Bestemmingsplan Presikhaaf 3

5.3 Reconstructie kruising Lange Wal - Lange Water

5.3.1 Aanleiding

In paragraaf 3.2.2 wordt aangegeven dat voor Presikhaaf een ontwikkelingsplan is opgesteld. Een aantal wijken van Presikhaaf worden herontwikkeld met als belangrijkste doel om Presikhaaf aantrekkelijk te houden ook in de toekomst. Twee andere doelstellingen uit het Ontwikkelingsplan zijn:

• de verbetering van het winkelcentrum Presikhaaf (WCP);
• de verbetering van de verkeersveiligheid.

De verbetering van het winkelcentrum Presikhaaf (WCP)

Een goed functionerend en aantrekkelijk winkelcentrum is van groot belang voor het welslagen van de ontwikkelingsopgave van Presikhaaf. De aantrekkelijkheid van het winkelcentrum staat echter onder druk. Het versterken van de positie en kwaliteit van het WCP is daarom voor de gemeente Arnhem een van de belangrijkste fysieke projecten van het Ontwikkelingsplan. Het winkelcentrum zal daarom op korte termijn opnieuw moeten worden gerenoveerd en uitgebreid en de openbare ruimte moet worden verbeterd. Ook de kwaliteit van de toegangsroutes naar het winkelcentrum laat te wensen over zowel wat betreft inrichting als veiligheid. De Lange Wal is veel te smal voor het huidige verkeersaanbod. De vele afslagen naar de parkeerterreinen en het gedeeltelijk uitgevoerde tweerichtingen fietspad veroorzaken onveilige en onoverzichtelijke situaties met veel kansen op conflicten.

Belangrijke randvoorwaarde voor het functioneren van het Winkelcentrum is goede bereikbaarheid. Door de combinatie van toename van het autoverkeer, verouderde inrichting van de hoofdwegen en ontsluitingen van het winkelcentrum, is de bereikbaarheid van het Winkelcentrum Presikhaaf de laatste decennia sterk verminderd. Ook de uitbreiding van de Hoge School Arnhem Nijmegen heeft hier toe bijgedragen. Uit onderzoek door verkeersadviesbureaus blijkt dat de huidige verkeersafwikkeling rondom het winkelcentrum kritisch is, vooral tijdens de avondspits op diverse kruispunten. Daar komt nog bij dat het autoverkeer op het hoofdwegennet in Presikhaaf de komende tien jaar op veel plaatsen (fors) zal groeien.

Om de bereikbaarheid van het WCP te verbeteren is grootschalige herinrichting van de bestaande hoofdverkeersinfrastructuur rond het WCP en aanpassing van de bestaande ontsluitingroutes noodzakelijk.

De verbetering van de verkeersveiligheid

De verkeersinfrastructuur in Presikhaaf biedt veel ruimte voor de auto. De verkeersveiligheid is echter voor het langzaam verkeer beperkt. Verbetering van de verkeersveiligheid is een van de speerpunten van het Ontwikkelingsplan Presikhaaf. Herinrichting van de openbare ruimte en herinrichting van de hoofdverkeersinfrastructuur moeten de verkeersveiligheid sterk verbeteren. Dit gebeurt onder andere door realisatie van 30 km per uur zones. Rond het Winkelcentrum wordt de verkeersveiligheid daarnaast onder andere verbeterd door middel van herinrichting van de openbare ruimte en de aanleg van vrij liggende fietspaden.

Figuur 5.3 Overzicht tekening

Het project zal gefaseerd in een viertal onderling samenhangende deelprojecten worden uitgevoerd. Het eerste deelproject, de aanpassing van het noordelijke deel van de kruising Middachtensingel -Lange Water-Lange Wal is al in 2009 afgerond.

Het project omvat daarnaast de herinrichting van de IJssellaan, de herinrichting van de Lange Wal, de aanpassing van de kruisingen Lange Wal -Lange Water en Lange Wal - IJssellaan en de realisatie van de ontsluitingen aan de parkzijde van het Winkelcentrum Presikhaaf.

De verkeersveiligheid voor de fietsers zal worden verbeterd, door realisatie van onder andere vrij liggende fietspaden. De verkeersveiligheid voor voetgangers zal worden verbeterd door onder andere de Lange Wal tussen het WCP en Presikhaaf III te versmallen, waardoor de oversteekbaarheid sterk zal verbeteren. De doorstroming van het openbaar vervoer zal worden verbeterd, door onder andere een vrije opstelstrook te realiseren bij de kruising Lange Wal –Lange Water, de ontsluiting van het Winkelcentrum te verplaatsen en de verkeersregelinstallaties aan te passen. Verder zal worden geïnvesteerd in verbetering van de bestaande bushaltes.

Door de Lange Wal te voorzien van asfalt zal het comfort van het busvervoer verbeteren en de geluidshinder voor de aangrenzende woningen verminderen.

5.3.2 De reconstructie van de Lange Wal en de kruising met het Lange Water

De reconstructie van de Lange Wal en de kruising met het Lange Water

Zoals hierboven is aangegeven bestaat de reconstructie van de Lange Wal en de kruising met het Lange Water uit:

• Versmallen van de Lange Wal;
• Verandering van de wegdekverharding van klinkers naar asfalt (SMA);
• Extra opstelstrook voor auto's bij de kruising Lange Wal – Lange Water en een vrije opstelstrook voor de bus.

Figuur 5.4 Huidige situatie

Het project resulteert meer indirect in een verbetering van de stedelijke economische omgeving en de bereikbaarheid van economische functies gelegen in het centrumgebied van Presikhaaf. De concurrentiepositie van het winkelcentrum wordt daarmee versterkt. Dit heeft positieve uitstraling op de wijk, belangrijke detailhandel kan worden behouden.

Door de uitvoering van het project zal de verkeersveiligheid rond het WCP naar verwachting sterk verbeteren. Met name de Lange Wal vormt een groot knelpunt op het gebied van de verkeersveiligheid.

Het Lange Water en de IJssellaan maken onderdeel uit van de hoofdwegennet van de Stadsregio Arnhem Nijmegen. De kruisingen Lange Wal-Lange Water en IJssellaan-Lange Water vormen belangrijke doorstromingsknelpunten in dit wegennet. De herinrichting van de hoofdinfrastructuur van Presikhaaf en dan vooral de kruisingen (o.a. met de Lange Wal) zal een deel van deze knelpunten verminderen en daardoor leiden tot verbetering van de doorstroming van het autoverkeer vanuit de richting Velp en vanaf de Pleyroute naar belangrijke werklocaties aan de Velperweg, bedrijventerrein 't Broek en naar de binnenstad.

De stads- en steekbuslijnen langs het Winkelcentrum Presikhaaf vormen samen een van de meest intensief gebruikte busroutes van Arnhem. Het project omvat diverse maatregelen waardoor de aantrekkelijkheid van dit openbaarvervoer sterk worden verbeterd. Onder andere wordt kwaliteit van bushaltes verbeterd, waardoor het instappen wordt vergemakkelijkt. Het comfort van het busvervoer wordt sterk verbeterd door het asfalteren van de lange Wal. Tenslotte wordt de doorstroming van het OV verbeterd door realisatie van een vrije opstelstrook bij de kruising Lange Wal –Lange Water en aanpassing van de verkeersregelinstallaties. Verwacht wordt dat door deze OV-maatregelen nog meer mensen in de toekomst gebruik zullen maken van het aanwezige busvervoer.

5.3.3 Reconstructie in het bestemmingsplan

De hoofdstructuur van Presikhaaf bestaat uit de belangrijkste wegen die de wijk Presikhaaf toegankelijk maken zoals de Laan van Presikhaaf, het Lange Water, de Lange Wal en de IJssellaan. Een aantal van deze wegen en belangrijke kruisingen zijn gereconstrueerd of zullen nog aangepakt worden. Dit geldt ook de voor de Lange Wal en Het grootste deel van de reconstructie van de Lange Wal past binnen het geldende bestemmingsplan Presikhaaf III (zie figuur 5.5). Er is in dit bestemmingsplan maar een kleine wijziging doorgevoerd ten opzichte van het geldende bestemmingsplan en deze wijziging geldt voor de kruising Lange Wal – Lange Water. In plaats van twee opstelstroken van de Lange Wal naar het Lange Water komen er drie opstelstroken en één opstelstrook annex bushalte uitsluitend voor de bus. Een deel van deze nieuwe opstelstroken valt niet binnen het geldende bestemmingsplan. Een deel van de bestemming 'Bijzondere bebouwing' (voor onderwijs) is gewijzigd naar de bestemming 'Verkeer-verblijfsgebied'. Een deel van deze strook is in de bestaande situatie al in gebruik als fietspad. Dat betekent dat de feitelijke afwijking ten opzichte van het vigerende bestemmingsplan maar zeer gering is (zie figuur 5.6).

Figuur 5.5: Uitsnede bestemmingsplan "Presikhaaf III" inclusief

de ligging reconstructie Lange Wal (geel gemarkeerd)

Figuur 5.6: Uitsnede bestemmingsplan "Presikhaaf III"; inclusief

wijzing van de bestemming (geel gemarkeerd)

Figuur 5.7: Uitsnede plankaar Presikhaaf 3; inclusief

ligging reconstructie Lange Wal (geel gemarkeerd)

5.3.4 Akoestisch onderzoek

Aangezien onderhavig bestemmingsplan de reconstructie van de kruising mogelijk maakt, heeft de gemeente twee akoestische onderzoeken laten uitvoeren:

• Reconstructieonderzoek project Lange Wal – Lange Water, zie bijlage 3 bij de toelichting van het bestemmingsplan (met rapportnummer: V.2010.1401.00.R002);
• Akoestisch onderzoek project Lange Wal – Lange Water, zie bijlage 4 bij de toelichting van het bestemmingsplan (met rapportnummer: V.2010.1401.00.R003).

Het eerste onderzoek is noodzakelijk om te kunnen vaststellen of er sprake is van een reconstructie in het kader van de Wet geluidhinder. Dit is belangrijk omdat de gemeente bij een reconstructie in de zin van de Wet geluidhinder de toename van de geluidsbelasting volledig weg moet nemen. In dat geval zullen maatregelen genomen moeten worden (zie paragraaf 3.1.3 van dit onderzoek).

Reconstructieonderzoek project Lange Wal – Lange Water (nr: V.2010.1401.00.R002)

In het reconstructieonderzoek wordt een vergelijking gemaakt tussen:

• de huidige situatie van de Lange Wal; bestaand profiel met bestaande etmaal intensiteit en zonder afschermende bebouwing (voormalige school, is inmiddels gesloopt);
• de situatie in 2021 van de Lange Wal; nieuw profiel met de verwachte etmaalintensiteit en ook zonder afschermende bebouwing en zonder geluidmaatregelen (andere verharding).

Bij de berekende geluidbelasting in dit onderzoek wordt dus uitgegaan van het feit dat de voormalige school volledig is gesloopt (geen afschermende bebouwing) omdat in het kader van de Wet geluidhinder uitgegaan moet worden van de feitelijke situatie. Daarnaast mogen volgens de Wet geluidhinder maatregelen zoals verandering van de wegdekverharding niet worden meegenomen.

Het akoestisch onderzoek is, zoals aangegeven, voor twee peiljaren uitgevoerd; het jaar voorafgaand aan de reconstructie (2010), en 10 jaar na realisatie van reconstructie (2021). De geluidsbelasting mag afgerond met niet meer dan 2 dB toenemen. Wanneer de geluidsbelasting met minder dan 2 dB toeneemt, is er geen sprake van een reconstructie in de zin van de Wet geluidhinder.

Uit de rekenresultaten zoals deze zijn opgenomen in bijlage 1 van het onderzoek volgt dat de toename tussen de situatie 2010 en 2021 zonder geluidmaatregelen (wegdekverandering Lange Wal) maximaal 1 dB bedraagt als gevolg van de reconstructie van de Lange Wal. Dit betekent dat de reconstructie van de Lange Wal geen reconstructie is in het kader van de Wet geluidhinder. Dit betekent dat er verder geen maatregelen noodzakelijk zijn.

De conclusie van het onderzoek is dat de toename in geluidbelasting voornamelijk wordt veroorzaakt door de autonome groei van de onderzochte wegen (zie hoofdstuk 5 van het akoestisch onderzoek). De geluidbelasting als gevolg van het verkeer op de Lange Wal zal in de toekomst zelfs afnemen door de voorgenomen wegdekverandering van klinkers naar asfalt.

Akoestisch onderzoek project Lange Wal – Lange Water (nr: V.2010.1401.00.R003).

Het eerste akoestisch onderzoek gaat uit van de feitelijke situatie en dus het feit dat de school inmiddels is gesloopt. Bij een bestemmingsplan wordt niet uitgegaan van de feitelijke situatie maar van de juridische situatie. Dat wil zeggen dat wordt gekeken naar de juridische (bouw)mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt. Voor de locatie van de voormalige school betekent dit dat hier volgens het geldende bestemmingsplan Presikhaaf III en het nieuwe, in procedure zijnde, bestemmingsplan Presikhaaf 3, bebouwing is toegestaan. Dat deze bebouwing inmiddels is gesloopt is juridisch niet relevant. Om de gevolgen voor de geluidbelasting van deze juridische situatie in kaart te brengen is het tweede akoestische onderzoek uitgevoerd.

In dit tweede onderzoek is de geluidbelasting in de volgende twee situaties berekend en vergeleken:

• de huidige situatie van de Lange Wal; bestaand profiel met bestaande etmaal intensiteit en met afschermende bebouwing (de voormalige school);
• de situatie in 2021 van de Lange Wal; nieuw profiel met de verwachte etmaalintensiteit en ook met afschermende bebouwing (bouwvlak uit het bestemmingsplan) en zowel zonder als met geluidmaatregelen (andere verharding).

Uit de rekenresultaten die zijn opgenomen in het akoestisch onderzoek volgt dat de toename maximaal 1 dB bedraagt als gevolg van de Lange Wal. Deze toename wordt weggenomen door de voorgenomen aanleg van asfalt (SMA) in plaats van klinkers op deze weg. Dat betekent de feitelijke situatie voor de bewoners er qua geluidbelasting (aanzienlijk) op vooruit gaat.

Conclusie

Uit de uitkomsten van de akoestische onderzoeken kan geconcludeerd worden de reconstructie van de Lange Wal geen reconstructie is in het kader van de Wet geluidhinder. Daarnaast laten de twee onderzoeken zien dat de bewoners van de omliggende woningen na de reconstructie er akoestisch op vooruit gaan. Dat geluidbelasting als gevolg van het verkeer op de Lange Wal neemt af. Dit betekent dat omwonenden door de reconstructie niet in hun belangen worden geschaad.

5.3.5 Communicatie

In het kader van de verbetering van de hoofdstructuur van Presikhaaf (waaronder de Lange Wal) is een werkgroep opgericht waarin bewoners deelnemen en meepraten over de herinrichting van deze hoofdstructuur. Daarnaast zijn er inloopavonden georganiseerd die breed in de wijk gecommuniceerd zijn. De bewoners van Presikhaaf 3 hebben dus al eerder kennis kunnen nemen van de plannen voor het aanpassen van de hoofdstructuur en specifiek de kruising Lange Wal – Lange Water.