Buitengebied Gemeente Dalfsen

4.3 Water

In deze paragraaf wordt ingegaan op de binnen de Omgevingsvisie toegekende gebruiksfuncties aan het watersysteem.

Binnen de gemeente Dalfsen zijn het Overijssel Kanaal en Dedemsvaart aangewezen als essentiële waterloop. Essentiële waterlopen zijn watergangen die een afwateringsfunctie hebben voor gebieden groter dan circa 5.000 ha en hebben een vitale afvoerfunctie. In de omgevingsverordening wordt aangegeven dat binnen een zone van 100 m aan weerszijde van de waterloop bij nieuwbouw of uitbreiding van bestaande bebouwing rekening moet worden gehouden met de huidige en toekomstige functie van waterafvoer en waterberging.
Op de functiekaart water zijn 'dijkringgebieden' aangegeven: dijkring Vollenhove en dijkring Salland (gebieden met risico op overstroming 'minder snel en ondiep onderlopend gebied') liggen over het westelijke gedeeltelijke van het plangebied. Bij de verdere ontwikkeling en herinrichting van de lage delen moet aandacht worden gegeven aan voorzieningen die bij overstroming het aantal slachtoffers en de omvang van de schade kunnen beperken. Binnen het bestemmingsplan buitengebied wordt met name de bestaande situatie vastgelegd. Er is geen sprake van grootschalige nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen.

Toename verhard oppervlakte

Bij een toename van het verharde oppervlakte met meer dan 1500 m2 is het nodig om compenserende waterberging in een plan op te nemen. Bij bij uitbreidingen van agrarische en niet-agrarische bedrijven worden in dit bestemmingsplan voorwaarden gesteld op het gebied van ruimtelijke kwaliteit. De gemeente kiest er dan ook voor om bij nieuwe ontwikkelingen groter dan 500 m2 een inpassingsplan te vragen van de initiatiefnemer. Indien de beoogde ontwikkeling groter is dan 2.000 m2 dient een erf(inrichtings)plan voor het gehele perceel te worden opgesteld.

Bij een erfinrichtingsplan zijn de gebiedskenmerken van uit de structuurvisie en het Landschapsontwikkelingsplan leidend. Ook moet in dit plan duidelijk worden op welke wijze de compenserende waterberging als gevolg van de toename van verharding op het perceel op een passende manier gerealiseerd wordt.

Drinkwaterwinning
Ten westen van de Dalfsen ligt drinkwaterwingebied Vechterweerd. De Vechterweerd heeft op de functiekaart water de aanduidingen: intrekgebied, grondwaterbeschermingsgebied en innamezone waterwinning. De Omgevingsverordening geeft aan dat waterwingebieden alleen functies zijn toegestaan die ten dienste staan aan drinkwaterwinning. In het grondwaterbeschermingsgebied mogen alleen functies worden toegestaan die harmoniseren met de functie van de drinkwatervoorziening.

Boringsvrije zone

In de gemeente Dalfen mogen ten zuiden van de Vecht (zien onderstaande afbeelding) geen boringen plaatsvinden in het diepe pakket van Salland. Hier is volgens de Provinciale Verordening alleen grondwaterwinning voor openbare drinkwatervoorziening toegestaan. In deze zone heeft de provincie de mogelijkheid om ontheffing te verlenen van de Verordening ten behoeve van het onttrekken van grondwater aan de bodem. Gelet op deze provinciale bevoegdheid is het opnemen van regels in het bestemmingsplan niet nodig.

Overig

De functiekaart water geeft verder aan dat het Overijssels Kanaal een wateraanvoerfunctie heeft. De Vecht heeft een recreatievaartfunctie.

4.3.1 Waterafvoer en veiligheid

Bij waterveiligheid gaat het om voorkomen van dijkdoorbraken en overstromingen met mogelijk grote aantallen slachtoffers, omvangrijke economische schade en maatschappelijke ontwrichting als gevolg. Voor de Vecht en zijn buitendijkse gebieden/ uitwaarden en dijken zijn de aspecten waterafvoer en bescherming tegen overstromingen van het hoogste belang.

Primair watergebied
Ten westen van de kern Dalfsen ligt een primair watergebied. Het gebied treedt vanwege de natuurlijke lage ligging op als waterbergingsgebied, bij extreem natte omstandigheden. De Omgevingsverordening geeft aan dat bestemmingsplannen welke betrekking hebben op primaire watergebieden, niet voorzien in nieuwe ontwikkelingen die de rol van het gebied voor wateropvang belemmeren.

De Vecht

De Vecht maakt onderdeel uit van het hoofdsysteem met buitendijkse gebieden/ uiterwaarden. Het Rijk stelt de normen vast voor de Vecht. in 2007 is er een beschermingsniveau voor primaire waterkeringen langs de Vecht vastgesteld. De provincie geeft invulling aan het beschermingsniveau door middel van het programma Ruimte voor de Vecht en de daaruit volgende uitvoeringsmaatregelen.

Ruimte voor de Vecht - veiligheidsonderzoek

De Vecht bestaat voor wat betreft de dijken uit twee verschillende trajecten. Het traject tussen Ommen en het Zwarte Water is beveiligd door primaire waterkeringen. Deze keringen vallen onder de verantwoordelijkheid van de rijksoverheid en worden beheerd door het waterschap Groot Salland. Deze dijken hebben een veiligheid van eens in de 1250 jaar. Het tweede traject (Grens - Ommen), maakt geen onderdeel uitvan het plangebied.

Er is onderzoek gedaan naar klimaatverandering en de effecten van een mogelijke peilverhoging op het IJsselmeer, conform de aanbevelingen van commissie Veerman. Onder invloed van klimaatverandering nemen de maatgevende waterstanden in de toekomst toe en neemt de omvang van het hoogwaterprobleem toe. Voor het ontwerp van maatregelen voor de halfnatuurlijke Vecht wordt de klimaatverandering mee genomen als uitgangspunt. Hoogwaterverlaging kan bereikt worden door maatregelen zoals verdere rivierverruiming of het afgraven van het winterbed om daarmee ook in de verticale zin de rivier meer ruimte te geven. De invloed van een eventuele peilstijging op het IJsselmeer conform Commissie Veerman loopt tot aan Ommen. In 2015 zal er meer duidelijkheid zijn over de omvang van peilverandering op het IJsselmeer.

De gronden gelegen rondom de Vecht zijn voorzien van de dubbelbestemming Waterstaat - Waterstaatkundige functie. De gronden zijn bestemd voor: de hoogwaterbescherming, de waterhuishouding, het bergen en afvoeren van overtollig water ten behoeve van de verruiming van de bergings- en afvoercapaciteit van één of meer watersystemen, de verbetering en het onderhoud van de waterkeringen, uiterwaarden en verkeer te water. Op de voor 'Waterstaat - Waterstaatkundige functie' aangewezen gronden mag, in afwijking van hetgeen in de overige regels is bepaald, niet anders worden gebouwd dant en behoeve van deze dubbelbestemming. Hiermee is het beschermingsniveau van en langs de Vecht vastgelegd.

4.3.1.1 Overstromingsrisicoparagraaf

Quickscan

Op de functiekaart water zijn 'dijkringgebieden' aangegeven. Dijkring Vollenhove (9) en Salland (53) liggen voor een groot gedeelte, aan de westzijde, in het plangebied. Dijkring Vollenhove ligt ten noorden van Dalfsen, ten zuiden van Dalfsen ligt dijkring Salland. De gebieden waarin de dijkringen zijn gelegen lopen risico op een overstroming. De dijkringen zijn in de Waterwet vastgelegd. Gedeputeerde Staten hebben toezicht op de veiligheid van de primaire keringen. Bij de verdere ontwikkeling en herinrichting van de lage delen moet aandacht worden gegeven aan voorzieningen die bij overstroming het aantal slachtoffers en de omvang van de schade kunnen beperken. Het plangebied is gelegen binnen dijkring 53: Salland. Voor bestemmingsplannen in deze dijkring is een overstromingsrisicoparagraaf vereist. De locatie is op een uitsnede van de onderstaande kaart 9 weergegeven.

In de Omgevingsverordening (artikel 2.14.3 en 2.14.4) wordt uitgegaan van twee overstromingsrisicozones: diep en snel (dijkring 10 en 11) en minder snel en ondiep (overige dijkringen). Dijkringen 9 en 53 valt in de laatste categorie: minder snel en ondiep.

Kaart 9. waterveiligheid

Fi guur: relevant deel kaart Waterveiligheid (bron atlas van Overijssel)

Risico-inventarisatie
Voor de keringen van dijkring 9 en 53 geldt een veiligheidsnorm van 1/1250 per jaar. De overschrijdingskans is 1/1250e per jaar. De Risicokaart geeft de maximale overstromingsdiepte aan maar niet de tijd tot een overstroming aan.

Conclusie

Enkele kleine gebiedjes aan de West kant van de gemeente (Marshoek) hebben een overstromingsdiepte van 2,0 tot 5,0 meter. In deze gebieden staat nagenoeg geen bebouwing en ze zijn in agrarisch gebruik.

De overige aan de westrand van de gemeente gelegen gebieden hebben een maximale overstromingdiepte van 2,0 meter. Hier is verspreid wel bebouwing aanwezig maar geen kwetsbare functies.

Omdat in deze dijkringen geldt dat er sprake is van minder snel en ondiep overstromingsrisico is er ook in die gebieden voldoende tijd om op basis van zelfredzaamheid te redden

Binnen het bestemmingsplan buitengebied wordt met name de bestaande situatie vastgelegd. Er is geen sprake van grootschalige nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen.

Met de vaststelling van dit bestemmingsplan zijn de extra risico's dan ook beperkt tot metname extra schade die ontstaat doordat (agrarische) bedrijven zich verder kunnen ontwikkelen.