Buitengebied, partiële herziening Berghoeve brouwerij Achteres 15

3.2 Ruimtelijke ontwikkeling

3.2.1 Gebruik

De ambachtelijke brouwerij en het proeflokaal worden in het achterhuis van de boerderij ondergebracht. Het is dan mogelijk vanuit het proeflokaal de brouwerij te zien. Ten behoeve van de verwerking van het bier en de opslag van materialen, gereed zijnde producten en dergelijke dient de overige aanwezige bebouwing te worden gebruikt. Er moeten namelijk ruimtes worden gecreëerd voor het gisten, afvullen en etiketteren, en de opslag van grondstoffen, lege flessen en dozen en eindproduct. Dit kan in de aanwezige bijgebouwen gerealiseerd worden. Omdat veel soorten speciaalbier gemaakt zullen worden, dienen alle aanwezige schuren benut te worden. Alle opslag van producten en materialen zal inpandig plaatsvinden.

Omdat alle aanwezige bebouwing nodig is voor de nieuwe functie, is sloop niet gewenst. De bestaande bebouwing zal een flinke opknapbeurt krijgen. Bovendien zal er ruimschoots aandacht zijn voor landschappelijke inpassing van het totale perceel.

Enkele naastgelegen agrarische percelen zullen worden gebruikt om eigen gerst, tarwe, hop of andere grondstoffen te verbouwen. Deze lokaal geteelde grondstoffen kunnen dan worden verwerkt in de verschillende bierrecepten. Dit geeft een extra binding tussen de brouwerij en het omliggende agrarische gebied.

3.2.2 Uitgangspunten

Om te komen tot een adequate ruimtelijke kwaliteitsimpuls van het totale perceel, is door Ontwerpburo Herbert Oldehinkel een erfinrichtingsplan opgesteld. Hierbij is gebruik gemaakt van het advies van de Ervenconsulent van Het Oversticht. Het erfinrichtingsplan is opgenomen in Bijlage 1 van deze toelichting.

Voorafgaand aan de totstandkoming van het inrichtingsplan zijn uitgangspunten opgesteld waaraan het ontwerp moet voldoen. Deze gaan in op de versterking van de ruimtelijke kwaliteiten en het waarborgen van de bestaande kwaliteiten van het gebied. Daarnaast is een aantal punten opgenomen, die een ondersteuning kunnen bieden bij het beheer van de locatie. Bij de uitgangspunten is onderscheid gemaakt in 'relatie landschap', 'erf' en 'bebouwing'.

Relatie landschap

• Zichtlijnen realiseren van en op de es.
• Het losse karakter van het erf is een kwaliteit in het landschap.
• Het erf wordt een rustpunt voor passanten/recreanten.

Erf

• Het erf moet één ensemble vormen en passen binnen de erven langs de Achteres.
• Het erf moet een zekere verstrooiing van hoofdgebouw en bijgebouw worden, deze gebouwen moeten ontsloten worden door een centraal erf.
• De boerderij moet bovengeschikt aan de bijgebouwen blijven.
• Waar mogelijk moeten bestaande beplantingen behouden blijven.
• Toepassen van streekeigen landschappelijke beplanting is noodzakelijk.
• Op het erf moet een duidelijke functieindeling ontstaan.

• Parkeren kan op het erf.
• Korte looplijnen zijn wenselijk.
• De privacy van de buren moet worden gewaarborgd.

Bebouwing

• Bij onderhoud aan de gebouwen valt aan te bevelen gebruik te maken van duurzame streekeigen materialen zoals hout, pannen en steen.
• Het erf kent een bepaalde tijdslijn. Bij het onderhoud van de gebouwen moet aangesloten worden op de oorspronkelijke materiaalkeuze (golfplaten, gepotdekselde planken, etc.).
• Het zicht op de achtergevel van de boerderij is waardevol.

3.2.3 Uitwerking

3.2.3.1 Algemeen

Het plangebied vormt visueel een onderdeel met enkele erven langs de Achteres. Het advies van de Ervenconsulent van Het Oversticht was om eenheid en openheid op het erf te creëren. Het erf kan een waardevolle doorzicht op de es bieden als er verschillende elementen verwijderd worden. Ook kent het erf een karakteristieke opbouw en een zekere spreiding van gebouwen. Het erf heeft genoeg potentie om met de bestaande middelen de ruimtelijke kwaliteit te verbeteren. Door op het erf een open ruimte te voorzien wordt het zicht op de es hersteld. Ook de huidige siertuin zal veranderen in gras met een enkele border. Deze tuin biedt privacy aan de bewoners.

Op onderstaande afbeelding 3.1 is de toekomstige inrichting van het plangebied weergegeven.

Afbeelding 3.1 Inrichtingsplan (Bron: Ontwerpburo Herbert Oldehinkel)

3.2.3.2 Functies

Door de tuin te minimaliseren krijgt de omgeving rondom het erf meer aandacht. Het erf wordt beter met het landschap verweven. Bestaande waardevolle elementen als de groentetuin en boomgaard bljven gehandhaafd. Langs het tuinhuis wordt een beukenhaag geplant, die privacy biedt op het terras.

Omdat er naast het privédeel een bierbrouwerij gevestigd wordt in de bijgebouwen, dient er een duidelijke en efficiënte routing op het erf te komen. Deels over bestaande bestrating, maar ook over nieuw aan te leggen paden.

Ook vanwege een toename van het aantal bezoekers is het van belang dat het erf goed toegankelijk is. Er zijn 8 parkeerplaatsen voorzien aan de noordoostzijde van het erf. De bezoekers kunnen dan over het erf naar de brouwerij/proeflokaal in het achterhuis van de boerderij lopen. Het parkeergedeelte zal opnieuw verhard worden, omdat de aanwezige coniferen en andere heesters op de erfgrens met de buren worden gerooid worden en er een beukenhaag wordt geplant.

Gebiedsvreemd groen wordt gerooid en vervangen door streekeigen beplanting. Hierdoor krijgt het erf haar landelijke karakter terug, waar ruimte is om te wonen, werken en bezoekers te ontvangen.

Onderstaande afbeelding 3.2 geeft een onderscheid in functies binnen het plangebied weer.

Afbeelding 3.2 Functies binnen plangebied (Bron: Ontwerpburo Herbert Oldehinkel)

3.2.3.3 Groenelementen

De nieuwe indeling van de groenstructuur van het plangebied is onder te verdelen in een aantal elementen: boomgaard, siertuin, houtwal, terrasranden en hagen. Afbeelding 3.3 geeft de ligging van deze groenelementen weer.

Afbeelding 3.3 Groenelementen in plangebied (Bron: Ontwerpburo Herbert Oldehinkel)

• Boomgaard

In de bestaande boomgaard staan op dit moment verschillende halfhoogstamfruitbomen. De bomen verkeren in een redelijke staat en verdienen een grondige snoeibeurt. Het valt aan te bevelen dit in de winter te doen wanneer de sapstromen in de bomen nihil zijn. Bij vervanging van de fruitbomen valt aan te bevelen voor oude rassen en hoogstamvariëteiten te kiezen. De doorgang naar de boomgaard kan afgescheiden worden met een beukenhaag ter verduidelijking van het onderscheid erf en boomgaard, maar ook ten behoeve van de privacy van de buren.

• Siertuin

In de siertuin kunnen verschillende vaste planten en lage heesters geplant worden welke elders op het erf voorkomen. Het valt aan te bevelen om voor lage soorten te kiezen welke niet hoger dan 1 meter worden. Het zicht vanuit de woning en vanuit het erf blijft dan behouden. Gekozen is om drie vakken te maken. Dit geeft structuur en het onderhoud wordt erdoor vergemakkelijkt. Binnen het ontwerp is aan het einde van de vakken een beukenblok getekend, deze bevordert de diepgang in de tuin en geeft het, ook in de winter, een speels effect. De bestaande planten kunnen aangevuld worden met verschillende lage siergrassoorten, deze geven ook in het najaar en de winter een fraai beeld. Verder kan er gekozen worden voor vaste planten met een aansprekende bladvorm, herfstkleur, vruchtdracht of zaaddoos. Zodoende kan er het gehele jaar van de siertuin genoten worden.

• Houtwal

De bestaande houtwal ten zuiden van het erf verdient een grondige onderhoudsbeurt. Door heesters tot vlak boven de grond af te snoeien wordt voorkomen dat de singel aan de onderkant kaal en lelijk wordt. Ook kunnen er nieuwe soorten als Eenstijlige Meidoorn, Gelderse Roos, Hulst, Lijsterbes aangeplant worden. Dit zijn streekeigen heesters met een bloeiende en zaaddragende functie. Met name goed voor insecten, bijen en vogels.

• Terrasranden

Langs enkele schuren staan nu beplantingsranden. De wens is om met name aan de straatzijde een sterker terrasgevoel te laten ontstaan. Dit het eenvoudigst te behalen door deze beplantingsranden te verbeteren. Het verzacht de verharding en de vele bebouwing. Daarnaast fleurt het erf hier van op. Langs deze randen kunnen kruiden geplant worden. Enkele hiervan kunnen gebruikt worden in de bieren welke door de Berghoeve Brouwerij worden gebrouwen. Tegen gebouwen kan Hop worden toegepast. Kruiden die kunnen worden toegepast zijn bijvoorbeeld Salie, Lavendel, Ijzerhard, Munt, Rosemarijn en Kamille. Daarnaast kan er gekozen worden voor sterke bodembedekkers als Ooievaarsbek, Maagdenpalm, Stekelnootje.

Als decor voor de oude schuur kan voor een meer nostalgisch beeld gekozen worden, de bestaande Hortensia’s welk verspreid over het erf heen voorkomen zullen hier prima passen. Langs de loods kan gekozen worden voor de klimplant Hop, passend bij de bedrijfsvoering en goed bruikbaar in de brouwerij. Tevens draagt het bij aan de beeldkwaliteit van het erf.

• Hagen

Als haag op het erf is gekozen voor een beukenhaag, deze sterke haag komt van oorsprong veel voor in deze omgeving. Het is een makkelijke haag welke weinig onderhoud vergt. Ook in de winter geeft het een prachtig beeld als het dode blad aan de plant blijft. Alternatieven welke passen op het erf zijn: Spaanse aak, Liguster en Meidoorn (doorns).