook opgenomen in het onderstaande overzicht.

Rijksmonumenten

• Rijswijksestraat 2 te Groessen
• Achtergaardsestraat 17 te Groessen (molen)
• Loostraat 34 te Loo
• Loowaard 1 te Loo
• Beerenclaauwstraat 8 te Groessen

Gemeentelijke monumenten

• Loostraat 17 te Loo
• Loowaard 1 te Loo
• Helhoek 8 te Groessen
• Schraleweidsestraat 3 te Groessen

Karakteristieke panden

• Loostraat 6 te Loo
• Loostraat 28 te Loo
• Loostraat 13 te Loo
• Vossendel 2 te Groessen
• Engsestraat 30 te Duiven

De karakteristieke panden zijn in opdracht van de gemeente Duiven door het Gelders Genootschap beschreven in een zogenaamde waardestelling.