Mosaïque-Centrum

2.2 Bestaande situatie

Van oudsher was de kern Bergen het centrum van de gemeente. De slechte bereikbaarheid bij hoge waterstanden bemoeilijkte het functioneren van de kern als centrum. Na de tweede wereldoorlog was het beleid er op gericht om de positie van Bergen als centrum te versterken. Dat heeft geleid tot het stichten van Nieuw Bergen op de oeverwal. De ruimtelijke mogelijkheden waren daar een stuk groter en door de aanleg van een nieuw industrieterrein zou de ontwikkeling van het gebied worden gestimuleerd. Dit resulteerde in het feit dat bijna alle voorzieningen in Nieuw Bergen kwamen te liggen.

Nieuw Bergen ontwikkelde zich in de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw tussen de Provinciale Rijksweg N271 en het Nationaal Park De Maasduinen tot een volwaardig dorp met centrumvoorzieningen. Het centrum biedt plaats aan diverse functies; detailhandel, horeca, (commerciële) dienstverlening, maatschappelijke functies en wonen (veelal boven de centrumvoorzieningen).

Het centrum van Nieuw Bergen concentreert zich rondom het Raadhuisplein, dat voornamelijk is ingericht voor het parkeren. De kwalitatieve verblijfsruimte op het plein is door de jaren heen opgeslokt door het parkeren. De bebouwing rondom het Raadhuisplein bestaat uit vier bouwblokken en in het zuiden het gemeentehuis. Het noordelijk bouwblok bestaat uit drie bouwlagen en het oostelijk bouwblok uit twee bouwlagen met gedeeltelijk een kap (in het midden van het bouwblok). Het zuidelijk bouwblok bestaat uit twee bouwlagen en het westelijk bouwblok uit drie bouwlagen waarbij om de twee travees een extra verdieping onder de kap is gerealiseerd. Het gemeentehuis staat op een verhoogd maaiveld op een relatief groot terrein. Het gebouw bestaat uit een samengesteld bouwvolume van drie bouwlagen.

De afgelopen jaren hebben zich in Nieuw Bergen enkele ontwikkelingen voorgedaan. Het bedrijventerrein de Flammert is gerenoveerd en uitgebreid. De Kasteelherenbuurt is door de lokale woningbouwcorporatie Destion aanzienlijk opgeknapt tot weer een geliefd woongebied. Het toerisme is verder tot ontwikkeling gekomen en biedt een breed aanbod aan recreatiemogelijkheden van waterrecreatie aan de Maas tot ongerepte natuur in het Nationaal Park De Maasduinen. Echter, de kwaliteit en het aanbod van de centrumfuncties is achter gebleven.

Om het centrum van Nieuw Bergen te verbeteren is door de gemeente met een vertegenwoordiging van de inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties uit het centrum van Nieuw Bergen gesproken. Uit deze bijeenkomsten zijn de volgende conclusies getrokken:

• Het huidig centrum van Nieuw Bergen wordt druk bezocht en functioneert als kernwinkelapparaat voor de gehele gemeente Bergen. Het accent ligt daarbij sterk op eerste levensbehoeften en in mindere mate op een breder assortiment, gericht op recreatief winkelen.
• Het verzorgingsgebied omvat circa 15.000 tot 17.500 inwoners. Ten opzichte van vergelijkbare plaatsen in Nederland is er ruimte voor een breder, moderner en gevarieerder winkelaanbod.
• De functie van de N271 is ingrijpend gewijzigd. Met de komst van de A73 is de N271 gewijzigd van een doorgaande weg met een landelijke betekenis in een doorgaande, lokale route die een aantal kernen verbindt. Ook de Siebengewaldseweg is niet langer van provinciaal belang en wordt daarom door de provincie in eigendom overgedragen aan de gemeente Bergen. De huidige aansluiting van de N271 is er vanuit het verleden op gericht om het doorgaand verkeer zo snel en onbelemmerd mogelijk langs Nieuw Bergen te loodsen. Dit heeft als consequentie dat het centrumgebied in de huidige situatie geen relatie aangaat met het “langsrazend” verkeer op de N271. Gezien de gewijzigde functionaliteit van de N271 is er ruimte om de aansluiting op het centrumgebied een meer uitnodigende vorm te geven.
• De nadruk in het huidig centrumgebied ligt nu op een in verhouding groot plein dat dient als parkeerplaats voor de winkelbezoekers. Dit levert een beperkte verblijfskwaliteit op.
• Buiten winkeltijden is het plein en daarmee het centrumgebied relatief leeg en ongezellig. Dit wordt versterkt door de ruimtelijke verhoudingen. Het plein is groot ten opzichte van de hoogte van omsluitende bebouwing in de vorm van winkels en woningen.

Doelstelling

Na de analyse van het huidige centrumgebied is in de structuurvisie Mosaïque de volgende doelstelling geformuleerd:

Met Mosaïque dient de economische structuur en leefbaarheid in de gemeente Bergen duurzaam te worden versterkt door het tot stand brengen van een hart voor de totale gemeente. 

Belangrijkste ingrepen om dat doel te bereiken zijn het versterken van de winkelstructuur met een gedifferentieerd aanbod, het creëren van een intiem ontmoetingsgebied en een transformatie van de N271.