Wierden-dorp

2.1 Ontstaansgeschiedenis

Wierden is een dorp, dat is ontstaan in de late middeleeuwen aan de zuidoostrand van een es. De kadastrale minuut-kaart uit de vorige eeuw laat zien dat er nauwelijks sprake is van enige kernvorming. De vrijstaande bebouwing lag aan een aantal in- en uitvalswegen, die ook nu nog in de structuur van Wierden en met name het centrum te zien zijn. De belangrijkste wegen waren de Hexelseweg, de Vriezenveenseweg, de Nijverdalsestraat en de verbindingsweg naar Rijssen en naar Almelo.

Nadat in 1881 de spoorlijn Deventer-Almelo in gebruik kwam, stichtte men ten noorden van het dorp enkele textielfabrieken, waaronder die van de firma Scholten. Na de Tweede Wereldoorlog breidde het dorp zich noord- en zuidwaarts uit. De bebouwing vormde zich allereerst langs de straten zoals hierboven genoemd en vervolgens ook door bebouwing langs nieuw gerealiseerde straten en woonwijken zoals De Stouwe, De Weuste, Het Loo, De Hooilanden etcetera (zie hiernavolgende afbeelding).

Historisch waardevolle bebouwing is in Wierden niet in grote getale aanwezig. Dit is voor een belangrijk deel veroorzaakt door de snelle groei van Wierden. Veel oudere bebouwing is hiervoor geweken. In paragraaf 4.3.2 zal nog nader worden ingegaan op de nog wel aanwezige historische bebouwing die in de kern Wierden staan (Rijks- en gemeentelijke monumenten).