Binnenstad 2010

6.2 Duurzaam stedelijk water

Beleidskader water

De laatste jaren is het inzicht gegroeid dat er in tegenstelling tot vroeger, meer rekening gehouden moet worden met water. Het huidige beleid van het rijk, de provincie, de waterbeheerder en de gemeente is gericht op een duurzamer waterbeheer. Het Rijk heeft met het Kabinetsstandpunt Anders omgaan met Water, Waterbeleid 21ste eeuw (2000) het advies van de Commissie Waterbeheer 21ste eeuw omarmd. Het waterbeheer moet veranderen om Nederland in de toekomst, wat water betreft, veilig, leefbaar en aantrekkelijk te houden. Belangrijk in de nieuwe aanpak is het realiseren van veerkrachtige watersystemen die weer de ruimte krijgen, het niet afwentelen van knelpunten in tijd of plaats, de drietrapsstrategie 'vasthouden, bergen, afvoeren', en het reserveren van de ruimte die nodig is voor de wateropgave.

Sinds 2000 is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) van kracht. De KRW stelt doelen voor een goede ecologische en chemische toestand van het oppervlakte- en grondwater in 2015. De EU stelt de normen voor prioritaire stoffen. De ecologische doelstellingen mogen de lidstaten en regio's zelf vaststellen. Voor grondwater gelden aparte normen voor chemische stoffen. Ook moet de grondwatervoorraad stabiel zijn en mogen natuurgebieden niet verdrogen door een te lage grondwaterstand.

In het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) hebben rijk, provincies, waterschappen en gemeenten afgesproken het beleid van WB21 en de KRW uit te voeren. Het NBW houdt simpel gezegd in dat de watersystemen in 2015 op orde moeten zijn wat betreft waterkwantiteit (WB21) en kwaliteit en ecologie (KRW).

Het waterbeleid van de gemeente Tilburg is vastgelegd in het Waterplan (1997) en verder uitgewerkt en ruimtelijk vertaald in het Waterstructuurplan (2002). In het Waterplan zijn algemene doelstellingen geformuleerd op de lange termijn, gebaseerd op de duurzaamheidgedachte. Het Waterstructuurplan koppelt het actieprogramma uit het Waterplan aan ruimtelijke ontwikkelingen in de gemeente en geeft hiermee onder andere invulling aan water als ordenend principe. In het waterstructuurplan zijn de volgende hoofddoelstellingen voor het gemeentelijk waterbeleid opgenomen:

• streven naar een duurzaam en veerkrachtig watersysteem;
• optimalisatie van de waterketen; zuinig en efficiënt gebruik van water;
• vergroten van de belevings-, ecologische, economische en recreatieve waarde van water.

De principes van duurzaam waterbeheer zoals verwoord in het Waterplan en het Waterstructuurplan zijn nog steeds actueel. Het Waterplan, waterstructuurplan en het Gemeentelijk Rioleringsplan worden geactualiseerd in de Structuurvisie Water en Riolering (SWR). Dit thematische structuurvisie bevat het gemeentelijk rioleringsplan voor het planperiode 2010 - 2015, en de speelregels om duurzaam om te gaan met het watersysteem voor de ruimtelijke plannen.

Bij het formuleren van de bovengenoemde gemeentelijke beleidsstukken zijn de waterpartners actief betrokken. De paragraaf waterhuishouding en riolering is gebaseerd op gemeentelijk waterbeleid, en dan ook impliciet op het rijks-, het provinciale en het regionale beleid. Het concept is eerst voorgelegd aan de waterbeheerders, waarna zij instemden met de vastgestelde visie en uitwerking.

Afwegingen

Voor alle bouwinitiatieven, herstructureringen, en grote renovaties is het vastgestelde beleid het kader voor de afwegingen voor het watersysteem. In de Structuurvisie Water en Riolering zijn samen met de waterbeheerders deze afwegingen gedaan, en verwoord in referentiebeelden en beleidskeuzes. Voor het bestaande stedelijk gebied is het afkoppelen van regenwater een speerpunt. Waar, waarom en hoe af te koppelen is vastgesteld in een visie, concreet gemaakt in een opgave, en uitgewerkt in een strategie. Daarbij worden afkoppelgebieden aangewezen, waar de komende tijd actief afgekoppeld zal worden. Daarnaast is ook vastgesteld dat er ook afgekoppeld wordt in het kader van grote renovaties, stadsvernieuwing en grote bouwplannen, het regenwater afgekoppeld wordt van de gemengde riolering.

De gekozen strategie houdt is het regenwater te verzamelen via gescheiden riolering, verder transporteren door middel van transportleidingen (blauwe aders) tot zogenaamde waterparken. Het regenwater wordt daarin geretendeerd, geïnfiltreerd en gedoseerd teruggegeven aan het milieu. Het toepassen van deze principes in complexe plannen is doorgaans maatwerk.