Radio Kootwijk

4.4 Cultuurhistorie

Radio Kootwijk is oorspronkelijk ontstaan als zend- en ontvangststation met de Nederlandse kolonieën. In de Tweede Wereldoorlog werd het radiostation in beslag genomen door de bezetter. Na de Tweede Wereldoorlog bleef het complex zijn zendfunctie behouden voor onder meer radiocommunicatie, telefonie, luchtvaartverkeer en astronomie. Dit ging door tot in de jaren '70, waarna door technologische ontwikkelingen het gebruik afnam. In 1998 werd Radio Kootwijk definitief buiten gebruik gesteld. Het complex is gefaseerd ontstaan en geeft een beeld van de bouwgeschiedenis en technologische ontwikkeling van de radiotelegrafie.

Figuur 4.1: Zendgebouw A

In het plangebied zijn de volgende gebouwen en bouwwerken als rijksmonument aangewezen. Deze zijn wettelijk beschermd op basis van de Monumentenwet.

• Zendgebouw A en bijbehorende annexen;
• de watertoren met pompgebouwen;
• het 50 kV station, inclusief twee nabijgelegen masten;
• korte golf zendgebouwen C, D en E.

Daarnaast hebben een aantal objecten bij de entree en de dorpsomgeving van Radio Kootwijk een status als gemeentelijk monument, te weten:

• de garage (gebouw K);
• de loods voor zendapparatuur (gebouw G) en het nabijgelegen transformatorhuisje;
• het bushokje en de portiersloge bij de entree;
• het directiegebouw / ingenieursgebouw (gebouw F);
• het hotel (voormalig tehuis voor ongehuwde ambtenaren: gebouw H) met bijgebouwen (in procedure);
• en diverse woningen te Radio Kootwijk.

Tijdens het Monumenten Selectie Project is het zendcomplex geselecteerd als potentieel beschermd dorpsgezicht.

Het plangebied heeft een hoge attentiewaarde op de Cultuurhistorische beleidskaart uit de Nota I-cultuur. Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen is derhalve een onderzoek naar de cultuurhistorische waarden verplicht. Vanwege de herbestemming van Radio Kootwijk is in dat kader door STOA een cultuurhistorische effectrapportage (CHER) opgesteld.