Maasoever

4.4 Archeologie en cultuurhistorie

Monumenten

In het plangebied zijn gebouwen en bouwwerken aanwezig die beschermd zijn als Rijks- of gemeentelijk monument. Rijksmonumenten zijn bijvoorbeeld het rondeel de Vissertoren bij de Looskade, de Steenen Brug, diverse panden aan de Voorstad St. Jacob en aan de Vismarkt en de gietijzeren pomp op het driehoekig pleintje. Als gemeentelijke monumenten zijn eveneens diverse panden aan de Voorstad St. Jacob aangewezen. Omdat voor monumenten aparte regelgeving geldt is het niet nodig om hiervoor een regeling op te nemen in het bestemmingsplan.

Aan de Voorstad St. Jacob ligt een niet meer in gebruik zijnde kerk die dateert uit de jaren dertig van de twintigste eeuw. Een nis met Mariabeeld bevindt zich in de gevel van Voorstad St. Jacob 12 en in de gevel van Buitenop 17. Bij het kruispunt tussen de Ster en de brug staat een standbeeld van de heilige Jacobus om aan te duiden dat Roermond en de Voorstad St. Jacob op de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela liggen. Deze karakteristieke elementen zijn niet aangewezen als monument maar zijn wel als waardevolle aspecten in het plangebied aan te merken.

Beschermd stadsgezicht

Een deel van het plangebied is bij besluit van 22 december 1986 aangewezen tot beschermd stadsgezicht in de zin van de Monumentenwet. Deze aanwijzing stijgt uit boven het beschermen van 'losse' elementen. Met deze aanwijzing wordt beoogd de in het gebied aanwezig cultuurhistorische en architectonische waarden en stedenbouwkundige structuur te waarborgen. Het gaat hier om het behoud van een waardevol ensemble van gebouwen, objecten, ruimten en structuren. De Roer is vanuit cultuurhistorisch oogpunt de belangrijkste waterweg in de omgeving en vormt de fysieke grens tussen de Voorstad St. Jacob en de Roermondse binnenstad. De structuur van de Roer en de bijbehorende kademuren zijn belangrijke cultuurhistorische elementen.

Voorts is de huidige historisch gegroeide verkaveling van belang die ter plaatse van de straat Voorstad St. Jacob vertand is en eindigt op een driehoekig plein. De straat Voorstad St. Jacob volgt nog steeds zijn aloude tracé richting het zuiden en biedt een geheel van met name in de 19e eeuw gebouwde panden. Het Buitenop is door drukke verkeerswegen omsloten en heeft weinig relatie met de binnenstad. Enkel de contouren van de oorspronkelijke heuvel zijn behouden, de heuvel zelf is reeds in de 14e eeuw afgegraven.

Voor de bescherming van de in het plangebied aanwezige cultuurhistorische waarden is een dubbelbestemming voor het beschermd stadsgezicht opgenomen.

Figuur 5: Overzichtstekening beschermd stadsgezicht

Archeologie

Volgens de archeologische verwachtings- en beleidsadvieskaart van de gemeente Roermond, is een deel van het plangebied gelegen binnen het gebied 'archeologisch waardevol gebied'. Een deel van het plangebied is gelegen binnen het gebied 'historische kern' en een klein deel van het plangebied is gelegen binnen 'overige gebieden'. Ter bescherming van de in het plangebied aanwezige archeologische waarden zijn voor het gebied 'archeologisch waardevol gebied' en het gebied 'historische kern' afzonderlijke dubbelbestemmingen ('Waarde - Archeologie' en 'Waarde - Archeologie historische kern') opgenomen. Aangezien dit bestemmingsplan een beheersplan is, is archeologisch onderzoek niet noodzakelijk.