Udenhout beschermd dorpsgezicht

6.2 Duurzaam stedelijk water

Het waterbeleid van de gemeente Tilburg is vastgelegd in het Structuurvisie Water en Riolering (SWR), en is van kracht per 1 januari 2010. In de SWR is tevens het Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) opgenomen. Het tot 2010 vigerende GRP, alsmede het Waterplan en Waterstructuurplan zijn geëvalueerd en geactualiseerd. Wijzigingen in wet- en regelgeving hebben gezorgd voor nieuwe taken bij de gemeente.

In de SWR worden de tot heden gehanteerde hoofddoelstellingen bevestigd voor het nieuwe gemeentelijk waterbeleid:

• Streven naar een duurzaam en veerkrachtig watersysteem;
• Optimalisatie van de waterketen; zuinig en efficiënt gebruik van water;
• Vergroten van de belevings-, ecologische, economische en recreatieve waarde van water.

De hoofddoelstellingen zijn in overleg met de waterpartners vertaald in een visie voor de lange termijn. De bovengenoemde doelstellingen zijn samenhangend op de vijf waterpijlers regen-, afval-, oppervlakte-, gebruiks- en grondwater vertaald naar een aantal opgaven. Aan de hand van de geformuleerde strategie krijgen deze opgaven concrete betekenis voor de uitwerking in studies en maatregelen. Bij het proces voor de totstandkoming zijn overigens het provinciale en waterschapsbeleid uitdrukkelijk betrokken. De burger en relevante instanties zijn tevens geconsulteerd. De SWR is afgerond met instemming van de waterpartners.

Het waterbeleid van de gemeente Tilburg is gericht op een duurzaam waterbeheer. De verschillende functies van het water dienen daarbij zoveel mogelijk te worden gesitueerd en afgestemd op het onderliggende watersysteem. Water wordt als een sturend en ordenend principe gehanteerd voor ruimtelijke en functionele ontwikkelingen in en rond de stad. Belangrijke thema's daarbij zijn de betekenis voor ecologische systemen, het vasthouden van water (waterconservering, waterretentie), vernatten van natuur en bos, optimale infiltratie (afkoppelen regenwater e.d.) en het verbeteren van de waterkwaliteit.

Het plan Blauwe Aders houdt in het grootschalig afkoppelen van de afwaterende verharde oppervlakten in het stedelijk gebied met gemengde rioolstelsels en het transporteren van het verzamelde regenwater naar zogenaamde waterparken. Daarin wordt het regenwater verwerkt: vastgehouden, geïnfiltreerd, afgevoerd naar het regionaal watersysteem. Het voornaamste doel is het stedelijk gebied zoveel mogelijk te ontlasten bij hevige neerslag. Bijkomende doelen zijn: de ecologische en recreatieve waarden in de stadsranden te versterken, bijvoorbeeld door de ondiepe kwelstroom in Noordoost richting De Brand weer op gang te brengen en profiteren van de effecten van het regenwater anders te verwerken, zoals minder zuivering van schoon water, minder overstort van afvalwater, eenvoudiger beheer dan bij verwerking in stedelijk gebied, enz.

Randvoorwaarden voor ontwikkelingen

Op basis van de SWR en beleidsplannen van waterschap en provincie kunnen de volgende randvoorwaarden worden meegegeven bij de ontwikkelingen die binnen de kern Udenhout plaatsvinden. Bij de daadwerkelijke planvorming moeten deze randvoorwaarden verder worden uitgewerkt. Het uitgangspunt bij uitbreidingen is zo hydrologisch neutraal mogelijk ontwikkelen. De randvoorwaarden hiervoor zijn: ontwerp van het watersysteem conform beleid van waterschap De Dommel (Hydrologisch Neutraal Ontwikkelen); de afvoer uit de gemeente is niet groter dan in de referentiesituatie (Afvalwaterakkoord); de minimale ontwatering is gekoppeld aan de (nieuwe) functie(s). Daarbij wordt geen grondwater afgevoerd.

Het plangebied bevindt zich binnen het bestaande stedelijk gebied. In de Structuurvisie Water en Riolering zijn beleidskeuzes geformuleerd ten behoeve van de (her)ontwikkeling en adaptatie conform de vastgestelde zorgplichten.

• Hydraulische capaciteit bereiken / handhaven door ontvlechting van de gemengde stelsels in aangewezen gebieden.
• Bij stadsvernieuwing bestaande bebouwing afkoppelen bij aanleg van (verbeterd) gescheiden stelsel /afkoppelen.
• Nieuwbouw inpandig gescheiden aanleveren (is reeds standaard opgenomen in de bouwverordening).
• Openbare bestrating afkoppelen bij aangewezen gebieden, behalve uitgesloten verharde oppervlakten (intensief bevuilde oppervlakten, zoals primaire wegen, marktpleinen, evenemententerreinen).
• Tegengaan van gebruik van uitloogbare bouwmaterialen.
• Bij alle ontwikkelingen geldt dat verslechtering van de waterkwaliteit voorkomen moet worden.

Het Basis Rioleringsplan Udenhout (BRP) is in 2010 opgesteld. Daarin wordt beschreven welke knelpunten er in Udenhout zijn ten aanzien van het stedelijk water. Op basis van de knelpunten worden oplossingsrichtingen voorgesteld die passen binnen de uitgangspunten van de Structuurvisie Water en Riolering (afkoppelen verhard oppervlak, aanleg blauwe aders, centrale voorzieningen voor berging en infiltratie van afgekoppeld hemelwater). Bij verdere ontwikkelingen binnen het plangebied wordt met de uitkomsten van het BRP Udenhout 2010 rekening gehouden.

Het westelijke gedeelte van het plangebied grenst aan De Kuil. Aangezien de beschikbare ontwatering fluctueert nabij de kritische waarden, heeft de beheerder er onlangs onderzoek naar gedaan. Hierna is het drainagestelsel preventief gespoten en worden de grondwaterstanden preventief gevolgd. Ook wordt het onderhoudsniveau preventief geïntensiveerd.