3.5.1 Visierapport Glastuinbouw
In het najaar van 2010 heeft Platform Tuinbouw Veenstreek het visierapport Glastuinbouw aan burgemeester en wethouders van gemeente Kaag en Braassem gepresenteerd. Dit visiedocument is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de glastuinbouwondernemers in het plangebied. De conclusies die in dit rapport worden getrokken worden ondersteund door: LTO Noord Glaskracht, Ondernemersvereniging Kaag en Braassem, Koninklijke Algemeene Vereeniging voor de Bloembollencultuur.
Toekomst
Hoewel de vier gemeentelijke glastuinbouwgebieden in basisstructuur (kavelstructuur, grondslag, infrastructuur) onderling van elkaar verschillen, onderscheiden zij zich allen door:
- een grote diversiteit aan producten;
- een goed ondernemers- en bedrijvenpotentieel;
- een centrale ligging tussen de Greenports en veilingen;
- onderdeel van de Greenport Aalsmeer;
- kwaliteit en kennis, onder andere gebaseerd op een lange en diep in de lokale samenleving gewortelde glastuinbouwtraditie.
Deze combinatie van kenmerken maakt de gemeentelijke glastuinbouw uniek en onmisbaar voor groothandelaren, bloemisten en exporteurs. Buitenlandse kopers leggen steeds vaker het voorraadrisico terug in de keten; de kopers op de Nederlandse veilingen willen vaker, vlugger en verser beleverd worden. De nabijheid van een dynamische dagvoorraad, die bestaat uit een grote diversiteit aan producten, maakt het voor kopers mogelijk om aan de vraag van hun klanten te voldoen.
Flora- en Geestweg
Voor het plangebied Geestweg en Floraweg heeft het Platform een aparte gebiedsvisie vastgesteld. In dit gebied bevinden zich voornamelijk tulpenbroeierijen en kleinschalige nichespelers, zoals kwekerijen van zomerbloemen. De bedrijven zijn kleinschalig van opzet en produceren hoogintensieve, koude teelten waarvoor in het algemeen veel specialistische kennis nodig is. De grondslag van het gebied leent zich uitstekend voor de bestaande teelten. Toekomstgerichte ondernemers in het gebied Flora- en Geestweg zien voor dit type bedrijven een goede toekomst weggelegd. Het gebied kenmerkt zich door de aanwezigheid van zeer veel sloten, een inefficiënte kavelstructuur, een moeilijke grondslag en een toenemend niet-tuinbouw-gerelateerd gebruik. Glastuinbouw blijft de economische drager van het gebied Flora- en Geestweg. De verwachting is dat de glastuinbouw zich in het gebied zelfstandig verder kan ontwikkelen mits aan een aantal belangrijke voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden zijn:
- Het opstellen van een toekomstbestendig bestemmingsplan;
- Het oprichten en beheren van een waterbank (zie onder);
- Het oprichten en beheren van een kassenbank (nieuwbouw kan gecompenseerd worden door eerder gesloopte oppervlaktes, hierdoor hoeft er niet altijd aan de watercompensatie-eis te worden voldaan bij nieuwbouw);
- Het verbeteren van de toegankelijkheid van de bedrijven (bredere entree's, verbetering infrastructuur).
In het licht van voorliggend bestemmingsplan is vooral punt 2 van meerwaarde.
Waterbank
Om rendabele kavels in het gebied te kunnen creëren, is het noodzakelijk dat er sloten gedempt worden. De huidige regelgeving is niet alleen ingewikkeld, maar maakt het dempen ook erg kostbaar. Ook dient het mogelijk gemaakt te worden om het dempen van sloten en het creëren van vervangend water geografisch van elkaar te scheiden. Beide voorwaarden kunnen ingevuld worden met de oprichting van een waterbank. Belangrijk is dat de overheid en het Hoogheemraadschap van Rijnland duidelijk maken wat de geldende regels zijn ten aanzien van het dempen. Het Platform heeft zich georiënteerd op de voorwaarden en stappen die noodzakelijk zijn voor het opzetten van een water- en kassenbank. De waterbank zal daarbij als katalysator moeten fungeren in het proces van sloten dempen en vervangend water creëren.
Burgerwoningen
Het ‘vermengen’ van bedrijven met burgers zal in toenemende mate conflicteren. Daarom is het beter nu daadkracht te tonen dan jarenlange klachtenprocedures te moeten afwikkelen. Platform Tuinbouw Veenstreek adviseert om het huidige, particuliere gebruik van woningen en gronden in het gebied te laten zoals het nu is, maar verdere uitbreiding ervan door een strikte handhaving van de glastuinbouwbestemming tegen te gaan.
3.5.2 Quickscan LTO Noord
LTO Noord voerde in 2008 een quickscan uit naar de maatregelen die nodig zijn om de ruimtelijk-economische structuur te verbeteren, zodat het gebied zich duurzaam kan ontwikkelen voor glastuinbouw. Uit het onderzoek is gebleken dat er een noodzaak is om de kavelstructuur aan te passen in het gebied Floraweg Geestweg. Moderne glastuinbouw vergt kavels die groter zijn dan in het verleden. Met name de grote hoeveelheid watergangen, de aanwezigheid van particulieren en andersoortige bedrijven en burgerwoningen maakt dit lastig. Een herverkaveling brengt naar alle waarschijnlijkheid hoge kosten met zich mee en de kans dat de landschappelijke waarde van het gebied verloren gaan.
Betekenis voor het bestemmingsplan
Het bestemmingsplan biedt ruimte aan de benodigde kavelstructuuraanpassing. Binnen de scope van het bestemmingsplan is het niet mogelijk het gebied zodanig in te richten dat de aanwezigheid van particulieren en andersoortige bedrijven en burgerwoningen de agrarische bedrijfsvoering niet belemmert. Binnen het voorliggende bestemmingsplan zal er terughoudend worden omgegaan met de mogelijkheden voor niet agrarisch (gelieerde) bedrijvigheid.