Buitengebied 2012 geconsolideerd

1.1 Aanleiding

Let hier op!

De toelichting hierna betreft de toelichting van het moederplan c.q. het bestemmingsplan
"Buitengebied 2012" (IMRO-idn. NL.IMRO.0203.1056-0004).

Het geldende bestemmingsplan Buitengebied 2000 van de gemeente Barneveld is op 30 oktober 2001 vastgesteld en na heroverwegingen op 8 december 2006 onherroepelijk geworden. Actualisatie van het plan is gewenst om de volgende redenen:

• De wettelijke verplichting om alle bestemmingsplannen te digitaliseren uit Wet ruimtelijke ordening (Wro).
• De gevolgen van de reconstructieplannen voor de Veluwe en de Gelderse Vallei/Utrecht-Oost kunnen in het nieuwe bestemmingsplan worden verwerkt.
• De gemeenteraad van Barneveld heeft in de afgelopen periode nieuw beleid vastgesteld voor onder andere functieverandering, mestvergisting en mantelzorg.
• In het buitengebied is sprake van verander(en)d gebruik, zoals (agrarische) ondernemers die zijn gestopt of gaan stoppen met hun bedrijf.
• Hogere overheden hebben nieuw beleid en/of wetgeving (onder andere Wet op de archeologische monumentenzorg) vastgesteld.

1.2 Opzet van het plan

Het bestemmingsplan is opgezet conform de Ministeriële standaarden voor digitaal uitwisselbare bestemmingsplannen: IMRO2008, SVBP2008 en STRI2008. Het bestemmingsplan is hiermee digitaal uitwisselbaar: andere overheden kunnen de bestanden inlezen en het plan is in te kijken op www.ruimtelijkeplannen.nl, waar burgers het plan kunnen inzien.

1.3 Totstandkoming van het bestemmingsplan

In de Nota van Uitgangspunten Buitengebied (vastgesteld 1 juni 2010) zijn de hoofdlijnen voor de structuurvisie Buitengebied Barneveld en het bestemmingsplan Buitengebied uitgezet. Voorafgaand aan dit bestemmingsplan heeft de gemeente Barneveld de Structuurvisie Buitengebied Barneveld vastgesteld. Bij deze structuurvisie is een milieueffectrapportage opgesteld omdat onderdelen van de structuurvisie m.e.r.-(beoordelings)plichtig zijn. Het gaat dan vooral om de ontwikkelingsmogelijkheden voor de intensieve veehouderij.

De structuurvisie voor het buitengebied is een belangrijk fundament voor het opstellen van het bestemmingsplan 'Buitengebied 2012'. De structuurvisie maakt, in aanvulling op de Strategische visie en Structuurvisie 2009, keuzes op basis van actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, Food Valley en een nadere landschapsanalyse. De structuurvisie geeft aan waar en waarom bepaalde ontwikkelingen wel of niet zijn toegestaan.

In het bestemmingsplan is een deel van de gewenste ontwikkelingsmogelijkheden uit de structuurvisie doorvertaald en een deel is niet doorvertaald. Voor deze ontwikkelingen is, op het moment dat er een concrete vraag aan de orde, de structuurvisie het toetsingskader voor bijvoorbeeld een partiële herziening van het bestemmingsplan.

Het bestemmingsplan is een nadere uitwerking en detaillering van de structuurvisie. Een andere belangrijke onderlegger voor het bestemmingsplan is het geldende bestemmingsplan. In verband met de herkenbaarheid is qua systematiek op een aantal punten (onder andere agrarische bouwvlakken, onderverdeling verschillende typen verblijfsrecreatieve terreinen) aangesloten bij het geldende bestemmingsplan.

Natuurlijk zijn er ook veranderingen. In de planregels zijn, op basis van bestaand beleid, mogelijkheden opgenomen voor bijvoorbeeld aan-huis-gebonden beroepen, functieverandering en mantelzorg. Ook op locatieniveau kan er sprake zijn van veranderingen. Op basis van het huidige gebruik heeft een aantal locaties een nieuwe passende bestemming gekregen. De veranderingen op locatieniveau zijn gebaseerd op een uitgebreid onderzoek (retrospectieve toets). In dit onderzoek zijn verschillende informatiebronnen geraadpleegd, zoals luchtfoto's, vergunningen en verleende vrijstellingen. Op basis hiervan is per locatie in beeld gebracht wat de bestaande situatie is en welke bestemming daarvoor passend is in het nieuwe bestemmingsplan.

In een aantal werksessies met de medewerkers van de gemeente en leden van de klankbordgroep zijn de uitgangspunten uit de Nota van Uitgangspunten en de structuurvisie verder besproken. Dit is, samen met de informatie uit de retrospectieve toets, uitgewerkt in een set planregels, de verbeelding (plankaart) en een toelichting. De genoemde klankbordgroep bestond uit leden van diverse belangengroepen die een relatie hebben met het buitengebied. Er is gekozen voor een breed samengestelde klankbordgroep om zo een goed beeld te krijgen van de verschillende belangen die spelen in het buitengebied. Binnen de klankbordgroep was ruimte voor een open discussie zonder last of ruggespraak met hun achterban. Met andere woorden, de leden hoefden geen standpunt in te nemen namens de organisatie waar ze lid van zijn c.q. in het bestuur zitten.

1.4 Plangebied

Het plangebied omvat het buitengebied van de gemeente Barneveld. Binnen het plangebied liggen onder meer de hoofdsnelwegen A1 en A30, het Natura 2000-gebied de Veluwe en een groot agrarisch gebied.

Het plangebied betreft het witte gebied op de afbeelding. In dit gebied zijn op perceelsniveau enkele locaties buiten het plangebied gelaten, aangezien daarvoor afzonderlijke bestemmingsplannen worden opgesteld. De delen die buiten het plangebied vallen zijn 'witte vlekken' op de verbeelding (plankaart).

De gekleurde gebieden betreffen de stedelijke gebieden (kernen en bedrijventerreinen). Hiervoor worden afzonderlijke bestemmingsplannen opgesteld.

Op de afbeelding 'Begrenzing plangebied' is de globale begrenzing van het plangebied weergegeven.

Afbeelding: Begrenzing plangebied

1.5 Geldend bestemmingsplan

Het nu geldende bestemmingsplan is bestemmingsplan 'Buitengebied 2000'. Dit bestemmingsplan is op 30 oktober 2001 door de gemeenteraad is vastgesteld en op 8 december 2006 onherroepelijk geworden.

Op 28 juni 2005 is de herziening 'Reparatieplan Buitengebied 2004' vastgesteld. Zoals de naam al aangeeft voorzag deze herziening in een aantal reparaties. Deze reparaties betroffen geconstateerde fouten en de uitkomst van de gevoerde bodemprocedure bij het plan 'Buitengebied 2000'.

Op 30 juni 2009 is de herziening 'Gedeeltelijke herziening bestemmingsplan Buitengebied 2000, Reparatieplan 2009' vastgesteld. Deze herziening voorziet in reparaties en aanpassingen die sinds de herziening uit 2005 noodzakelijk zijn geacht.

Op 4 juli 2007 is de herziening 'Gedeeltelijke herziening van de voorschriften van het bestemmingsplan Buitengebied 2000' (ook wel afgekort als: gedeeltelijke herziening van de voorschriften (uit 2007)) vastgesteld. Deze herziening is opgesteld naar aanleiding van het intrekken van de Wet op de openluchtrecreatie per 1 januari 2008. Op 9 februari 2010 is de 'Gedeeltelijke herziening voorschriften bestemmingsplan Buitengebied 2000, kleinschalig kamperen' vastgesteld.

Verder zijn binnen het plangebied diverse afzonderlijke bestemmingsplannen die voor bepaalde locaties gelden.

Voorliggend bestemmingsplan betreft een actualisering van alle bestemmingsplannen binnen het plangebied van het nieuwe bestemmingsplan 'Buitengebied 2012 geconsolideerd' van de gemeente Barneveld.

1.6 Leeswijzer

De leeswijzer voor de volgende hoofdstukken is als volgt:

Hoofdstuk 2 beschrijft de visie voor het plangebied, waarbij eerst is ingegaan op de hoofdlijnen en vervolgens op de omgevingskwaliteiten en de sociaal-economische kwaliteiten.

In hoofdstuk 3 is een beschrijving van het relevante Europese, rijks-, provinciale-, regionale- en gemeentelijke beleid opgenomen.

Hoofdstuk 4 betreft de samenvatting van de milieueffectrapportage die in het kader van dit bestemmingsplan en de structuurvisie voor het buitengebied is gemaakt.

In hoofdstuk 5 komen de diverse randvoorwaarden aan de orde, die een sturende of belemmerende werking kunnen hebben op functies of ontwikkelingen binnen het plangebied.

In hoofdstuk 6 zijn de beleidsuitgangspunten en de juridische aspecten van het voorliggende bestemmingsplan opgenomen.

Hoofdstuk 7 en 8 besteden aandacht aan de economische en maatschappelijke uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan.

2.1 Gebiedskarakteristiek

Het buitengebied van de gemeente Barneveld biedt plaats aan een groot aantal zeer uiteenlopende functies, van agrarische bedrijven tot militaire oefenterreinen. Al deze functies vragen om een beleidslijn (de structuurvisie) en een juridisch kader (het bestemmingsplan). De Structuurvisie Buitengebied Barneveld is vertaald het voorliggende bestemmingsplan.

Het plangebied heeft een oppervlakte van circa 16.000 hectare. Binnen het plangebied zijn ruim 9.300 adressen en circa 2.600 individuele bestemmingsvlakken.

In de volgende paragrafen zijn de relevante onderdelen uit de visie voor het bestemmingsplan weergegeven.

2.2 Visie op hoofdlijnen

De visie voor het buitengebied is ruimte bieden voor economische ontwikkeling in samenhang met behoud en ontwikkeling van de omgevingskwaliteiten landschap, natuur, woon- en leefmilieu.

In de gemeente Barneveld doen zich belangrijke ontwikkelingen voor die bepalend zijn voor de toekomst van het buitengebied van de gemeente. De landbouw in de gemeente heeft niet stil gestaan en heeft zich aangepast aan nieuwe ontwikkelingen. De doorgaande ontwikkeling in de agrarische sector heeft onder andere tot gevolg dat in het buitengebied steeds minder maar grotere bedrijven zijn en komen. Een gevolg hiervan is dat agrarische erven vrij kwamen en komen voor functieverandering naar wonen of werken. Ook is steeds vaker sprake van verbreding en verduurzaming. Tevens wordt geconstateerd dat recreatiebedrijven moderniseren en de kwaliteit verhogen. Deze ontwikkelingen zijn van grote invloed op de omgevingskwaliteiten natuur, landschap, cultuurhistorie en woon- en leefomgeving.

Met de visie wordt ruimte geboden voor economische ontwikkeling in samenhang met behoud en ontwikkeling van de omgevingskwaliteiten. Dat gaat de gemeente doen door initiatieven mede te beoordelen op de mate waarin ze bijdragen aan behoud en ontwikkeling van de omgevingskwaliteit, bijvoorbeeld effecten op landschap (beeldkwaliteit), woon- en leefmilieu, verkeer en natuur.

De gemeente wil diverse ontwikkelingen faciliteren. Wat betreft de landbouw gaat dat om zowel schaalvergroting als verbreding en innovatie. Die verbreding verdient mogelijkheden om enerzijds extra inkomsten te bieden aan agrarische ondernemers en anderzijds om duurzame en innovatieve ontwikkelingen ruimte te geven. Verbreding is bovendien interessant voor de beleidsopgave om recreatieve mogelijkheden in het hele buitengebied te benutten en te stimuleren. Innovatie verdient kansen omdat daarmee kan worden gewerkt aan de versterking van de positie van de Regio Food Valley, aan ondernemingszin en aan klimaatadaptatie. De schaalvergroting en de innovatieve ontwikkelingen moeten echter wel passen in het landschap van de gemeente Barneveld. Die voorwaarde geldt ook voor de locaties waar de agrarische bedrijven juist stoppen en gebruik maken van het beleid voor functieverandering waarmee woningen of (kleine) bedrijven worden gerealiseerd. Het spreekt bijna vanzelf dat ook recreatieve functies moeten bijdragen aan een fraai en herkenbaar landschap. Het landschap ziet de gemeente daarmee als een belangrijke drager van de nieuwe ontwikkelingen. Die keuze bouwt voort op het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) en wordt ook sterk ingegeven door de wens om een mooi buitengebied te behouden en te ontwikkelen. Een landschappelijk fraai buitengebied met goed ingepaste ontwikkelingen. Een buitengebied dat op die manier wordt ingericht is een aangename plek om te werken en te recreëren. En zo is de cirkel weer rond, want dat vergt een goed klimaat om passende werk- en recreatiefuncties daadwerkelijk te kunnen behouden en ontwikkelen.

Het buitengebied als een prettige omgeving om te verblijven geeft ook een meerwaarde voor de talrijke woningen die in het buitengebied aanwezig zijn en is van groot belang als positieve vestigingsfactor voor de (toekomstige) bewoners van de negen woonkernen. Die meerwaarde wil de gemeente graag verder versterken door het ontwikkelen van de relaties tussen de dorpen en het buitengebied. Daarom wil de gemeente initiatieven op het gebied van bijvoorbeeld de lokale voedselvoorziening en het beleven van veehouderij (kijk- en doemogelijkheden) en natuur (rust zoeken en onderhoud) faciliteren.

De hiervoor genoemde aanpak geldt voor het hele buitengebied. Daarnaast is een onderscheid gemaakt in deelgebieden, met beleidsaccenten op grond van landschappelijke kenmerken en zones op grond van een specifieke functie. Zie hiervoor de afbeelding 'Visie ruimtelijke kwaliteit Barneveld'.

De deelgebieden zijn:

• Agrarisch bedrijvenlandschap.
• Agrarisch bekenlandschap.
• Agrarisch slagenlandschap.
• Veluws natuurgebied met agrarische enclaves.

De deelgebieden zijn opgesteld in het kader van Structuurvisie Buitengebied Barneveld. Bijlage 2 geeft een nadere toelichting op de wijze van waarop de deelgebieden en zones zijn bepaald.

Afbeelding: Visie ruimtelijke kwaliteit Barneveld

Hierna is per deelgebied en zone de ontwikkelingsrichting met het kwaliteitsbeeld beschreven. Het kwaliteitsbeeld vormt het ruimtelijk toetsingskader. Het stelt eisen die richtinggevend zijn voor ruimtelijke ontwikkeling. Deze (minimum)eisen zijn kaderstellend voor het bestemmingsplan.

Agrarisch bedrijvenlandschap

Intensieve landbouw is de belangrijkste gebruiksvorm van dit deelgebied. Het beleid is gericht op herstructurering en passende schaalvergroting, waarbij productieruimte beschikbaar komt voor de toekomstgerichte bedrijven die in staat zijn om te groeien en daarin te investeren.

Karakteristiek

Het deelgebied wordt gekarakteriseerd door afwisselend kleinschalig landschap met diverse cultuurhistorische landschapstypes (kampenlandschap, heideontginningslandschap et cetera). Deze verschillende landschapstypen zijn op veel plekken niet langer direct herkenbaar. De agrarische bedrijven zijn op de voorgrond aanwezig in dit gebied. Sommige delen van het gebied zijn dichter dan andere delen door kleinschalige landschapselementen als houtsingels en door erfbeplanting. Daarbij vormen lanen en beken belangrijke landschappelijke elementen. De lanen zijn echter niet altijd consequent doorgezet en daardoor worden routes niet geaccentueerd. De beken vallen in de kleinschaligheid van het landschap nauwelijks op. In het groeiseizoen draagt de maïsteelt bij aan het kleinschalige karakter van het gebied.

Gebruik

Intensieve landbouw is de belangrijkste gebruiksvorm van dit deelgebied. Het beleid is gericht op herstructurering en passende schaalvergroting, waarbij productieruimte beschikbaar komt voor bedrijven die in staat zijn om te investeren. Andere bedrijven zullen stoppen met hun agrarische activiteiten. In het kader van het functieveranderingsbeleid worden, in gevallen van vrijkomende en leegstaande agrarische bebouwing, planologische mogelijkheden geboden voor functiewijziging naar niet-agrarische bedrijvigheid. Vanwege het primaat van de ontwikkelingsmogelijkheden van de landbouw, wordt in het landbouwontwikkelingsgebied (LOG) in beginsel geen medewerking verleend aan verzoeken om functiewijziging naar wonen. Voor al aanwezige niet-agrarische bedrijven is het uitgangspunt dat eventuele uitbreiding alleen onder strenge voorwaarden wordt toegestaan. Hervestiging op een bestaand of nieuw bedrijventerreinen in de gemeente Barneveld is wenselijk.

Behoudens de hiervoor genoemde mogelijkheden van functieverandering van stoppende agrarische bedrijven, worden in dit agrarische productiegebied geen nieuwe woningen of niet-agrarische bedrijven toegelaten. Deze functies horen thuis in de kernen. Het streefbeeld voor dit landschap is gericht op vernieuwing.

Bestaande waardevolle natuur- en landschappelijke waarden worden beschermd en zijn nevengeschikt aan de hoofdfunctie landbouw.

Agrarisch bekenlandschap

De functie landbouw in het gebied is richtinggevend naast het versterken van dagrecreatief medegebruik. Functieverandering naar wonen / niet-agrarische bedrijvigheid wordt vormgegeven in overeenstemming met de regionale beleidsinvulling voor functiewijziging.

Karakteristiek

Het agrarisch bekenlandschap wordt gekarakteriseerd door een afwisseling van hogere ruggen met dichtere beplanting (onder andere lanen) en bebouwing en lagere open delen waar de beken lopen. Langs de beken is sprake van langere doorzichten. Delen van het gebied zijn zeer kleinschalig door kleinschalige landschapselementen en bosjes. In dit deelgebied zijn een aantal relatief gave relicten van het kampenlandschap.

Gebruik

In een groot deel van het gebied is de functie landbouw richtinggevend, ingepast in het streven naar behoud en versterking van de structuurbepalende natuur en landschapselementen in het gebied. In de natuurkerngebieden van de Ecologische Hoofdstructuur is de landbouwfunctie niet richtinggevend. In die gebieden wordt gestreefd naar duurzame landbouw binnen de natuurdoelstellingen. In het gemeentelijk ruimtelijk beleid wil de gemeente rekening houden met passende schaalvergroting, waardoor enerzijds bedrijven kunnen groeien en anderzijds bedrijven hun agrarische activiteiten zullen beëindigen.

Functieverandering naar wonen / niet-agrarische bedrijvigheid wordt vormgegeven in overeenstemming met de regionale beleidsinvulling voor functiewijziging.

In het agrarisch bekenlandschap wordt gestreefd naar een goede dagrecreatieve structuur. Voor versterking van die toeristisch-recreatieve functie van het gebied besteedt de gemeente aandacht aan mogelijkheden voor het realiseren en verbeteren van wandel-, fiets- en ruiterpaden. De gemeente is terughoudend ten aanzien van verblijfsrecreatie, uitgezonderd het stimuleren van recreatief medegebruik van agrarische gronden als onderdeel van het beleid met betrekking tot nevenactiviteiten en functieverandering.

Agrarisch slagenlandschap

In het gebied is de functie landbouw richtinggevend naast het versterken van recreatief medegebruik. Functieverandering naar wonen / niet-agrarische bedrijvigheid wordt vormgegeven in overeenstemming met de regionale beleidsinvulling voor functiewijziging.

Karakteristiek

De rationele verkaveling rond Zwartebroek is gekoppeld aan een relatief kleinschalige ruimtelijke opzet, doordat veel lijnen worden begeleid door beplanting (lanen, houtsingels et cetera). Er ontstaan daardoor landschappelijke coulissen, dan wel kamers. Grote delen van het gebied zijn relatief gave relicten van het cultuurhistorische slagenlandschap. Het duidelijk nattere karakter is goed herkenbaar in de beplantingen.

Gebruik

In het gebied is de functie landbouw richtinggevend, ingepast in het streven naar behoud en versterking van de structuurbepalende natuur en landschapselementen in het gebied. In de natuurkerngebieden van de Ecologische Hoofdstructuur is de landbouwfunctie niet richtinggevend. In die gebieden wordt gestreefd naar duurzame landbouw binnen de natuurdoelstellingen. In het gemeentelijk ruimtelijk beleid wil de gemeente rekening houden met passende schaalvergroting, waardoor enerzijds bedrijven kunnen groeien en anderzijds bedrijven hun agrarische activiteiten zullen beëindigen. Functieverandering naar wonen / niet-agrarische bedrijvigheid wordt vormgegeven in overeenstemming met de regionale beleidsinvulling voor functiewijziging.

De gemeente streeft in het agrarisch slagenlandschap naar een goede dagrecreatieve structuur. Voor versterking van die toeristisch-recreatieve functie van het gebied wordt aandacht besteed aan mogelijkheden voor het realiseren en verbeteren van wandel- en fietspaden. De gemeente is terughoudend ten aanzien van verblijfsrecreatie, uitgezonderd het stimuleren van recreatief medegebruik van agrarische gronden, als onderdeel van het beleid met betrekking tot nevenactiviteiten en functieverandering.

Veluws natuurgebied en agrarische enclaves

Voor dit deelgebied zijn natuur en recreatie de belangrijkste gebruiksvormen. De gemeente streeft naar een goede balans met de economische ontwikkeling van dit gebied.

Karakteristiek

Dit gebied bestaat uit diverse bosmilieus, heidevelden en (deels voormalige) agrarische enclaves rond de dorpen Kootwijk en Garderen. De enclaves zijn te karakteriseren als es- en brinkdorpen landschap. Dit deelgebied is van grote betekenis voor recreatie en toerisme met dag- en verblijfsrecreatie. In de agrarische enclave Garderen is de kalverhouderij van belang. In de enclaves zijn ook een boomkwekerij (Garderen) en een paardenhouderij (Kootwijk) opvallend.

Gebruik

Voor dit deelgebied zijn natuur en recreatie de belangrijkste gebruiksvormen, landbouw is daaraan ondergeschikt. Ook Defensie heeft een belangrijk deel van het gebied in gebruik. Deze defensieterreinen hebben voor een groot deel ook een hoge natuurwaarde.

De gemeente streeft naar het open houden van waardevolle open essen en ondersteunen het behoud en de ontwikkeling van de natuur. De gemeente wil daarbij nadrukkelijk wel de balans zoeken met een duurzame economische ontwikkeling.

Voor de landbouw rondom Garderen worden mogelijkheden geboden voor bedrijfsontwikkeling, zoals beschreven in het uitwerkingsplan van het Reconstructieplan Veluwe. Die uitwerking streeft ook naar reductie van de uitstoot van ammoniak, onder meer door verplaatsing van een aantal bedrijven naar een betere plek en via technische maatregelen. Gebleken is dat verplaatsen niet eenvoudig is, maar de gemeente ondersteunt verplaatsingsinitiatieven. Verder wordt gewerkt aan kavelruil, erfbeplantingen en aan natuurstroken langs de beken. Daardoor verbetert de kwaliteit van het water.

De verblijfsrecreatieterreinen op de Veluwe vallen onder het Groei- & Krimpbeleid van de provincie Gelderland. Groei van deze verblijfsrecreatieterreinen kan uitsluitend plaatsvinden in de groeiclusters Garderen en Kootwijk (Streekplanuitwerking Groei- & Krimpbeleid). De gemeente ondersteunt die groei onder de voorwaarden zoals beschreven in de clustervisies voor Garderen en Kootwijk. Zie hiervoor ook hoofdstuk 3.

De Veluwe is aangewezen als Natura 2000-gebied. Ontwikkelingen in het buitengebied van de gemeente Barneveld mogen geen significant negatieve invloed hebben op de Natura 2000-gebieden. Daarbij gaat het in de gemeente met name om ontwikkelingen in de veehouderij en de recreatiesector. De gemeente zal initiatieven van individuele bedrijven op Natura 2000 toetsen in de vergunningprocedure, in overeenstemming met het Gelderse convenant stikstof en Natura 2000.

Overgangszone landschap, landbouw en recreatie

Het ruimtelijk beleid richt zich vooral op handhaving en versterking van het functioneren van de bestaande verblijfsrecreatieve sector, primair door verbetering van de kwaliteit van bestaande verblijfsrecreatiebedrijven. Een landschappelijk aantrekkelijke overgang tussen de Veluwe en de Gelderse Vallei is wenselijk.

Op de overgang van de bosgebieden van de Veluwe naar de Gelderse Vallei ligt, hoofdzakelijk ten noorden van de A1, een gordel van recreatieve functies waaronder een aantal grote recreatieve verblijfsrecreatiecomplexen. Een positionering tussen de Veluwe en de Gelderse Vallei als uitvalsbasis voor recreatie is vanzelfsprekend zeer aantrekkelijk. De grote complexen zijn echter zodanig opgezet dat zij voor dagrecreanten een barrière vormen tussen beide gebieden. Ook de ruimtelijke en ecologische overgang tussen beide gebieden wordt hierdoor aangetast.

Uitbreiding van de bestaande recreatieterreinen zal de gemeente overwegen indien dit nodig is voor een kwaliteitsverbetering en extensivering van deze terreinen. Ook zal de gemeente recreatief medegebruik van agrarische gronden stimuleren, als onderdeel van het beleid met betrekking tot nevenactiviteiten en functieverandering. Het ruimtelijk beleid richt zich vooral op handhaving en versterking van het functioneren van de bestaande verblijfsrecreatieve sector. Handhaving en versterking moet primair plaatsvinden door verbetering van de kwaliteit van bestaande verblijfsrecreatiebedrijven, daaronder begrepen op kwaliteitsversterking gerichte schaalvergroting. Kwaliteitsversterking betekent ook dat de bedrijfsrecreatieve complexen meer onderdeel uitmaken van de gewenste landschappelijke structuur en dat meer sprake is van een recreatieve dooradering voor recreatief verkeer.

Voor het deel van de zone ten zuiden van de A1 wordt gestreefd om het gebied in te richten als een overgang tussen de aaneengesloten bossen van de Veluwe en het kleinschalige landschap van het 'agrarisch bedrijvenlandschap'. Het doel is om deze landschappen meer geleidelijk in elkaar over te laten gaan. Ten opzichte van het huidige landschap is daardoor een ontwikkeling gericht op de toename van kleine landschapselementen wenselijk. Hierdoor ontstaat een variatie van door houtsingels omgeven open ruimtes van wisselende grootte en kleinere bosschages. Dit bevordert het opnamevermogen van het landschap en de recreatieve belevingswaarde. Binnen het kader van het reconstructieplan kunnen de bestaande agrarische bedrijven in deze zone gewoon blijven functioneren.

Vanwege de nabijheid van de Veluwe moet de ontwikkeling van agrarische bedrijvigheid ook nadrukkelijk worden afgestemd op natuurwaarden van de Veluwe, in overeenstemming met het convenant stikstof en Natura 2000.

Stedelijke zone

Het concentratiebeleid voor woningbouw, ontwikkeling van bedrijventerreinen en voorzieningen in het gebied Barneveld-Harselaar-Voorthuizen blijft onverkort als uitgangspunt gelden.

Voor een gedetailleerde uitwerking van deze zone, wordt verwezen naar de Structuurvisie 2009 dan wel de geactualiseerde versie daarvan. Binnen de stedelijke zones zijn twee landschappelijke bufferzones aangegeven (zie onder 'landschappelijke bufferzones'). Daarnaast zijn in relatie tot de stedelijke zone het landgoed De Schaffelaar en de bufferzone ten noorden van Barneveld, aangewezen als recreatieve uitloopgebieden. De mogelijkheden voor recreatief medegebruik en de aansluiting op het stedelijk gebied dienen hier te worden versterkt.

Het gebied Kallenbroek (Het Paradijs, landgoed Erica) wordt ook gebruikt als recreatief uitloopgebied. Op termijn is een sterkere relatie tussen dat gebied en de westkant van de kern Barneveld goed denkbaar.

Landschappelijke bufferzones

De landschappelijke bufferzones houden in beginsel hun bestaande functies, maar het beleid richt zich op meer dan het handhaven van de bestaande (agrarische) situatie. Actief beleid is nodig om ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan. Daarvoor zijn voor delen van de bufferzones (deel)gebiedsvisies opgesteld die leidend zijn voor ruimtelijke ontwikkelingen. Voor een deel van de landschappelijke bufferzone tussen Barneveld en Harselaar is de Gebiedsvisie Overgangszone Esvelderbeek vastgesteld. Hierbij wordt actief ingezet op natuur, recreatie, waterberging en landschapsherstel. De Esvelderbeek wordt de drager voor de ontwikkeling van een natte ecologische verbindingszone. Het gebied wordt nadrukkelijk ontwikkeld als uitloopgebied voor de kern Barneveld. Hiervoor worden extra recreatieve verbindingen gerealiseerd, onder andere over de lengte van deze bufferzone. Ook wordt de landschappelijke kwaliteit versterkt, onder meer door de aanwijzing van deze bufferzone als gebied voor natuur- en groencompensatie voor ontwikkelingen elders in de gemeente en door het ondersteunen van particuliere initiatieven voor landschapsherstel en landgoedontwikkelingen. Hierbij streeft de gemeente naar de versterking van de samenhang met het omliggende buitengebied en landgoed De Schaffelaar. Ten behoeve van de waterberging voor Harselaar zal in de bufferzone waterberging worden gerealiseerd. Belangrijke karakteristieken zijn (zeer) lage dichtheden, hoogwaardige architectuur en veel (ecologisch waardevol en openbaar toegankelijk) groen.

Zeumeren is een groene buffer met een sterk authentiek landschapsbeeld, gericht op het gebruik door bewoners, recreanten en agrarische bedrijven. In de gebiedsvisie gaat het recreatiegebied geleidelijk over in het omliggende landschap. Het recreatiegebied Zeumeren ontwikkelt zich door tot een (boven)lokale functie en zorgt gemeentebreed voor een meer gevarieerd dagrecreatief aanbod. De waterplas krijgt bijvoorbeeld een intensieve en een luwe zone. Het recreatiegebied blijft ook aantrekkelijk voor de huidige groene en extensieve vormen van recreatie. In het overige buitengebied is en blijft volop ruimte voor de diversiteit van de agrarische sector. Niet alles kan overal; in de kernrandzone kan op termijn een overgang plaatsvinden naar op de woonkern gerichte functies.

Robuuste ecologische verbindingszone

Op grond van het geldende kabinetsbeleid worden robuuste ecologische verbindingen heroverwogen. De gemeente zal de robuuste verbinding pas opnemen in het gemeentelijk beleid, zodra er concreet zicht is op uitvoering. Dit om planologische schaduwwerking te vermijden. In het geval dat de robuuste verbinding definitief wordt geschrapt, zal de gemeente passend bij het gemeentelijk landschapsbeleid waar mogelijk met kleine landschapselementen bijdragen aan de ecologische verbinding tussen de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug.

Het beleid dat de gemeente voor deze zone voorstaat, is afhankelijk van de uitkomst van de heroverweging. Er kan worden gedacht aan:

• Natuur- en landschapsontwikkeling in combinatie met herstel van het watersysteem.
• Bijdragen aan een florerende plattelandseconomie, waarbij verbetering van de productieomstandigheden voor de landbouw de belangrijkste opgave is.
• Waar grondmobiliteit (financieel) mogelijk is, kan die bijdragen aan zowel de ecologische verbinding als aan verbeteren van de verkaveling en de landbouwstructuur.

Samenhang deelgebieden met reconstructiezonering

Met deze indeling in deelgebieden respecteert de gemeente het beleid voor de intensieve veehouderij overeenkomstig het reconstructieplan. De reconstructiezonering is vooral gebaseerd op de afstand van intensieve veehouderij tot natuurgebieden. Bij het afleiden van de deelgebieden voor de Structuurvisie Buitengebied Barneveld heeft de gemeente ook gekeken naar de landschappelijke structuur, zoals hierboven omschreven. Het onderscheiden deelgebied 'agrarisch bedrijvenlandschap' komt globaal overeen met het LOG van het reconstructieplan. De andere onderscheiden deelgebieden en zones omvatten zowel verwevingsgebied als extensiveringsgebied, waarvoor het beleid voor de intensieve veehouderij geldt zoals omschreven in het reconstructieplan en het actualisatieadvies van de Reconstructiecommissie. Daaraan heeft de gemeente toegevoegd:

• Het niet omschakelen naar intensieve veehouderij in:
  • 1. Kernrandzones van 250 meter rond de kernen.
  • 2. De zoekzones stedelijk gebied conform de betreffende streekplanuitwerking.
• Het binnen de kernrandzone en de zoekzones stedelijk gebied niet toepassen van de tweede bouwvlakvergroting van 30% die in de actualisatie wordt voorgesteld voor het verwevingsgebied.

Deze zones zijn opgenomen om de kwaliteit van het leefmilieu in de kernen te beschermen en de mogelijkheden voor verstedelijking in de zoekzones niet te belemmeren. De exacte begrenzing van de zones is uitgewerkt in het kader van het voorliggende bestemmingsplan. Op de verbeelding is hiervoor een aanduiding opgenomen. Agrarische bedrijven die voor 50% of minder binnen deze zones liggen, worden beschouwd als bedrijven die geheel buiten deze zones liggen.

Het instellen van een zone rondom de kernen sluit volledig aan op het geurbeleid van de gemeente Barneveld zoals dat is verwoord in de Gebiedsvisie ten behoeve van de Verordening Geurhinder en Veehouderij uit 2008. Uit de milieueffectrapportage (MER) is gebleken dat de kwaliteit van het leefmilieu in delen van bebouwde kommen op basis van geur uit de veehouderij is gekwalificeerd als 'matig'. Het beperken van de intensieve veehouderij in de gebieden direct aansluitend aan de kernen draagt bij aan het verbeteren van de geursituatie. Hoofdstuk 4 bevat meer informatie over de MER.

2.3 Visie omgevingskwaliteit

2.4 Visie sociaal-economische kwaliteit

3.1 Inleiding

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het relevante beleidskader. Het gaat om beleid en beleidsnota's die direct dan wel indirect doorwerken in het bestemmingsplan of invloed hebben op de bestemmingsregelingen. Van deze nota's is hierna per bestuursniveau een beknopte samenvatting gegeven.

3.2 Europa

3.3 Rijk

3.4 Provincie

3.5 Regio

3.6 Gemeente

4.1 Inleiding

Bij het voorliggende bestemmingsplan 'Buitengebied 2012 geconsolideerd' en de daaraan gerelateerde Structuurvisie Buitengebied Barneveld is sprake van de plicht voor een MER. Dit komt omdat het bestemmingsplan en de structuurvisie een kader vormen voor toekomstige m.e.r.-(beoordelings)plichtige besluiten, zoals een omgevingsvergunning voor de uitbreiding van een intensieve veehouderij.

Het MER bevat informatie over de milieugevolgen die samenhangt met het beleid (de structuurvisie) en de planologisch-juridische regeling (het bestemmingsplan), zodat deze informatie kan worden gebruikt in de besluitvorming over die plannen.

Het MER (Arcadis, MER voor structuurvisie en bestemmingsplan Buitengebied Barneveld, van 30 maart 2011) is opgenomen in bijlage 3. Het rapport is samen met de ontwerpstructuurvisie ter visie gelegd. Reacties op het MER zijn meegenomen bij de vaststelling van de structuurvisie en de verdere voorbereiding van en besluitvorming over het bestemmingsplan 'Buitengebied 2012 geconsolideerd'. De Commissie voor de milieueffectrapportage heeft de opgestelde MER geheel akkoord bevonden voor de Structuurvisie.

Vervolgens heeft de Commissie aangegeven dat een aanvulling op het MER nodig was voor het voorliggende bestemmingsplan. Deze aanvulling (Arcadis, Aanvulling MER bestemmingsplan Buitengebied gemeente Barneveld, van 4 juli 2012) is opgenomen in bijlage 4.

Het MER en de aanvulling (en daarmee ook de samenvattingen) zijn vooral gericht op de mogelijke milieugevolgen van de ontwikkeling van de intensieve veehouderij in de gemeente Barneveld.

4.2 Huidige situatie en ontwikkeling veehouderij

De huidige situatie en vaststaande autonome ontwikkelingen vormen de referentie voor het beoordelen van de beleidsopties of scenario's voor ontwikkeling in het MER. De landbouw in de gemeente Barneveld bestaat vooral uit veehouderijbedrijven: de grondgebonden (melk)rundveehouderij en intensieve veehouderij (zoals pluimvee, varkens en mestkalveren).

Schaalvergroting en afname in de veehouderij

Het aandeel grote bedrijven is in de provincies Gelderland en Overijssel relatief klein in vergelijking met vooral de zuidelijke provincies. Het LEI verwacht in Oost-Nederland nog een flinke schaalvergrotingsslag (het aantal bedrijven daalt, de omvang per bedrijf stijgt) omdat bedrijven voldoende groot moeten zijn om de concurrentie op de wereldmarkt aan te kunnen. Het LEI verwacht dat het aantal melkveebedrijven zal afnemen, ondanks een goed perspectief voor de melkveehouderij als geheel. Er treedt een schaalvergroting op waarbij kleinere bedrijven verdwijnen. Een deel van de melkveebedrijven zal echter nog wel (tijdelijk) blijven bestaan met rundvee zonder melkvee of als akkerbouwbedrijf.

De perspectieven voor de eier-, kalver- en varkenssector zijn volgens het LEI redelijk positief. Ook hier zal de schaalvergroting naar minder maar grotere bedrijven doorzetten.

Het aantal varkensrechten in het reconstructiegebied Gelderse Vallei nam tussen 2002 en 2010 af met 8% en het aantal pluimveerechten met 10%. Het aantal varkensrechten in het reconstructiegebied Veluwe nam tussen 2002 en 2010 af met 18% en het aantal pluimveerechten met 15%. Deze afnamen zijn het gevolg van de opkoopregeling van rechten in begin jaren 2000 ter verkleining van het mestoverschot en als gevolg van het verhandelen van rechten naar buiten de Veluwe en de Gelderse Vallei.

Veehouderijen in de gemeente Barneveld

In 2009 zijn er 689 landbouwbedrijven in de gemeente Barneveld volgens de landbouwtelling van het CBS. Het aantal bedrijven (adressen van landbouwers) wijkt af van het aantal locaties of inrichtingen. Een eigenaar kan op meerdere locaties vee houden. Tussen 2000 en 2009 is het aantal bedrijven in de gemeente Barneveld afgenomen met 26%, circa 3% per jaar. Er is sprake van een zekere 'ontmenging' van bedrijven met rundvee en intensieve veehouderij, waarbij de tak melkveehouderij wordt gestaakt en geïnvesteerd wordt in uitbreiding van de tak intensieve veehouderij.

Het aantal bedrijven met hokdieren daalde met 45%. De varkensstapel is aardig constant gebleven in de periode 2002-2009. De overblijvende varkensbedrijven werden dus gemiddeld groter. De pluimveestapel is, na een dip vanwege de vogelpest in 2003, vooral de laatste jaren gegroeid met 8% ten opzichte van begin deze eeuw vóór de vogelpest en de opkoopregeling. Het aantal vleeskalveren groeide tussen 2000 en 2009 met 18%. Het aantal geiten is de laatste jaren stabiel gebleven.

Op basis van het milieuvergunningenbestand (2009) zijn in het plangebied 1.029 agrarische locaties met veehouderij. Hiervan houdt 50% rundvee, 15% varkens en 9% pluimvee. Ruim 15% van de bedrijven is gemengd en 8% houdt paarden. Bijna de helft van de bedrijven is kleiner dan 40 Nederlandse Grootte Eenheden (NGE). Deze grote groep bedrijven (< 40 NGE) omvat slechts 9% van de totale productieomvang. De bedrijven met een 'volwaardige tak' (> 70 NGE), een kleine 40% van het totaal aantal bedrijven, omvatten samen bijna 80% van de totale productieomvang. Uitgaande van de verwachte schaalvergroting zal het aantal bedrijven boven de 70 NGE stijgen en het aantal onder de 70 NGE sterker dalen.

In aandeel van de totale economische omvang van de veehouderij in de gemeente Barneveld in NGE is de (melk)rundveehouderij met 33% de grootste veehouderijtak in de gemeente, gevolgd door de kalverhouderij met 27% en de varkens- en pluimveehouderij met elk 16%.

De gemiddelde bouwvlakgrootte van agrarische bedrijven in het bestemmingsplan 'Buitengebied 2000' is circa 0,9 hectare. De variatie rond dit gemiddelde is groot met uitschieters tot 4 hectare. Bij de aanvulling van het MER is nader ingegaan op de omvang van de begrensde bouwvlakken in relatie tot de milieuruimte en mogelijke ontwikkeling van de milieubelasting. Zie hiervoor paragraaf 4.13.

De melkveehouderij gebruikt het overgrote deel van de oppervlakte landbouwgrond in de gemeente, met name als grasland en voor de teelt van snijmaïs. Op de landbouwgrond in de gemeente Barneveld is, gegeven de landelijke bemestingsnormen, plaats voor ongeveer een kwart van de mest van het Barneveldse vee. Driekwart van de mestproductie is dus overschot dat afgevoerd wordt naar buiten de gemeente. De totale mestproductie (in kg fosfaat) in de gemeente Barneveld is in 2008/2009 weer ongeveer net zo groot als in 2000/2001, vóór de opkoopregeling en de vogelpest. De plaatsingsruimte voor mest is in dezelfde periode afgenomen met ruim 15% en zal tot 2015 nog verder afnemen door lagere bemestingsnormen.

4.3 Milieugebruiksruimte

De milieugebruiksruimte is het verschil tussen de huidige milieubelasting en de maximale milieubelasting op basis van wettelijke normen. Ontwikkeling van de veehouderij binnen de gemeente Barneveld zal slechts binnen deze milieuruimte kunnen plaatsvinden. De milieugebruiksruimte voor de veehouderijen wordt vooral bepaald door de wet- en regelgeving op het gebied van ammoniak (rundvee en intensieve veehouderij) en geur (vooral intensieve veehouderij). Lokaal kunnen normen op het gebied van fijn stof (vooral pluimveehouderij) en geluid (vooral intensieve veehouderij) een belangrijke sturende factor zijn voor de milieugebruiksruimte.

Ammoniak

In het kader van de Natuurbeschermingswet of de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn worden diverse gebieden beschermd. Deze worden ook als Natura 2000-gebieden aangeduid. Omdat de huidige ammoniakbelasting de instandhoudingdoelstellingen van de natuurwaarden van de Natura 2000-gebieden in en rondom Barneveld bedreigt, leidt dit tot vergaande beperkingen van de uitbreiding van ammoniakdepositie op die gebieden en daarmee op de uitbreidingsmogelijkheden (in emissie van ammoniak) van veehouderijen in Barneveld.

In Gelderland is tussen de provincie Gelderland, landbouw-, natuur- en milieuorganisaties een convenant Stikstof en Natura 2000 gesloten met de volgende hoofdpunten. Gelderland hanteert een drempelwaarde van 0,5% van de kritische depositiewaarde (KDW). Bedrijfsontwikkeling boven de drempelwaarde vereist een Natuurbeschermingswetvergunning en salderen (met rechten van stoppers) voor toename van de emissie ten opzichte van de huidige situatie. Bij het salderen wordt 70% van de depositie en 15% van de emissie van stoppende bedrijven afgeroomd. Grondgebonden bedrijven kunnen uitbreiden zonder salderen, mits de stikstofproductie per hectare niet te hoog is en alle mest kan worden afgezet op gronden binnen 10 kilometer van het bedrijf.

Op de volgende afbeelding is de milieuruimte voor de emissie van ammoniak, uitgaande van de drempelwaarde van 0,5%, weergegeven. De milieuruimte in het oostelijk deel van de gemeente is beperkt. Dat geldt ook voor het oostelijk deel van het landbouwontwikkelingsgebied (LOG) bij Kootwijkerbroek. De milieuruimte in het westelijk deel van het LOG is ruim, net zoals in het gebied ten westen van de A30 en het noordwestelijk deel van de gemeente.

In de volgende tabel is voor de intensieve veehouderijen (tak intensieve veehouderij 20 NGE of meer), voor iedere reconstructiezone (integrale zonering intensieve veehouderij) deze emissieruimte onderverdeeld in een classificatie van de milieuruimte.

Voor de bedrijven met weinig milieuruimte geldt dat een schaalvergroting gepaard zal moeten gaan met extra emissiereductie, omdat een uitbreiding van het aantal dieren binnen een bepaald emissieplafond mogelijk te maken. Of er zal gesaldeerd moeten worden met depositierechten van stoppers.

De emissie van ammoniak uit stallen in de gemeente Barneveld veroorzaakt tot circa 1.000 mol depositie op kwetsbare natuurgebieden. Deze Barneveldse depositie draagt plaatselijk tot meer dan 50% bij aan de totale depositie van stikstof op kwetsbare natuurgebieden.

Per saldo zal de depositie van ammoniak (onderdeel van de depositie van stikstof) op de overbelaste Natura 2000-gebieden moeten dalen. De emissieruimte op basis van de 0,5% drempelwaarde zal niet door alle veehouderijen benut kunnen worden. Op welke wijze deze totale taakstelling op het gebied van emissiereductie (en de monitoring daarvan) zal worden meegewogen bij de vergunningverlening is nog niet geheel duidelijk. De provincie zal dit als bevoegd gezag uitwerken in haar verordening(en).

Geurhinder uit stallen

De Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) is vanaf 1 januari 2007 van kracht en vormt het toetsingskader voor geur veroorzaakt door het houden van dieren in dierenverblijven. Er wordt gerekend met 'odour units' (ou) en geurgevoelige objecten zoals woningen. Geurgevoelige objecten krijgen een wettelijke norm toegewezen voor de geurbelasting die de veehouderij mag veroorzaken op het geurgevoelig object. In een reconstructiegebied is de standaard geurnorm voor een geurgevoelig object binnen de bebouwde kom 3 ou/m3 en buiten de bebouwde kom 14 ou/m3. De Wgv biedt de gemeenten de mogelijkheid om bij verordening gebiedsgericht geurbeleid vast te stellen en hiermee af te wijken van de op nationaal niveau vastgestelde standaardnorm voor geur. De geurnorm kan soepeler of juist strenger worden vastgesteld door de gemeente. Bij beoordeling van vergunningaanvragen wordt bepaald of deze normen voor geurbelasting op een geurgevoelig object wordt overschreden. Voor een aantal soorten vee (zoals melkrundvee) geldt een vaste afstandsnorm tot geurgevoelige objecten en wordt er niet met odour units gerekend.

Door de gemeente Barneveld is in oktober 2008 een verordening vastgesteld met afwijkende geurnormen (zogenaamde voorgrondnormen). Voor een enkele woonkern (De Glind), voor de zoekgebieden woningbouw (Barneveld Noord, Kootwijkerbroek Oost en West, Terschuur, Voorthuizen, Zwartebroek, Veller, De Burgt en De Glind) en voor gebieden met campings en verblijfsrecreatie geldt een norm van 6 of 8 ou. Voor het landbouwontwikkelingsgebied (LOG) geldt een norm van 20 ou. Voor Barneveld, Voorthuizen en alle overige kernen blijft de standaardnorm van 3 ou van kracht. Voor de rest van het buitengebied geldt de standaardnorm van 14 ou.

Bij het bepalen van de milieugebruiksruimte wordt op vergunningenniveau de cumulatie, de zogenaamde achtergrondbelasting, niet meegenomen. Bij besluiten in het kader van de ruimtelijke ordening is dit wel een relevant beoordelingscriterium.

Er moet namelijk onderbouwd worden dat een ruimtelijke ontwikkeling past binnen een goed woon- en leefklimaat. De streefwaarden met betrekking tot de achtergrondbelasting die genoemd zijn in de gebiedsvisie uit 2008 bieden daarvoor handvatten. Die streefwaarden verschillen per gebied: 10 ou voor de kern Barneveld, 14 ou voor de overige kernen, 32 ou voor het LOG en 20 ou voor het overige buitengebied.

Nieuwvestiging van een intensieve veehouderij of omschakeling van een niet-intensief naar een intensief bedrijf gaat altijd gepaard met een uitbreiding van de geuremissie. Uitbreiding van bestaande intensieve veehouderijen (meer dierplaatsen) kan gepaard gaan met de uitbreiding van de vergunde geuremissie, maar dat is niet noodzakelijkerwijs het geval. Door toepassing van moderne stalsystemen of luchtwassers is het ook mogelijk om, binnen het vergunde emissieniveau, uit te breiden.

Op de volgende afbeelding (zie ook de bijlagen van het MER) is de milieuruimte voor de emissie van geur, uitgaande van de gemeentelijke normstelling voor de voorgrondbelasting, weergegeven. De milieuruimte wordt sterk bepaald door de aanwezigheid van burgerwoningen in het buitengebied en de afstand tot kernen. De verweving van vele functies in het buitengebied van Barneveld, ook in het LOG, is terug te zien op deze afbeelding.

In de volgende tabel is voor de intensieve veehouderijen (tak intensieve veehouderij 20 NGE of meer), voor iedere reconstructiezone (integrale zonering intensieve veehouderij) deze emissieruimte voor het aspect geur (voorgrondbelasting) onderverdeeld in een classificatie van de milieuruimte. Voor de bedrijven met weinig milieuruimte geldt dat een schaalvergroting gepaard zal moeten gaan met extra emissiereductie, om een uitbreiding van het aantal dieren binnen een bepaald emissieplafond mogelijk te maken.

Uitgaande van een toets aan het criterium 'een goed woon- en leefklimaat' en de streefwaarden zoals die zijn genoemd in de gebiedsvisie (uit 2008) zijn er gebieden waar ook de huidige achtergrondbelasting randvoorwaarden stelt aan de realisatie van ruimtelijke initiatieven, zoals de uitbreiding van een bouwvlak voor een intensieve veehouderij. De gebieden waar de huidige achtergrondbelasting hoger is dan de streefwaarden uit de gebiedsvisie, zijn op de volgende afbeelding weergegeven.

Milieuruimte: combinatie ammoniak en geur

Op de volgende afbeelding en in de volgende tabellen is een combinatie gemaakt van de milieuruimte voor de emissie van ammoniak (drempelwaarde van 0,5%) en geur (gemeentelijke normstelling voor de voorgrondbelasting).

Relatief gezien zijn er in de extensiveringsgebieden en verwevingsgebieden meer locaties met een beperkte milieuruimte dan in het LOG. Locaties met veel milieuruimte zijn echter ook in het verwevingsgebied te vinden. Voor de meeste locaties (ruim 70%) geldt dat groei veelal gepaard zal moeten gaan met de toepassing van emissiearme stalsystemen en/of luchtwassers, om groei binnen het milieuplafond mogelijk te maken. Ook regelgeving als de IPPC-richtlijn en de provinciale verordening stikstof en Natura 2000 zorgt er voor dat de bouw van nieuwe stallen of modernisering van stallen zal moeten samengaan met de reductie van de emissie (ammoniak, geur, fijn stof) per dierplaats. Om dergelijke investeringen te kunnen financieren gaat dat vaak gepaard met een toename van het aantal dierplaatsen en een 'opvulling' van de milieugebruiksruimte.

4.4 Fijn stof

Uit verschillende publicaties is bekend dat fijn stof gezondheidsproblemen en vroegtijdige sterfte bij de mens kan veroorzaken. Concentratie van veehouderijen kan de kans op overschrijding van de fijnstofnormen verhogen. Mogelijk vormt dit een beletsel bij de vergunningverlening voor grotere intensieve veehouderijen, vooral voor pluimveebedrijven. In het toetsingskader is opgenomen dat de concentratie van fijn stof uitsluitend wordt beoordeeld op woonlocaties en op locaties die voor het publiek toegankelijk zijn.

Uit de Grootschalige Concentratiekaart Nederland blijkt dat in 2010 de jaargemiddelde achtergrondconcentratie van fijn stof (PM10) in het buitengebied van Barneveld overwegend liggen tussen 20 en 30 µg/m3. Dit ligt ruim onder de maximale jaargemiddelde concentratie van 40 µg/m3 fijn stof, maar boven de (gezondheids)advieswaarde van de WHO (20 µg/m3). De concentraties worden voor een belangrijk deel bepaald door de heersende achtergrondconcentraties.

In 2020 zullen de concentraties mogelijk lager zijn, doordat de emissies uit verkeer mogelijk afnemen. Of de emissies uit de veehouderij afnemen hangt af van de bedrijfsontwikkeling. Enerzijds is waarschijnlijk sprake van afname door de maatregelen vanwege het Besluit ammoniakemissie huisvesting veehouderij (Besluit huisvesting) vooral voor intensieve veehouderijen, anderzijds zal ten gevolge van het legbatterijverbod en de omschakeling naar scharrelhuisvesting of andere systemen (pluimvee, leghennen) de emissies van fijn stof kunnen gaan toenemen. Op de volgende afbeelding is de achtergrondconcentratie weergegeven.

De bijdrage van de veehouderij in de concentratie fijn stof (PM10) ligt in grote delen van de gemeente tussen 0 en 5 µg/m3. Plaatselijk, direct rondom vooral pluimveehouderijen, is die bijdrage groter (tussen 10 en meer dan 30 µg/m3). In gebieden met een hogere achtergrondconcentratie (>25 µg/m3) kan fijn stof een sturende factor zijn voor de milieugebruiksruimte. Dit zal vooral aan de orde zijn bij pluimveebedrijven die omschakelen naar scharrelhuisvesting of andere systemen in verband met dierenwelzijnseisen.

Gemiddeld genomen zal fijn stof voor andere veehouderijen geen bepalende factor zijn voor de milieugebruiksruimte omdat het invloedsgebied veelal beperkt is.

4.5 Alternatieven

Om de milieugevolgen van de mogelijke ontwikkeling van de veehouderij in beeld te brengen zijn in het MER een aantal alternatieven (scenario's voor ontwikkeling) geformuleerd, en ook zijn de effecten van die alternatieven ingeschat en onderling vergeleken. Die alternatieven focussen vooral op de ontwikkeling van intensieve veehouderij. Daarnaast is er aandacht besteed aan de ontwikkeling van de melkrundvee.

Alle alternatieven gaan uit van een (modelmatige) aanname dat de kleinste bedrijven (<40 NGE) op termijn, binnen de planperiode, stoppen. Bedrijven die iets groter zijn zullen stoppen als ze in de gevoelige gebieden liggen en de grotere bedrijven (>70 NGE) groeien niet als ze onvoldoende milieuruimte hebben, maar blijven wel bestaan. Voor melkveehouderij geldt dat bedrijven kleiner dan 70 NGE als stopper beschouwd kunnen worden.

De overige bedrijven groeien door tot een bepaalde bedrijfsgrootte die vooraf niet te bepalen is. Deze maximale grootte verschilt tussen het landbouwontwikkelingsgebied en het verwevingsgebied omdat er in het LOG planologisch gezien meer ontwikkelingsmogelijkheden zijn.

In de varianten waarin de veestapel niet groeit ten opzichte van de (vergunde situatie) in 2010, wordt de economische omvang van de bedrijven die modelmatig gezien stoppen herverdeeld over de bedrijven die modelmatig gezien groeien. In de varianten met 10-20% groei van de veestapel in Barneveld worden extra NGE's verdeeld over de bedrijven met groeimogelijkheden.

ALTERNATIEF 1 = REFERENTIESITUATIE

Alternatief 1 brengt de huidige milieusituatie in beeld. De milieueffecten van de andere alternatieven worden bepaald door de effecten van deze alternatieven te vergelijken met de huidige situatie: de referentiesituatie. Binnen de huidige situatie worden enkele varianten onderzocht die inzicht geven in de bandbreedte van de referentiesituatie op basis van de volgende verschillende uitgangspunten:

• omvang veestapel op basis van vergunningen;
• omvang veestapel op basis van CBS-cijfers;
• op korte termijn lagere stalemissies op grond van het Besluit huisvesting.

Het betreft zowel de agrarische bedrijven met melkrundvee als intensieve veehouderij.

ALTERNATIEF 2 = DE SCHAALVERGROTING

Alternatief 2 brengt de gevolgen in beeld van de te verwachten ontwikkeling naar minder maar grotere bedrijven, uitgaande van ontwikkelingsmogelijkheden van bedrijven overeenkomstig het (voorgenomen) gemeentelijke beleid. Binnen alternatief 2 worden twee varianten onderscheiden: één variant die uitgaat van een gelijkblijvende totale veestapel in Barneveld en één variant die uitgaat van groei van de totale pluimvee- en vleeskalverenstapel met 20% en groei van de totale varkens- en melkveestapel met 10%. Dit om de milieueffecten van eventuele groei van de veestapel in beeld te brengen.

Besluit huisvesting

Autonoom moeten alle bedrijven voldoen aan het Besluit huisvesting. Hiermee is in het MER rekening gehouden met het beoordelen van de effecten voor alle aspecten. De ammoniakdepositie op Natura 2000-gebieden vormt hierop een uitzondering. De Natuurbeschermingswet schrijft voor dat het effect moet worden vergeleken met de bestaande situatie op 7 december 2004. In het Convenant Stikstof en Natura 2000 van Gelderland is opgenomen dat voor bedrijfsontwikkeling tussen 2004 en 2009 geen Natuurbeschermingswetvergunning nodig is, indien uit onderzoek blijkt dat de totale depositie uit veehouderij op habitatniveau niet is toegenomen in die periode. Als de totale depositie wel is toegenomen wordt gezocht naar maatwerkoplossingen, bijvoorbeeld salderen met na 2009 vrijkomende depositie.

Omdat deze situatie niet bekend is wordt in het MER gerekend met de huidige vergunningssituatie. Vergunningen voor individuele bedrijven zullen op het moment van bedrijfsuitbreiding in voorkomende gevallen in de praktijk wel beoordeeld worden ten opzichte van de individuele situatie in 2004. In het MER is daarnaast op het niveau van de gemeente Barneveld een vergelijking gemaakt tussen de vergunde dierplaatsen en de veebezetting op basis van de CBS-landbouwtellingen. In de beoordeling op basis van de Natuurbeschermingswet worden de vergunde en ook gerealiseerde dierplaatsen als referentie gebruikt.

In de volgende tabel is de uitwerking van de alternatieven samenvattend beschreven.

4.6 Effecten

Ontwikkeling ammoniakdepositie op Natura 2000-gebieden

Onderstaande tabellen tonen de resultaten van de modelberekeningen van de ammoniakdepositie: de gemiddelde ammoniakdepositie per habitattype van Natura 2000-gebied Veluwe en de deposities op de overige Natura 2000-gebieden.

Tabel: Gemiddelde ammoniakdepositie voor habitattype Natura 2000-gebied Veluwe per alternatief

Tabel: Gemiddelde ammoniakdepositie voor habitattype Natura 2000-gebied Veluwe per alternatief (herverdeling intensieve en melkveehouderij gecombineerd)

Bij onderstaande effectbeschrijvingen wordt uitgegaan van de gemiddelde waarden uit de tabellen.

• Te zien is dat in de huidige situatie de ammoniakdepositie door veehouderijen in Natura 2000-gebied Groot Zandbrink het grootst is van alle beschermde natuurgebieden binnen het invloedsgebied: 201 mol N/ha/jr. De bijdrage van die veehouderijen aan de depositie op de andere natuurgebieden is lager op de overige Natura 2000-gebieden (tussen 23 en 90 mol N/ha/jr). Op Natura 2000-gebied Veluwe is per habitattype gekeken: beuken-eikenbossen (H9120) worden in de huidige situatie het meest belast (148 mol N/ha/jr), vochtige heiden (H4010A) het minst (25 mol N/ha/jr).
• Berekeningen van het effect van de AMvB huisvesting laten zien dat de depositie op alle onderzochte natuurgebieden (licht) afneemt ten opzichte van de huidige situatie (tussen de 5 en 39 mol N/ha/jr).
• De modelresultaten van de verschillende alternatieven laten bij alle alternatieven en in alle natuurgebieden een daling zien van de deposities ten opzichte van de huidige situatie.
• Alternatief 2B (groei veestapel) laat een groei van de depositie zien ten opzichte van de autonome ontwikkeling (effect AMvB huisvesting) en alternatief 2A (geen groei, alleen herverdeling), maar blijft onder de depositie op basis van de huidige vergunde situatie.

Alternatief 2a (nulgroei) zorgt voor minder stikstofdepositie dan alternatief 2b (10-20% groei). De verschillen tussen de twee alternatieven verschillen per gebied. Bij Binnenveld (Bennekomse Meent en Blauwe Hel) liggen de onderlinge verschillen tussen de twee alternatieven rond de 3-5 mol N/ha/jr. Bij Groot Zandbrink zijn de verschillen wat groter: alternatief 2a met 26 mol N/ha/jr minder depositie dan alternatief 2b. Voor de habitattypen van de Veluwe liggen de verschillen tussen de 4 en 15 mol N/ha/jr. Ten opzichte van de huidige situatie is voor alle gebieden een grotere afname door alternatief 2a dan door 2b.

De melkveebedrijven veroorzaken 8 tot 19% van de stikstofdepositie veroorzaakt in de onderzochte natuurgebieden. Door de AMvB huisvesting nemen de stikstofdeposities af met 5 tot 40 mol ten opzichte van de huidige situatie. De alternatieven melkrundvee nulgroei en melkrundvee 10% groei zijn nauwelijks onderscheidend (verschillen tot maximaal 5 mol N/ha/jr). De alternatieven iv-nulgroei en iv 10-20% groei zijn iets meer onderscheidend (verschillen tot maximaal 21 mol N/ha/jr).

Ontwikkeling geurbelasting

Op basis van het gemeentelijke vergunningenbestand is voor de alternatieven een inschatting gedaan van de ontwikkeling van de achtergrondbelasting ten gevolge van de stalemissies. Dit is vertaald in een beoordeling van het woon- en leefklimaat op basis van onderstaande indeling.

In de volgende tabellen is de verwachte ontwikkeling van de achtergrondbelasting weergegeven. Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen de bebouwde kom en het buitengebied.

Bebouwde kom:

Alternatief 2A leidt tot een verbetering van het woon- en leefklimaat in de bebouwde kom ten opzichte van de referentie en alternatief 1. De geurbelasting in alternatief 2B ligt iets onder de geurbelasting op basis van de huidige situatie.

Buitengebied:

Alternatief 2A leidt tot een verbetering van het woon- en leefklimaat in het buitengebied ten opzichte van de huidige situatie en scoort iets beter dan alternatief 1. De geurbelasting in alternatief 2B blijft gelijk met de huidige situatie.

4.7 Vergelijking van effecten op hoofdlijnen

In het MER zijn de effecten van de alternatieven op verschillende aspecten in beeld gebracht en vergeleken met de referentiesituatie. Per aspect zijn één of meer criteria gebruikt voor de effectbeoordeling. De effecten zijn kwalitatief beoordeeld met de volgende zevenpunts-beoordelingsschaal:

Tabel: weging beoordelingscriteria:

4.8 Effecten op de volksgezondheid

In bijlage 1 ('Gezondheid uit MER') is informatie opgenomen aangaande de lopende onderzoeken en huidige inzichten met tot de relatie tussen intensieve veehouderij en gezondheid en is een relatie gelegd met het milieuonderzoek in het kader van de MER. Aangezien het beoordelen van de effecten op de volksgezondheid geen onderdeel is van het bestemmingsplan en de MER maar er maatschappelijk gezien wel veel aandacht is voor dit thema, is deze bijlage opgenomen.

Effecten van intensieve veehouderijen op de volksgezondheid kunnen op verschillende manieren tot stand komen. Bijvoorbeeld via direct diercontact, via de lucht, via mest en via voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong. Mogelijke risicogroepen zijn de veehouders, familie, personeel en bezoekers, omwonenden en consumenbetrekking ten van voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong. In de wetenschappelijke literatuur komen de volgende onderwerpen naar voren: gassen (zoals ammoniak) en geuren, fijn stof en bio-aerosolen (stofdeeltjes die bacteriën, virussen of schimmels kunnen bevatten). Hieronder worden deze thema's nader toegelicht.

Ammoniak

Intensieve veehouderij is een belangrijke bron van ammoniakemissie naar de lucht. De concentratie van ammoniak in Nederlandse stallen bedraagt gemiddeld enkele µg/m3.

De MAC (maximaal aanvaardbare concentratie) waarde (14 mg/m3 over 8 uur tijd gewogen gemiddelde) wordt soms kortdurend of op een enkele dag overschreden. De concentratie in de directe omgeving van intensieve veehouderijen is door de enorme verdunning 100 - 1.000 keer lager dan in een stal. Deze verdunning neemt zeer sterk toe met de afstand van de bron. De jaargemiddelde concentratie in Nederland is 8 µg/m3. De gemiddelde concentratie in gebieden met veel intensieve veehouderijen is circa 15 - 17 µg/m3. De gemiddelde concentratie ligt ruim onder de advieswaarde voor chronische blootstelling, die 100 µg/m3 bedraagt. Enkele veldmetingen tonen aan dat tijdens het bemesten lokaal tijdelijke pieken kunnen optreden, hetgeen onder de advieswaarde ligt voor acute blootstelling.

De schadelijke effecten van ammoniak zijn vooral terug te vinden in de natuur. Effecten op de mens (anders dan geuroverlast) door ammoniak in gebieden met intensieve veehouderij zijn minder waarschijnlijk.

Hiervoor is aangegeven dat de ammoniakemissie ten opzichte van de huidige situatie zal afnemen. Gezien die effecten op de emissie en depositie van ammoniak en het feit dat de schadelijke effecten van ammoniak zeer beperkt zijn (concentraties liggen ver onder de advieswaarde), worden er geen negatieve effecten op de volksgezondheid voor wat betreft het aspect ammoniak verwacht.

Geur

In hoeverre een geurwaarneming als hinderlijk wordt ervaren hangt af van diverse factoren, zoals de blootstellingskarakteristieken (concentratie, duur en frequentie van geurwaarneming), aard en karakter van de geur en persoonskenmerken van de waarnemer, zoals de sociaal-economische context. In het geval van geurhinder van de intensieve veehouderij, hebben agrariërs minder last van geurhinder dan niet-agrariërs.

In het beperkte aantal uitgevoerde praktijkonderzoeken is een algemene samenhang tussen geurhinder en ervaren gezondheidsklachten gevonden en blijkt dat er geen sprake van een lineaire relatie tussen geur, hinder en gezondheidsklachten. Voor veel stoffen met een sterke geurcomponent geldt dat de geur bij lagere concentraties ruikbaar is alvorens de stof tot toxische effecten aanleiding kan geven. Er is daarom geen relatie tussen geur en toxiciteit.

De GGD gebruikt bij de gezondheidsbeoordeling van geurbelasting veroorzaakt door intensieve veehouderijen een module uit de Gezondheidseffectscreening (GES). Deze hanteert een andere dosis-effectrelatie dan die voor de wetgeving (Wet geurhinder en Veehouderij) is gebruikt. Met deze methodiek ligt de maximaal toelaatbare geurbelasting bij 6 odour units per individueel bedrijf. Een hogere belasting aan geur geeft voor omwonenden volgens de GGD een ongewenste gezondheidsbelasting. De vaste wettelijke waarden zijn maximaal 3 ou voor geurgevoelige objecten in de bebouwde kom en maximaal 14 ou voor geurgevoelige objecten in het buitengebied.

Hiervoor is aangegeven dat de geuremissie en achtergrondbelasting ten opzichte van de huidige situatie naar verwachting zal afnemen. Dit zal ook leiden tot een positief effect op de gezondheidsbelasting. Desondanks is er sprake van een geurbelasting die hoger is dan aanbevolen waarden uit de GES-methodiek van de GGD en liggen ook de vaste wettelijke normen voor de maximale geurbelasting in het buitengebied en de normen die de gemeente heeft gesteld, boven de grenswaarde die de GGD hanteert.

Fijn stof

Blootstelling aan fijn stof kan leiden tot een toename in luchtwegklachten, hoesten, benauwdheid, vermindering van de longfunctie en een toename van ziekenhuisopname. Met elke 10 µg/m3 stijging in PM10 concentratie neemt bijvoorbeeld sterfte toe met 4,3% wanneer men chronisch is blootgesteld aan fijn stof.

Hoewel de Europese norm voor jaargemiddelde concentratie PM10 op 40 µg/m3 ligt, is de advieswaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) 20 µg/m3. Bij luchtmodellering is gebleken dat er sprake is van een overschrijding, indien de fijnstofachtergrondconcentratie van 32,5 µg/m3 wordt overschreden.

Ten aanzien van fijn stof zullen intensieve veehouderijen moeten voldoen aan de wettelijke normen met betrekking tot de concentratie en het aantal overschrijdingsdagen. Lokaal is een toename van de fijnstofconcentratie niet uitgesloten. De achtergrondbelasting in Barneveld is voor een deel van het grondgebied boven de advieswaarde van de WHO (20 µg/m3). In deze gebieden zal er gedurende langere tijd nog sprake zijn van een belasting op de volksgezondheid.

Infectieziekten

Zoönosen zijn infectieziekten die van dieren op mensen overdraagbaar zijn. Dit kan via direct diercontract, de lucht, mest en via voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong.

Aan een bio-aerosol zoals MRSA is voldoende onderzoek verricht om het gezondheidsrisico te kunnen benoemen. Van bio-aerosolen beladen met bijvoorbeeld endotoxinen, griepvirussen en, Q-koortsbacillen is een inschatting van het gezondheidsrisico beperkt mogelijk.

In dit kader is landelijk onderzoek opgestart. In het onderzoek is onder meer de aanwezigheid van fijn stof, bacteriën en virussen in de buurt van verschillende veehouderijbedrijven gemeten. Ook zijn de gezondheidsproblemen van omwonenden in kaart gebracht om die vervolgens te vergelijken met de gezondheidsproblemen van mensen in andere gebieden.

Het onderzoek is uitgevoerd door het IRAS (Institute for Risk Assessment Sciences, onderdeel van de Universiteit Utrecht) in samenwerking met het NIVEL en het RIVM. Bij het opstellen van de MER is gebruik gemaakt van een tussenrapportage (21 januari 2011) waarbij de eerste resultaten zijn weergegeven op basis van de gegevens die zijn verzameld in 2010. In dit rapport is geconcludeerd dat op basis van deze resultaten de suggestie dat in gebieden met intensieve veehouderij meer klachten en aandoeningen in de luchtwegen worden gerapporteerd, niet worden bevestigd aan de hand van de verkregen ziektegegevens van de huisartsenpraktijken. Het onderzoek constateert dat in de buurt van varkens- en kippenbedrijven een verhoogde endotoxinewaarde (dode celmateriaal op fijn stof) in de lucht wordt gemeten. De aangetoonde waarden zijn flink hoger in vergelijking met stedelijke gebieden, maar zijn nog steeds laag. Bij de gemeten endotoxineniveaus zijn op basis van de huidige inzichten geen gezondheidseffecten te verwachten. Gedetailleerde analyses van bestaande en nieuwe meetresultaten moeten inzicht geven of er een samenhang bestaat tussen het voorkomen van bepaalde aandoeningen en specifieke blootstellingen. Bij het opstellen van het MER was er dus nog geen eindoordeel en er is dus nog sprake van een belangrijke leemte in kennis over die samenhang.

4.9 Mestvergisting

In het MER zijn ook aandachtspunten en randvoorwaarden met betrekking tot het milieu opgenomen die betrekking hebben op mestvergisting, zoals:

• (Co)vergisten van mest met een scheiding en indikking van het digestaat levert per saldo veel meer energie dan het (transport) energie kost.
• Biogas vermindert de behoefte aan fossiele energie wat bijdraagt aan het sluiten van de koolstofkringloop en daarmee bijdraagt aan het verminderen van de uitstoot van CO2 naar de atmosfeer.
• Als vergisten van de mest leidt tot een kortere verblijftijd van de mest in mestkelders in de stal of andere opslagen, dan kan dat leiden tot minder uitstoot van methaangas (een sterk broeikasgas) uit deze opslagen.
• Nabij de vergister neemt het verkeer toe naarmate de installatie groter is en meer covergisting toepast. Vergisters zullen moeten liggen aan voor de mate van transport geschikte infrastructuur. Aanvoer van mest met een pijpleiding kan het transport nog aanzienlijk beperken.
• Opslag van biogas in een drukloos gasreservoir vormt geen groot extern veiligheidsrisico.
• Meest opvallend zijn de mestvergistingsilo's die tot circa 10 meter hoog kunnen zijn. Boerderijvergisters zullen in de regel goed inpasbaar zijn op een boerderijerf. Grote industriële vergisters zullen het best passen (aansluitend) op een bedrijventerrein met vergelijkbare activiteiten. De inpassing van buurtvergisters zal moeten gebeuren op de meest geschikte plek in een buurt: aansluitend bij een agrarisch erf of andere geschikte locatie, bijvoorbeeld een industrieterrein.
• Lokale toename van emissie van ammoniak uit mestvergisting is niet uit te sluiten zodat een passende beoordeling vereist zal zijn van geval tot geval. Aangenomen wordt dat door het toepassen van vergistingsinstallaties in de gemeente Barneveld de stikstofdepositie per saldo niet zal toenemen. Weliswaar kan ter plaatse van de vergistingsinstallaties de stikstofdepositie toenemen. Aangenomen kan echter ook worden dat bij aanwending van een verbeterd mestproduct minder veldemissies zullen optreden. Het is echter onzeker hoe die balans op de schaal van de gemeente Barneveld zal zijn.
• Afhankelijk van de omvang van de installatie is in het algemeen een grotere afstand tot geluidgevoelige objecten vereist.
• Installaties zijn zo aan te leggen en te beheren dat niet of nauwelijks effecten op water en bodem optreden. Dit door afkoppelen en infiltreren van hemelwater en goede voorzieningen om de bodem te beschermen die bij de vergunningverlening geëist worden.
• De installaties brengen extra verlichting met zich mee. Dat betekent dat bij voorkeur is aan te sluiten bij al 'lichte' locaties.

4.10 Toetsingsadvies

Op 31 mei 2011 heeft de Commissie voor de milieueffectrapportage (Commissie voor de m.e.r.) een toetsingsadvies afgegeven voor het betreffende MER (rapportnummer 2534-36). De Commissie heeft aangegeven dat de essentiële informatie voor het besluit over de Structuurvisie in het MER aanwezig is. Het MER is al vrij ver uitgewerkt. Hoewel voor het bestemmingsplan nog een aanvulling nodig was, gaf de Commissie voor de m.e.r. aan dat voor het detailniveau van de structuurvisie zeker genoeg informatie aanwezig was. De Commissie heeft met name de uitgebreide beschrijving van de veehouderij in het plangebied en de beschrijving van mogelijke effecten daarvan op gezondheid gewaardeerd. Aandachtspunten die werden aangegeven waren de referentiesituatie, de effecten van het voornemen en de Passende beoordeling.

Met het oog op het milieu heeft de gemeente het advies als groen licht beschouwd om het voorontwerpbestemmingsplan vervolgens in procedure te brengen.

4.11 Aanvulling op het MER

Naar aanleiding van het toetsingsadvies is de aanvulling op het MER uitgevoerd om twee redenen, namelijk:

• Omdat de Commissie voor de milieueffectrapportage in het toetsingsadvies bij het MER heeft geadviseerd tot enkele aanvullingen in relatie tot de uitwerking van het voorliggende bestemmingsplan.
• Om de milieueffecten te bepalen van de nadere uitwerking van het beleid uit de Structuurvisie in het voorliggende bestemmingsplan.

In het MER zijn de scenario's opgenomen op basis van een inschatting van de werkelijk te verwachten ontwikkeling van de veestapel en de milieueffecten daarvan. In de aanvulling zijn de milieueffecten bepaald van enkele worstcase-varianten. Hiermee wordt weergegeven wat de gevolgen zouden zijn als theoretisch alle geboden bouwvlakruimte ook werkelijk voor 100% zou worden benut, wat niet te verwachten is.

Het blijkt dat de uitwerking van het bestemmingsplan de structuurvisie nagenoeg volgt. Daarmee blijft het MER ook relevant voor de uitwerking van de structuurvisie in het bestemmingsplan. Het voorontwerpbestemmingsplan bood meer mogelijkheden voor omschakeling van wonen naar agrarisch in het verwevingsgebied, namelijk met een wijzigingsbevoegdheid in plaats van een planherziening. Deze mogelijkheden zijn meegenomen in de worstcase-varianten in de aanvulling. Overigens, bij de aanpassing van ontwerpbestemmingsplan naar vastgesteld bestemmingsplan is deze wijzigingsbevoegdheid verwijderd.

4.12 Worstcase-varianten

In het toetsingsadvies stelt de Commissie: "Om de alternatieven te toetsen aan wet- en regelgeving moeten in het MER voor het bestemmingsplan de milieueffecten van de maximale mogelijkheden van het bestemmingsplan worden bepaald". In de aanvulling zijn de volgende twee varianten als worstcase-variant uitgewerkt:

• 1. Variant A: Van de 1.012 locaties met een agrarische bouwvlak in het plangebied, zijn 573 locaties potentiële groeiers op basis van de beschikbare fysieke- en milieuruimte. De groeilocaties in het verwevingsgebied met de aanduiding 'intensieve veehouderij' (iv), groeien tot 130% van het huidige bouwvlak. De maximale omvang is 1,5 hectare in het reconstructiegebied Gelderse Vallei en 1,0 hectare in het reconstructiegebied Veluwe. De groeilocaties met de aanduiding 'intensieve veehouderij' in het landbouwontwikkelingsgebied groeien, zo mogelijk, tot maximaal 1,5 hectare in het gehele plangebied. Op de overige locaties is de huidige vergunde situatie 'bevroren'. Door deze groei verdubbelt het aantal NGE van 78.732 in de vergunde situatie naar 148.068 in het totale plangebied.
• 2. Variant B: In aanvulling op variant A zijn de planologische mogelijkheden van omschakeling naar en hervestiging van agrarische bedrijven, modelmatig en met een worstcase-benadering, meegenomen. Hierdoor ontstaat een extra potentieel aan ontwikkelingsruimte van circa 1.000 extra locaties met in potentie circa 1.500 hectare bouwvlak voor bedrijven met intensieve veehouderij. Hierbij is niet getoetst aan de echte fysieke mogelijkheden op basis van een goede ruimtelijke ordening. Voor deze locaties gelden wel de beperkingen ten aanzien van geurhinder en stikstofdepositie (= drempelwaarde uit de provinciale stikstofverordening).

4.13 Conclusies van de effectbeoordeling

De effecten voor stikstofdepositie en geur zijn bepalend voor het maximale milieueffect. Daarom zijn alleen deze twee aspecten onderzocht.

Conclusies stikstofdepositie

Variant A van de worstcase-variant veroorzaakt in alle natuurgebieden een stijging van de stikstofdepositie ten opzichte van de referentiesituatie. Deze referentie is gebaseerd op de feitelijke stalbezetting van de vergunde situatie in mei 2012. Voor bijna alle habitats in de Natura 2000-gebieden geldt ruim een verdubbeling van de stikstofdepositie vanuit het plangebied. De depositie op de overige kwetsbare natuurgebieden neemt toe met een factor 2,5.

Met variant B van de worstcase-variant is in potentie 5 miljoen kg/jr aan extra ammoniakemissies mogelijk uit stallen ten opzichte van de referentiesituatie. Hierdoor komt de totale potentiële emissie op circa 7,5 miljoen kg/jr. Dit is drie keer zoveel dan de potentiële ammoniakemissie uit stallen in variant A.

Momenteel overstijgt de achtergronddepositie van stikstof (gegevens Grootschalige Depositiekaart Nederland 2010) in de te onderzoeken Natura 2000-gebiden in de meeste gevallen de kritische depositiewaarde van het gevoeligste habitattype in dat gebied. Dit is een waarde waarboven de kwaliteit van habitattypen significant kan worden aangetast door de verzurende en/of vermestende werking van stikstof. De huidige achtergronddepositie zorgt daardoor dus al voor een overbelaste situatie. Hierdoor is ieder besluit met de kans op verdere verhoging van stikstofdepositie door het mogelijk maken van activiteiten die emissie van stikstof met zich mee brengen, zoals veehouderijen maar ook wegverkeer, zeer ongewenst.

Door het risico op extra stalemissies van stikstof uit het plangebied, kunnen significant negatieve effecten van stikstofdepositie op instandhoudingsdoelen, voor bijna alle onderzochte habitattypen van het Natura 2000-gebied de Veluwe, op voorhand niet worden uitgesloten. Ook negatieve effecten van stikstofdepositie op de overige gevoelige natuurgebieden zijn niet op voorhand uit te sluiten.

Conclusies geur

Variant A van de worstcase zorgt er voor dat in alle gebieden, ongeacht de geurnorm, de geurhinder toeneemt ten opzichte van de referentiesituatie. Worstcase-variant B heeft een stijging tot gevolg die ongeveer twee tot drie keer zo hoog is als de stijging door variant A.

De resultaten van de worstcase-berekeningen dienen te worden opgevat als een risico-inschatting. Het laat een ontwikkeling zien die uitgaat van een veel grotere groei dan wordt voorzien. Maar het is wel een groei die planologisch niet onmogelijk wordt in het voorliggende bestemmingsplan.

De milieuruimte met betrekking tot geur wordt door andere wetten en regels beperkt. Met name de Natuurbeschermingswet en de Gelderse verordening stikstof en Natura 2000, zorgen er voor dat de emissies veel minder kunnen toenemen en dat de ammoniakemissie per saldo zal moeten dalen. Hierdoor wordt het risico op een te hoge achtergrondbelasting met betrekking tot geur beperkt.

Niet-agrarische bedrijvigheid in de EHS

De uitbreidingsmogelijkheid voor niet-agrarische bedrijvigheid van 10%, leidt tot zeer beperkte effecten op bijvoorbeeld landschap en verkeer. Daar waar grotere uitbreidingen worden toegestaan moet dit gepaard gaan met veel meer sloop elders, waarbij per saldo de oppervlakte bedrijfsruimte (fors) afneemt. Ook hier zullen de effecten zeer beperkt en mogelijk positief zijn.

4.14 Aanbevelingen

In de aanvulling op het MER zijn de volgende aanbevelingen gedaan (aanvullend op de aanbevelingen uit het MER):

• 1. Hervestiging van (intensieve) veehouderij op woonlocaties niet met een wijzigingsbevoegdheid toestaan, maar dat slechts toestaan door middel van een planherziening. Dit sluit beter aan bij de intentie van deze vorm van hervestiging, namelijk het in uitzonderingssituaties benutten van de milieuruimte van deze locaties. Bovendien beperkt het vergaand de potentiële milieueffecten van variant B.
• 2. Omschakeling van bedrijven met melkrundvee naar intensieve veehouderij niet met een wijzigingsbevoegdheid toestaan, maar dit regelen middels een planherziening. Dit sluit beter aan bij de incidentele situaties waarin hier behoefte aan is.
• 3. De ontwikkeling van de totale veestapel in de gemeente Barneveld en de milieueffecten daarvan goed blijven monitoren, om waar nodig het beleid te kunnen bijsturen. Hierdoor houdt de gemeente de hand aan de kraan en kan waar nodig de mogelijkheden beperken en ontwikkelingen zelfs bevriezen met een voorbereidingsbesluit.
• 4. Het stimuleren van verdergaande emissiebeperkende maatregelen, dan wettelijk vereist volgens de AMvB-Huisvesting en de IPPC-richtlijn voor grote bedrijven, is een mogelijk extra mitigerende maatregel.

Om de volgende redenen is het niet realistisch te veronderstellen dat de worstcase-varianten werkelijkheid worden:

• 1. Uitbreiding van individuele veehouderijbedrijven is slechts mogelijk zonder significante negatieve gevolgen voor Natura 2000-gebieden, te beoordelen en te vergunnen op basis van de regels van de Programmatische Aanpak Stikstof, zoals nu voorhands uitgewerkt in het Gelderse convenant stikstof en Natura 2000.
• 2. Door de autonome ontwikkeling naar minder maar grotere bedrijven, zullen in de toekomst stoppende bedrijven het nu geboden bouwvlak niet (geheel) benutten en uiteindelijk laten vervallen.
• 3. Gegeven het landelijke mestbeleid en de beperkte milieuruimte, is het niet te verwachten dat de veestapel in Nederland en de gemeente Barneveld (veel) zal toenemen.
• 4. Omschakeling en hervestiging op woonlocaties zal slechts incidenteel plaatsvinden op woonlocaties die wat betreft milieugebruiksruimte zeer geschikt zijn voor intensieve veehouderij. Naar aanleiding van de aanvulling op het MER is in het voorliggende bestemmingsplan hervestiging van (intensieve) veehouderijen op woonlocaties in het verwevingsgebied niet toegestaan via wijzigingsbevoegdheid.
• 5. De gemeente houdt de hand aan de kraan en kan waar nodig de mogelijkheden beperken en kan de ontwikkeling zelfs bevriezen met een voorbereidingsbesluit.

Hieronder is aangegeven op welke wijze omgegaan is met de aanbevelingen uit de aanvulling op het MER:

• 1. In het bestemmingsplan is de wijzigingsbevoegdheid voor hervestiging van (intensieve) veehouderij op woonlocaties in het verwevingsgebied verwijderd en in het LOG gehandhaafd.
  De variant waaraan getoetst is (variant B), gaat uit van een worst-case benadering en theoretische mogelijkheden. De kans dat deze ruimte daadwerkelijk wordt benut, is zeer onwaarschijnlijk omdat de veestapel in de gemeente dan zou groeien met een factor 6. Een dergelijke concentratie van intensieve veehouderij nabij de Veluwe als kwetsbaar Natura 2000-gebied is namelijk niet te verwachten. Het gaat namelijk zeer waarschijnlijk om incidentele gevallen. Bovendien moet de individuele ontwikkeling worden getoetst aan de milieuruimte en een goede ruimtelijke ordening.
• 2. In het bestemmingsplan is de wijzigingsbevoegdheid voor omschakeling van bedrijven met melkrundvee naar intensieve veehouderij gehandhaafd.
  In het plangebied is bij het merendeel van de agrarische bedrijven reeds sprake van intensieve veehouderij. Ook hierbij geldt dat zeer waarschijnlijk slechts sprake is van incidentele gevallen. Daarbij geldt dat de individuele ontwikkeling worden getoetst aan de milieuruimte en een goede ruimtelijke ordening.
• 3. De gemeente analyseert de ontwikkelingen van de totale veestapel in de gemeente en de milieueffecten daarvan, zo nodig worden maatregelen genomen. 
  Voor het bijhouden van de totale veestapel en de milieueffecten daarvan is een goede informatieverzameling nodig. De gemeente gaat dit uitvoeren op basis van het vergunningenbestand (milieu), wijzigingsplannen en partiële herzieningen. Dit vindt plaatst gedurende de looptijd van het voorliggende bestemmingsplan. Met dit instrument worden ook de omschakeling van wonen naar agrarisch bedrijf en van grondgebonden naar intensieve veehouderij gemonitord. Hiermee kan de gemeente tijdig inzicht verwerven in de actuele milieusituatie. Op basis van dit inzicht en de conclusies uit het MER, kan de gemeente tijdig het beleid bijsturen en planologische ingrepen uitvoeren.
• 4. Onderzocht wordt op welke wijze de gemeente verdergaande emissiebeperkende maatregelen kan stimuleren. 
  De emissiebeperkende maatregelen kunnen niet worden opgelegd op basis van het bestemmingsplan. Deze maatregelen kunnen plaatsvinden in het kader van de omgevingsvergunningverlening.

5.1 Bodem

In het kader van de ontwikkeling van het gebied dient te worden beoordeeld of de uiteindelijke bodemkwaliteit binnen dit gebied uit het oogpunt van volksgezondheid en milieu aan zekere kwaliteitsnormen voldoet. Dit om te voorkomen dat op verontreinigde grond wordt gebouwd.

Bij het voorliggende bestemmingsplan is geen bodemonderzoek uitgevoerd. Bodemonderzoeken zijn slechts vijf jaar geldig, en het bestemmingsplan heeft een geldigheidstermijn van 10 jaar. Bovendien is niet bekend of en waar in het plangebied zal gaan worden gebouwd. Per aanvraag om vergunning wordt te zijner tijd bekeken of een bodemonderzoek noodzakelijk is.

5.2 Cultuurhistorie

Op 1 januari 2012 zijn de Wet en het Besluit tot modernisering van de monumentenzorg in werking getreden. Voor de ruimtelijke ordening betekent dit een omschakeling van een objectgerichte naar omgevingsgerichte benadering. Door deze modernisering moet bij het opstellen van een bestemmingsplan meer rekening worden gehouden met cultuurhistorische waarden. Dit betekent dat naast archeologie, ook een beschrijving moet worden gegeven van de historische (steden)bouwkunde en historische geografie. Door cultuurhistorie een plek te geven in procedures op het gebied van ruimtelijke ordening wordt ook bereikt dat de aandacht niet uitsluitend uitgaat naar individuele objecten (de aangewezen monumenten), maar juist de samenhang tussen gebouwen en hun omgeving.

Archeologie

Op basis van de in 2006 gewijzigde Monumentenwet 1988 en de Wet op de archeologische monumentenzorg 2007 moet de gemeente bij het vaststellen van bestemmingsplannen rekening houden met de in de grond aanwezige dan wel te verwachten archeologische monumenten. Voor het maken van een weloverwogen belangenafweging is minimaal een archeologisch bureauonderzoek nodig.

Het gemeentelijk archeologisch beleid is verwoord in de beleidsnotitie Archeologische monumentenzorg in de gemeente Barneveld. Hieraan is de archeologische waarden- en verwachtingskaart gekoppeld. Uit deze kaart blijkt dat delen van het buitengebied een hoge, middelmatige of lage archeologische verwachtingswaarde hebben en dat voor delen van het buitengebied een terrein van archeologische waarde aanwezig is (al dan niet met een monumentale status). In de beleidsnotitie is per type verwachtingswaarde of terrein op de kaart aangegeven of en wanneer een nader onderzoek naar de archeologische waarden noodzakelijk is. Het beleid is in 2010 door de gemeenteraad gewijzigd, waarbij de ondergrenzen en dieptematen zijn aangepast. Door de archeologische inhoudelijk gemotiveerde verruiming van de ondergrenzen wordt voorkomen dat, afhankelijk van de verwachtingswaarde, voor kleine juridisch-planologische procedures een archeologisch onderzoek moet worden uitgevoerd.

In het voorliggende bestemmingsplan is voor de gebieden met een hoge, een middelmatige en lage archeologische verwachtingswaarde een beschermende regeling opgenomen.

In het plangebied komen negentien archeologische rijksmonumenten voor. Het betreffen vooral grafheuvels, maar ook het Kootwijkerzand met nederzettingsresten uit de IJzertijd tot en met de Middeleeuwen en een gebied met prehistorische resten langs de Houtbeek. De archeologische rijksmonumenten zijn beschermd op basis van de Monumentenwet. Eventuele vergunningsaanvragen worden door de Minister behandeld. In het voorliggende bestemmingsplan hebben deze archeologische rijksmonumenten door middel van de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie' een bestemming gekregen, waarmee de bescherming optimaal is gewaarborgd.

De afgelopen jaren zijn in de gemeente Barneveld veel archeologische onderzoeken uitgevoerd. Alle beschikbare rapporten zijn op basis daarvan opnieuw bekeken. Indien het advies indertijd luidde om het onderzoeksgebied vrij te geven, is dit in het voorliggende bestemmingsplan vertaald door voor deze gebieden de dubbelbestemming voor archeologie niet op te nemen. Hierbij dient te worden opgemerkt dat deze begrenzingen soms afwijken van de gemeentelijke archeologische beleidskaart. Dit is het gevolg van de onnauwkeurigheid van het landelijke registratiesysteem, waarvan gebruik is gemaakt voor de beleidskaart. In een beperkt aantal situaties is wel gebruik gemaakt van het landelijk systeem, namelijk wanneer er geen rapport beschikbaar was.

Historische (steden)bouwkundige waarden

Bouwkundige monumenten

Bij de bouwkundige monumenten is sprake van rijks- en gemeentelijke monumenten. In het plangebied van het bestemmingsplan Buitengebied liggen rijksmonumenten (27 monumenten en 13 terreinen met 45 grafheuvels) en gemeentelijke monumenten (59 stuks). In bijlage 5 is een lijst opgenomen waarbij al deze monumenten per adres zijn benoemd. Het gaat vooral om boerderijen, schuren en woningen maar ook om Kasteel De Schaffelaar. Opgemerkt wordt dat deze lijst een momentopname is.

De in het plangebied voorkomende bouwkundige monumenten en bijbehorende gronden zijn op de verbeelding niet als rijksmonument/gemeentelijk monument aangeduid. De reden hiervoor is dat in het bestemmingsplan de monumenten geen nadere juridische regeling hebben. Met de inwerkingtreding van de Wro hebben aanduidingen in het bestemmingsplan geen indicatieve functie meer, maar moet een aanduiding gekoppeld zijn aan een bepaling in de regels. De bescherming van monumenten geschiedt op basis van de Monumentenwet 1988, de Monumentenverordening 2003 en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).

Molenbiotopen

Een maalvaardige molen en een enthousiaste molenaar alleen zijn niet voldoende om een molen te laten functioneren. Het werktuig stelt ook eisen aan zijn omgeving: er moet wind zijn om de wieken in beweging te kunnen zetten. In 1973 werd om dit omgevingselement aan te duiden het begrip 'molenbiotoop' geïntroduceerd. De molenbiotoop heeft betrekking op de hele omgeving van een molen, voor zover die van invloed is op het functioneren van die molen als maalwerktuig én als monument.

Een tweede aspect van de molenbiotoop heeft te maken met de belevingswaarde. Molens zijn een belangrijk element in het landschap of stedelijk gebied en hebben vaak te maken met de ontstaansgeschiedenis van de omgeving. Omdat molens wind moesten kunnen vangen, stonden ze in een open landschap of staken ze in ieder geval uit boven hun omgeving. Die voor molens kenmerkende situatie moet zoveel mogelijk worden bewaard, willen de werktuigen volledig tot hun recht komen. Met andere woorden: molens horen in het zicht te staan. Gebouwen en bomen kunnen de molenbiotoop aantasten. Als dat het geval is, blijken molens zeer belangrijke herkenningspunten in een gebied te zijn.

In het plangebied zijn 3 molenbiotopen en staat 1 molen (buiten het plangebied staat een molen in de kern Garderen en staat er een molen net over de grens in de gemeente Ede). De molenbiotopen zijn op de verbeelding aangegeven met de aanduiding 'vrijwaringszone - molenbiotoop'. Alle molenbiotopen hebben een straal van 400 meter. Deze straal is gekozen omdat daarbuiten geen invloed van de molenbiotoop is te verwachten op basis van de daarvoor gestelde regels en de in dit plan toegestane bouwhoogten. Binnen deze biotopen is het beleid tevens gericht op de bescherming van de werking van de molen en de waarde van de molen als landschapsbepalend element. In de regels is voor de molenbiotopen een regeling opgenomen.

De zone met de aanduiding 'vrijwaringszone - molenbiotoop' is opgenomen voor de bescherming van de werking van de molen en de waarde van de molen als landschapsbepalend element. Voor de toegestane hoogte van bebouwing geldt een formule:

• a. binnen een afstand van 100 m van de molen: de bouwhoogte die gelijk is aan de hoogte van de onderste punt van de verticaal staande wiek van de molen;
• b. buiten een afstand vanaf 100 m van de molen: de bouwhoogte genoemd onder a vermeerderd met 1/30 van de afstand tussen het bouwwerk en de molen.

Bebouwing die verder van de molen is gelegen zal hoger gebouwd kunnen worden, rekeninghoudend met de maximale bouwhoogtes die in het bestemmingsplan zijn opgenomen. Bijvoorbeeld: De locatie van een voorgenomen bouwwerk ligt 180 m vanaf de molen. Het onderste punt van de verticaal staande wiek is 2 m. De maximale bouwhoogte is dan 2 + (1/30*180) en is dus 8 m.

In de zone gelden ook afwijkingsmogelijkheden, indien blijkt dat een ontwikkeling aanvaardbaar is in verband met de belangen van de molen.

Voor een toelichting op de berekening van de molenbiotoop is op de afbeelding 'Berekening molenbiotoop' een visuele weergave van de berekening opgenomen.

Afbeelding: Berekening molenbiotoop

Overige historische (steden)bouwkundige waarden

Ook de historische linten met karakteristieke boerderijen met gebiedseigen erven en bijbehorende bebouwingsensembles, erfbeplanting en objecten vormen de historische (steden)bouwkundige waarden in het plangebied. Zowel door transformatie bij agrarische bedrijven die gaan stoppen als door nieuwbouw bij bedrijfsuitbreiding kunnen deze waarden worden aangetast. In het vigerende beleid en de wet- en regelgeving, is de bescherming van cultuurhistorisch waardevolle objecten in het plangebied beperkt tot monumenten. De voorstellen in het LOP en in het Beeldkwaliteitsplan functieveranderingen Gelderse Vallei vormen wel een toetsingskader voor welstandsbeleid, maar zijn zelf niet bindend. Er is dan ook een autonome tendens waarbij deze waarden langzaam verloren gaan. Al vormen de varianten met schaalvergroting een bedreiging, de strengere voorwaarden in de Structuurvisie Buitengebied Barneveld en het voorliggende bestemmingsplan zorgen dat er minder risico is op verlies van waarden dan bij het vigerende bestemmingsplan. In de structuurvisie en het voorliggende bestemmingsplan wordt hier namelijk expliciet aandacht aan besteed, bijvoorbeeld bij de gebruiksmogelijkheden voor hergebruik en functieverandering van cultuurhistorische waardevolle gebouwen. De verwachting is dat het toestaan van een nieuwe, passende functie bijdraagt aan een duurzame instandhouding van het object. Transformatie kan ook betekenen dat juist oude kwaliteiten weer in ere worden hersteld.

Historische geografie

Historisch geografische waarden verwijzen naar de ontstaanswijze en bijzondere plekken van het cultuurlandschap. Dit betreffen de historische karakteristieken van het landschap. Bijzonder waardevol zijn die elementen die al lange tijd in het gebied aanwezig zijn. Vooral historische patronen zijn in dit kader waardevol. Recente elementen die karakteristiek zijn voor een cultuurhistorische landschapspatroon worden niet als object als waardevol gezien, maar als onderdeel van een cultuurhistorisch ensemble/landschapsbeeld.

Door de uitbreiding van agrarische bedrijven en/of de bouw van nieuwe grote stallen, kunnen lokaal historisch geografische waarden worden aangetast. Het gaat hierbij om houtsingels, kenmerkende kavelsloten, solitaire bomen en dergelijke. De aantasting wordt deels weer teniet gedaan doordat bij bedrijfsbeëindiging ook stallen kunnen worden gesloopt. Dit effect wordt nog versterkt doordat er ten opzichte van één nieuwe stal, meerdere kleinere zullen verdwijnen. Wel is het effect van de sloop van een kleine stal beduidend kleiner dan de impact van een nieuwe grote stal.

Het LOP geeft aan dat grote delen van Barneveld een sterk aangetaste diffuse landschapskarakteristiek hebben. Slechts een aantal delen heeft nog gave cultuurhistorische karakteristieken. De autonome ontwikkeling betekent een verdere neergang van cultuurhistorische kwaliteiten.

Op basis van de modelmatige benadering in de MER is sprake van een zeer gering aantal groeibedrijven in gave gebieden. Bovendien worden in het voorliggende bestemmingsplan eisen gesteld aan nieuwbouw in het algemeen en in cultuurhistorisch gave gebieden in het bijzonder. In het voorliggende bestemmingsplan is een dubbelbestemming opgenomen voor gebieden met waardevolle opgaande beplanting, kenmerkende kavelstructuren, kleinschalige en grootschalige openheid en reliëf. Zie hiervoor paragraaf 6.15. Hiermee kunnen zelfs historische karakteristieken worden hersteld die nu niet of slechts beperkt zichtbaar zijn. Gezien het overwegende diffuse gebied zal het totale effect van nieuwbouw door schaalvergroting, wanneer vastgehouden wordt aan de eisen ten aanzien van landschappelijke inpassing, daardoor eerder positief dan negatief zijn.

5.3 Ecologie

De belangrijkste wetten voor natuurbescherming in Nederland zijn de Natuurbeschermingswet 1998 en de Flora- en faunawet. Beide wetten zijn een Nederlandse vertaling van de Europese Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn. De verplichtingen voor bescherming van natuurgebieden zijn overgenomen door de Natuurbeschermingswet 1998, terwijl de Flora- en faunawet zich richt op de bescherming van planten en dieren.

5.4 Externe veiligheid

5.5 Geur

De Wet geurhinder en veehouderij geeft gemeenten de mogelijkheid om gebiedsgericht beleid vast te stellen door middel van een geurverordening. De standaardnormen zoals opgenomen in de wet mogen binnen een bandbreedte naar boven en beneden worden bijgesteld. Op 7 oktober 2008 heeft de raad een geurverordening vastgesteld. Deze verordening trad in werking op 18 oktober 2008. Buiten de gebieden die zijn genoemd in de geurverordening gelden de standaardnormen uit de Wet geurhinder en veehouderij.

In het plangebied ligt een groot aantal agrarische bedrijven, het gaat om enkele honderden agrarische bedrijven. Deze bedrijven moeten, afhankelijk van het gebied waar ze in liggen, voldoen aan de wettelijke eisen of de eisen uit de geurverordening. Deze eisen worden geregeld via de omgevingsvergunning.

In het milieueffectrapport is uitgebreid aandacht besteed aan het aspect geur. Door middel van een model is de milieugebruiksruimte voor geur berekend. De uitkomsten van dit rekenmodel laten zien dat rond de kernen en de verblijfsrecreatie nauwelijks meer ruimte is voor uitbreidingen van agrarische bedrijven, in de overige delen van de gemeente is nog wel ruimte.

Via de omgevingsvergunning worden concrete uitbreidingsverzoeken getoetst op dit aspect.

5.6 Geluid

De Wet geluidhinder (Wgh) heeft tot doel de mensen te beschermen tegen geluidsoverlast. De Wgh biedt onder andere geluidgevoelige bestemmingen (zoals woningen) bescherming tegen geluidhinder van wegverkeerlawaai, spoorweglawaai en industrielawaai. In de Wgh is een zonering van wegen, industrieterreinen en spoorwegen geregeld. Enerzijds betekent dit dat (geluids)eisen worden gesteld aan de geluidsoverlast veroorzakende activiteiten, anderzijds betekent dit dat bescherming wordt gegeven aan geluidgevoelige gebouwen en terreinen.

Bij het opstellen van een bestemmingsplan dienen de bepalingen van de Wgh in acht te worden genomen. Dit betekent onder meer dat wanneer in het bestemmingsplan gronden worden bestemd voor nieuwe woningbouw of andere geluidgevoelige gebouwen of terreinen, moet worden nagegaan of voor deze gronden een zogenaamde geluidszone van kracht is.

Met uitzondering van een aantal wegen, bevinden zich in principe langs alle wegen en spoorwegen geluidszones. Binnen een zone moet akoestisch onderzoek worden verricht, waaruit blijkt of de voorkeursgrenswaarde wordt overschreden. Als dit het geval is, kan in gevallen die nader zijn benoemd in de Wet geluidhinder en het Besluit geluidhinder en die passen in het gemeentelijke geluidsbeleid, door het bevoegd gezag een hogere geluidsgrenswaarde worden vastgesteld ten hoogste tot het wettelijk maximum.

Het bestemmingsplan biedt bij recht geen mogelijkheden om nieuwe geluidgevoelige gebouwen en terreinen te realiseren. Nieuwe woningen zijn pas mogelijk na wijziging van het bestemmingsplan. Bij een dergelijke wijziging geldt er een onderzoeksplicht vanuit de Wgh. Aan de betreffende wijzigingsbevoegdheden is de eis gekoppeld dat de milieutechnische uitvoerbaarheid moet zijn aangetoond.

Volgens de Wgh dienen alle industrieterreinen waarop inrichtingen zijn of kunnen worden gevestigd die in belangrijke mate geluidshinder kunnen veroorzaken, gezoneerd te zijn. Bedoelde inrichtingen worden nader genoemd in Bijlage 1, onderdeel D van het Besluit omgevingsrecht. Rondom zo'n terrein dient een geluidszone te worden vastgesteld en vastgelegd in bestemmingsplannen. Bij het mogelijk maken van nieuwe geluidgevoelige functies dient rekening te worden gehouden met de zonering van industrielawaai. Nieuwe geluidgevoelige functies (zoals woningen) binnen de zonegrens zijn niet zonder meer toegestaan. Indien er binnen de 50 dB(A)-contour, de zonegrens van het industrieterrein, geluidgevoelige functies (bijvoorbeeld woningen) mogelijk worden gemaakt, geldt er een onderzoeksplicht. Wanneer voor een locatie binnen de zone wordt aangetoond dat de geluidsbelasting onder de 50 dB(A) is gelegen, kan de bouw van geluidgevoelige functies op die locatie worden toegestaan. Bij een geluidsbelasting van meer dan 50 dB(A) kan door het college van burgemeester en wethouders een hogere grenswaarde worden vastgesteld tot maximaal 55 dB(A).

In het aangrenzende bestemmingsplan 'Barneveld-Centrum' is aan de Van Zuijlen Van Nieveltlaan 75 de mengvoederfabriek van Rijnvallei gevestigd. Deze mengvoederfabriek is een zogenaamde 'grote lawaaimaker'. Om deze 'grote lawaaimaker' is een zone gelegen die ook binnen het plangebied van het bestemmingsplan voor het buitengebied ligt. Deze zone is ondanks de wettelijk verplichting hiertoe niet eerder op de bestemmingsplankaarten van het buitengebied opgenomen geweest, terwijl de rechtsgevolgen wel voor het gebied binnen de zone golden. De geldende zone is vastgesteld door Gedeputeerde Staten op 25 november 1987 en bekrachtigd bij Koninklijk Besluit op 30 september 1988.
In mei 1996 is in opdracht van de provincie Gelderland een saneringsonderzoek uitgevoerd. In het kader van dit onderzoek zijn door het mengvoederbedrijf akoestische bronmaatregelen getroffen. Op 17 december 1996 zijn namens de (toenmalige) minister van VROM voor 82 woningen maximaal toelaatbare geluidsbelastingen vastgesteld. Door de in 1996 aan het mengvoederbedrijf getroffen akoestische bronmaatregelen is de invloed van het bedrijf op de omgeving veel kleiner geworden. De veel kleiner geworden 50 dB(A)-contour is inzichtelijk gemaakt met het saneringsonderzoek in dat jaar.
Tegelijkertijd met het voorliggende bestemmingsplan wordt deze 50 dB(A)-contour volgens de procedureel verplichtingen van de Wgh vastgesteld tot een industrielawaaizone. Daardoor is sprake van een kleinere rechtsgeldige zone.

In het bestemmingsplan is ook een geluidszone van een gedeelte van het industrieterrein Harselaar Oost, -Zuid en -Driehoek opgenomen, omdat zich op dat gedeelte van het bedrijventerrein 'grote lawaaimakers' mogen bevinden. De gezamenlijke invloed van de bedrijven in dat gebied is begrensd met de geluidszone die voor een gedeelte over het plangebied loopt. Binnen het gedeelte van de zone dat in het voorliggende bestemmingsplan ligt, zijn geen geluidgevoelige gebouwen of terreinen gelegen. Daarom zijn er, behalve het opnemen van deze zone op de verbeelding van het bestemmingsplan, geen verdere verplichtingen.

5.7 Leidingen en infrastructuur

Binnen het plangebied ligt een aantal gasleidingen, zie ook paragraaf 5.4.3. Daarnaast zijn in het plangebied rioolleidingen en hoogspanningsverbindingen (50 kV en 150 kV) aanwezig. Hiervoor gelden zones die in het bestemmingsplan bescherming behoeven. In paragraaf 6.13 is aangegeven op welke wijze hiermee is omgegaan in het voorliggende bestemmingsplan.

In het plangebied zijn geen straalpaden die beperkingen stellen aan de bouwhoogten.

In het plangebied zijn geen laagvliegroutes die beperkingen stellen aan de bouwhoogten. In het gebied is wel een laagvlieggebied van het ministerie van Defensie aanwezig. Binnen een laagvlieggebied voor helikopters mag Defensie laagvliegen met helikopters. Er geldt een minimum vlieghoogte van 30 meter, of zoveel als voor het uitvoeren van de opdracht noodzakelijk is. In het bestemmingsplan hoeven geen voorwaarden te worden opgenomen ten aanzien van bouwhoogten en dergelijke. De vliegers oefenen volgens het principe 'train as you fight'. Bouwwerken en andere obstakels zijn in principe niet verboden. Vanuit veiligheidsoverwegingen wordt wel waarde gehecht aan het registreren van obstakels hoger dan 100 meter.

Het plangebied ligt in de verstoringsgebieden van de radarstations Nieuw Milligen en Soesterberg. Het radarstation Nieuw Milligen staat op een hoogte van 35 meter boven NAP en het radarstation Soesterberg staat op een hoogte van 33 meter boven NAP. Om de radars niet te storen, geldt er rondom de radar een zone met een toetsingshoogte vanaf 78 meter boven NAP. Vanaf deze hoogte moet elk bouwwerk worden getoetst op de mate van radarverstoring. Afhankelijk van de toetsing mag een bouwwerk vervolgens wel of niet worden gerealiseerd. Het voorliggende bestemmingsplan biedt geen mogelijkheden voor objecten hoger dan 78 meter. Er is dan ook geen aanleiding om deze zone in het bestemmingsplan op te nemen.

5.8 Luchtkwaliteit

In de Wet milieubeheer zijn de belangrijkste bepalingen over luchtkwaliteitseisen opgenomen (hoofdstuk 5, titel 5.2 Wm). Enerzijds is het doel om de negatieve effecten op de volksgezondheid aan te pakken, als gevolg van te hoge niveaus van luchtverontreiniging. Anderzijds is het doel om ruimtelijke ontwikkelingen niet onnodig te belemmeren, ondanks overschrijdingen van de Europese grenswaarden voor luchtkwaliteit elders.

In de Wet milieubeheer is opgenomen dat bij een ruimtelijk besluit de gevolgen voor de luchtkwaliteit getoetst moet worden. Om te bepalen of de kwaliteit van de lucht ter plaatse voldoet aan de eisen uit de Wet milieubeheer en de daarop gebaseerde regelgeving, dient bij nieuwe ontwikkelingen onderzoek gedaan te worden naar de luchtkwaliteit. Bij projecten waarvan aannemelijk is dat deze 'niet in betekenende mate' bijdragen aan de luchtverontreiniging hoeft de invloed van het plan op de omgeving niet getoetst te worden aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit. Als met het plan een voor luchtkwaliteit gevoelige bestemming mogelijk wordt gemaakt, moet rekening worden gehouden met de invloed van de omgeving op het plan. Ook moet in een omgeving waar al knelpunten bestaan, bij elke ontwikkeling een goede, mogelijk op onderzoek gebaseerde onderbouwing worden gemaakt.

In het plangebied zijn een aantal bestaande knelpunten aanwezig. Dit is onder andere het geval in het zuidwestelijke gedeelte van het buitengebied. Het betreft hierbij met name overschrijdingen en bijna overschrijdingen van de dagnorm voor fijn stof bij de voor luchtkwaliteit gevoelige bestemmingen nabij pluimbedrijven. Naar verwachting zal het aantal knelpunten in dit gedeelte van het buitengebied de komende jaren niet afnemen. Dit wordt mede veroorzaakt doordat de zeezoutcorrectie, die mag worden verrekend voor zowel het toetsen aan de dagnorm als de jaarnorm, is verminderd. Initiatieven kunnen worden ondernomen om de bestaande knelpunten op te lossen. Nieuwe ontwikkelingen moeten worden getoetst aan de wet- en regelgeving voor luchtkwaliteit. Dit is vooral van belang bij ontwikkelingen van agrarische bedrijven met voor luchtkwaliteit ongunstige dieren in gebieden waar bestaande knelpunten aanwezig zijn. Hierbij moet worden getoetst welke invloed een ontwikkeling heeft op de totale luchtkwaliteit in een gebied.

Bij besluitvorming is het dus van belang om te bepalen of een initiatief 'niet in betekenende mate' bijdraagt aan de luchtkwaliteit. In de algemene maatregel van bestuur 'Niet in betekenende mate' (Besluit NIBM) en de ministeriële regeling NIBM (Regeling NIBM) zijn uitvoeringsregels vastgelegd die betrekking hebben op het begrip NIBM.

Het begrip 'niet in betekenende mate' is gedefinieerd als 3% van de grenswaarde voor NO2 en PM10. In de Regeling NIBM is een lijst met categorieën van gevallen (inrichtingen, kantoor- en woningbouwlocaties) opgenomen die niet in betekenende mate bijdragen aan de luchtverontreiniging. Deze gevallen kunnen zonder toetsing aan de grenswaarden voor het aspect luchtkwaliteit worden uitgevoerd.

Ondanks dat de ontwikkelingen in het plangebied als gevolg van het conserverende karakter kleinschalig zijn, vallen ze niet binnen de randvoorwaarden van het Besluit NIBM. Derhalve kan niet worden volstaan met de aanname dat de ontwikkeling van geringe omvang is en dat de luchtkwaliteit als gevolg hiervan 'niet in betekende mate' zal verslechteren.

Voor kleinere ruimtelijke en verkeersplannen die effect kunnen hebben op de luchtkwaliteit, heeft het toenmalige Ministerie van VROM in samenwerking met InfoMil een specifieke rekentool ontwikkeld. Daarmee kan op een eenvoudige en snelle manier worden bepaald of een plan niet in betekenende mate (NIBM) bijdraagt aan de concentratie van een stof in de buitenlucht. Het grote voordeel van deze NIBM-rekentool is dat slechts een beperkt aantal invoergegevens nodig is.

Het extra aantal voertuigbewegingen en het aandeel vrachtverkeer zijn ingevoerd. Voor de overige invoergegevens is in de tool uitgegaan van worstcase-scenario. Met beperkte invoergegevens kan dus worden vastgesteld of een plan NIBM is. In het kader van het voorliggende bestemmingsplan is een berekening uitgevoerd. Uit de berekening, waarbij ook ten aanzien van het extra verkeer uit is gegaan van een worstcase-scenario, blijkt dat de bijdrage van het extra verkeer niet in betekenende mate is. Zie voor de uitkomst bijlage 22.

In de milieueffectrapportage, zie hoofdstuk 4, is voor het aspect luchtkwaliteit rekening gehouden met fijn stof in het plangebied. In gebieden met een hoge achtergrondconcentratie kan fijn stof een sturende factor zijn voor de milieugebruiksruimte. Dit zal vooral aan de orde zijn bij pluimveebedrijven die omschakelen naar scharrelhuisvesting of andere systemen in verband met dierenwelzijnseisen. Gemiddeld genomen zal fijn stof voor andere veehouderijen geen bepalende factor zijn voor de milieugebruiksruimte omdat het invloedsgebied veelal beperkt is.

In dit stadium is niet duidelijk of en waar gebruik zal worden gemaakt van de in dit plan opgenomen flexibiliteitsbepalingen. In de relevante situatie moet daarom de milieutechnische uitvoerbaarheid zijn aangetoond. Getoetst moet worden welke invloed een ontwikkeling heeft op de totale luchtkwaliteit in een gebied. In de luchtkwaliteitsparagraaf van de Wet milieubeheer zijn de belangrijkste regels voor de luchtkwaliteit weergegeven.

5.9 Milieuzonering

In het kader van de Wet milieubeheer dient in nieuwe situaties rekening te worden gehouden met afstanden tussen bepaalde milieubelastende functies en milieugevoelige functies. Ten aanzien van bedrijvigheid geldt als uitgangspunt dat toekomstige woningen geen onevenredige milieuhinder (geur, geluid et cetera) mogen ondervinden van nabijgelegen bedrijvigheid. In de publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, editie 2009, wordt in verband met de aanwezigheid van milieubelastende functies indicatieve afstandsnormen voorgeschreven tot milieugevoelige functies, vooral woningen. In het plangebied komt een groot aantal niet-agrarische bedrijven voor. Bij het intekenen van de bestemmingsvlakken is zo veel mogelijk rekening gehouden met afstanden tot naburige gevoelige functies. In omgevingsvergunningen en/of wijzigingsplannen worden eventuele wijzigingen of uitbreidingen van deze bedrijven nader berekend.

5.10 Natuur en landschap

Met name het oostelijk deel van het plangebied bestaat uit de bos- en natuurterreinen van de Veluwe. In het overige deel van de gemeente komen verspreid ook belangrijke natuurlijke en landschappelijke waarden voor zoals houtwallen, beken en beekdalen en open gebieden.

Voor een beschrijving van de natuurlijke en landschappelijke waarden wordt verwezen naar hoofdstuk 2.

In paragraaf 6.15 is aangegeven op welke wijze in dit bestemmingsplan is omgegaan met de landschappelijke inpassing.

5.11 Water

Om water als één van de principes voor de ruimtelijke ordening verder te ontwikkelen, heeft de Commissie Waterbeheer 21e eeuw doelstellingen geformuleerd om water prominenter in beeld te krijgen. Hiervoor is één van die doelstellingen het uitvoeren van een 'Watertoets' bij alle ruimtelijke plannen en besluiten. Hiertoe dient de initiatiefnemer van een plan de waterbeheerder vroegtijdig bij de planvorming te betrekken. Het betreft het hele proces van informeren, adviseren, afwegen en uiteindelijk beoordelen van waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke plannen en besluiten. Het doel is om te waarborgen dat waterhuishoudkundige doelstellingen expliciet en op evenwichtige wijze in beschouwing worden genomen bij alle waterhuishoudkundige relevante ruimtelijke plannen en besluiten.

In het kader van het voorliggende bestemmingsplan heeft overleg plaatsgevonden tussen de gemeente en het waterschap (destijds de waterschappen, namelijk Waterschap Vallei en Eem en Waterschap Veluwe). Dit overleg heeft plaatsgevonden op 24 oktober 2011. Hierbij is onder andere afgesproken op welke wijze de watergangen in het bestemmingsplan zijn opgenomen. In paragraaf 6.14 is hier nader op ingegaan.

6.1 Inleiding

Het bestemmingsplan 'Buitengebied 2012 geconsolideerd' is een nadere concretisering van de beleidskeuzes die gemaakt zijn in de Structuurvisie Buitengebied Barneveld. In tegenstelling tot de structuurvisie is het bestemmingsplan juridisch direct bindend voor de burger. Het bestemmingsplan geeft op perceelsniveau aan welke bouw- en gebruiksmogelijkheden gelden.

Het bestemmingsplan is zoveel mogelijk afgestemd op eerder vastgestelde gemeentelijke visies, het provinciaal- of Rijksbeleid. Waar nodig is in het bestemmingsplan een eigen afweging gemaakt: bijvoorbeeld op basis van de retrospectieve toets of een specifieke lokale situatie.

In de hierna volgende paragrafen is per functie aangegeven welke bestemming is toegekend, en welke aanduidingen zijn gebruikt. De inhoud van de regeling wordt beknopt weergegeven, waarbij met name aandacht is voor het waarom van de regeling (waarom worden bepaalde ontwikkelingen wel of niet toegestaan) en hoe wordt een aanvraag getoetst (wat zijn de voorwaarden, wat is bijvoorbeeld een goede landschappelijke inpassing en hoe wordt dat getoetst).

Voor aanvrager en toetser wordt hiermee meer duidelijkheid gegeven over het hoe en waarom van de in de planregels opgenomen bepalingen.

6.2 Planopzet

De Wet ruimtelijke ordening (Wro) geeft gemeenten de plicht tot het opstellen van een bestemmingsplan. In de Wro en het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is nader uitgewerkt uit welke onderdelen een bestemmingsplan in ieder geval moet bestaan. Dit zijn een verbeelding met planregels en een toelichting daarop. Daarnaast bieden zowel de Wro als het Bro opties voor een nadere juridische inrichting van een bestemmingsplan. Hierbij moet onder meer worden gedacht aan de toepassing van afwijkingsmogelijkheden en wijzigingsbevoegdheden en het toepassen van nadere eisen. De bruikbaarheid van deze instrumenten is geheel afhankelijk van het doel van het bestemmingsplan en de gewenste bestemmingsmethodiek van de gemeente Barneveld. Het uitgangspunt is dat het bestemmingsplan moet voorzien in een passende regeling voor de komende tien jaar.

Het juridische deel van het bestemmingsplan bestaat uit de verbeelding en de regels. De regels bevatten het juridisch instrumentarium voor het regelen van het gebruik van de gronden en gebouwen en bepalingen omtrent de toegelaten bebouwing. De verbeelding heeft een ondersteunende rol voor de toepassing van de regels alsmede de functie van visualisering van de bestemmingen. De verbeelding vormt samen met de regels het voor de burgers bindende onderdeel van het bestemmingsplan.

Met het voorliggende bestemmingsplan wordt de huidige planologische situatie vastgelegd. De regels van het bestemmingsplan kunnen veranderd zijn ten opzichte van de voorschriften die worden geactualiseerd, omdat nieuwe standaardregels zijn toegepast. Deze standaardregels zijn opgesteld op basis van de Standaard Vergelijkbare BestemmingsPlannen 2008 (SVBP). Dit is een landelijke norm die onderdeel uitmaakt van de 'Regeling standaarden ruimtelijke ordening'. Niet alle bestemmingen uit de geactualiseerde bestemmingsplannen komen als zodanig voor in de hoofdgroepen van de bestemmingen. Voor deze bestemmingen is een vertaling gemaakt naar de nieuwe regels. De voorheen geldende bouw- en gebruiksmogelijkheden zijn zoveel mogelijk aangehouden.

De planregels bestaan uit vier hoofdstukken:

• Hoofdstuk 1 bevat de algemene voor het plangebied geldende bepalingen, de inleidende regels.
• Hoofdstuk 2 regelt de bestemmingen en het daarop toegestane gebruik.
• Hoofdstuk 3 bevat de algemene regels, zoals de anti-dubbeltelbepaling, algemene bouwregels, algemene afwijking- en algemene wijzigingsregels en tot slot de algemene procedureregels.
• Hoofdstuk 4 betreft het overgangsrecht en de slotbepaling.

Inleidende regels

In artikel 1 zijn de begrippen gedefinieerd, die in de regels worden gehanteerd. Bij de toetsing van het bestemmingsplan wordt uitgegaan van de in dit artikel aan de betreffende begrippen toegekende betekenis. Voor zover er geen begrippen zijn gedefinieerd wordt aangesloten bij het normale spraakgebruik.

In artikel 2 is de wijze van meten opgenomen. Dit artikel geeft aan hoe hoogte- en andere maten (die bij het bouwen in acht dienen te worden genomen) moeten worden gemeten. De bepalingen uit bijlage 12 van SVBP2008 zijn overgenomen in dit artikel.

Bestemmingsregels

In de regels zijn in artikel 3 tot en met artikel 28 de bestemmingsregels opgenomen. In de paragrafen 6.6 tot en met 6.15 is per bestemming aangegeven waarvoor deze bedoeld is.

Algemene regels

Het doel van de anti-dubbeltelbepaling is te voorkomen dat, wanneer volgens een bestemmingsplan bepaalde gebouwen niet meer dan een bepaald deel van een bouwperceel mogen beslaan, het opengebleven terrein nog eens meetelt bij het toestaan van een ander gebouw, waaraan een soortgelijke eis wordt gesteld.

De algemene aanduidingsregels bevatten specificaties van de (dubbel-)bestemmingen met betrekking tot het gebruik of het bouwen. Een gebiedsaanduiding is een aanduiding die verwijst naar een gebied waarvoor bijzondere regels, extra regels of nadere afwegingen gelden. Bij gebiedsaanduidingen gaat het veelal om zones en gebieden die aan sectorale regelgeving zijn ontleend. De volgende soorten gebiedsaanduidingen zijn toegepast:

• 'geluidzone - industrie'
• 'milieuzone - geurzone'
• 'overig - ecologische hoofdstructuur'
• 'overig - kernrandzone'
• 'reconstructiewetzone - extensiveringsgebied GV'
• 'reconstructiewetzone - extensiveringsgebied V'
• 'reconstructiewetzone - landbouwontwikkelingsgebied'
• 'reconstructiewetzone - verwevingsgebied GV'
• 'reconstructiewetzone - verwevingsgebied V'
• 'veiligheidszone - lpg'
• 'vrijwaringszone - molenbiotoop'

Er zijn algemene afwijkingsregels opgenomen wanneer dit voor een betere technische realisering van bouwwerken dan wel in verband met de werkelijke toestand van het terrein noodzakelijk is. Deze afwijkingsregel dient bij uitzondering te worden toegepast. De noodzaak om van de bestemmingsregeling af te wijken, dient te worden aangetoond. De mogelijkheid om 10% af te wijken van de maatvoering van bebouwing geldt overigens niet voor de oppervlakte- en inhoudsmaten. Voor het toestaan van grotere oppervlaktes en inhoudsmaten zijn specifieke flexibiltieitsbepalingen opgenomen.

Het is niet de bedoeling dat de algemene bevoegdheid wordt toegepast in combinatie met het afwijken zoals dat bij een specifieke bestemming is genoemd. Met andere woorden: cumulatie van deze bevoegdheden is uitgesloten. Een voorbeeld: de maximale goothoogte voor een woning is 3,5 meter. Bij de bestemming 'Wonen' is de bevoegdheid opgenomen om met een omgevingsvergunning af te wijken van de bouwregels en de goothoogte te vergroten tot 6 meter. Het is dan niet de bedoeling dat nog eens toepassing wordt gegeven aan de algemene afwijkingsbevoegdheid met een vergroting van nog eens 10% tot gevolg.

In de algemene wijzigingsregels wordt aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid gegeven om bestemmingen te wijzigen ten behoeve van kleine overschrijdingen van bestemmingsgrenzen. De criteria, die bij toepassing van de wijzigingsbevoegdheid in acht moeten worden genomen, zijn daarbij aangegeven.

Op de voorbereiding van het besluit tot wijziging is afdeling 3.4 Algemene wet bestuursrecht en artikel 3.9a van de Wet ruimtelijke ordening van toepassing, met dien verstande dat burgemeester en wethouders binnen acht weken na afloop van de termijn van terinzagelegging een besluit nemen omtrent de wijziging.

Voor het stellen van nadere eisen is geen procedure opgenomen in de wet. De procedure staat beschreven in hoofdstuk 3 'Algemene regels' van de regels van dit bestemmingsplan

Overgangs- en slotregels

Voor de overgangsregels is onderscheid gemaakt tussen de overgangsbepalingen ten aanzien van bouwwerken en de overgangsbepalingen ten aanzien van gebruik. De overgangsbepalingen ten aanzien van bouwwerken gelden vanaf terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan, de overgangsbepalingen ten aanzien van gebruik vanaf het van kracht worden (inwerkingtreding) van het bestemmingsplan. Uitgangspunt is dat zo weinig mogelijk gebruik wordt gemaakt van het overgangsrecht. Vooraf dient een afweging te worden gemaakt tussen legaliseren (positief bestemmen) dan wel handhaving van illegale situaties. De overgangsbepalingen voor bouwwerken en gebruik zijn overgenomen uit artikelen 3.2.1 en 3.2.2 Besluit ruimtelijke ordening (Bro).

De slotregel is het laatste artikel van de regels en betreft de citeertitel van het voorliggende bestemmingsplan.

6.3 Bestemmingen op gebiedsniveau en perceelsniveau

In het bestemmingsplan zijn bestemmingen op gebiedsniveau en bestemmingen op perceelsniveau opgenomen.

De bestemmingen op gebiedsniveau geven aan wat de belangrijkste gebruiksfuncties en kenmerken van een gebied zijn, zoals het agrarische gebruik of de natuurwaarden. In de regels van deze bestemmingen is bepaald voor welke functies deze gronden mogen worden gebruikt en welke bouwmogelijkheden en onder welke voorwaarden zijn toegestaan. De bestemmingen voor de verschillende functies (wonen, bedrijven, recreatie et cetera) hebben geen bestemming op gebiedsniveau, maar liggen wel in een gebied met bepaalde waarden of gebruik. Een uitzondering is gemaakt voor de agrarische bouwvlakken, zie hierover meer in paragraaf 6.6.

De bestemmingen op perceelsniveau gelden voor de bebouwde locaties. In deze bestemmingen is aangegeven voor welke functies deze percelen mogen worden gebruikt, bijvoorbeeld voor een woning of een bedrijf. Voor agrarische bedrijven is een bouwvlak binnen de bestemming 'Agrarisch' opgenomen. In de planregels is aangegeven welke bouwmogelijkheden er zijn en op welke wijze het perceel en de gebouwen op het perceel mogen worden gebruikt.

6.4 Uitgebreide toets voor toekennen bestemmingen

Voorafgaand aan het toekennen van de bestemmingen heeft een uitgebreide toets plaatsgevonden aan de hand van de geldende bestemmingsplannen, tussentijds verleende vrijstellingen en wijzigingsplannen, luchtfoto's, handhavingsdossiers en vergunningenbestanden. Op basis van deze gegevens zijn bestemmingen toegekend. In zijn algemeenheid geldt dat legaal aanwezige (= vergunde) functies positief zijn bestemd. Er heeft een uitgebreide retrospectieve toets plaatsgevonden. In een aantal situaties zijn afwijkingen alsnog gelegaliseerd. Redenen hiervoor kunnen zijn dat de illegale situatie beperkt was of dat handhaven niet meer in de rede ligt.

Een belangrijk punt was het toekennen van de agrarische bouwvlakken: wanneer heeft iemand recht op een agrarisch bouwvlak. Het toekennen van de agrarische bestemming is gebeurd op basis van de bestaande rechten uit het voorgaande bestemmingsplan. Bij het overnemen van het agrarisch bouwvlak is een ondergrens gehanteerd. Deze ondergrens geeft aan hoe groot een bedrijf moet zijn om een agrarisch bouwvlak te krijgen. In het bestemmingsplan zijn agrarische activiteiten aangemerkt als bedrijfsmatig, indien de activiteiten 20 NGE of meer zijn en het bedrijf in het voorgaande bestemmingsplan ook bestemd was als agrarisch bedrijf. Dit is voor alle agrarische bedrijfstypen gelijk (intensief, grondgebonden en glastuinbouw). Voor het tekenen van het bouwvlak is als uitgangspunt genomen de vigerende vorm en oppervlakte. Sleufsilo's en kuilvoerplaten mogen hierbij buiten, maar wel aangrenzend aan, het bouwvlak zijn gesitueerd. Indien een bedrijf 5 of meer NGE aan intensieve veehouderij heeft, is dit bedrijf, zoals aangegeven in het reconstructieplan, aangemerkt als 'intensieve veehouderij'. De verschillende soorten agrarische bedrijven (intensieve veehouderijbedrijven, grondgebonden bedrijven en glastuinbouwbedrijven) zijn in het bestemmingsplan specifiek geregeld.

Percelen waarbij tussen de 5 en 20 NGE aan agrarische functie aanwezig is, hebben de bestemming 'Wonen' met de aanduiding 'specifieke vorm van wonen - agrarische nevenactiviteit' gekregen (inclusief een ruimere bijgebouwenregeling).

6.5 Terugkerende thema's

Er zijn een aantal thema's die in verschillende bestemmingen terugkomen. Deze thema's worden daarom in deze paragraaf toegelicht.

Functieverandering

De verwachting is dat de komende jaren, net als in de voorgaande periode, veel agrarische bedrijven zullen stoppen. Er komen veel stallen en andere bedrijfsgebouwen leeg te staan. De gemeente wil aan deze gebouwen een nieuwe passende functie kunnen geven. Hierbij kan worden gedacht aan nieuwe woningen, diverse vormen van bedrijvigheid, recreatieve of maatschappelijke functies en verbredingsmogelijkheden voor wonen en werken. In het bestemmingsplan is daarom een aantal wijzigingsbevoegdheden opgenomen.

Belangrijke voorwaarde bij de betreffende wijzigingsbevoegdheden is de sloopregeling. Wanneer er meer mogelijk wordt gemaakt dan het herbestemmen van de (dan voormalige) bedrijfswoning, dan wordt als eis gesteld dat alle overtollige bebouwing wordt gesloopt. Afhankelijk van de omvang van de nieuwe functie is de minimale sloopeis hoger of lager. Een voorbeeld: een agrarisch bedrijf stopt en wil op de kavel twee vrijstaande woningen terugbouwen. Er moet dan minimaal 3.000 m2 bebouwing worden gesloopt. Het is ook mogelijk om (deels) te slopen op andere locaties, er moet dan wel gegarandeerd zijn dat er niet opnieuw agrarische bebouwing kan worden opgericht. Andere voorwaarden zijn onder meer een verkleining van het bestemmingsvlak, een goede landschappelijke inpassing en er moet zijn aangetoond dat geen onaanvaardbare milieusituatie ontstaat. Wat betreft de vorm en de inrichting van het erf (inclusief de positionering van de woningen en bijgebouwen) geldt dat ruimtelijke kwaliteit en de compactheid van het erf de uitgangspunten zijn. In principe ligt het nieuwe erf binnen de grenzen van het voormalige agrarische bouwvlak, maar op basis van de specifieke lokale situatie kan hiervan worden afgeweken wanneer voldaan wordt aan de genoemde principes en er geen milieutechnische knelpunten ontstaan. Een nieuwe woning ter compensatie van de sloop mag niet in het landbouwontwikkelingsgebied worden gebouwd. Hiervoor is een afzonderlijke planologische procedure nodig.

In de extensiveringsgebieden zijn de sloopeisen minder zwaar dan in de andere gebieden. Dit is gedaan om in de extensiveringsgebieden de hinder van agrarische bedrijven te beperken. Door de minder zware sloopeisen wordt in deze gebieden bedrijfsbeëindiging meer gestimuleerd.

Bij functieverandering naar werken is een onderscheid gemaakt voor 'gebiedspassende bedrijven' en 'gebiedsgebonden bedrijven'. Gebiedspassende bedrijven zijn kleinschalige bedrijven die op zich horen op een bedrijventerrein of binnen de bebouwde kom, maar die ruimtelijk verantwoord passen of in te passen zijn in de (delen van) het buitengebied. Gebiedsgebonden bedrijven zijn bedrijven die vanuit de aard van hun bedrijfsvoering in beginsel geplaatst kunnen worden in (bepaalde delen van) het buitengebied, dan wel die vanouds aan het buitengebied gerelateerd worden. Deze bedrijven hebben naar hun aard een zekere relatie met het buitengebied en/of vanuit de historie een plek gevonden heeft in het buitengebied. Onder deze categorie schaart de regio ook agrarische verwante bedrijven (ook wel landelijke bedrijven genoemd).

Bij gebiedspassende bedrijven geldt de volgende gestaffelde sloopregeling. Hierbij is sprake van een oplopende sloopeis.

Voor het berekenen van de sloopcompensatie is leidend hoeveel m2 er uiteindelijk op het perceel wordt gerealiseerd. Een voorbeeld: Voor een bestaand bedrijf is in het bestemmingsplan bij recht 480 m2 toegestaan. Het bedrijf wil met nieuwbouw uitbreiden tot 700 m2. Het bedrijf dient voor het uiteindelijke totaal aan bedrijfsoppervlakte voor de eerste bestaande meters bedrijfsoppervlakte tot 500 m2 een sloopoppervlakte van 40 m2 te leveren (500 - 480 = 20 x 2 = 40 m2). De oppervlakte van de bedrijfsvoering die valt in de categorie van 501 m2 naar 750 m2 dient driemaal te worden gecompenseerd (700 - 500 = 200 x 3 = 600 m2). Voor het bedrijf dat wil uitbreiden naar een oppervlakte van 700 m2 betekent dit dat er een compensatie aan sloopoppervlakte gerealiseerd moet worden van in totaal 640 m2. De compenserende sloop gaat dus niet over het aantal m2 dat al aanwezig is.

Bij gebiedsgebonden bedrijven geldt:

• Bij hergebruik: zelfde oppervlak slopen (dus 1 m2 sloop voor 1 m2 hergebruik).
• Bij nieuwbouw: 2x zoveel als het nieuwe oppervlak slopen (dus 2 m2 sloop voor 1 m2 bruto vloeroppervlak).

Voor de gebiedsgebonden bedrijven wordt de bovenstaande sloopeis gehanteerd omdat dergelijke bedrijven in het buitengebied een grotere ruimtelijke aanvaardbaarheid hebben ten opzichte van de gebiedspassende bedrijven. Het gaat immers om bedrijven die in beginsel in het buitengebied kunnen worden geplaatst en om bedrijven die aan het buitengebied kunnen worden gerelateerd.

Bij functieverandering wordt nieuwe ruimtelijke kwaliteit gerealiseerd, waardoor ruimtelijke en maatschappelijke winst ontstaat. Dit gebeurt door investeringen in de kwaliteit van het buitengebied. Die investeringen lopen via het Ontwikkelingsfonds Platteland en hebben betrekking op landbouw, natuur, landschap, cultuurhistorie en archeologie, milieu en water, recreatie en sociaal economische revitalisering. De middelen uit dit fonds moeten aan meerdere doelen en thema’s worden besteed zodat een evenwichtig plattelandsontwikkelingsprogramma wordt opgebouwd en uitgevoerd.

Mantelzorg

In het voorliggende bestemmingsplan is voor zowel woningen, als bedrijfswoningen een afwijkingsmogelijkheid opgenomen waarmee een tweede zelfstandige wooneenheid voor mantelzorg mogelijk wordt gemaakt. De afwijkingsmogelijkheid is gekoppeld aan onder andere een sloopeis. De voorwaarden staan beschreven in de afwijkingsmogelijkheid voor de bouwregels in de bestemmingen waar dit relevant is. Mantelzorg is niet toegestaan binnen de bestemmingen 'Recreatie - Recreatiewoning' en 'Wonen - Voormalige recreatiewoning'. Ook wordt mantelzorg niet mogelijk gemaakt in woningen die een toegestane maximale inhoud hebben van 350 m3.

Aan huis verbonden beroepen of kleinschalig bedrijf, bed & breakfast

Binnen zowel woningen, kleine woningen, woongebouwen als bedrijfswoningen is onder voorwaarden een aan huis verbonden beroep of kleinschalig bedrijf en/of bed and breakfast bij recht toegestaan. Bij de relevante bestemmingen staan de voorwaarden beschreven onder de kop 'Gebruik overeenkomstig de bestemming'.

Een aan huis verbonden beroep of kleinschalig bedrijf is niet toegestaan binnen de bestemmingen 'Recreatie - Recreatiewoning' en 'Wonen - Voormalige recreatiewoning'. Bed and breakfast is niet mogelijk binnen de bestemmingen 'Recreatie - Recreatiewoning' en 'Wonen - Voormalige recreatiewoning', gelet op het kleinschalige oppervlak van de woning.

De bewoner van de woning mag in de woning een aan huis verbonden beroep, kleinschalig bedrijf (bijvoorbeeld een praktijk- of kantoorruimte) en/of bed and breakfast uitoefenen. In totaal mag hiervoor worden gebruikt maximaal 35% van het vloeroppervlak van de woning, met een maximum van 60 m2. Bij een kleine woning geldt een maximum van 35 m2. De oppervlakte is beperkt om te garanderen dat deze functies ondergeschikt zijn en blijven aan de hoofdfunctie wonen. Om overlast en hinder te voorkomen zijn activiteiten waarvoor een melding of vergunning op basis van de milieuwetgeving vereist is, niet toegestaan. De gemeente wil met deze voorwaarden voorkomen dat er nieuwe bedrijven ontstaan in het buitengebied. Via een afwijking van de gebruiksregels mag een aan huis verbonden beroep of bedrijf en bed and breakfast ook in een bijgebouw worden gerealiseerd.

Paardrijbakken

Bij de woning is een paardrijbak (onoverdekte rijbak) voor privé- en hobbymatig gebruik door de bewoners toegestaan.

De afmeting van de paardrijbak bedraagt maximaal 20 bij 40 meter. De paardrijbak is toegestaan binnen alle bestemmingsvlakken en/of bouwvlakken waarin een woning of een bedrijfswoning is toegestaan. Een paardrijbak is onder voorwaarden tevens toegestaan direct aansluitend aan het bestemmingsvlak waarin de woning zich bevindt. Een paardrijbak die aansluitend aan een bestemmingsvlak of bouwvlak wordt gerealiseerd ligt in de bestemming 'Agrarisch'. De voorwaarden die gelden voor een paardrijbak in de bestemming 'Agrarisch' staan dan ook vermeld in de regels van de bestemming 'Agrarisch'.

De paardrijbak moet achter de voorgevelrooilijn worden aangelegd. Om hinder naar buren te voorkomen of te beperken is de minimale afstand tussen de paardrijbak en een woning van een derde minimaal 50 meter. Via een afwijking van de bouwregels is het mogelijk de paardrijbak voor de voorgevelrooilijn te plaatsen. Voorwaarde is dat de belangen van gebruikers/eigenaars van aanliggende gronden niet onevenredig worden geschaad en dat er geen onevenredige aantasting van de milieusituatie plaatsvindt. Hieronder wordt in ieder geval verstaan dat het woon- en leefklimaat (geur, geluid, stof en dergelijke) niet verslechtert en dat wordt voldaan aan de geldende milieuregels. Ook moet rekening worden gehouden met de aanwezige landschapswaarden.

Zonne-collectoren

Op basis van nationale wetgeving is het mogelijk om zonne-collectoren op daken te plaatsen. In het buitengebied van de gemeente Barneveld wil de gemeente ook het plaatsen van zonne-collectoren op maaiveld in (beperkte vorm) mogelijk maken. Dit wordt gedaan om een mogelijkheid te bieden voor situaties waarin het plaatsen zonne-collectoren op het dak niet gewenst is. Hierbij kan gedacht worden aan monumentale gebouwen en/of gebouwen met een rieten dak.

Het voorliggende bestemmingsplan biedt mogelijkheden om bij recht zonne-collectoren binnen een bouwvlak (bijvoorbeeld bij een agrarisch bedrijf) of bestemmingsvlak (bijvoorbeeld bij een woning) te realiseren. Daarnaast bevat het bestemmingsplan een afwijkingsmogelijkheid voor het gebruik om zonne-collectoren te bouwen op agrarische grond aansluitend aan een bestemmingsvlak voor bijvoorbeeld de bestemming 'Wonen'. Hierbij worden eisen gesteld aan zowel de plaats van de zonne-collectoren als de landschappelijke inpassing van deze zonne-collectoren. Bij agrarische bedrijven geldt dat het plan flexibiliteitsbepalingen bevat waarmee de vorm en/of de grootte van het bouwvlak kan worden aangepast, die ook kan worden gebruikt voor het plaatsen van zonne-collectoren. Wat betreft de bouwregels worden zonne-collectoren beschouwd als overige bouwwerken geen gebouw zijnde. Dit betekent onder andere dat zonne-collectoren buiten een bouwvlak of bestemmingsvlak maximaal 2 meter hoog mogen zijn.

Kleine woning

Op sommige locaties staan nog voormalige noodwoningen. In het verleden is een deel van deze woningen gelegaliseerd. Deze woningen zijn door middel van de aanduiding 'kleine woning' positief bestemd. Voor deze woningen is een afwijkende maatvoering opgenomen in de bouwbepalingen. De inhoud van deze woningen mag niet meer bedragen dan 350 m3. De goot- en nokhoogte van de woning bedraagt maximaal 3,5 respectievelijk 6 meter. Bij de kleine woning is 40 m2 bijgebouwen toegestaan. Vervangende nieuwbouw is toegestaan, de woning moet dan wel op dezelfde plek worden teruggebouwd. Via een afwijking van de bouwregels is een andere plek onder voorwaarden toegestaan. De kleine woning kan onder voorwaarden worden vergroot, als er ook overtollige bebouwing wordt gesloopt.

6.6 Agrarische gebieden en bedrijven

Samenvattend:

• Bestemming 'Agrarisch', met een aanduiding 'bouwvlak' voor de agrarische bouwpercelen.
• Hoofdfunctie is agrarisch gebruik.
• Extensief recreatief medegebruik van de gronden toegestaan.
• Karakteristieke landschappelijke of cultuurhistorische waarden krijgen bescherming via een dubbelbestemming.
• Beperkt stelsel voor 'omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden' (voorheen: aanlegvergunning).
• Regeling intensieve veehouderij conform reconstructieplan.
• Mogelijkheden bouwen buiten bouwvlak.
• Uitbreiding agrarisch bouwvlak mogelijk.
• Regeling voor mestvergisters en andere nevenactiviteiten.
• Regeling voor functieverandering stoppend agrarisch bedrijf.
• Omschakeling naar paardenhouderij via wijziging.

Algemeen

De bestemming 'Agrarisch' is toegekend aan het grootste deel van het buitengebied van de gemeente Barneveld. Dit zijn gebieden waar weinig (bijzondere) landschappelijke en natuurlijke waarden voorkomen en die goed zijn verkaveld en ingericht voor de landbouw. Binnen deze gebiedsbestemming zijn de agrarische belangen in principe leidend. In deze gebieden is het mogelijk om de bouwvlakken voor agrarische bedrijven te verruimen of voorzieningen buiten het bouwvlak (wel in directe aansluiting op het bouwvlak) te realiseren.

Karakteristieke landschappelijke en cultuurhistorische waarden 

In een aantal van de agrarische gebieden komen karakteristieke landschappelijke en cultuurhistorische waarden voor. Het gaat dan bijvoorbeeld om een open of juist besloten gebieden, gebieden met opgaande beplanting en kenmerkende kavelstructuren en gebieden met reliëf. Deze waarden zijn door middel van dubbelbestemmingen op de verbeelding aangegeven. Aan de dubbelbestemmingen is een vergunningenstelsel voor de 'omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden' (voorheen: aanlegvergunning) gekoppeld. In het vergunningenstelsel is opgenomen welke werken of werkzaamheden zijn toegestaan, vergunningplichtig zijn of niet zijn toegestaan. Paragraaf 6.15 gaat verder in op deze dubbelbestemmingen.

6.7 Natuur- en bosgebieden en groenstroken

• Een algemene natuurbestemming voor alle natuur- en bosgebieden: 'Natuur'.
• Bestemming 'Groen' voor bestaande groensingels.
• Extensief recreatief medegebruik.
• Vergunning nodig voor het uitvoeren van werken of werkzaamheden.

Natuur- en bosgebieden

De gemeente heeft bij dit bestemmingsplan gekozen voor een systematiek waarin alle natuur- en bosgebieden in één bestemming komen. Hieronder vallen alle bos, heide, en overige natuurterreinen evenals vennetjes en stuifzanden. Houtproductie maakt ook onderdeel uit van deze bestemming. Houtproductie vormt namelijk een onderdeel van het beheer van bosgebieden. Voordeel van een dergelijke regeling is dat het flexibiliteit biedt voor de beheerder van het natuurgebied. Een eventuele herinrichting (bijvoorbeeld van bos naar heide) is hiermee mogelijk zonder een wijziging van het bestemmingsplan. Omdat in deze gebieden in de praktijk niet veel verandert, is deze regeling prima te gebruiken. Bovendien worden de natuurwaarden ook al beschermd door wet- en regelgeving voor natuur. Natuurgebiedsplannen geven een belangrijk kader voor de gewenste soorten natuur. In gebieden met de dubbelbestemming 'Waarde - Openheid en Reliëf' is voor dergelijke ontwikkelingen eerst een 'omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden' (voorheen: aanlegvergunning) nodig.

Ingezet wordt op behoud, herstel en/of ontwikkeling van de natuur(wetenschappelijke)waarde en de landschappelijke waarde. De bebouwingsmogelijkheden binnen deze bestemming zijn daarom minimaal.

Bestaande infrastructurele voorzieningen zijn toegestaan. Voor nieuwe paden en wegen is een vergunning nodig.

Groensingels

Verspreid over de gemeente komen groensingels voor. Een deel hiervan is waardevol (oude houtwallen) of is op basis van postzegelplannen aangelegd. De bestaande groensingels hebben de bestemming 'Groen' gekregen. De bestemming is opgenomen ten behoeve van de instandhouding van de groensingels. De groensingels hebben een landschappelijke waarde in de vorm van een afschermende functie. Ook zijn de singels vaak waardevol voor de natuur omdat ze leefgebied en schuilgelegenheid bieden voor vogels en andere dieren. Binnen de bestemming 'Groen' zijn toegestaan opgaande beplanting met de daarbij behorende bouwwerken (geen gebouwen en overkappingen zijnde), werken, paden en water.

Extensief recreatief medegebruik

In de natuur- en bosgebieden ligt een groot aantal fiets-, wandel- en ruiterpaden. Deze functie van extensief recreatief medegebruik is toegestaan. Extensief recreatief medegebruik is gericht op natuur- en landschapsbeleving. Hieronder vallen wandelen, fietsen, paardrijden en skeeleren. Activiteiten als paintball of gemotoriseerde sporten (zoals quads, crossmotoren en dergelijke) zijn niet toegestaan om zo de verstoring in de natuurgebieden beperkt te houden.

Natuurkampeerterreinen

In het plangebied zijn twee natuurkampeerterreinen aanwezig. Deze worden enkele keren per jaar gebruikt, onder andere in het kader van educatieve en natuuronderhoudsprojecten. Voor deze terreinen is de aanduiding 'kampeerterrein' opgenomen op de verbeelding.

Klimbos

In het plangebied is aan de Putterweg een specifieke locatie aangewezen voor dagrecreatie in de vorm van een klimbos. Naast het klimbos zijn de activiteiten gericht op natuureducatie en natuurbeleving. Voor deze locatie is een specifieke aanduiding opgenomen. Voor het klimbos worden parkoersen aangelegd door het spannen van kabels tussen de bomen tot ongeveer 15 meter boven maaiveld. Binnen de aanduiding zijn een gebouw en een theaterkuil toegestaan. Beide zijn bedoeld om uitleg te geven over de activiteiten en worden gebruikt afhankelijk van het weer. Daarnaast kunnen er in het gebouw toiletvoorzieningen worden gerealiseerd.

Vergunning voor werken en/of werkzaamheden

Om werken of werkzaamheden in de natuurgebieden uit te kunnen voeren, kan een vergunning vereist zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om ingrepen als het vergraven van terreinen, het aanleggen van paden en geluidswallen of ingrepen die leiden tot een wijziging in de waterhuishouding of waterstand. Normaal onderhoud van natuurterreinen valt niet onder de vergunningplicht. Vergunningen zullen in ieder geval worden getoetst aan de natuurwaarden omdat een groot deel van de natuurgebieden in het Natura 2000-gebied 'Veluwe' of de Ecologische Hoofdstructuur ligt. Een ecologisch onderzoek zal onderdeel uit moeten maken van de aanvraag om vergunning.

6.8 Woningen

• Bestemming 'Wonen' voor bestaande woningen.
• Bijgebouwen tot 80 m2 toegestaan bij woningen en tot 40 m2 bij kleine woningen.
• Bestemming 'Wonen - Voormalige recreatiewoning' voor voormalige recreatiewoningen met specifieke bepalingen.
• Aanduiding voor woongebouw met specifieke bepalingen.
• Agrarische nevenactiviteiten aangeduid.
• Inhoud woning vergroten mogelijk.
• Omschakeling naar agrarisch bedrijf in LOG mogelijk.

Algemeen

De bestemming 'Wonen' is toegekend aan de bestaande, legale woningen. Dit zijn woningen die in het geldende bestemmingsplan al als woning waren bestemd of in de tussenliggende periode via bijvoorbeeld een wijzigingsprocedure zijn bestemd. Het kan ook gaan om de voormalige bedrijfswoningen op percelen waar de agrarische bedrijfsvoering gestaakt is. De voormalige bedrijfswoning heeft dan de woonbestemming gekregen.

Binnen een bestemmingsvlak 'Wonen' is maximaal één woning toegestaan. Een uitzondering geldt ter plaatse van de aanduiding 'maximum aantal wooneenheden' want daar geldt als maximum het aantal wooneenheden zoals weergegeven op de verbeelding. Ook geldt een uitzondering ter plaatse van de aanduiding 'specifieke bouwaanduiding - woongebouw' want daar geldt dat in plaats van één woning er één woongebouw is toegestaan dat twee wooneenheden omvat of dat meerdere wooneenheden omvat indien de aanduiding 'maximum aantal wooneenheden' is opgenomen. Een woning is bestemd voor de huisvesting van één huishouden. In het bestemmingsvlak zijn het hoofdgebouw en eventueel aangebouwde en/of vrijstaande bijgebouwen opgenomen.

De inhoud van een woning bedraagt maximaal 600 m3, inclusief de onderbouw voor zover deze boven het maaiveld uitkomt. Onder een woning is een onderbouw toegestaan, waarbij geldt dat bij vergunningsvrije aanbouwen en bijbehorende bouwwerken van woningen niet vergunningsvrij mogen worden voorzien van een onderbouw. . De maximale goot- en nokhoogte bedragen respectievelijk 3,5 en 10 meter. Op sommige plekken komen andere maten of afmetingen voor, deze zijn op de verbeelding weergegeven. Via een afwijking van de bouwregels kan de toegestane goothoogte worden verhoogd naar 6 meter.

Voor een woongebouw is de inhoud per woning niet vastgelegd, maar samen mogen de woningen niet groter zijn dan 800 m3.

In het buitengebied komen ook kleine woningen voor. Zie hiervoor ook paragraaf 6.5 onder 'Kleine woning'. Dit zijn woningen met een maximale toegestane inhoud van 350 m3. Voor deze kleine woningen zijn specifieke regels opgenomen.

Bijgebouwen bij de woning

De maximale oppervlakte aan bijgebouwen bij een woning bedraagt maximaal 80 m2. De maximale goot- en nokhoogte bedragen respectievelijk 3 en 6 meter. Voor kleine woningen geldt dat deze maximaal 40 m2 aan bijgebouwen mogen hebben.

Via het functieveranderingsbeleid is het mogelijk om bijgebouwen te vergroten op basis van een sloopeis tot maximaal 400 m2. Dit is in de regels doorvertaald.

Agrarische nevenactiviteiten

Bij een aantal woningen is de aanduiding 'specifieke vorm van wonen - agrarische nevenactiviteit' opgenomen. Met deze aanduiding is aangegeven dat op deze percelen agrarische nevenactiviteiten zijn toegestaan.

De aanduiding is opgenomen voor locaties die:

• in het voorgaande bestemmingsplan bestemd waren als 'wonen met een agrarische activiteit' en een bedrijfsomvang tussen de 5 en de 20 NGE hebben;
• een agrarisch bouwvlak hadden in het voorgaande bestemmingsplan en nu een bedrijfsomvang tussen de 5 en de 20 NGE hebben.

Op dit soort percelen is vaak meer ruimte nodig voor het stallen van dieren en de opslag van hooi en materieel. Bij de percelen met deze aanduiding is daarom een grotere oppervlakte bijgebouwen toegestaan. De oppervlakte die is toegestaan, is de oppervlakte die aanwezig was op de dag van de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan en die op die datum legaal (bouwvergunning, melding milieu) in gebruik was voor de agrarische activiteiten. De oppervlakte bedrijfsgebouwen mag niet worden vergroot. Het verwijderen van de aanduiding 'specifieke vorm van wonen - agrarische nevenactiviteit' is via een wijzigingsbevoegdheid mogelijk, indien de agrarische activiteiten zijn beëindigd.

Voormalige recreatiewoningen

De bestemming 'Wonen - Voormalige recreatiewoning' is toegekend aan voormalige, en legaal permanent bewoonde, recreatiewoningen op een recreatiewoningenterrein. Aangezien het gaat om voormalige recreatiewoningen is de maximale oppervlaktemaat beperkt tot 70 m2, de maat van een recreatiewoning. De goot- en nokhoogte mogen respectievelijk 3 en 4,5 meter bedragen. De maximaal toegestane oppervlakte bijgebouwen bedraagt 15 m2. Vanwege de beperkte omvang van deze woningen zijn hier geen nevenfuncties zoals bij 'gewone' woningen toegestaan.

Vervangende nieuwbouw van de woning

Bij een eventuele vervangende nieuwbouw dient de woning op dezelfde plek terug te worden gebouwd. Soms is dezelfde plek niet de beste. De afstand tot een naastgelegen (agrarisch) bedrijf kan zo bijvoorbeeld worden vergroot. In het bestemmingsplan is hiervoor een mogelijkheid opgenomen om af te wijken van de bouwregels. Voorwaarde is dat de belangen van gebruikers/eigenaars van aanliggende gronden niet onevenredig worden geschaad en dat er geen onevenredige aantasting van de milieusituatie plaatsvindt. Hieronder wordt in ieder geval verstaan dat het woon- en leefklimaat (geur, geluid, stof en dergelijke) niet verslechtert en dat wordt voldaan aan de geldende milieuregels.

Vergroten van de woning

De woning kan via het afwijken van de bouwregels worden vergroot. In ruil daarvoor wordt bebouwing (bijgebouwen) gesloopt. Het kan hierbij gaan om bijgebouwen bij de woning zelf, maar ook om sloop elders. In de planregels is hiervoor een staffeling opgenomen, hoe meer vierkante meters worden gesloopt, hoe meer er terug mag worden gebouwd. Ook is in de regels omschreven welke voorwaarden er gelden voor sloop elders. Het herbouwplan mag geen onevenredige afbreuk doen aan de belangen van landschap en beeldkwaliteit.

Omzetting van een monumentaal pand in een woongebouw

Om monumentale panden in stand te kunnen houden (denk aan de hoge onderhoudskosten) is het mogelijk om het pand om te zetten in een woongebouw. Binnen dat woongebouw kunnen twee of meer woningen worden toegestaan. Voorwaarde voor de splitsing is dat de cultuurhistorische waarde behouden blijft. Dit zal via de vergunning op basis van de Monumentenwet 1988 of de gemeentelijke monumentenverordening (zowel gemeentelijke monumenten als rijksmonumenten) worden gegarandeerd. Andere vormen van woningsplitsing (anders dan via functieverandering of mantelzorg) worden niet toegestaan.

Hobbymatig houden van vee

In de gebruiksregels is bepaald dat het hobbymatig houden van vee is toegestaan, zowel binnen de woonbestemming als binnen de bestemming 'Agrarisch'. Steeds meer burgers in het buitengebied houden op hobbymatige wijze dieren. Het gaat vaak om schapen, geiten, kippen en paarden. Bij het houden van paarden speelt daarnaast mee dat een paardrijbak gewenst is om te kunnen paardrijden. Het beweiden van vee en het aanleggen van een paardrijbak zijn mogelijk op gronden met de bestemming 'Agrarisch' (zie artikel 3.5), waarbij geldt dat een paardrijbak direct moet grenzen aan het betreffende bestemmingsvlak met de bestemming 'Wonen' of een andere bestemming waarin een woning of een bedrijfswoning is toegestaan.

Bestemming wijzigen in een agrarisch bouwvlak

Omdat de bebouwing in het buitengebied van de gemeente Barneveld geconcentreerd is, zijn er geen of nauwelijks mogelijkheden voor de nieuwvestiging van agrarische bedrijven. Met het voorliggende bestemmingsplan wil de gemeente in het landbouwontwikkelingsgebied wel de mogelijkheid bieden om een nieuw agrarisch bedrijf op te zetten. Vanwege het ruimtegebrek en het efficiënt gebruiken van bestaande bebouwde locaties, is er voor gekozen om via een wijzigingsbevoegdheid de mogelijkheid te bieden de woonbestemming om te zetten in een agrarisch bouwvlak.

De wijzigingsbevoegdheid is bedoeld voor bedrijven die kunnen aantonen dat een volwaardig en toekomstbestendig bedrijf ontstaat. Een goed bedrijfsplan moet dit onderbouwen. De oppervlakte van het bouwvlak bedraagt maximaal 1 hectare en er moeten maatregelen worden genomen om een onevenredige aantasting van de landschapswaarden te voorkomen. Deze bevoegdheid mag dus worden toegepast in het landbouwontwikkelingsgebied.

6.9 Verblijfsrecreatie

• Bestemming 'Recreatie - Verblijfsrecreatie' voor campings en huisjesterreinen.
• Recreatiebedrijf = bedrijfsmatige exploitatie.
• Verschillende categorieën bedrijven.
• Bestemming 'Recreatie - Recreatiewoning' voor solitair gelegen recreatiewoningen.

Algemeen

De bestaande verblijfsrecreatieve terreinen zijn bestemd tot 'Recreatie - Verblijfsrecreatie'. Het gaat dan om de terreinen met recreatiemiddelen als kampeermiddelen, stacaravans en recreatiewoningen.

Met uitzondering van een aantal tweedewoningenterreinen, is bedrijfsmatige exploitatie van de terreinen verplicht. Bedrijfsmatige exploitatie is het via een centrale organisatie verhuren van de standplaatsen, stacaravans of recreatiewoningen op het terrein. Het doel is om alle plaatsen beschikbaar te stellen en te houden voor de recreant en toerist. Voor terreinen met uitsluitend bedrijfsmatige exploitatie (dus de recreatiebedrijven) is de aanduiding 'specifieke vorm van recreatie - recreatiebedrijf ... (nummer)' opgenomen. Op deze terreinen is uitsluitend recreatief verblijf toegestaan. Per terrein is uitsluitend één bedrijf toegestaan om afsplitsingen en het ontstaan van nieuwe terreinen/bedrijven en bijbehorende voorzieningen te voorkomen.

Voor terreinen met bedrijfsmatige exploitatie is met een aanduiding aangegeven welk type recreatiebedrijf is toegestaan:

In de planregels is per terrein aangegeven hoeveel stacaravans en recreatiewoningen zijn toegestaan.

Het maximum aantal stacaravans en kampeermiddelen per terrein wordt aan de hand van een formule berekend. Het aantal staat daarmee in verhouding tot de omvang van het terrein. De formule geldt niet wanneer in de planregels een maximum aantal stacaravans is genoemd, hier is dan uitsluitend het bestaande aantal stacaravans toegestaan. Binnen het terrein en de toegestane aantallen kampeermiddelen, stacaravans en recreatiewoningen is de ondernemer verder vrij om het terrein naar eigen inzicht in te richten en af te stemmen op de gewenste doelgroep.

Centrale voorzieningen

Centrale voorzieningen zijn voorzieningen op verblijfsrecreatieterreinen voor de gasten en bedrijfsvoering. Hierbij kan worden gedacht aan receptie, kantoor, kantine, zwembad, sport- en spelvoorzieningen, wellnessfaciliteiten, sanitaire voorzieningen en gebouwen voor beheer en onderhoud. In de planregels is per type voorziening de maximaal toegestane oppervlakte bebouwing aangegeven. De goot- en nokhoogte van deze bedrijfsgebouwen bedraagt maximaal 3,5 respectievelijk 6,5 meter.

Via een afwijking van de bouwregels is het mogelijk om de toegestane oppervlakte bedrijfsbebouwing uit te breiden met maximaal 50% van de in de bouwregels toegestane oppervlaktes. De bedrijfseconomische noodzaak moet hiervoor zijn aangetoond door de ondernemer. Een bedrijfsplan moet hiervoor de onderbouwing bieden.

Medegebruik van de voorzieningen door personen die geen recreatief nachtverblijf op het terrein hebben, is toegestaan. Het draagvlak voor deze voorzieningen neemt hiermee toe en terreinen kunnen onderling afspraken maken over het medegebruiken van elkaars voorzieningen. Zo kan bijvoorbeeld het exploiteren van een zwembad rendabel(er) gemaakt worden.

Stacaravans, recreatiewoningen en trekkershutten

In de bouwbepalingen zijn de maten voor stacaravans, recreatiewoningen, bijgebouwen bij recreatiewoningen en stacaravans en trekkershutten opgenomen. In verband met de brandveiligheid is ook een minimale onderlinge afstand opgenomen.

Bedrijfswoning

Per bedrijf is één bedrijfswoning met bijgebouwen toegestaan. De bedrijfswoning is bestemd voor de huisvesting van de eigenaar of beheerder van het terrein, met het doel toezicht te kunnen houden en in noodgevallen snel ter plaatse te kunnen zijn. Als er in de huidige situatie al een groter aantal bedrijfswoningen aanwezig is, dan is dat aantal toegestaan en weergegeven op de verbeelding. De inhoud van de bedrijfswoning bedraagt maximaal 750 m3, inclusief de onderbouw voor zover deze boven het maaiveld uitkomt. Onder een bedrijfswoning is een onderbouw toegestaan, waarbij geldt dat bij vergunningsvrije aanbouwen en bijbehorende bouwwerken van woningen niet vergunningsvrij mogen worden voorzien van een onderbouw. Met de aanduiding 'bedrijfswoning uitgesloten' is aangegeven dat er op een bepaald perceel geen bedrijfswoning is toegestaan.

Andere inrichting/invulling van het terrein

De gemeente wil dat ondernemers kunnen inspringen op veranderende wensen van recreanten en de markt. Het kan nodig zijn om het terrein te vernieuwen of anders in te richten. In het bestemmingsplan zijn daarom verschillende mogelijkheden opgenomen die een andere inrichting van het terrein mogelijk maken. Er zal dan vaak sprake zijn van een integraal plan voor het hele of een deel van het terrein.

Zo is het mogelijk om na afwijking een omgevingsvergunning te krijgen voor verkleining van de afstand tussen bebouwing en bestemmingsgrens, verruiming van de maximale goothoogte voor gebouwen voor centrale voorzieningen en de bedrijfswoning, het aaneenbouwen van maximaal 4 recreatiewoningen, verkleining van de minimale afstand van recreatiewoningen ten opzichte van elkaar of ten opzichte van stacaravans en verruiming van de maximale oppervlakte en inhoud van recreatiewoningen.

Ook zijn in het plan mogelijkheden opgenomen om na afwijking een omgevingsvergunning te krijgen het bouwen van bijzondere vormen van recreatieverblijven, zoals bijzondere recreatiewoningen of trekkershutten met een grotere goothoogte en/of bouwhoogte of een bijzonder recreatief verblijf in de vorm van een boomhut.

Vergroting van de maximale maten van recreatiewoningen is mogelijk via een wijzigingsbevoegdheid. De oppervlakte, goothoogte, bouwhoogte, het aantal bouwlagen en de inhoud van recreatiewoningen kunnen worden verruimd door middel van toepassing van de betreffende wijzigingsbevoegdheid.

Uitbreiden van het aantal recreatiewoningen

De gemeente wil via een wijzigingsbevoegdheid de mogelijkheid bieden om op een deel van de recreatieterreinen nieuwe recreatiewoningen toe te staan. Zo kunnen terreinen worden vernieuwd of kan worden ingespeeld op een veranderende markt. Voor het maximale aantal recreatiewoningen is in de regels een formule opgenomen. De formule is gekoppeld aan de grootte van het bestemmingsvlak. Maximaal de helft van het terrein mag worden ingericht met recreatiewoningen. Hiervoor gelden een aantal voorwaarden. Zo moet de ondernemer aantonen dat sprake zal van een bedrijfsmatige exploitatie die continu wordt voortgezet. Ook moet worden aangetoond dat de bouw van de recreatiewoningen een toegevoegde waarde heeft voor het bestaande recreatieve product en dat er in de regio behoefte is aan deze recreatiewoningen. Vanuit bedrijfseconomisch oogpunt dient aangetoond te worden dat de realisatie van de recreatiewoningen bijdraagt aan het exploitabel houden van het terrein: uit de inkomsten kunnen bijvoorbeeld investeringen in andere delen van het terrein of de voorzieningen worden gedaan. Er wordt dan een kwaliteitsverbetering van het gehele terrein bereikt. Deze hiervoor genoemde punten kunnen in een bedrijfsplan worden toegelicht. Daarnaast moet het terrein worden voorzien van een goede landschappelijke inpassing en uit een natuurtoets moet blijken dat er geen sprake is van significant negatieve effecten op de natuurwaarden.

Deze mogelijkheid geldt voor de terreinen in de categorieën 2, 3 en 4, met uitzondering van nader benoemde terreinen.

6.10 Dagrecreatie en sportvoorzieningen

• Bestemming 'Recreatie' voor bestaande recreatieve voorzieningen.
• Bestemming 'Sport' voor sportvoorzieningen.
• Aanduidingen voor specifieke voorzieningen.
• Recreatief medegebruik in andere bestemmingen meebestemd.

Algemeen

De bestaande dagrecreatieve voorzieningen zijn bestemd als 'Recreatie'. Voor de recreatieplas en bijbehorende voorzieningen, de overdekte speeltuin, de midgetgolfbaan en de volkstuinen is een specifieke aanduiding opgenomen. Bedrijfswoningen zijn alleen toegestaan wanneer dit expliciet is aangegeven in de regels.

Sportvoorzieningen zijn bestemd als 'Sport'. Binnen deze gronden is het gebruik voor sport met de daarbij behorende voorzieningen toegestaan. De golfbaan, de manege, het sportveld en de schietsport zijn opgenomen met een specifieke aanduiding. Een bedrijfswoning is toegestaan bij de aanduiding 'manege', tenzij op de verbeelding is aangeduid 'bedrijfswoning uitgesloten' want dan is er geen bedrijfswoning toegestaan.

Bebouwing en bouwvlak

Gebouwen moeten binnen het bouwvlak worden gebouwd. In de bestemming 'Sport' is een bepaling opgenomen inhoudende dat 5% van de bebouwing buiten het bouwvlak mag staan.

Afwijkingsmogelijkheden

In de bestemmingen 'Recreatie' en 'Sport' zijn mogelijkheden opgenomen voor het afwijken van de goot- en bouwhoogten. Daarnaast is in beide bestemmingen de mogelijkheid opgenomen om de bedrijfswoning te mogen vervangen door een nieuwe bedrijfswoning, op een andere plek. Voorwaarde is dat de belangen van gebruikers/eigenaars van aanliggende gronden niet onevenredig worden geschaad en dat er geen onevenredige aantasting van de milieusituatie plaatsvindt. Hieronder wordt in ieder geval verstaan dat het woon- en leefklimaat (geur, geluid, stof en dergelijke) niet verslechtert en dat wordt voldaan aan de geldende milieuregels. In de bestemming 'Sport' is ook een afwijkingsmogelijkheid opgenomen om bebouwing buiten het bouwvlak te plaatsen.

Recreatief medegebruik

Niet alle dagrecreatieve activiteiten vinden plaats op een vaste locatie. Wandelen, fietsen, skeeleren en paardrijden kan in het gehele plangebied. In de gebiedsbestemmingen ('Agrarisch' en 'Natuur') is het extensieve recreatieve medegebruik toegestaan.

6.11 Niet-agrarische bedrijven

• Bestemming 'Bedrijf - Niet agrarisch', 'Bedrijf - Landelijk', 'Detailhandel' of 'Horeca'.
• Bestaande, legale bedrijven.
• Categorie 1-bedrijven en categorie 2-bedrijven uit 'Staat van Bedrijfsactiviteiten' altijd toegestaan.
• Voor 'zwaardere bedrijvigheid' is een aanduiding opgenomen.
• Toegestane omvang van de bedrijven.
• Nevenactiviteit toegestaan.

Algemeen

In het buitengebied van de gemeente Barneveld komt een groot aantal niet-agrarische bedrijven voor. Veel van deze bedrijven zijn ontstaan nadat de agrarische bedrijvigheid is gestaakt en er nieuwe bedrijfjes zijn gestart in de leeggekomen schuren en stallen. De bedrijven vervullen een belangrijke rol voor de lokale werkgelegenheid en economische dynamiek. Een deel van deze bedrijven hoort qua aard van de bedrijvigheid thuis in het buitengebied, een deel van deze bedrijven past beter op een bedrijventerrein. De gemeente wil via het functieveranderingsbeleid ruimte bieden aan nieuwe bedrijven, mits ze passend zijn in het buitengebied. Daarbij is de aard en omvang van de bedrijven vaak bepalend.

In dit bestemmingsplan hebben de bestaande, legaal tot stand gekomen bedrijven een bestemming voor een niet-agrarisch bedrijf gekregen. Veelal betreft dit de bestemming 'Bedrijf - Niet agrarisch'. Voor bedrijven die verwant zijn aan het landelijk gebied is de bestemming 'Bedrijf - Landelijk' opgenomen. Een specifieke vorm van niet-agrarische bedrijven zijn de winkels en horecabedrijven. Locaties met deze functies hebben de bestemmingen 'Detailhandel' of 'Horeca' gekregen.

Toegestane soorten bedrijvigheid

Op alle percelen met de bestemming 'Bedrijf - Niet agrarisch' zijn bedrijven uit de milieucategorieën 1 en 2 toegestaan die zijn opgenomen in de 'Staat van Bedrijfsactiviteiten'. Het gaat dan om bedrijven die weinig tot geen milieuhinder opleveren. In een bijlage bij de planregels is een compleet overzicht van toegestane bedrijven opgenomen. In het plangebied zijn echter ook 'zwaardere' bedrijven gevestigd. Deze vormen van bedrijvigheid zijn op de verbeelding aangeduid, en hier is dan (naast een categorie 1- of 2-bedrijf) alleen het aangeduide type bedrijvigheid toegestaan. Bij de bestemming 'Bedrijf - Landelijk' zijn aanduidingen opgenomen voor specifieke bedrijvigheid. Binnen de bestemming 'Detailhandel' is met aanduidingen aangegeven welk soort detailhandel is toegestaan.

Binnen de bestemming 'Bedrijf - Niet agrarisch' kan voor de locaties met een specifieke aanduiding (dit zijn bedrijven in de milieucategorie 3 of hoger), via afwijking een omgevingsvergunning worden verleend voor het toestaan van een ander type bedrijvigheid uit de 'Staat van Bedrijfsactiviteiten'. Het nieuwe bedrijf moet qua aard en invloed op de omgeving gelijk zijn aan het al toegestane bedrijf. Bevi- en Wgh-inrichtingen zijn uitgesloten van deze bevoegdheid.

Toegestane omvang van het bedrijf

In de planregels is per adres aangegeven wat de maximaal toegestane oppervlakte bedrijfsbebouwing is. Bij bedrijfsbebouwing zijn onderbouwen toegestaan met een totale oppervlakte van maximaal 60 m2. Een onderbouw is een voor mensen toegankelijke ruimte, zoals een souterrain.

De maximale goot- en bouwhoogte van bedrijfsgebouwen bedraagt 3,5 respectievelijk 10 meter. Door middel van een afwijking van de bouwregels, kan een omgevingsvergunning worden verleend voor een gebouw met een goothoogte van maximaal 6 meter of een bouwhoogte van maximaal 12 meter. Voorwaarde is dat het aantal bouwlagen niet toeneemt, er een bedrijfseconomische noodzaak voor is en de belangen van landschap en beeldkwaliteit niet onevenredig worden aangetast.

Bedrijfswoning

Per bestemmingsvlak is één bedrijfswoning toegestaan. Als het bestaande aantal bedrijfswoningen groter is, dan is maximaal dat aantal toegestaan. Met de aanduiding 'bedrijfswoning uitgesloten' is aangegeven dat er op een bepaald perceel geen bedrijfswoning is toegestaan. Bij een eventuele vervangende nieuwbouw van de bedrijfswoning moet de woning op dezelfde plek terug worden gebouwd. Dit heeft te maken met de afstandsbepalingen uit de Wet geurhinder en veehouderij. Via een afwijking van de planregels is het mogelijk de bedrijfswoning op een andere plek in het bestemmingsvlak te herbouwen.

De maximale goot- en nokhoogte van de bedrijfswoning bedraagt 3,5 respectievelijk 10 meter, tenzij op de verbeelding een andere goot- en/of nokhoogte is aangeduid. De maximale inhoud van de bedrijfswoning bedraagt 750 m3, inclusief de onderbouw voor zover gelegen boven het maaiveld. Onder een bedrijfswoning is een onderbouw toegestaan, waarbij geldt dat bij vergunningsvrije aanbouwen en bijbehorende bouwwerken van woningen niet vergunningsvrij mogen worden voorzien van een onderbouw. Bij de bedrijfswoning is maximaal 80 m2 aan bijgebouwen toegestaan. De maximale goot- en nokhoogte van de bijgebouwen bedraagt 3 respectievelijk 6 meter.

Wijzigen 'Staat van Bedrijfsactiviteiten'

De 'Staat van Bedrijfsactiviteiten' is gebaseerd op de VNG-publicatie 'Bedrijven en milieuzonering'. De normen en categorisering in deze publicatie worden eens in de zoveel tijd geactualiseerd. Dit kan leiden tot een andere categorie-indeling van bepaalde bedrijven. In het bestemmingsplan is daarom via de wijzigingsbevoegdheid de mogelijkheid opgenomen om deze lijst aan te passen en te vervangen door een actuele versie.

Wijzigen naar woonfunctie

Voor stoppende bedrijven is via een wijzigingsbevoegdheid de mogelijkheid opgenomen om de bestemming te wijzigen in de bestemming 'Wonen'.

6.12 Maatschappelijke functies

• Bestemmingen 'Cultuur en ontspanning', 'Maatschappelijk' en 'Maatschappelijk - Militair terrein'.
• Bestaande voorzieningen.

Algemeen

Binnen de bestemming 'Cultuur en ontspanning' zijn voorzieningen ten behoeve van cultuur en ontspanning toegestaan. Hierbij zijn specifieke aanduidingen opgenomen voor de functies die zijn toegestaan op individuele locaties. Daarbij is ook onzelfstandige ondergeschikte horeca en detailhandel toegestaan mits deze ten dienste staan van de bestemming.

De bestaande maatschappelijke functies zijn bestemd als 'Maatschappelijk'. Binnen de bestemming 'Maatschappelijk' is per perceel aangeduid welke functie is toegestaan. Onder deze bestemming vallen onder meer onderwijsvoorzieningen, een kinderopvang en een begraafplaats. De specifieke functies zijn hierbij specifiek aangeduid op de verbeelding.

In het plangebied komen ook een aantal zorgboerderijen voor. Deze zorgboerderijen hebben zowel zorg/maatschappelijke activiteiten als agrarische activiteiten. Bij het toekennen van de bestemming is gekeken naar de hoofdfunctie van de betreffende locatie. Indien op de locatie 20 NGE of meer aan agrarische activiteiten aanwezig is en de locatie in het voorgaande bestemmingsplan ook bestemd was als agrarisch bedrijf, dan is de locatie bestemd als 'Agrarisch' met bouwvlak en is in de regels voor de locatie de niet-agrarische nevenactiviteit 'zorgfunctie' opgenomen. Indien op de locatie minder dan 20 NGE aan agrarische activiteiten aanwezig is, dan is de locatie bestemd als 'Maatschappelijk' met de aanduiding 'zorgboerderij'.

In en nabij het plangebied liggen ook militaire terreinen en een installatie. Voor het plangebied zijn relevant:

• infanterieschietkamp Harskamp;
• oefenterrein Garderense Veld;
• oefenterrein Stroese Zand;
• zend- en ontvangstinstallatie buiten militair luchtvaartterrein complex Nieuw Milligen.

De begrenzingen van deze terreinen zijn aangegeven in de bijlagen van de Regeling algemene regels ruimtelijke ordening (kortweg Rarro).

De begrenzingen van de betreffende militaire terreinen zijn overgenomen op de verbeelding. Voor de militaire terreinen is een specifieke maatschappelijke bestemming opgenomen, namelijk de bestemming 'Maatschappelijk - Militair terrein'. Deze bestemming is conform artikel 2.6.3 onder 1 van het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro).

De militaire kazerne aansluitend aan oefenterrein Stroese Zand is ook opgenomen binnen de bestemming 'Maatschappelijk - Militair terrein'.

De betreffende zend- en ontvangstinstallatie ligt buiten het plangebied, maar een deel van het bouwbeperkingengebied van deze installatie ligt wel binnen het plangebied. Conform artikel 2.6.8 onder 2 van het Barro mogen in een bestemmingsplan dat betrekking heeft op een 'bouwbeperkingengebied rondom een zend- en ontvangstinstallatie buiten een militair luchtvaartterrein', geen bestemmingen worden opgenomen die een wijziging bewerkstelligen die het oprichten van bouwwerken hoger dan 22 meter gemeten vanaf het maaiveld mogelijk maken. De bestemmingen die binnen het bouwbeperkingengebied liggen, bieden geen mogelijkheden voor bouwwerken hoger dan 22 meter. Daarmee wordt voldaan aan de regels uit het Barro.

Toegestane bebouwing

Als op de verbeelding een bouwvlak is aangegeven, dan moet de bebouwing binnen het bouwvlak worden gerealiseerd. Per terrein is aangegeven wat de maximaal toegestane goot- en bouwhoogte van de gebouwen is en wat de maximaal toegestane hoogte voor andere-bouwwerken is. Dit onderscheid in maatvoeringen is gemaakt omdat binnen de bestemming sterk van elkaar verschillende typen voorzieningen zijn toegestaan. Voor de overige situaties is in de regels per locatie aangegeven welke oppervlakte aan gebouwen is toegestaan.

Bedrijfswoning

Per bestemmingsvlak is één bedrijfswoning toegestaan. Als het bestaande aantal bedrijfswoningen groter is, dan is maximaal dat aantal toegestaan. Met de aanduiding 'bedrijfswoning uitgesloten' is aangegeven dat er op een bepaald perceel geen bedrijfswoning is toegestaan.

Bij een eventuele vervangende nieuwbouw van de bedrijfswoning moet de woning op dezelfde plek terug worden gebouwd. Dit heeft te maken met de afstandsbepalingen uit de Wet geurhinder en veehouderij. Via een afwijking van de planregels is het mogelijk de bedrijfswoning op een andere plek in het bestemmingsvlak te herbouwen.

De maximale goot- en nokhoogte van de bedrijfswoning bedragen 3,5 meter respectievelijk 10 meter, tenzij op de verbeelding een andere goot- en/of nokhoogte zijn aangeduid. De maximale inhoud van de bedrijfswoning bedraagt 750 m3, inclusief de onderbouw voor zover gelegen boven het maaiveld. Onder een bedrijfswoning is een onderbouw toegestaan, waarbij geldt dat bij vergunningsvrije aanbouwen en bijbehorende bouwwerken van woningen niet vergunningsvrij mogen worden voorzien van een onderbouw. Bij de bedrijfswoning is maximaal 80 m2 aan bijgebouwen toegestaan. De maximale goot- en nokhoogte van de bijgebouwen bedragen 3 respectievelijk 6 meter.

6.13 Infrastructuur en leidingen

• Bestemming 'Verkeer' voor wegen en spoorwegen.
• Dubbelbestemmingen voor hoogspanningsleidingen, riool- en gasleidingen.

Verkeer

De bestemming 'Verkeer' betreft de aanwezige interregionale, interlokale en lokale verharde en onverharde wegen. Voor de rijkswegen is op de verbeelding het maximaal aantal stroken aangegeven. Daarnaast is de aanduiding 'spoorweg' opgenomen voor de spoorwegen. Voet- en fietspaden, bermen, faunapassages, ongelijkvloerse kruisingen en waterhuishoudkundige voorzieningen maken ook onderdeel uit van de bestemming. De bestemming is toegekend voor het gebied tussen de bermsloten. Binnen de bestemming zijn parkeer- en groenvoorzieningen mogelijk. Door middel van de gebruiksregels worden onverharde wegen beschermd. Het is namelijk strijdig gebruik om onverharde wegen te verharden.

Langs de wegen zijn bij de verkeersfunctie behorende gebouwen en bouwwerken meebestemd of aangeduid. Het gaat dan om bushokjes, palen, masten, matrixborden boven de snelweg en geluidsschermen.

Een nieuwe rondweg om Voorthuizen moet de leefbaarheid in het dorp verbeteren. Het verkeer vanaf de N303 rijdt nu nog dwars door de kern heen. Met als gevolg opstoppingen, onveilige situaties en hinder voor omwonenden. De komende jaren zal het verkeer alleen maar toenemen. De leefbaarheid komt steeds verder in het gedrang. Alleen omleiding van het verkeer om het dorp heen biedt een duurzame oplossing. Daarvoor is een nieuwe rondweg nodig. Uit verschillende alternatieve tracés hebben Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland in december 2010 gekozen voor een omleiding westelijk om de kern. De gemeente heeft het initiatief genomen om de rondweg een aanvullende aftakking te geven ('pootje noord') om hiermee tot een duurzame en complete infrastructurele oplossing te komen voor het dorp Voorthuizen.

De ontwikkelingen van het complete tracé (inclusief 'pootje noord') vallen buiten het voorliggende bestemmingsplan, maar worden via een eigen, afzonderlijke planologische procedure geregeld. De volgende afbeelding betreft een globaal overzicht van het voorgenomen tracé.

Afbeelding: Voorgenomen globale tracé rondweg Voorthuizen

Leidingen

In het plangebied ligt een aantal gasleidingen, rioolleidingen en een hoogspanningsverbinding. Deze leidingen lopen door andere bestemmingen heen. Deze leidingen zijn daarom bestemd door middel van de dubbelbestemmingen 'Leiding - Gas', 'Leiding - Hoogspanning' en 'Leiding - Riool'. Doel van de bestemming is om de leidingen in het bestemmingsplan op een goede manier te regelen, onder andere om deze te beschermen.

In de bestemming 'Leiding - Gas' zijn regels opgenomen voor het uitvoeren van werken en werkzaamheden in de bodem. Deze mogen niet worden uitgevoerd zonder dat hier vooraf een vergunning voor is verleend. Zo worden de leidingen beschermd tegen breuken en worden onveilige situaties voorkomen. Bebouwing in deze zones mag pas worden opgericht wanneer de leidingbeheerder hier mee heeft ingestemd. Omdat de leidingen door of langs bebouwde percelen lopen is deze voorwaarde noodzakelijk. Voor gebouwen ten behoeve van het leidingbeheer geldt een uitzondering: deze zijn wel direct toegestaan tot een maximum van 40 m2 en een bouwhoogte van 3 meter.

De maximale bouwhoogte van de hoogspanningsmasten in de bestemming 'Leiding - Hoogspanning' bedraagt 65 meter. Voor overige bouwwerken, geen gebouwen zijnde, geldt een bouwhoogte van 3 meter. Onder de leidingen en de daarbijbehorende beschermende zone mag niet worden gebouwd voor andere bestemmingen dan ten behoeve van de hoogspanningsverbinding. Van deze regel kan worden afgeweken, mits het behoud van een veilige ligging en de continuïteit van de leidingen is gewaarborgd en het niet gaat om een (bedrijfs)woning. Zo wordt voorkomen dat nieuwe kwetsbare functies onder de leidingen kunnen worden gerealiseerd.

De bestemming 'Leiding - Riool' is bestemd voor de bescherming van de rioolleiding. Binnen deze bestemming mag worden gebouwd ten behoeve van de leiding. Voor andere functies die binnen de leidingstrook gevestigd zijn, mag worden gebouwd nadat in afwijking van het plan een vergunning is verleend, mits het behoud van een veilige ligging en de continuïteit van de leidingen zijn gewaarborgd.

6.14 Water

• Bestemming 'Water'.
• Functie voor de waterhuishouding.
• Natuurlijke en landschappelijke waarden meebestemd.
• Extensief recreatief medegebruik.

In het plangebied komt water vooral voor in de vorm van beken. Alleen indien het water een belangrijk element vormt in zijn omgeving dan wel van groot belang is voor de waterhuishouding, dan is de bestemming 'Water' toegekend.

De primaire watergangen hebben de bestemming 'Water' gekregen. Hierin zijn ook de onderhoudsstroken van 1,5 meter vanaf bovenzijde talud aan weerszijden van de watergang meegenomen. De waterlopen hebben naast hun waterhuishoudkundige functie (bergen, afvoeren, vasthouden) ook een landschappelijke en natuurlijke waarde. Deze functies zijn meebestemd in de bestemmingsomschrijving. Voorzieningen ten behoeve van de waterhuishouding zijn toegestaan, denk aan stuwen, duikers, vistrappen en bruggen.

Extensief recreatief medegebruik van het water is toegestaan. Het gaat dan om activiteiten als kanovaren, vissen en hengelsport. Voor deze activiteiten mogen bouwwerken als steigers worden gebouwd. Wel dient rekening te worden gehouden met de regels uit de Keur van het waterschap.

Het storten van slib in een waterpartij of waterloop is niet toegestaan in verband met de mogelijke vervuiling in het slib.

De secundaire watergangen en overige waterlopen zijn meebestemd binnen de betreffende bestemmingen. Dit betreft onder andere waterpartijen in natuurgebieden.

6.15 Dubbelbestemmingen gebiedswaarden

Waarde - Beplanting en Verkaveling
Voor te handhaven bomen en houtsingels is een dubbelbestemming 'Waarde - Beplanting en Verkaveling' opgenomen. Aan deze dubbelbestemming is een omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden gekoppeld, zodat bijvoorbeeld bomen niet zonder een dergelijke vergunning kunnen worden gekapt, gerooid of verplaatst. Ook zijn werkzaamheden en werken in de bodem niet toegestaan zonder omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden. Dit om de voor het betreffende gebied specifieke en/of cultuurhistorisch waardevolle kavelstructuur te beschermen.

Waarde - Openheid en Reliëf

Voor het beschermen van waardevolle open gebieden en/of (cultuurhistorisch en/of natuurwetenschappelijk) waardevolle hoogteverschillen is de dubbelbestemming 'Waarde - Openheid en Reliëf' opgenomen. Aan deze dubbelbestemming is een omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden gekoppeld. Dit zodat bijvoorbeeld het planten van opgaande beplanting of het egaliseren van gronden niet mag plaatsvinden zonder omgevingsvergunning.

Waarde - Archeologie 1 en Waarde - Archeologie 2

In gebieden met een hoge, middelhoge en lage verwachtingswaarde en zichtbare terreinen met archeologische waarde is de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie' toegepast.

In alle gebieden die (nog) niet zijn vrijgegeven na archeologisch onderzoek of waar is besloten tot behoud in situ is de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie' toegepast.

De dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie 1' is toegepast bij een ondergrondse bouwdiepte van 0,3 m:

• in gebieden met een lage verwachtingswaarde (bij een oppervlakte van meer dan 10.000 m2);
• in gebieden met een middelhoge verwachtingswaarde (bij een oppervlakte van meer dan 1.000 m2);
• in gebieden met een hoge verwachtingswaarde (bij een oppervlakte van meer dan 250 m2);
• in historische kernen (bij een oppervlakte van meer dan 100 m2); en
• voor niet zichtbare terreinen met archeologische waarde.

Tot slot is 'Waarde - Archeologie 2' toegepast voor zichtbare terreinen met archeologische waarde bij elke bouwdiepte.

Waterstaat - Waterhuishouding

De dubbelbestemming 'Waterstaat - Waterhuishouding' is opgenomen voor het beschermen van de waterhuishoudkundige functie van de betreffende gronden. Het gaat hierbij om gronden die niet zijn bestemd als 'Water'. Aan deze dubbelbestemming is een omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden gekoppeld.

Normaal beheer, onderhoud en gebruik

Voor werken en werkzaamheden die bij het normale onderhoud, gebruik en beheer behoren, is geen omgevingsvergunning (voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden) nodig. Onder normaal beheer, onderhoud en gebruik wordt verstaan beheer, onderhoud en gebruik die gelet op de bestemming, regelmatig noodzakelijk zijn voor een goed beheer, een goed onderhoud en een goed gebruik van de gronden en van de gebouwen die tot de betreffende bestemming behoren.

Bij de agrarische bestemmingen zijn dat bijvoorbeeld werkzaamheden die inherent zijn aan de productie op basis van de huidige cultuur/productiewijze van het bedrijf (veehouderij, akkerbouw, et cetera). Het betreffen werkzaamheden die als onderdeel van de bedrijfsvoering met regelmaat (periodiek, bijvoorbeeld jaarlijks) worden uitgevoerd. Echter, voor werkzaamheden op het agrarisch bouwvlak (of een ander bebouwd perceel, zoals bij een woning of een bedrijf) geldt voor sommige werken of werkzaamheden wel het vereiste van een omgevingsvergunning. Het gaat dan vooral om ingrepen die de archeologische waarden kunnen verstoren of die een grote landschappelijke impact kunnen hebben, zoals het aanleggen van aarden wallen. Het is wel van belang dat andere regelingen zich niet verzetten tegen een ingreep, zoals bijvoorbeeld een beheersovereenkomst. Ook moeten soms ontheffingen op basis van de Flora- en faunawet of de Natuurbeschermingswet worden verleend. Dit soort wettelijke verplichtingen zijn altijd van toepassing, onafhankelijk van de regeling in het bestemmingsplan.

6.16 Handhaving

De gemeente acht handhaving van haar beleid van groot belang om de gewenste ruimtelijke kwaliteit te garanderen. Belangrijke redenen voor handhaven zijn:

• De regels zijn door de gemeente vastgesteld en de inwoners van de gemeente mogen verwachten dat de gemeente die regels handhaaft: waarom zijn er anders regels opgesteld? Inwoners van de gemeente hebben als het ware recht op handhaving.
• Handhaving gaat oneigenlijk gebruik van en daarmee de achteruitgang van de kwaliteit van het gemeentelijk grondgebied tegen. Een actueel bestemmingsplan beoogt de ruimtelijke kwaliteit van een gebied in stand te houden en te verbeteren.
• Niet daadkrachtig optreden tegen overtredingen van wettelijke regels werkt een toename van het aantal overtredingen in de hand en tast de geloofwaardigheid van daadkrachtig optreden aan. Het in het bestemmingsplan vastgelegde beleid wordt ondermijnd en het bestuur verliest de greep op de gebouwde omgeving.

Onderscheid kan gemaakt worden tussen preventieve en repressieve handhavingsinstrumenten. Onder preventieve instrumenten kunnen onder andere goede regelgeving (zoals in bestemmingsplan), voorlichting, subsidieverlening, verlening van vrijstellingen en de bouw-, aanleg- en sloopvergunningen worden begrepen. Repressieve instrumenten zijn onder meer controle en toezicht, opsporing en het hanteren van sancties als bestuursdwang en dwangsom.

In 2007 heeft de gemeente de 'Nota handhaving ruimtelijke - en bouwregelgeving gemeente Barneveld' opgesteld. Deze nota geeft inzicht in de achtergronden die geleid hebben tot de totstandkoming van de nota. Ook geeft het voor overtredingen op het gebied van bestemmingsplan- en bouwregelgeving aan hoe met geconstateerde overtredingen om te gaan en welke prioriteitsstelling daarbij te hanteren is (repressieve handhaving).

Bij de handhaafbaarheid van een bestemmingsplan spelen aspecten als communicatie, de planvorm, de normstelling, het daadwerkelijk kunnen handhaven en de controleerbaarheid van normen ook een belangrijke rol.

Randvoorwaarde voor handhaving is dat er voldoende basis/grondslag is om te kunnen handhaven. Deze basis wordt gevormd door:

• De regeling in het bestemmingsplan zelf: de handhaafbaarheid van de planregels.
• Het beleid voor afwijkingen.

In onderhavig bestemmingsplan is gestreefd naar heldere, eenduidige planregels met zo min mogelijk interpretatiemogelijkheden.

Verder zijn aan de in het plan opgenomen afwijkingsmogelijkheden duidelijke voorwaarden verbonden, die voldoende objectief bepaalbaar zijn.

7.1 Grondexploitatie

Bij het opstellen van een bestemmingsplan dient te worden onderzocht of het bestemmingsplan uitvoerbaar is. Voor wat betreft de economische uitvoerbaarheid kan worden gesteld dat het hier een bestaande situatie betreft waaraan een planologische regeling is toegekend. Aan de realisatie van deze regeling zijn voor de gemeente geen kosten verbonden. Uitvoering van het bestemmingsplan wordt overgelaten aan particulier initiatief.

Bij het bestemmingsplan wordt geen exploitatieplan vastgesteld. De reden hiervoor is dat het onduidelijk is of, waar en hoe eventuele ontwikkelingen gaan plaatsvinden en of er dan kosten te verhalen zijn. Mogelijk komt deze vraag wel aan de orde bij wijzigings- of herzieningsplannen: de uitvoerbaarheid moet zijn aangetoond. Het kan zijn dat voor het mogelijk maken van een bepaalde ontwikkeling ingrepen in bijvoorbeeld de infrastructuur nodig zijn. In dat geval kan de gemeente met de initiatiefnemer afspraken maken over kostenverhaal in een overeenkomst of in een exploitatieplan.

8.1 Overleg ex artikel 3.1.1 Bro

Het Besluit ruimtelijke ordening (artikel 3.1.1) geeft aan dat burgemeester en wethouders bij de voorbereiding van een bestemmingsplan overleg voeren met de besturen van betrokken gemeenten en waterschappen en met die diensten van provincie en rijk die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening of belast zijn met de behartiging van belangen welke in het plan in het geding zijn.

In het kader hiervan wordt het bestemmingsplan voor overleg aan diverse instanties toegezonden. De resultaten van het overleg zijn opgenomen in bijlage 24.

8.2 Inspraak

De Wro bevat geen procedurevoorschriften met betrekking tot de inspraak, en is in Wro zelf niet verplicht gesteld. Dat neemt niet weg dat het de gemeente vrij staat toch inspraak te verlenen bijvoorbeeld op grond van de gemeentelijke inspraakverordening. In relatie daarmee bepaalt artikel 150 van de Gemeentewet onder meer dat in een gemeentelijke inspraakverordening moet worden geregeld op welke wijze bovenbedoelde personen en rechtspersonen hun mening kenbaar kunnen maken.

Het voorontwerpbestemmingsplan 'Buitengebied 2012' heeft vanaf 16 maart 2012 tot en met 26 april 2012 voor een periode van zes weken ter inzage gelegen. Gedurende deze periode heeft een ieder de mogelijkheid gehad om een reactie over het plan naar voren te brengen. De resultaten van de inspraak zijn opgenomen in bijlage 24.

8.3 Zienswijzen

Het ontwerpbestemmingsplan 'Buitengebied 2012' heeft van 5 oktober 2012 tot en met 15 november 2012 ter visie gelegen. Gedurende deze periode heeft een ieder de mogelijkheid gehad om een zienswijze naar voren te brengen. De resultaten hiervan zijn opgenomen in de Nota Zienswijzen behorend bij het voorliggende bestemmingsplan.