direct naar inhoud van 4.2 Voorthuizen
Plan: Structuurvisie kernen Barneveld 2022
Status: vastgesteld
Plantype: gemeentelijke structuurvisie
IMRO-idn: NL.IMRO.0203.1003-0002

4.2 Voorthuizen

De op één na grootste kern van de gemeente heeft een sterke relatie met de kern Barneveld en het er tussen gelegen bedrijventerrein Harselaar. Voorthuizen heeft een sterk profiel op het gebied van (verblijfs)recreatie en mede daardoor ook een specifiek en redelijk omvangrijk voorzieningenapparaat.

De afgelopen tien jaar is er geïnvesteerd in de verblijfskwaliteit van het centrum. Hiermee is de barrièrewerking van de Apeldoornsestraat wel verminderd, maar de verkeersdruk niet. Door diverse stedenbouwkundige ontwikkelingen is het centrum al redelijk verdicht met o.a. woningbouw. De laatste jaren is de gemeente actief met het realiseren en voorbereiden van uitbreidingslocaties. De verkeersontwikkelingen rond Voorthuizen hebben de nodige invloed op de ontwikkelingsmogelijkheden in en rond Voorthuizen. De realisatie van de rondweg West is door de provincie in voorbereiding genomen.

afbeelding "i_NL.IMRO.0203.1003-0002_0012.png"

Figuur 9; uitsnede visiekaart Voorthuizen.

4.2.1 Voorthuizen Centrum

De belangrijkste opgave voor het centrum van Voorthuizen is de consolidatie van het winkelapparaat. Het centrum is sterk gericht op 'boodschappen doen' en koppelt hieraan enkele recreatieve voorzieningen. De omvang van het centrum is sterk afhankelijk van het recreatieve bezoek. Daarvoor is een aantrekkelijke uistraling, goede bereikbaarheid en 'iets te doen' van groot belang.

Het voorzieningenaanbod behoeft vooral consolidatie en niet of nauwelijks uitbreiding. De afgelopen jaren is de verplaatsing van enkele aanwezige voorzieningen (garagebedrijven, bouwmarkt) in het centrum gefaciliteerd. Ook in de toekomst zal verplaatsing naar de rand van de kern ondersteund worden (zgn. perifere detailhandel). Het gebied aan de Baron Van Nagellstraat (tussen de kern en de Verbindingsweg) komt hiervoor het meest in aanmerking.

4.2.2 Voorthuizen Noord

De afgelopen jaren is de locatie Blankensgoed gerealiseerd. Het ging in de eerste fase om 225 woningen. Aan de noordzijde grenst de locatie aan de Hoevelakensebeek, die een natuurlijke verbinding vormt met het oostelijk gelegen Wilbrinkbos en hiermee via een wandelpad wordt verbonden.

In de nabije toekomst is het de ambitie om de westelijke rondweg, die door de provincie rondom Voorthuizen gepland is, door te trekken met een 'noordelijk pootje', zodat een aansluiting kan worden gemaakt op de Apeldoornsestraat. Gezien de kwaliteiten van de kernrand ter plekke is het zaak om de rondweg goed in te passen. De route zal dan ten oosten van sportpark De Roeleneng en het zwembad op de Apeldoornsestraat aansluiten.

Langs de Rubensstraat (N303) is een strook aangewezen als zoekgebied voor voorzieningen. Aangezien de gemeente streeft naar concentratie van (enige) perifere detailhandel aan de Verbindingsweg ligt de ontwikkeling ervan langs de Rubensstraat niet in de rede. Via een nieuwe visie zal de invulling van het gebied later worden bepaald.

Oostelijke entree van Voorthuizen

Als het 'noordelijke pootje' van de rondweg Voorthuizen wordt gerealiseerd ontstaat bij de aansluiting met de Apeldoornsestraat een nieuwe situatie. Hier ontstaat ruimte om een nieuwe entree van Voorthuizen te creëren. Het is een symbolische plek, aangezien het de toegang van Voorthuizen richting de Veluwe is en de belangrijkste entree voor de recreatiesector. Qua functie kan deze entree verschillende invullingen krijgen. Belangrijk is dat het een goede uitstraling krijgt. Het kan een gebouw zijn, maar het mag ook een kunstwerk zijn.

Bufferzone Voorthuizen Noord

De geplande rondweg West doorkruist een fraai beekdallandschap ten noorden van Voorthuizen. Bovendien ontstaat juist ten noorden van de huidige bebouwde kom een randzone. Het is de ambitie van de gemeente om hier een groen overgangsgebied te maken met naast het huidige agrarische gebruik ook ruimte voor dorpse extensieve functies.

De Hoevelakensebeek is een herkenbare groene zone, die door de ligging van een wandelpad aan de noordzijde ook een recreatieve functie heeft (o.a. voor ommetjes). Door bij de invulling van de nieuwe rondweg deze ook oversteekbaar te maken, kan de Hoevelakensebeek deze rol voor de bewoners blijven vervullen. Mocht de rondweg aan de noordzijde van de beek geprojecteerd worden, dan kan de Hoevelakensebeek onderdeel uitmaken van een groene parkzone.

In de visie behoudt dit gebied haar groene agrarische uitstraling als buffer tussen het dorp en de rondweg. Toch kan het wenselijk zijn om nieuwe functies te realiseren. Passend in een ontwikkeling waarbij functie als 'erven' in het landschap liggen, vergelijkbaar met de ligging van enkele boerderijen in dit gebied.

4.2.3 Voorthuizen Zuid

De zoekzone voor woningbouw 'Voorthuizen Zuid' ligt tussen de Baron van Nagellstraat, de huidige dorpsbebouwing en de Zeumerseweg11. De capaciteit van deze woningbouwlocatie bedraagt circa 1.000 woningen. De gewenste stedenbouwkundige relatie met het aangrenzende open landschap pleit voor een open structuur van de bebouwing, in het bijzonder aan de zuidzijde van deze locatie.

De uitbreidingslocatie is verdeeld in twee fasen. De eerste fase, het westelijke deel van het plangebied is reeds in voorbereiding. Dit wordt een vrij compacte woonwijk. In de gebiedsvisie Zeumeren is aangegeven hoe de overgang van deze wijk gemaakt kan worden door de Zeumersebeek een natuurlijke inrichting te geven. De natuurlijke zone kan worden aangegrepen om het buitengebied van Zeumeren toegankelijk te maken voor de woonwijk. Voor de ontsluiting van de wijk zal een wijkontsluitingsweg worden aangelegd centraal in de wijk. De verkeersstructuur van de wijk Zuid wordt daarmee nadrukkelijk losgelegd van de agrarische wegen in het gebied Zeumeren.

De tweede fase betreft het oostelijke deel van het plangebied met de Schoonengweg als grens. Dit gebied ligt als een oude akker in het gebied Zeumeren en grenst aan het recreatiegebied Zeumeren. Om meerdere redenen wordt voorgesteld om dit gebied van noord naar zuid met een afnemende dichtheid te ontwikkelen. In het ideaalbeeld wordt in de zuidelijke 'uitstulping' van de zoekzone een groene zone gereserveerd, die mogelijk dienst kan doen als dorpsweide. Deze groene zone:

  • Vormt een overgangszone richting recreatieterrein Zeumeren;
  • Maakt een groene verbinding mogelijk tussen de kleinschalige landschappen ten westen van de Schoonengweg en ten oosten van de Zeumerseweg.

4.2.4 De Verbindingsweg en omgeving

De Verbindingsweg verbindt de Baron van Nagellstraat en de Hoofdstraat aan de westzijde van Voorthuizen12. De Verbindingsweg is samen met het gebied ten oosten daarvan aangewezen als zoekzone voor verstedelijking. Het gaat hier om een gebied, dat zijn agrarisch karakter al grotendeels heeft verloren. Het gebied is goed te ontsluiten en is ruimtelijk begrensd zodat ongewenste uitwaaiering fysiek niet mogelijk is. Met de komst van een nieuwe westelijke rondweg bij Voorthuizen verliest deze route haar huidige functie. De verbindingsweg zelf is een open lint en kent een menging aan functies. Naast woningen en agrarische bedrijven bevindt zich hier een mix aan bedrijvigheid. Het achterliggende gebied heeft een diffuus karakter. Het komt over als een stadrandgebied zonder duidelijke uitstraling.

In de visie wordt de zone ten oosten van de Verbindingsweg een transformatiezone. Voor het gebied bestaan in de visie meerdere opties, die afhankelijk zijn van het functionele programma voor de komende jaren.

  • Wonen;
  • Doelgerichte vormen van detailhandel (perifere detailhandel), o.a. voor de uitplaatsing van enkele functies uit de huidige dorpskern;
  • Werklocaties voor o.a. plaatselijk verzorgende bedrijven. Het kan dan een gebied worden met lichte vormen van bedrijvigheid of combinaties van wonen en werken.

Een sterke en structurerende mogelijkheid is om het gebied aan te wijzen als werklandschap. Het gebied ontwikkelt zich dan als groene zone met daarin verspreid liggende bebouwing met een mix aan functies. Het is een goede methode om het gebied, dat nu wat diffuus in de 'stadrand is gelegen' een eigen identiteit en uitstraling te geven. Voor dit werklandschap zal een visie worden opgesteld en ter besluitvorming worden aangeboden aan de gemeenteraad.

Aan de Verbindingsweg zelf wordt voorgesteld de huidige lintbebouwing verder te verdichten en een combinatie van wonen en werken mogelijk te maken.

Bufferzone Voorthuizen West

Tussen de Verbindingsweg en de Rondweg West ontstaat een zone met voorkanten aan de Verbindingsweg en kleine 'landbouw' percelen en achterkanten aan de Rondweg. De opgave is om hier een duurzame randzone en overgang te creëren van het landelijke gebied naar het stedelijk gebied van Voorthuizen. Op korte termijn is er geen programma voor een volledige invulling van het gebied. Ook is het door de versnippering geen aantrekkelijk gebied voor de agrarische sector. Het leent zich wel voor allerlei kleinschalige dorpse gebruiksfuncties (b.v. volkstuinen of een manege), maar dit kan ook snel een rommelig beeld opleveren. Het is van belang om de functionele invulling en de landschappelijke context gezamenlijk te ontwerpen. Hier kan een gebiedsvisie invulling aangeven.

4.2.5 Verkeersmaatregelen

Voorthuizen kent net als Barneveld een radiale structuur. Dat betekent dat de historische wegen vanuit buitenaf nagenoeg allemaal naar het centrum van Voorthuizen leiden. Het resultaat is vaak een menging van verkeersstromen. De wegen kunnen daardoor ook een barrièrewerking tussen de wijken onderling en met het centrum vormen. Via inrichtingsmaatregelen kunnen locaties, waar veel oversteekbewegingen plaatsvinden worden geaccentueerd. Vooral routes richting het centrum en richting de belangrijkste voorzieningen (zoals basisscholen) zijn hiervoor van belang.

Belangrijke punten in de verkeersveiligheid zijn:

  • Oversteekbaarheid Hoofdstraat en Apeldoornsestraat (buiten het centrum);
  • Oversteekbaarheid Noordersingel om een goede aansluiting te kunnen maken richting basisscholen (Frans Halsstraat);
  • Inrichting Bakkersweg t.b.v. fietsverkeer (van en naar het centrum en recreatieterrein Zeumeren);
  • Indien mogelijk vrijliggende fietspaden langs enkele belangrijke uitvalswegen.

4.2.6 Zeumeren

Zeumeren is aangewezen als groene buffer tussen Voorthuizen en Harselaar. Hiertoe is in 2011 een gebiedsvisie opgesteld. Kern van de visie is een groene buffer met een sterk authentiek landschapsbeeld. Recreatiegebied Zeumeren ontwikkelt zich door tot een (boven) lokale functie en zorgt voor een gevarieerd recreatief aanbod. In het overige buitengebied is volop ruimte voor de diversiteit van de agrarische sector. Binnen het gebied komen meerdere (intensieve) agrarische functies voor. Vanuit landbouwkundig oogpunt is het uitgangspunt om de ruimte voor de landbouw binnen de beschikbare milieuruimte te optimaliseren. Langs de Schoonengweg / Zeumerseweg is een zone aangewezen als 'kernrand met schil aan functies'. In de kernrandzone zal op termijn een transformatie mogelijk zijn naar op de woonkern gerichte functies (Schoonengweg. Zeumerseweg). Daarbuiten wordt aangesloten op het regionale functieveranderingsbeleid, zoals de gemeente dat in alle zgn. verwevingsgebieden hanteert.

De gebiedsvisie Zeumeren (2011) maakt een beleidsmatig onderscheid tussen de 'plattelandszone jonge landschap' en de 'plattelandszone oude landschap'.

  • De 'plattelandszone jonge landschap' is qua grondgebruik geschikt voor diverse grondgebonden vormen van landbouw en andere plattelandsfuncties. Het grondgebruik kan binnen deze zone divers zijn. Belangrijk is dat er zichtlijnen behouden blijven die de ruime uitzichten in stand houden;
  • In de 'plattelandszone oude landschap'. Hier wordt ingezet op een verdere schaalverkleining van het landschap door het stimuleren van wegbeplanting, erfbeplanting en. Het oude landschap is vooral geschikt voor grondgebonden vormen van landbouw en andere plattelandsfuncties, die als kamers in het landschap liggen.

Binnen deze gebieden is een zone aangewezen als 'intensieve recreatiezone'. Dit betreft het gebied van RGV, waarbinnen mogelijkheden worden geboden voor nieuwe functies met eventueel nieuwe bebouwing binnen landschappelijke kamers (zie gebiedsvisie Zeumeren, 2011). De intensiteit van het terrein wordt geconcentreerd, zodat naast het actieve en uitdagende, ook de groene beleving mogelijk blijft. De recreatieplas krijgt om die reden in de visie een intensieve en een luwe zone.

afbeelding "i_NL.IMRO.0203.1003-0002_0013.png"